Searching for Sugar Man (2012)

Τον Sixto Rodriguez τον γνώρισα και εγώ, όπως και κάποιοι εκατομμύρια άλλοι, μέσα από την ταινία – ντοκιμαντέρ “Searching for Sugarman”. Σε αυτό το παγκόσμιο ραντεβού του κόσμου του σινεμά και της μουσικής με τον Sixto το 2012, τον έκτο γιο μιας εργατικής οικογένειας από Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν, εγώ άργησα 4 ακόμα χρόνια.

Η πρώτη καθηλωτική μας συνάντηση ήταν το 2016, όταν ένα κρύο (ως συνήθως) χειμωνιάτικο βράδυ προσγειώθηκα στα βελουτέ καθίσματα του σινεμά της Τρίπολης, με την έξαψη της χαράς ότι η πόλη μας, η οποία βρισκόταν στην αναζήτηση της πολιτιστικής της ταυτότητας, φιλοξενούσε το πρώτο της φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Arcadia Screenings. Δεδομένου ότι αυτή η πρώτη φεστιβαλική προσπάθεια ήταν πιλοτική, πολλά φιλμ – ορόσημα είχαν επιλεγεί για “μυήσουν” σταδιακά το φιλοθεάμον κοινό της αρκαδικής πρωτεύουσας στο συγκεκριμένο κινηματογραφικό είδος.

Η παρθενική ταινία του Σουηδού Malik Bendjelloul, μια παραγωγή 4 χρόνων, η οποία δεν είχε λάβει καμία χρηματοδότηση, οδηγώντας τον δημιουργό της στα όρια της χρεωκοπίας, είχε καταφέρει μέσα σε ένα χρόνο κυκλοφορίας, μέχρι το 2013, να αποσπάσει το BAFTA Award for Best Documentary στο Λονδίνο και το Academy Award for Best Documentary Feature στο Hollywood. Ήταν τα υπέροχα πλάνα και η παρουσίαση των αγώνων κατά του Απαρτχάιντ της χώρας της Νότιας Αφρικής ή το μεστό 90λεπτο σενάριο που έδωσαν αυτές τις πρώτες από τις πολλές διακρίσεις που πήρε στην πορεία η ταινία; Σίγουρα όχι. Αν έλειπε η μορφή του Sixto Rodriguez και η υπέροχη μουσική του, αυτό το “συγκινητικό παραμύθι, μια ιστορία που εμπνέει ελπίδα”, σύμφωνα με τον Bendjelloul, δεν θα έκανε τους ανά τον κόσμο μουσικόφιλους να ανακαλύψουν τα τραγούδια των δίσκων “Cold fact” (1970, Sussex Records) και “Coming from Reality” (1971, Sussex Records).

To 2012, το “Searching for Sugarman” επανασύστησε στο κοινό των ΗΠΑ (και όχι μόνο) κάτι που οι Νοτιοαφρικάνοι, από τύχη και μόνο είχαν καταλάβει. Οι πολιτικοί στίχοι και η κιθάρα του Sixto Rodringeuz, μέσα στο δημιουργικό αναβρασμό των 70s είχαν πάει “άπατοι” στην αμερικανική αγορά. Ο ένας από τους ελάχιστους δίσκους που πουλήθηκαν έφτασε στην κλειστό και αποκομμένο υπό το καθεστώς του Απαρτχάιντ κράτος των τότε περίπου 30 εκ κατοίκων και έδωσε φωνή και νότες στον αγώνα για re-establishment.

Ο Sixto Rodriguez στο Ντιτρόιτ, ένας οικογενειάρχης εργάτης οικοδομών, με πτυχίο Bachelor of Philosophy (1981), ενεργός πολιτικά (είχε κατέβει για Δήμαρχος το 1989), υπερασπιζόμενος τα δικαιώματα της εργατικής τάξης, και ολοζώντανος, είχε καταφέρει, στην πλήρη άγνοιά του, στην Νότια Αφρική να γίνει σύμβολο, πιο διάσημος από τον Elvis Presley και τους Rolling Stones, 10 φορές πλατινένιος, και νεκρός.

Η ταινία εξιστορεί τις προσπάθειες στα τέλη της δεκαετίας του 1990 δύο θαυμαστών του στο Κέιπ Τάουν, του Stephen "Sugar" Segerman και του Craig Bartholomew Strydom, να μάθουν αν ο φημολογούμενος θάνατος του Αμερικανού μουσικού ήταν αλήθεια και, αν όχι, να ανακαλύψουν τι του είχε συμβεί. Μέσα από συνεντεύξεις όπως του Dennis Coffey, Mike Theodore, Steve Rowland , Clarence Avant, κ.ά, τα ηλιόλουστα πλάνα από την αφρικανική ήπειρο και τα χιονισμένα αστικά τοπία της βιομηχανικής πόλης του Ντιτρόιτ, όλα υπό την υπόκρουση των μελωδιών του Sixto, ξετυλίγεται ένα σύγχρονο μουσικό παραμύθι Σταχτοπούτου, που δεν μας είχε καμία ανάγκη για να σωθεί και να τον (ανα)γνωρίσουμε.

Ο Rodriguez ήταν (και είναι) ένας γεμάτος άνθρωπος, πλήρης. Και αν υπήρχε μια λέξη για να τον χαρακτηρίσει αναρωτιέμαι αν θα ήταν η ταπεινότητα, η καλοσύνη, η ευφυΐα, ή η δίψα για ζωή. Ίσως πολλά περισσότερα.

Από το 2016 μέχρι σήμερα, που τον ξανασυνάντησα μέσα από τους δύο δίσκους του (επιτέλους) σε ένα δισκάδικο της Βιέννης (επανακυκλοφορίες του 2019) έχω δει το φιλμ πάνω από 4 φορές. Και κάθε θέασή του μου δημιουργεί το ίδιο αίσθημα ευφορίας και ελπίδας, όπως την πρώτη φορά.

Τι κρίμα που ο σκηνοθέτης της, Malik Bendjelloul, παρά την επιτυχία του, δεν κατάφερε να ρουφήξει λίγη από την αισιοδοξία που μας χάρισε μέσα από την ταινία του και από τη προσωπικότητα του Sixto . Αυτοκτόνησε μόλις το 2014…

https://www.youtube.com/watch?v=oKFkc19T3Dk&ab_channel=wrath3agle