Stop Before You're Dropped!! [2]

Οδηγέ! Στάση στην Κορυφή, κατεβαίνω!
του Πάνου Πανότα

Πότε έπρεπε να δείξουμε την πόρτα σε ένα συγκρότημα; Είναι αλήθεια πως μας είχαν λείψει οι εύθυμες σκέψεις και το γέλιο (μας θεωρώ και κατάτι σοβαρούς). Ε, λοιπόν, αυτό το αφιέρωμα θα έπρεπε να διαφημίζεται με σήμα ένα φτυάρι σε φυσικό μέγεθος! Έτσι και αλλιώς, η ειδική εκείνη κατηγορία των θεμάτων που η προσέγγισή τους γίνεται αποκλειστικά από την αρνητική οδό, στην οποία και αυτόματα κατατάσσεται το παρόν, δεν έχει και πολλά μέσα της για να διαλέξει κανείς, οπότε περί παρεξηγήσεως δεν τίθεται λόγος.

Γνωρίζω αμέτρητα συγκροτήματα που έβαλαν στόχο να γράψουν έναν πολύ καλό δίσκο πριν το πάνε για διάλυση. Το ρίχνω, ερμηνεύοντάς το, στα γενικότερα περί αξιοπρέπειας, την οποία ασφαλώς και τιμώ όταν τη συναντώ, είναι μια σπάνια φίλη που βλέπω πολύ αραιά πια. Κρίνοντας, δε, από τα αποτελέσματα (όσα από αυτά τέλος πάντων μου έρχονται στα γρήγορα στο μυαλό), αυτοί που τα κατάφεραν σε σχέση με αυτούς που βγήκαν από το γήπεδο με σκυμμένο το κεφάλι και τις μπλούζες κουρέλια ήταν περίπου οι μισοί. Εξάλλου, το πράγμα εξαρχής πήγαινε για ισοπαλία.

Από την άλλη, θυμάμαι ελάχιστες μπάντες που κατάλαβαν πότε είχαν πιάσει από την άποψη της απόδοσης την κορυφή και αποφάσισαν να σταματήσουν τότε ακριβώς. Είναι μια απόφαση που πέφτει πάνω στα ανασταλτικά συρματοπλέγματα των ανθρώπινων αδυναμιών που δεν σπάνε με τίποτα. Η πιο συνηθισμένη απόφαση σε παρόμοιες περιπτώσεις είναι ακριβώς η ανάποδη: περιοδεία και κατευθείαν για το στούντιο. Άσε που ευδοκιμεί η άποψη ότι τα συγκροτήματα, όπως και όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, τη θέλουν την ενηλικίωση και την ωριμότητα, οπότε και τα γηρατειά δεν απαιτείται να τα περάσουν σε ίδρυμα. Βέβαια, αν ενστερνιστούμε αυτό το καθ' ομοίωση τότε, όπως και οι ηλικιωμένοι, συχνά θα συμπεριφέρονται περισσότερο σα να είναι στο χθες παρά στο σήμερα. Το σταμάτημα, πάντως, πάνω στην πιο αποθεωτική στιγμή μιας καριέρας είναι όντως από μια πλευρά και μια απόφαση αυτοχειρίας, το καταλαβαίνετε το γιατί νομίζω.

Με ένα σύμμαχο που κάνει τη διαφορά: το πλεονέκτημα της προοπτικής και της απόστασης που μου δίνει ο χρόνος, βγάζω σ' αυτό το αφιέρωμα στον τάκο μερικούς που έπαιξαν την υστεροφημία τους κορώνα γράμματα και την έχασαν ή που η υπερφίαλη ματαιοδοξία τους να μην ρισκάρουν να δουν τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς να αδειάζουν τους οδήγησαν όλους στο να δίνουν δίσκους αναμασήματα, μετριότητες του ενός ή άντε το πολύ των δύο τραγουδιών και στη συνέχεια στην καταπακτή της λήθης με τους ανέμπνευστους.

Για πάμε για ξεκαθάρισμα...


