Συλλογές - Του Αντώνη Ξαγά

A sampler of ...samplers

Στην ...πλειστόκαινο προ-Internet εποχή, οι συλλογές είχαν μεγάλη πρακτική χρησιμότητα. Διαβάζαμε στο ΠΟΠ&ΡΟΚ (αιωνία του η μνήμη!) κάθε μήνα για δεκάδες δίσκους... Πόσους δίσκους να αγοράσεις ή να αντιγράψεις από φίλους; Δεν ήμασταν δα και παιδιά εφοπλιστών! Έτσι οι συλλογές πέρα από το value for the money, λειτουργούσαν και ως σύσταση σε άγνωστα ακούσματα, έναν ρόλο που σήμερα παίζουν τα διάφορα P2P προγράμματα. Ίσως γι' αυτό να μην βγαίνουν πλέον τόσες πολλές καλές συλλογές, και αυτές που κυκλοφορούν, να είναι περισσότερο προβολή κάποιων επώνυμων "μουρών"...

Συλλογές... Ποιες είναι οι καλές συλλογές; Εκείνες που ανοίγουν πόρτες και παράθυρα σε νέους κόσμους, νέα ακούσματα, νέες περιπέτειες, που σε βάζουν στο trip να ψαχτείς; Εκείνες που συγκεντρώνουν σε έναν δίσκο αγαπημένα τραγούδια; Εκείνες που σε ταξιδεύουν στο παρελθόν, και διηγούνται άγνωστες και ξεχασμένες ιστορίες; Εκείνες που χαρίζουν την ηδονή αυτή που γνωρίζει καλά ο κάθε μουσικόφιλος: την ηδονή της ανακάλυψης; Εκείνες που ικανοποιούν τη ματαιόδοξη πολλές φορές ανάγκη να ακούμε πράγματα που δεν ακούει ο πολύς κόσμος; (μην αγνοείτε ποτέ αυτή την παράμετρο!) Μήπως είναι οι πρώτες που αγοράσαμε; Αν διάλεγα με αυτό το κριτήριο θα έμενα σε συλλογές τύπου "TOP 85" και "Super Hits 85" (πρώτη επένδυση μου μετά από ...κάλαντα). Ίσως τελικά οι καλύτερες συλλογές να ήταν εκείνες που γράφαμε σε υποψήφιες αγαπημένες, εκείνες οι γραμμένες σε κασέτες, εκείνες όπου στέλναμε μέσα από τραγούδια και στίχους κωδικοποιημένα ερωτικά μηνύματα, επιμελημένες με συγκινητική εμμονή στη λεπτομέρεια, λες και όλη η έκβαση εξαρτιόταν από το αν θα ακουγόταν ή όχι ο ήχος του pause...

Προς στο παρόν όμως, ας πατήσουμε play! Με χρονολογική σειρά:

1. Your secret's safe with us (Statik) (1982)
Εκείνη την μακρινή εποχή της αυγής των 80s διάφορες μικρές εκλεκτικές εταιρείες κυκλοφορούσαν συνέχεια συλλογές από το Νησί που παρουσίαζαν ονόματα από την βρετανική επαρχία (να θυμηθώ για παράδειγμα τις "East of Croydon" ή "Where the hell is Leicester?"). Αυτή εδώ η διπλή ιστορική συλλογή της Statik με μπάντες από τις βόρειες περιοχές της Αγγλίας, μας σύστησε τους Chameleons, μία νεοκυματική μπάντα με απίστευτο όνομα (Sepp Maier's Gloves, δηλαδή τα ...γάντια του Sepp Maier, τερματοφύλακα για πολλά χρόνια της ...μισητής εθνικής Γερμανίας, αναπληρωματικού στο μοναδικό Μουντιάλ που κέρδισαν ποτέ οι Άγγλοι!), εδώ μέσα υπήρχε η πρώτη καταγεγραμμένη ηχογράφηση των Pulp (ναι, υπήρχαν ήδη 13 χρόνια πριν από το "Common people"!), το εκπληκτικό "What do you say", ενώ ακούσαμε και μία από τις πιο απρόβλεπτες και πειραγμένες διασκευές σε Dylan (Sun Yama - "Subterranean Homesick Blues").
Ξεχασμένη ανακάλυψη: Indians in Moscow - Indians in Moscow

