Religious As Hell

Μικρός υπήρξα "παιδί του κατηχητικού" (αρχίσαμε με αποκαλύψεις!). Περισσότερο για την παρέα, 10-11 Σάββατο πρωί, όλα τα παιδιά της γειτονιάς είμασταν στο κατηχητικό, έτοιμα να αντιγράψουμε το δίδαγμα της ημέρας και να τραγουδήσουμε όλα μαζί τα "χριστιανόπουλα πήγαν με χαρά..." (μετά με ακόμη μεγαλύτερη χαρά ξεχυνόμασταν στην αλάνα για μπάλα!). Τέτοιες μέρες επίσης σπάνια έλειπα από την εκκλησία. Το Πάσχα πάντα μ' άρεσε (σε αντίθεση με τα αντιπαθή και αδιάφορα Χριστούγεννα), είχε μια γοητευτική κατανυκτική μελαγχολία, ειδικά η Μ. Παρασκευή με τους ήχους της πένθιμης καμπάνας να ταξιδεύουν πάνω από την μικρή πόλη, τους πειρατικούς της πόλης να παίζουν όλη μέρα το "Epitaph" των King Crimson, και το βράδυ στην περιφορά ακούγοντας τα δωρικώς πένθιμα εγκώμια να χαζεύεις συγχρόνως τις συμμαθήτριες με τα καλά τους, προσπαθώντας να μαντέψεις τους εφηβικούς μαστούς που μόλις πρωτάνθιζαν σαν μπουμπούκια (όπως θα έγραφε και ένας Τερζάκης). Περιέργως το Πάσχα έχει γενικά αγνοηθεί από τους μουσικούς που εμείς λατρεύουμε να ακούμε-σε αντίθεση (πάλι) με τα εμπορικά και δημοφιλή Χριστούγεννα - μόνο το ομώνυμο της Patti, το "Tell me Easter's on Friday" των Associates και το LP των 13th Floor Elevators "Easter everywhere" μου έρχονται έτσι πρόχειρα στο νου). Μεγαλώνοντας, αφού πέρασα από το κλασικό στάδιο επιθετικής εφηβικής αθεΐας, κατέληξα πλέον σε μια ήπια συγκατάβαση απέναντι στην ανάγκη όλων μας να πιστέψουμε σε κάτι. Εκεί έξω ή εδώ μέσα...

Η τέχνη, και δη η μουσική, από καταβολής κόσμου ήταν κατά μεγάλο μέρος θρησκευτική, κυρίως συνοδευτική των θρησκευτικών τελετουργιών (μάλιστα αξίζει να σημειώσουμε ότι χάρις σ' αυτή τη σχέση προέκυψε και η τυποποίηση της μουσικής, οι νότες δηλαδή, καθώς η μουσική των θρησκευτικών τελετών έπρεπε να είναι πάντα η ίδια, ώστε να μαθαίνεται εύκολα από τους πιστούς αλλά και να μπορεί να μεταδοθεί αυτούσια από γενιά σε γενιά). Ο ίδιος δε ο καλλιτέχνης θα μπορούσαμε να πούμε είναι ένα μικρό "υποκατάστατο" του Θεού, όντας δημιουργός, έμμεσα ανταγωνιζόμενος το Δημιουργό αυτού του ατελώς τέλειου κόσμου. Και η μουσική που μας αρέσει να ακούμε (ροκ να την πω;) δεν έχει λένε τις ρίζες της στην Αφρική και στους φρενιτιώδεις ρυθμούς των τοτεμιστικών τελετών; Στις μέρες μας η σχέση θρησκείας και μουσικής είναι ακόμη στενή και ευρύτατη. Και μπορεί να αποτιμηθεί ακόμη και σε δολλάρια, αν σκεφτούμε ότι στη χώρα που ο πρόεδρος της μιλάει απευθείας με το Θεό, η λεγόμενη "christian music" αποτελεί ένα τεράστιο κομμάτι του τζίρου της μουσικής βιομηχανίας.

Αχανές πραγματικά το αφιέρωμα αυτό του MIC! Που να αρχίσεις και που να τελειώσεις! Μόνο οι αναφορές στο ...Θηρίο, από τα blues του Robert Johnson και το "Sympathy for the devil" των Stones μέχρι ολόκληρη τη gothic και metal σκηνή, θα αρκούσαν για ένα αφιέρωμα-μαμούθ. Χωρίς να επεκταθούμε και σε άλλους θεοκρατούμενους χώρους όπως είναι π.χ. τα gospel των μαύρων . Μέσα από αυτή την απεραντοσύνη λοιπόν, ιδού 11 τραγούδια που κάτι έχουν να πουν...