1. Blondie - "Parallel Lines"
Και δεν με καίει καθόλου αν δεν ήταν στο soundtrack του "American Gigolo". Οτιδήποτε έβγαλαν μετά το 1978 ήταν σαν κομμένη φάβα. Stop στον 3ο δίσκο και δεν δέχομαι κουβέντα.

2. The Walkabouts - "New West Motel"
Το "Devil's Road" θα ήταν όντως απώλεια. Αλλά και που τόσο καλό που είναι, το ακούει κανείς σήμερα; Οι περισσότεροι το προσπερνούν ακόμα και στα μεταχειρισμένα. Stop στον 4ο δίσκο.

3. Cranes - "Forever"
Την είχα ψυλλιαστεί την κατρακύλα από το "Loved". Τους κόβω νωρίτερα ίσως του αναμενόμενου για να γλιτώσω τον πολύτιμο χρόνο μου να περιμένω κάτι σπουδαίο και να μου έρχονται δίσκοι των 3 τραγουδιών. Γενναίο Stop στον 2ο δίσκο.

4. Arab Strap - "Philophobia"
Για τους ίδιους λόγους με το 3. Επίσης γενναίο Stop στον 2ο δίσκο.

5. The Cramps - "Psychedelic Jungle"
Σιγά τώρα θα χάναμε και εκείνο το live του "Smell Of Female". Ας το κυκλοφορούσαν μεταθανάτια. Τόσα και τόσα έχουν βγει έτσι. Stop στον 2ο δίσκο.

6. This Mortal Coil - "It'll End In Tears"
Κλασική περίπτωση σχήματος και δίσκου που γράφει πάνω του, και φαίνεται από χιλιόμετρα μακριά, "one-off project/album". Μόνον ο Ivo-Watts Russell δεν το είχε καταλάβει. Stop κατευθείαν με το δίσκο ντεμπούτο.

7. Violent Femmes - "Violent Femmes"
Μην περιμένετε να έχω τύψεις. Αν τώρα μιλάμε για θρυλικό album, τότε θα μιλάγαμε για το "Never Mind The Bollocks Here's The Sex Pistols" των eighties. Επίσης Stop κατευθείαν με το δίσκο ντεμπούτο.

8. Garbage - "Garbage"
Αυτοί ίσως και να μην έπρεπε καν να βγάλουν δίσκο (ελάτε, κακίες), αλλά ας έμεναν σε εκείνη την "Queer" τουλάχιστον. Ακούγεται συμπαθητική στη ρυτιδιασμένη της γραφικότητα. Stop με το ντεμπούτο στις προθήκες.

9. Tindersticks - "The First Tindersticks Album"
Θέλανε (να πω και θέλαμε;) περισσότερα. Αν το τολμούσαν τότε, όπως προτιμώ τους μουσικούς να κάνουν, εκρηκτικά, δηλαδή, ίσως να μην έχαναν τη μοναδική ευκαιρία να δώσουν ένα album που να θεωρείται από όλους κλασικότερο του "Dummy" για τα nineties. Stop με ένα δημοφιλές ντεμπούτο γεμάτο χρυσάφι.

10. Yello - "Claro Que Si"
Μη σας ξεγελάει η εξυπνότατη και ευφάνταστη πουτανιά της "Stella" που ακολούθησε (παραείναι πριβέ). Ούτε και τα διαφημιστικά spots με αυτοκίνητα. Stop στον 2ο δίσκο, και πολύ άντεξαν.

11. The Waterboys - "This Is The Sea"
Αφού πρόκειται για έναν από τους πιο αγαπημένους μου δίσκους των eighties θα με είχαν καλύψει πλήρως. Λυπούμαι τα μάλλα, ασφαλώς, για εκείνη την εξαιρετική μελοποίηση του "The Stolen Child" του W. B. Yeats, ένας απ' τους ελάχιστους λόγους για μια παράταση ζωής του ενός ακόμα album. Παρόλ' αυτά, η ζωή είναι με τους γενναίους. Stop στον 2ο δίσκο.

