Συστάδες 2017

Αν με καλορωτήσετε δεν ξέρω ποιοι είναι οι καλύτεροι δίσκοι του 2017, έτσι κι αλλιώς δεν τους έχω ακούσει όλους. Επίσης οι λίστες (και κυρίως η κατασκευή τους) είναι το πιο βαρετό πράγμα του κόσμου, αν εξαιρέσεις τις διαλέξεις του Στέλιου Ράμφου. Συν τοις άλλοις αγνοώ αν ο χρόνος που μας πέρασε πήγε την ελληνική μουσική μπροστά ή πίσω, αν ήταν μια καλή ή μια κακή χρονιά για την ανεξάρτητη σκηνή, αν οι γνωστοί από το παρελθόν μουσικοί ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες. Δεν έχω κάνει προβλέψεις πέρσι ούτε πρόπερσι για να δικαιωθούν (μπορεί να κάνω φέτος βέβαια) ούτε ακούω κάποιο συγκεκριμένο είδος μουσικής για να περιμένω την έφοδό του προς το φως ή την καταβαράθρωση όσων βαφτίζω αντίπαλα δέη (για να μιλήσω ποιητικά και καρυωτακικά). Οι δίσκοι θα παρουσιαστούν σε συστάδες γιατί έτσι τους αντιλήφθηκα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι συνδέσεις που κάνω υπάρχουν οπουδήποτε εκτός από το μυαλό μου. Και είναι δίσκοι που τους άκουσα και τους ξανάκουσα επειδή μου αρέσανε.

1η συστάδα: τα λαϊκά

Δημήτριος Αποστολάκης – Ευτυχισμέναι ημέραι
Στο δελτίο τύπου υπάρχει η ερώτηση Υπάρχει σήμερα τραγούδι απλό, αλλά όχι απλοϊκό; Λαϊκό, αλλά όχι λαϊκίστικο; Ξερό αλλά όχι άτεχνο; Στο δίσκο η απάντηση δίνεται με όλα τα κομφόρ. Ο Δημήτρης Αποστολάκης από τους Χαΐνηδες και ο Μανώλης Πάππος από τον προσωπικό του μουσικό γαλαξία στήνουν έναν δίσκο λαϊκό αλά παλαιά, όπου με κάποιο μαγικό τρόπο τίποτα δεν ακούγεται παλιό. Εκτός ίσως από την σωματική διάσταση των τραγουδιών, την επιλογή της κατάλληλης φωνής για κάθε άσμα, τις λαμπερές ορχήστρες, τους άμεσους στίχους και ένα σωρό άλλες λεπτομέρειες ξεχασμένες χρόνια από τις σύγχρονες δισκογραφικές παραγωγές. Αν σας αρέσουν τα λαϊκά μάλλον θα τον έχετε ήδη ακούσει. Αν δεν σας αρέσουν, είναι μια καλή ευκαιρία να ξεκινήσετε.

Τρίο Τεκκέ & Dave De Rose – Zivo
Στην αναζήτηση του πώς μπορεί να είναι το σύγχρονο λαϊκό τραγούδι, οι Τρίο Τεκκέ κάνουν ακόμη μισό βήμα για να μας δείξουν το δρόμο. Ένας δίσκος τόσο κυπριακός που γίνεται άπατρις και τόσο διεθνής που μπορεί να απευθύνεται μόνο σε μια γειτονιά. Τις εκτελεστικές χάρες του σχήματος δεν θα τις εκθειάσω, είναι περιττό, πάντως η ακρόαση του δίσκου είναι μια απόλαυση.

2η συστάδα: οι κιθάρες (δεν είναι αυτό που νομίζετε)

Δημήτρης Μυστακίδης – Αμέρικα
Η δισκογραφία του Δημήτρη Μυστακίδη θα μπορούσε να είναι ένα διδακτορικό για την πορεία της λαϊκής κιθάρας στις ελληνικές ηχογραφήσεις. Ή μάλλον δεν θα μπορούσε να είναι, γιατί πόσα διδακτορικά ξέρετε που η ανάγνωσή τους (και εν προκειμένω η ακρόασή τους) να είναι μια πραγματική απόλαυση; Τραγούδια των Ελλήνων της Αμερικής από το είδος που έχουμε συνηθίσει να ονομάζουμε ρεμπέτικο παιγμένο με την τεχνική της τσιμπιτής κιθάρας, όπως την διαμόρφωσαν ο Γιώργος Κατσαρός και ο Κώστας Δούσας και την εξέλιξε ο Κώστας Μπέζος