1. Shocking Blue - Eve and the apple
Αν θέλετε να μάθετε, από δω ξεκίνησαν όλα τα στραβά! Από αυτή την ...καταραμένη την Εύα που γοητεύτηκε από το καταραμένο φίδι και δάγκωσε το καταραμένο το φιρίκι. Οι συμβολισμοί του μύθου προφανέστατες (Sex, god, sex, για να θυμηθώ και τους Swans)! Λέτε από δω να ξεκινάει και το μένος των θρησκόληπτων για τον έρωτα, και δη τον σωματικό; Την ιστορία αυτή μας τραγουδούν οι Ολλανδοί Shocking Blue σε ένα κομμάτι εξίσου γοητευτικό, αλλά λιγότερο χιλιακουσμένο από το "κορίτσι του Μάη" χιτάκι τους...

2. Depeche Mode - Blasphemous Rumours
Θυμάστε την υπόθεση του βιβλίου (ή έστω της ταινίας, εσείς οι πιο οκνηροί) το "Όνομα του Ρόδου"; Θυμάστε ποιο βιβλίο ήθελε να κρύψει εκείνος ο μισότρελος γέροντας Χόρχε και το οποίο ήταν η αιτία όλων των φονικών; Η χαμένη "Ποιητική" του Αριστοτέλη ήταν, η οποία μιλούσε και στήριζε φιλοσοφικά το γέλιο. Οι θρησκείες μισούν το γέλιο. Γιατί το γέλιο είναι αναρχικό και ασεβές από τη φύση του. Δεν καταλαβαίνει από δόγματα και "ιερά". Παρατηρήστε τους θρησκομανείς, πιστούς ή ιερείς σε συζητήσεις. Το μόνο γέλιο που γνωρίζουν είναι το επιθετικά και διαβολικά ειρωνικό απέναντι στους τυχόν διαφωνούντες. Δέστε τι έγινε και με τα περιβόητα πια "σκίτσα του Μωάμεθ"... Αν ο Καλός και Πανάγαθος Θεούλης πάντως διάλεξε μόνος του τους οπαδούς του, τότε σίγουρα διαθέτει ένα πολύ "sick sense of humour"...

3. Goethes Erben - Sitz der Gnade (Mercy seat)
Μοναδική διασκευή του κλασικού κομματιού του Cave από τη γερμανική ...spoken-word gothic μπάντα! Η δέηση ενός μελλοθάνατου... I am not afraid to die... Ψέμμααα! (το διαψεύδει άλλωστε στο τέλος του κομματιού). Σ' αυτό το φόβο έχουν πατήσει όλες οι θρησκείες. Όλες! Από τις πιο ...mainstream έως τις πιο underground. Στο φόβο του θανάτου.(που ίσως κατά βάθος - για σκεφτείτε το- είναι φόβος της ζωής!) Αφαιρέστε από όλες τις θρησκείες την υπόσχεση για μετά θάνατον ζωή, και θα μείνουν μαγαζιά χωρίς πελάτες...

4. Apoptygma Berzerk - Burnin' heretic
Ποτέ δεν κατάλαβα, όχι μόνο γιατί η αίρεση είναι "κακό πράγμα", αλλά ακόμη και γιατί υφίσταται ο όρος. Από πολιτικής άποψης το καταλαβαίνω. Η πίστη στον ίδιο Θεό, χωρίς παρεκκλίσεις εξασφαλίζει τη συνοχή, την τάξη και την ασφάλεια ενός κράτους. Από θεολογικής άποψης όμως; Εδώ ο ίδιος ο χριστιανισμός είναι τυπικά μια αίρεση του ιουδαϊσμού... Μήπως επειδή οι θρησκευτικοί ηγέτες, ποιμένες βοσκοί δίποδων προβάτων, εποφθαλμιούν και κατέχουν επίσης πολιτική εξουσία; Θου Κύριε... Τουλάχιστον εκπολιτίστηκαν με την πάροδο των αιώνων και στις ψησταριές ψήνουν πλέον μόνο αρνιά, και όχι αιρετικούς. Στις ...καλές παλιές αυτές εποχές αναφέρεται και το πολύ γνωστό EBM σχήμα, στο ίσως καλύτερο τραγούδι της πορείας του έως τώρα...