ΘΕΕ ΜΟΥ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΟΡΑ...
Tου Άρη Καραμπεάζη

Το σύνδρομο του δύσκολου δεύτερου δίσκου. Δεν μπορώ να σκεφτώ είτε κάποια άλλη τέχνη, είτε κάποιο άλλο επάγγελμα να πάσχει από αυτό. Σπάνια ένας σκηνοθέτης συστήνεται στο κοινό του με ένα αριστούργημα, δημιουργεί προσδοκίες και έπειτα το προδίδει. Τουλάχιστον τρεις-τέσσερις ταινίες πρέπει να στήσεις μέχρι να γίνει αυτό. Οπότε δεν μπορούμε να βρούμε τον σκηνοθέτη εκείνο που έπρεπε να σταματήσει στην πρώτη του ταινία. Άλλο τώρα αν π.χ. ο Wenders έπρεπε μετά "Τα φτερά του Έρωτα" να αποσυρθεί ηρωικά. Και σίγουρα δεν μπορούμε να βρούμε έναν χειρουργό, που μετά από μια πρώτη δύσκολη πολύωρη επέμβαση, πρέπει να κρεμάσει τα υστέρια και να βλέπει το video αυτής σε επανάληψη. Ίσως λίγο στη λογοτεχνία να συμβαίνει αυτό καθόσον πολλοί είναι αυτοί που "επιφωτίζονται" αργά, δημοσιεύουν ένα αριστούργημα που το έγραφαν για χρόνια... και έπειτα μηδέν. Ο συγγραφέας του "Γατόπαρδου" ήταν μια τέτοια περίπτωση αν θυμάμαι καλά... Υπάρχει και στα καθ' ημάς ο Χωμενίδης που μετά το "Σοφό Παιδί" και μέχρι σήμερα κανείς δεν τον έχει ξαναπεί "νέο Καραγάτση"... Γιατί άραγε;

Ιδιότροπο το νέο αυτό αφιέρωμα. Θα μπορούσε να χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: σε αυτά τα γκρουπ/ καλλιτέχνες που έπρεπε να σταματήσουν στον πρώτο δίσκο γιατί στη συνέχεια ηχογράφησαν σαχλαμάρες, επανέλαβαν εαυτούς, δεν ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες και άλλα τέτοια γραφικά. Από την άλλη υπάρχουν ένα σωρό ονόματα που με το να μη σταματήσουν δεν έβλαψαν την πάρτη τους άλλα όλους εμάς, τη μουσική εν γένει, την κοινωνία, την αισθητική, το μετοχικό κεφάλαιο του ΠΑΟΚ κ.λ.π. . Και πολλές υποκατηγορίες.

Ξεκινάμε λοιπόν...

1. The Stone Roses
Το ισχυρότερο παράδειγμα, που όμως επαληθεύει το ρητό "κι ύστερα λένε πως φταίει ο φονιάς". Φαγώθηκαν όλοι για χρόνια να κυκλοφορήσει το δεύτερο άλμπουμ τους. Τι καταλάβανε; Εγώ πιστεύω ότι τα παιδιά είχαν σκοπό να μην το συνεχίσουν, η ρημάδα η κοινή η γνώμη (η πόρνη) δεν τους άφησε σε ησυχία όμως. Έκτοτε ο μέσος όρος τιμής μονάδος του The Second Coming πέφτει με απίστευτη γεωμετρική πρόοδο. Πρέπει να είναι το μοναδικό άλμπουμ, το οποίο και έβρισκες στα μεταχειρισμένα στη μισή τιμή την πρώτη βδομάδα κυκλοφορίας του.

2. The Fall
Εδώ το ζήτημα είναι ευρύτερα κοινωνιολογικό, έχει να κάνει δε με τη θεωρία του χάους, των συγκοινωνούντων δοχείων κ.λ.π. Αν υποθέσουμε λοιπόν ότι οι Fall διαλύονταν μετά την κυκλοφορία του πρώτου τους δίσκου και δεδομένου ότι στη συνέχεια κυκλοφόρησαν περίπου 40 επίσημα, 64 ανεπίσημα, 78 booklet, 32 live, 47 συλλογές και 242 singles.... που άραγε θα ξοδεύονταν όλη αυτή η ενέργεια που δαπάνησε ο Mark E. Smith για να τα καταφέρει όλα τούτα; (α. θα γινόταν πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, με τα γνωστά επακόλουθα β. θα γινόταν ο μεγαλύτερος και πιο δραστήριος έμπορος ναρκωτικών στον κόσμο, θα υπήρχε υπερπροσφορά ηρωίνης και η τιμή της θα άγγιζε αυτή του Camel Lights γ. θα καθόταν απλά σπίτι του... και θα γινόταν ένας χλαπάτσας Άγγλος). Αν οι Fall σταματούσαν στον πρώτο δίσκο, τίποτε δε θα έμενε ίδιο στον κόσμο. Το μόνο σίγουρο!