Kostas Bezos And The White Birds ‎– Kostas Bezos And The White Birds
Ο Κώστας Μπέζος που λέγαμε, εκτός από τις ηχογραφήσεις ρεμπέτικων που έκανε με το ψευδώνυμο Α. Κωστής για την αμερικάνικη αγορά, είχε και μια (ο θεός να την κάνει) μέινστριμ καριέρα στο ελαφρό τραγούδι, παίζοντας κιθάρα ή χαβάγια -lap steel guitar αν προτιμάτε. Ένα απίστευτο σουρεαλιστικό χωνευτήρι ήχων, γιόντελ, λατινοαμερικάνικοι σκοποί, παραδοσιακά ελληνικά, αλλούτερα ορχηστρικά που μας φανερώνουν μια απίθανη μουσική φυσιογνωμία που ανδρώθηκε στον μόνο χώρο τέχνης που υπήρχε στην Αθήνα τότε και που μπορούσε να το αντέξει: τη Μάντρα του Αττίκ. Κανονικά ένας δίσκος με ηχογραφήσεις της δεκαετίας του '30 δεν έχει καμιά θέση σε αυτή τη σειρά, αλλά το καλλιτεχνικό μέγεθος είναι τόσο σημαντικό και τόσο άγνωστο που δεν θα μπορούσε να λείπει.

3η συστάδα: Η(Οι) καλή(οι) μουσική(οι)

The Man from Managra/ Coti K. - Half a Century Sun
Διότι Coti K. Αρνούμαι να το περιγράψω, ακούστε το, είναι καλή(οι) μουσική(οι)

Costinho – 2
Διότι Κωστής Ζουλιάτης. Αρνούμαι να το περιγράψω, ακούστε το, είναι καλή(οι) μουσική(οι)

4η συστάδα: οι κατασκευαστές τραγουδιών

Μάρω Μαρκέλλου – Υποψήφια Μάνα
Το τραγούδι (ξέρετε, αυτό το απλό πράγμα, 3 λεπτά, κουπλέ-ρεφρέν, αρχή-μέση-τέλος) έχει αποβεί δύσκολη υπόθεση τα τελευταία χρόνια. Οι περισσότεροι άνθρωποι που το υπηρετούν γράφουν τελετουργικά, σαν να τους έχεις βάλει να επαναλαμβάνουν εσαεί μια φόρμουλα πιστεύοντας πως κάποτε θα πετύχει το γλυκό. Η Μάρω Μαρκέλλου πάλι, καμία σχέση. Μέσα στην επαναλαμβανόμενη μιζέρια της ελληνικής μουσικής σκηνής έχει το θράσος να γράφει απλά, με χιούμορ, χωρίς προκαταλήψεις για τη θεματολογία, χωρίς περιττά καλολογικά στοιχεία. Ευφυή τραγούδια που τραγουδιούνται, αυτό. Μόνο μελανό σημείο η (αυτο)λογοκρισία στα κακά λογάκια, μπας και τα παίξει το ραδιόφωνο. Ό,τι έκανε παλιά το κράτος, το κάνει σήμερα με αξιόλογη επιτυχία η αγορά.

The Boy – Έτοιμοι Δύο
Αν υπάρχει μόντα και φόρμουλα στη γραφή τραγουδιών στα ελληνικά, το μόνο σίγουρο είναι ότι πρέπει κάθε τόσο να την ανατρέπουμε και να την χτίζουμε από την αρχή, αν τουλάχιστον θέλουμε να συνεχίσουμε να τραγουδάμε. Προφανώς οι περισσότεροι έχουν την αίσθηση ότι τα κομμάτια του Αλέξανδρου Βούλγαρη δεν τραγουδιόνται, φαντάζομαι ότι το ίδιο έχει κατά καιρούς ακουστεί για τον Σαββόπουλο, τους Χειμερινούς Κολυμβητές ή τις Τρύπες. Εδώ έχουμε ακόμα έναν δίσκο που χαρτογραφεί την εντόπια πραγματικότητα με μια ποιητική που δεν είναι τρέχουσα αλλά αυτό δεν την κάνει λιγότερο ουσιώδη. Η μουσική σκαρφαλώνει πια σε άλλα επίπεδα και η εξοικείωση με την lo-fi αισθητική του δράστη μας βοηθάει να βυθιστούμε μέσα της. Πιο θεοδωρακικός από ποτέ, θα πρέπει σιγά σιγά να ετοιμάζεται για την επαφή με ευρύτερα ακροατήρια, πράγμα που φαντάζομαι ότι δεν είναι στις άμεσες προτεραιότητές του, αλλά έχει τη σκευή για να μην αφήσει να τον καταβροχθίσει.