5. Current 93 - Lucifer over London
Αυτός κι αν είναι "θρήσκος" άνθρωπος (όχι πάντως με την έννοια που καταλαβαίνει η γιαγιά σας!). Κατά την μακρά και ατελείωτη δισκογραφική του πορεία ο Tibet (γιατί αυτός είναι οι Current 93) έχει περάσει, μελετήσει, ασχοληθεί, ασπαστεί ένα σωρό διαφορετκές θρησκείες και δοξασίες. Κυρίως όσες χαρακτηρίζονται απόκρυφες ή μυστικιστικές ή δαιμονικές. Δεν θα ήθελα να είμαι ο ψυχαναλυτής του! Θέλω όμως να είμαι ο ακροατής του!! Μεγάλο μουσικό ταλέντο... Εδώ οραματίζεται τον ...εξαποδώ να έχει απλώσει τα δυσοίωνα φτερά του πάνω από το Λονδίνο. Το έχουν διασκευάσει και οι δικοί μας Rotting Christ, το ξέρατε;

6. Christian Death - Mysterium iniquitatis
To όνομα εδώ τα λέει όλα. Οι δίσκοι τους είχαν την τιμή (γιατί περί τιμής πρόκειται) να καίγονται από φανατικά μέλη χριστιανικών οργανώσεων. Οι ίδιοι βέβαια έριχναν λάδι στη φωτιά με τις εμφανίσεις τους, όπου ο Rozz (Williams) εμφανιζόταν άλλοτε σαν ...νύφη ή άλλοτε στο ρόλο του Χριστού διακωμωδώντας τη σταύρωση. Δυστυχώς, οι πολλές φορές ουσιαστικοί στίχοι τους χάνονταν κάτω από την επιθετική πρόκληση της εικόνας. Και όταν αργότερα έπεσαν στα χέρια του Valor, μεταβλήθηκαν σε μια μάλλον γραφική goth μπάντα. Το κομμάτι εδώ είναι από την εποχή του Rozz και από τον μοναδικό δίσκο "Only theatre of pain". Περιγραφικότατος όρος για έναν κόσμο φτιαγμένο από έναν Σαδιστή Θεό (που έλεγαν και οι Coil)...

7. Residents - Hanging by his hair
Η Βίβλος, και ιδιαίτερα η Παλαιά Διαθήκη δεν είναι και το πιο "ηθικό" ανάγνωσμα. Σφαγές, πατροκτονίες, παιδοκτονίες, αδερφοκτονίες, χάνει η μάνα το παιδί και το βρίσκει στο ..κρεβάτι της, το αίμα κυλάει ποτάμι, γενικά γίνεται της ..επί χρήμασι εκδιδομένης γυναικός! Μη τα πείτε όμως αυτά σε κανέναν παπά, μην έχουμε εμφράγματα ή κατάρες χρονιάρες μέρες! Από τη Βίβλο εμπνεύστηκαν και οι Residents το concept album "Wormwood" όπου αφηγούνται με τον δικό τους σαρκαστικό (τόσο μουσικά όσο και στιχουργικά) τρόπο, ιστορίες από το best seller βιβλίο όλων των εποχών (τα ...πνευματικά δικαιώματα ποιος τα έχει;). Το συγκεκριμένο κομμάτι ξεχωρίζει στο δίσκο, αφηγούμενο την ιστορία του Αβεσαλώμ, ο οποίος αφού σκότωσε τον αδερφό του, ...μάμησε τη γυναίκα του πατέρα του, και εκεί που την κοπάναγε βρέθηκε κρεμασμένος από τα μαλλιά σε ένα δέντρο όπου θα τον βρει και θα τον καθαρίσει σαν σφαχτάρι ο πατέρας Δαυίδ. Όμορφος κόσμος...

8. Diamanda Galas - Double-barrel prayer
Δικό μας είναι το κορίτσι τούτο, η Διαμάντω η Ξυνογαλά με καταγωγή από τη Μάνη, αλλά εκεί στα ξένα φαίνεται ότι το παρασύρανε μακριά από την ιερή ελληνορθόδοξη παράδοση! Ποιος διάβολος άραγε την έμπλεξε στα δίχτυα του και την έκανε να βαφτίσει το δίσκο της "You must be certain of the devil", να σερνέται σαν φιδολυγιστή μαινάδα στο videoclip και να κάνει λιτανείες στο Σατανά (φτου, φτου, φτου)... Έναν εξορκιστή γρήγορα! ("50 Ευρώ παρακαλώ!")