3. Bjork
Αυτήν εδώ κάποιος να την σταματήσει επειγόντως ακόμη και τώρα! Άντε να δεχτώ ότι δεν έπρεπε να σταματήσει μετά τη διάλυση των Sugarcubes. Ας έβγαζε το Post και ας το έριχνε στην κηπουρική. Έκανε το στρίγγλισμα μόδα στην pop, έπαιξε σε ταινίες αυτιστικού περιεχομένου, πήγε να μας "χαλάσει" τη Madonna, ξέθαψε κάτι σαχλαμάρες που ηχογραφούσαν οι γονείς της όταν έλεγε ποιηματάκια στο δημοτικό, έβαλε τις indie γκόμενες να κάνουν ηλίθια κοτσιδάκια και να βάφονται σαν να έχουν parkinson, έλαβε μέρος στην Ολυμπιάδα της ντροπής και του αθηναϊκού κατεστημένου, κυκλοφόρησε σε δεκαεφτά παραλλαγές το ίδιο box set, άνοιξε το δρόμο για τους Sigur Ros και μετά από όλα αυτά επιμένει να αποκαλείται ΤΟ ΞΩΤΙΚΟ! Θάνατος!

4. Jeff Buckley
Ιδού λοιπόν οι καταστροφικές συνέπειες της ανθρώπινης παρέμβασης στο έργο της μητέρας φύσης. Κυκλοφορεί το Grace και προμηνύονται τουλάχιστον δέκα χρόνια γεμάτα μιζέρια, ατέλειωτα φάλτσα σόλο στην κιθάρα, λυγμικές ερμηνείες και δήθεν κατεστραμμένους τύπους να πίνουν ουίσκια μονάχοι τους στα μπαρ. ΘΑ ΕΠΕΜΒΩ... λέει ο καλός θεούλης, αλλάζουν ρότα τα νερά του ποταμού και από εδώ παν' κι οι άλλοι. Και έρχεται ο άνθρωπος, αυτό το χειρότερο από όλα τα ζώα, να δώσει ζωή στον ημιτελειωμένο δεύτερο δίσκο, να κυκλοφορήσει χαμένες ηχογραφήσεις από τον ήχο του αυτοκινήτου του Jeff και να δημιουργήσει τον Θρύλο, που νομίζαμε ότι είχαμε γλιτώσει. Η greenpeace τι κάνει για όλα αυτά;

5. Oasis
Παρότι θεωρώ τον δεύτερο δίσκο τους εξίσου αριστουργηματικό με το ντεμπούτο, παρότι ακόμη και η περσινή κυκλοφορία τους ήταν από τα καλύτερα παραδοσιακά βρετανικά άλμπουμ των τελευταίων ετών... αν οι Oasis είχαν σταματήσει μετά το Definitely Maybe ίσως και να δημιουργούσαν ένα θρύλο ανάλογο με αυτόν των Sex Pistols, που έδωσαν το πιο ανατρεπτικό άλμπουμ ever, αυτοπυρπολήθηκαν και ησύχασαν. Λίγο το έχεις αυτό;

6. My Bloody Valentine
Αναδρομικά σκεπτόμενος ο Alan Mc Gee σίγουρα προτιμάει να μην είχαν ξαναπατήσει το πόδι τους σε studio ο Kevin Shields και η παρέα του μετά το πρώτο σχεδόν άλμπουμ στην Tycoon το 1985. Και ακόμη κλαίει για τα λεφτά που του φάγανε... Τέτοιο φιάσκο ούτε ο Άρης με τα λεφτά του Κοντομηνά!