2. Dark paths (Warner-4AD) (1982)
Συλλογή-ντοκουμέντο από τις πρώτες άγριες ημέρες της 4AD, πριν ο Ivo την "ακούσει" με τα αιθέρια γοτθικά σχήματα που θα σφραγίσουν αργότερα την ταυτότητα της στη δεκαετία του 80. Τότε όμως του άρεσαν τα ιδιόρρυθμα, post-punk σχήματα που διέστρεφαν τον ήχο και αναζητούσαν νέες κατευθύνσεις σε ένα περιορισμένο είδος. Rema-Rema, Mass, Dance Chapter, Bauhaus, Colin Newman, Modern English παρελαύνουν σε αυτό το δίσκο ο οποίος, ποιος τη χάρη μας, κυκλοφόρησε αποκλειστικά για την Ελλάδα. Και μετά κολλήσαμε το μικρόβιο... Σήμερα είναι πια δυσεύρετος, καθώς ποτέ δεν επανεκδόθηκε σε CD, όπως έγινε αντιθέτως με την παρεμφερούς περιεχομένου συλλογή της εποχής "Natures mortes (still lives)".
Έμαθα και αγάπησα: Modern English - Just a thought

3. Deutschland strikes back (Strike Back) (1989) Η Γερμανία στις αρχές των 80s ήταν ένα δημιουργικό καζάνι νέων ήχων και ρευμάτων. Το νέο γερμανικό κύμα (Neue Deutsche Welle, όπως και ονομάστηκε) ήταν πληθωρικό, πολυποίκιλο, αλλά με κοινά χαρακτηριστικά μέσα στην ετερογένεια του, διαμορφώνοντας τελικά έναν ήχο κυριολεκτικά ...Π.Ο.Π. (Προστασίας Ονομασίας Προέλευσης!). Η συλλογή αυτή που εμφανίστηκε αρκετά χρόνια αφού το κύμα είχε σκάσει και ξεθυμάνει, μπορεί να μην είναι και η πιο αντιπροσωπευτική, αλλά αποπνέει και δίνει το στίγμα της εποχής, με ναυαρχίδες τους Neubauten και τους DAF.. Περιείχε και άλλα όμως, όχι και τόσο καλοκρυμμένα μυστικά...
Ετεροχρονισμένη γνωριμία: Freiwillige Selbstkontrolle - Viel zu viel

4. The new wave complex (--) (1995)
Όσοι συγκινούνται στο άκουσμα του ευρωπαϊκού ήχου, όσοι "μισούν" τις κιθάρες και λατρεύουν τα ψυχρά εγκεφαλικά πλήκτρα, εδώ θα βρεθούν μέσα στο στοιχείο τους. Το "New Wave Complex" είναι μια σειρά 16 bootleg CD (αρχικά σε χειροποίητες κασέτες από άγνωστους μερακλήδες) που βγήκε στη Γερμανία, για κάποια χρόνια διακινούνταν χέρι-χέρι μέσω διάφορων mail-order και τώρα πλέον υπάρχει μόνο στο Internet (όπως και άλλες ανάλογου περιεχόμενου όπως όλη η σειρά των Flexipop). Πολύ δικαίως ξεχασμένη σαβούρα στοιβάζεται εδώ μέσα, αλλά και πολλά διαμαντάκια που σας περιμένουν να ανακαλύψετε ότι ονόματα όπως οι Ultravox και οι Visage ήταν μόνο η μυτερή κορφή του παγόβουνου...
Ξέθαψα: Moev - Rotting geraniums