9. Richard Strauss - Αlso sprach Zaratustra
Τεράστιο κομμάτι της μουσικής που αποκαλείται κλασική", "σοβαρή" ή "έντεχνη" (ο ένας όρος πιο αδόκιμος από τον άλλο!) ανήκει στην κατηγορία της θρησκευτικής μουσικής, και κυρίως της χριστιανικής (αναρίθμητα τα ορατόρια, τα Te Deum, οι λειτουργίες, τα ρέκβιεμ). Από τις εξαιρέσεις αυτό το κομμάτι της εποχής του ρομαντισμού. Διάλεξα το "Τάδε έφη Ζαρατούστρα" για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί τιμήθηκε ως μουσική επένδυση της "Οδύσσειας του διαστήματος" και δεύτερον για την αναφορά στο ομώνυμο βιβλίο-ποίημα του Νίτσε και στον Ζαρατούστρα. Παράξενη θρησκεία ο Ζωροαστρισμός, μετεξέλιξη του αρχαίου μιθραϊσμού (Sol Invictus!) αλλά ίσως πιο κοντά στην ανθρώπινη πραγματικότητα από οποιαδήποτε άλλη, με δύο Θεούς ισοδύναμους, έναν για το Καλό και έναν για το Κακό! Νεκρή πια θρησκεία όμως... Μείναμε με τον έναν και Πανάγαθο Θεό και τον τέλειο κόσμο Του...

10. Johnny Cash - Personal Jesus
Πάλι Depeche στη λίστα, αυτή τη φορά σε διασκευή από τη μεγάλη φωνή του "Man in black" σε μια εξαιρετική, απογυμνωμένη συναισθηματικά δυνατή εκτέλεση (πολύ ανώτερη από αυτή του μαυρομμάτη -μεταφράστε στα τούρκικα- Marilyn). Και ίσως στον τίτλο να κρύβεται μεγάλο μέρος της ουσίας της πίστης. Η πίστη στον προσωπικό ...Ι.Χ. Θεό, πλασμένο "κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση" και προσαρμοσμένο στις ανάγκες του κάθε ανθρώπου!

11. Popol Vuh - Mantra
Τα Mantras είναι θρησκευτικά ποιήματα ή τραγούδια των ινδουϊστών (κυρίως) τα οποία βασίζονται στην ατέρμονη επανάληψη ήχων ή λέξεων (στο δυτικό κόσμο τα λέμε μινιμαλιστικά), με σκοπό να βοηθήσουν τη μέθεξη του πιστού με τη θεότητα. Ο πρόωρα χαμένος Florian Fricke είχε μπλεχτεί σε εκείνο το απίστευτα πολύπλοκο (και εξωτικό!) κουβάρι των ινδουϊστικών θρησκειών με τους χιλιάδες Θεούς, υποθεούς και ανθυποθεούς και είχε γοητευτεί από την υπνωτική μουσική των τελετουργιών. Ενδεικτικό και έξοχο δείγμα των έργων του, είναι αυτό το κομμάτι από τη μουσική επένδυση της ταινίας "Nosferatu" του Werner Herzog.

Και μερικά ακόμη:
Religious as hell - March Violets, The return of Pan - Waterboys, Buddhist prayer - Durutti Column, Muslim chant - Tuxedomoon, Wars of Islam - SPK, Touched by the hand of God - New Order, Pagan love song - Virgin Prunes, Always look on the bright side of life - Monty Pythons, Jesus as terrorist - Dead Kennedys, Sympathy for the devil - Rolling Stones, Satan - Orbital, Luther's army - Death in June, Μπαγάσας - Νικόλας Άσιμος, 666 - Aphrodite's Child (LP), The host of Seraphim - Dead Can Dance, Me and the devil blues - Robert Johnson, Babylonian tower - Minimal Compact, The well - Minimal Compact, Pagan poetry - Bjork, God in an alcove- Bauhaus, Jihad girl - Cassandra Complex, Maria Magdalena - Sandra (??!!)