7. Archive
Προσωπικά μιλώντας, είναι πιο χτυπητή περίπτωση και από τους Stone Roses. Κυκλοφορούν ένα αψεγάδιαστο σκοτεινό και μητροπολιτικό trip-hop αριστούργημα σαν το Londinium... άντε να δεχτώ και την ντεμέκ πρωτοποριακή electro-pop του Take My Head. Από το 2000 κάτι και μετά τι θέλουν και μας ταλαιπωρούν με δεκαπεντάλεπτα progressive rock όργια, ψευδο-προκλητικά singles και περιοδείες που πάντα καταλήγουν στην Ελλάδα; Είναι πράγματα αυτά τώρα! Οι Portishead χαζοί είναι και την έχουν αράξει εδώ και αιώνες.

8. Puressence
Αυτό σίγουρα θα το επιλέξει και ο Κοτσώνης! Χτύπησαν μαύρη new wave φλέβα κάπου στα μέσα των 90s, σε ανυποψίαστο χρόνο, όταν ακόμη και οι Cure το είχανε ρίξει στις ρούμπες και τα τρα-λα-λα. Σήμερα εμφανίζονται στο φεστιβάλ του Συνασπισμού και από κάτω πρώην εξόριστοι αριστεροί τρώνε σουβλάκια και πίνουν ρετσίνες. Ούτε η πάλαι ποτέ ένδοξη Δόξα Δράμας τέτοια κατάντια.

9. Kasabian
Το απολύτως πρόσφατο και επίκαιρο παράδειγμα. Οι Kasabian που είχαν μεγαλουργήσει υπογείως στο θορυβώδες νεφέλωμα του... μακρινού 2004, μόλις δύο χρόνια μετά ακούγονται κουρασμένοι, υπερβολικοί και μάλλον πελαγωμένοι στη στουντιακή μεγαλοπρέπεια, που τους επιφύλαξε η επιτυχία του πρώτου τους δίσκου και των φημισμένων ζωντανών εμφανίσεων. Παρόλα αυτά το big bang στη Μεγάλη Βρετανία για τους Kasabian τώρα λαμβάνει χώρα! Βολεύει ο άδικος ντουνιάς καμιά φορά!

Και θα κλείσω με δύο παραδείγματα από τον ελληνικό χώρο, εκ διαμέτρου αντίθετα.

10. Μωρά στη Φωτιά
Πολύ απλά αν το όνομα ΜΩΡΑ ΣΤΗ ΦΩΤΙΑ δεν επέστρεφε ποτέ στην δισκογραφική, συναυλιακή και λοιπή μουσική επικαιρότητα, ο μύθος σήμερα της πρώτης περιόδου θα είχε φτάσει σε απίστευτα για την περιορισμένων δυνατοτήτων ελληνική ροκ μυθολογία επίπεδα. Η καλλιτεχνική αξία, η επιδραστικότητα και η "ανατροπή" του ντεμπούτου τους ήταν φυσικό να απέχει αιώνες, μίλια, megabits από οτιδήποτε θα ακολουθούσε...

11. Πυξ-Λαξ
Και όμως είχαν ξεκινήσει συμπαθητικά με light-pop υφάκι, με το χαρωπό ακορντεόν του Με Στέλνεις κ.λ.π. Η συνέχεια μας ταλαιπώρησε όσο λίγα πράγματα στην ελληνική μουσική τα τελευταία δέκα χρόνια. Κακομοιριά και απλησιά σε εναλλαγή με σκυλάδικο ροκ attitude, στρατιωτικές polo με το όνομα του Πλιάτσικα στενάζουν στα σχολικά θρανία, μοναξιές μας όλες, παλιές αγάπες κι εσύ εκεί! Οι Πυξ Λαξ σπίλωσαν ανεπανόρθωτα την αισθητική του ελληνικού τραγουδιού και χρειάζονται πολλά χρόνια για να καθαριστεί ο λεκές!

Έχω και μια καλή ιστορία για ένα μουσικό περιοδικό που δεν θα έπρεπε ποτέ να βγάλει δεύτερο τεύχος, τέτοια ώρα- τέτοια λόγια όμως...