5. Return of the Creeps - The singles (Creep) (1995)
Από τις πιο αγαπημένες μου... Φορτισμένη με χιλιάδες αναμνήσεις... Μιας εποχής τόσο κοντινής και τόσο μακρινής συνάμα. Δίσκος που συγκεντρώνει τα μουσειακά πλέον επτάϊντσα της κυψελιώτικης εταιρείας που δημιούργησε το δικό της μύθο δίνοντας διέξοδο έκφρασης σε ένα παλλόμενο, ζωντανό, αλλά και περιφρονημένο ελληνικό underground... Τα χρόνια πέρασαν, ο Κώστας Ποθουλάκης και ο Φιλώτας Βασκαλής "έφυγαν" νωρίς, κάποια από τα επτάϊντσα πωλούνται πια για λίγα ευρώ στο Μοναστηράκι, αλλά ονόματα όπως οι Metro Decay, οι Art of Parties, οι Yell-O-Yell, οι Headleaders δεν έχουν ξεχαστεί, και δεν έπαψαν να συγκινούν ακόμη και νεότερες γενιές...
Θυμήθηκα και συγκινήθηκα: Clown-Λευκά κελιά

6. Made to measure resume (Crammed) (1995)
Η σειρά δίσκων με τον ευφυή τίτλο "Made to measure" ήταν (είναι δηλαδή, γιατί συνεχίζεται ακόμη, έχοντας φτάσει στον αριθμό 36!) μια εξερεύνηση των δυνατοτήτων του οργανικού κατά βάση ήχου, ένα πεδίο έρευνας, δημιουργικής συνομιλίας και πειραματισμού των μουσικών της εκλεκτικής βελγικής εταιρείας. Μιας εταιρείας που είχε στις τάξεις της ονόματα όπως οι Tuxedomoon, οι Minimal Compact, ο Hector Zazou, οι Aksak Maboul και πολλούς άλλους. Εδώ έχουμε ένα ...ρεζουμέ των πρώτων, και πιο ...ανθοφόρων, χρόνων της σειράς...
Συνάντηση δημιουργικής κορυφής: Benjamin Lew/Steven Brown - Au sujet d' un paysage

7. There and back again lane (Sarah) (1995)
Η Μπριστολιανή εταιρεία Sarah είναι από τις ελάχιστες στο χώρο που κατάφερε να χτίσει ένα όνομα μεγαλύτερο από τους ίδιους της τους μουσικούς (ίσως μόνο οι Field Mice να ξέφυγαν από τη μέγγενη)... Έτσι, αγόραζες δίσκο της Sarah, όχι τον δίσκο π.χ. των Sea Urchins. Ιδιαίτερη φετιχιστική αισθητική, twee αφέλεια (πολλές φορές εκνευριστική και επιτηδευμένη!), φανζινικό πνεύμα και pop ευαισθησία ήταν ο κοινός παρονομαστής των κυκλοφοριών της. 99 σινγκλάκια μέτρησε στο ιστορικό της, με πρώτη το "πατώκειο" "Pristine Christine" των προαναφερθέντων ...Αχινών, και τελευταία το "Dirty Mags" των Blueboy. To No 100 ήταν το κύκνειο άσμα, ένα απάνθισμα αυτής της πορείας... Ο καλύτερος δίσκος της Sarah, και αυτό λέει πολλά (ή και τίποτα!)
Όχι, δεν θα διαλέξω το "Sensitive", ούτε το "Atta girl": Wake - English rain

8. Girls re-write rock (Voice) (1997)
Πριν από 10 περίπου χρόνια, ένα περιοδικό-φανζίν ονόματι Voice ξεκίνησε μια φιλόδοξη προσπάθεια στον αφιλόξενο βιότοπο της ελληνικής σκηνής. Το εγχείρημα δεν περπάτησε για παραπάνω από πέντε τεύχη (ο αρχισυντάκτης μας θα μπορούσε να διηγηθεί ασφαλώς περισσότερα!) αλλά άφησε πίσω του κάποια CD-κοσμήματα, εξαιρετικές συλλογές, από τα ελάχιστα CD-προσφορές περιοδικών που έχω κρατήσει στη δισκοθήκη μου... Αυτός ο γεμάτος ...οιστρογόνα δίσκος καταγραφεί ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής "πανίδας", με συνδετικό κρίκο τη γυναικεία φωνή... Jack of All Trades, Sonar Blips, Sea Drunk Whale, Petunia Pig, Forward Music Quintet... Έχασαν άραγε οριστικά τη μάχη με το χρόνο; Ρητορικό το ερώτημα...
Ας μην ξεχαστεί: Sea Drunk Whale - June July August