Stop - Μη - Έτσι είναι η ζωή
Του Θάνου Σταυριανάκη

Red Hot Chili Peppers - Blood Sugar Sex Magic (1991)
Το One Hot Minute, είναι η σηματοδότηση και το εφαλτήριο ότι κάθε δίσκος των RHCP είναι ακριβώς ίδιος με τον επόμενο και σε πωλήσεις αλλά και σε συνθετικό πλουραλισμό. Με την απαραίτητη απαστράπτουσα φθίνουσα ποιοτική πορεία. Σαν τους Πυξ Λαξ ένα πράμα. Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου. Τους μισώ...

Ride - Going Blank Again (1992)
Φαντάζομαι πως ούτε οι ίδιοι δε θέλουν να ακούσουν πλέον τι ηχογράφησαν μετά. Ο πρώτος τους, το Nowhere, είναι από τους σημαντικότερος της γενιάς τους, αυτός ο δεύτερος έχει απίστευτες κομματάρες αλλά στα Carnival of Light και Tarantula, ακόμα ψάχνω να βρω ένα μέτριο κομμάτι, λες και ήταν άλλο συγκρότημα...

Nick Cave & The Bad Seeds - Let Love In (1993)
Δε θα διαφωνίσω ότι έχει καλές μπαλάντες στις μετέπειτα κυκλοφορίες του. Αλλά μόνο μπαλάντες που στην πλειοψηφία τους, καθαρά προσωπικά, μου είναι παντελώς αδιάφορες. Τα θυμάμαι που τα 'σπαγε όλα στο Ρόδον. Αλήτης σωστός, πάνε αυτά τώρα, όποιος τα 'ζησε, τα έζησε...

Placebo - Without You I'm Nothing (1998)
Ότι είχαν να πουν, το είπαν στα δύο πρώτα τους. Μετά τα ίδια και τα ίδια. Sorry πλασιμπίτσες...

Belle and Sebastian - Fold your hands child, you walk like a peasant (2000)
Μετά από αυτόν τον δίσκο σταματήσαμε να αναφερόμαστε με τα χρώματα στις κυκλοφορίες τους, ο μπλε, ο κόκκινος, ο πράσινος, ο κίτρινος και αυτό σημαίνει κάτι... Δε σώθηκαν και τα χρώματα δα...

The Cure - Wish (1992)
Χωρίς τα επόμενα τους να είναι άσχημα album, απλώς είναι έτη φωτός μακριά απο τα κολλοσιαία αριστουργήματά τους. Επρεπε να είχαν σταματήσει όμως 14 χρόνια πριν.

Depeche Mode : Songs Of Faith And Devotion (1993)
Ο τελευταίος μεγάλος δίσκος τους. Και όμως υπάρχουν 13 χρόνια μετά.

Garbage - Garbage (1995)
Ήταν το μέλλον της βρετανικής ποπ. Την ανανέωσαν και την ενίσχυσαν με τον καλύτερο τρόπο με το ομώνυμο ντεμπούτο τους. Ευτυχώς που δεν το είχα πιστέψει αυτό από τότε. Από τους Garbage έμαθα να είμαι επιφυλακτικός από μουσικούς μεσίες.

Tindersticks - Curtains (1997)
Στο πρώτο ένας παντελώς καινούργιος ήχος ξημέρωνε, στο δεύτερο αυτός ο ήχος ωρίμασε και σχεδόν τελειοποιήθηκε, ο τρίτος είναι άνισος αλλά περιέχει τα καλύτερα τους τραγούδια, από τον τέταρτο και μετά όμως, μόνο άνισος.

Oasis - (What's the Story) Morning Glory (1995)
Απλά και μόνο επειδή έχει ένα-δυό κομμάτια που ακούγονται μέχρι και σήμερα. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα τους σταματούσα στο Definitely Maybe. Τελικά η ιστορία έδειξε ότι μάλλον δεν ήταν καλύτεροι των Beatles... Γαμώτο!

Strokes - Is this it (2001)
Μπορώ να ζήσω, είτε ο Πάπας Βενέδικτος πάει στην Τουρκία, είτε οι Strokes δεν είχαν υπάρξει ποτέ. Στα τρία, το πρώτο είναι το μεγαλύτερο τελικά...