9. An anthology of noise & electronic music (Sub Rosa) (2004)
Όχι ακριβώς οι μουσικές που θα βάλετε σε ένα ...ρομαντικό σπιτικό ραντεβού (εκτός αν πέσετε σε ...περίπτωση γυναίκας!). Συλλογή αναφοράς της βελγικής Sub Rosa που ιχνηλατεί την ιστορία της ακραίας αντι-λαϊκής μουσικής (ή "μουσικής" αν θέλετε) από την αυγή της ηχογραφημένης εποχής μέχρι και σήμερα. 4 διπλά CD έχουν ήδη κυκλοφορήσει ενώ η σειρά είναι προγραμματισμένη να φτάσει τα εφτά. Όλοι οι ήρωες της καινοτομίας του αιώνα δίνουν το ...θορυβώδες παρόν, από τους αδερφούς Russolo και τον John Cage έως τους Sonic Youth και τον Merzbow. Και ακούγοντας όλα αυτά, συνειδητοποιούμε για άλλη μια φορά πόσο αστεία γραφικοί είναι διάφοροι σύγχρονοι που παίζουν θόρυβο, ...πριόνια και άλλα τέτοια και πουλάνε πειραματική μούρη, όταν πολλά από αυτά έχουν ακουστεί ήδη από τη δεκαετία του ...20 και του 30!
"Άρρωστη" προτίμηση: Walter Ruttman - Wochende

10. Looking for Europe - The neofolk compendium (Auerbach) (2005)
Χορταστική (έως ...στουμπωτική θα έλεγα) τετραπλή συλλογή η οποία στεγάζει όλα τα ονόματα που συνωστίζονται (κάποιες φορές με προκρούστειο τρόπο) κάτω από την ταμπέλα neofolk. Εξαιρετικά ταιριαστό artwork και εντυπωσιακό booklet με πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό συνοδεύουν την κυκλοφορία. Όλος ο καλός ο κόσμος είναι μαζεμένος εδώ, από καταθλιπτικούς, βαρεμένους, γραφικούς γενειοφόρους και ...χιτωνοφόρους "άπλυτους", έως παλιές καραβάνες (Scott Walker και Paul Roland) αλλά και διάφορα (αναπόφευκτα) φασιστοειδή φυντάνια... Πρώτο όνομα στη μαρκίζα οι Sol Invictus (από τραγούδι τους βαφτίστηκε κιόλας η συλλογή).
Ακυκλοφόρητο καλούδι: Blood Axis - The ride

11. D-I-Y - Do it yourself (Soul Jazz) (2007)
Πως κρίνεται μια συλλογή ως αρπαχτή (διόλου ασυνήθιστο φαινόμενο); Ένα ασφαλές κριτήριο είναι η απουσία ένθετου με πληροφοριακό υλικό...Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε ποτέ να συμβεί με συλλογή της Soul Jazz, η οποία είναι γνωστή για τις επιμελημένες της επανεκδόσεις. Μια εταιρεία η οποία μπορεί να μην είναι ούτε μόνο soul ούτε μόνο jazz, αλλά με την ψυχή της soul και την τρέλα της jazz, ανασκάπτει το παρελθόν με γνώση και μεράκι. Η παρούσα συλλογή βουτάει στα εύφορα χρόνια μετά την έκρηξη και το θάνατο του punk, και θυμίζει πολλές λησμονημένες μπάντες της εποχής... Artery, Blurt, Glaxo Babies, Thomas Leer, Red Lorry-Yellow Lorry... Αξίζει και μόνο για το ένθετο!
Τί να πρωτοδιαλέξω;: Kleenex - Ain't you (γυναικεία ελβετική μπάντα, που αργότερα μετονομάστηκε σε Lilliput μετά από πιέσεις της ομώνυμης εταιρείας ...χαρτομάντιλων)
_ _ _

Θα διαβάσω τον επόμενο  

Θα επιστρέψω στον πύργο ελέγχου