5η συστάδα: τα μικρά (σε διάρκεια)

Bazooka ‎– Ζούγκλα
Ένα ΕΡ με ωραίο, τίμιο, αλήτικο ροκεντρόλ, καλοπαιγμένο, διασκεδαστικό, με τη γεύση της ύστερης εφηβείας και την αντοχή της συνεχιζόμενης αναζήτησης. Όπως ακριβώς δηλαδή πρέπει να είναι το ωραίο, τίμιο, αλήτικο ροκεντρόλ.

Απόστολος Ρίζος - Ellis Island
Η φωνή του Απόστολου Ρίζου έχει ιδιαίτερη χροιά. Ή θα την σιχαθείς, ή θα την γουστάρεις. Εγώ ανήκω στη δεύτερη κατηγορία. Αυτό το ψηφιακό σινγκλάκι περιλαμβάνει μια μελοποίηση αυτού του συμπιλήματος στίχων του Σουρή και άλλων δημιουργών που έγινε γνωστό σαν τραγούδι της πλατείας και μια διασκευή σε ένα παλιό ρεμπέτικο. Πράγματα δηλαδή που κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα είχε πολλή όρεξη να ξανακούσει, αν δεν υπήρχε αυτή η απίθανη μπάντα και αυτή η ερμηνεία.

6η συστάδα: τα «παραδοσιακά»

Κωστής Αβυσσινός – Νόστος
Ο Κωστής Αβυσσινός είναι ο καλύτερος λαϊκός τραγουδιστής που έχουμε αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Το γεγονός ότι προτιμάει να βλέπει το ηλιοβασίλεμα στο Σκαλάνι παρά να κυνηγάει ηχογραφήσεις και συναυλίες είναι δικαίωμα και πρόβλημά του, αλλά δεν αναιρεί την παραπάνω αλήθεια. Στο τέλος του 2017 αποφάσισε να μας δώσει την δεύτερη δισκογραφική του δουλειά, πάνω από 20 χρόνια μετά την πρώτη. Μια λεπτοδουλεμένη ηχογράφηση αναφοράς, όπου το τοπικό (το κρητικό εν προκειμένω) ρουφάει ήχους, αισθητική και χυμούς από την τρέχουσα μουσική και ανταποδίδει εξαίσια κομμάτια.

Μάρθα Μαυροειδή - Η κλωστή και το βελόνι
Οι φωνητικοί δίσκοι δεν είναι καθόλου της μόδας, πουθενά και σε κανένα μέρος του γνωστού κόσμου. Συχνά δε, ακόμα και σε περιοχές με μεγάλη παράδοση στο είδος, εκδίδονται δουλειές που μοιάζουν περισσότερο με ακκισμούς τραγουδιστών και ανώφελη επίδειξη τεχνικής. Αυτό δηλαδή που αποφεύγει με μαγικό τρόπο η Μάρθα Μαυροειδή, επιστρατεύοντας το Κουαρτέτο Γιασεμί, τον Αργύρη Μπακιρτζή, τη Σαββίνα Γιαννάτου, τις Eva Quartet, την Ειρήνη Δερέμπεη... Τα τραγούδια είναι παραδοσιακά, ο τρόπος προσέγγισης σύγχρονος, η ένθεση της λογοτεχνίας αβίαστη και το αποτέλεσμα υπέροχο.

7η συστάδα: τα ιερά τέρατα

Γιάννης Αγγελάκας & οι 100°C - Ήσυχα Τραγούδια Για Ανέμελα Λιβάδια
Σωκράτης Μάλαμας - Κάτοπτρα
Ορφέας Περίδης – Paradise
Τρεις δίσκοι σημαντικών μουσικών που δείχνουν την εμφανή κούραση των δημιουργών τους. Παρολαυτά, από αυτούς τους τρεις δίσκους θα προκύψουν χωρίς να το αντιληφθούμε καμιά δεκαριά αριστουργήματα που θα ενταχθούν στο ρεπερτόριό τους χωρίς να θυμόμαστε από ποιο ηχογράφημα προέρχονται. Θα μου πείτε, και με το δίκιο σας, και τι δουλειά έχουν αυτοί οι δίσκοι εδώ ρε φίλε; Τίποτα μωρέ, απλά και στην κουρασμένη τους εκδοχή είναι πολύ καλύτεροι από την σαβούρα που κυκλοφορεί εκεί έξω.

8η συστάδα: τα αταξινόμητα

Αστρογόνο – Αστρογόνο
Αν έφτιαχνα κανονική λίστα θα τους έβαζα στο νούμερο ένα. Όχι γιατί είναι αριστούργημα -δεν είναι. Ούτε γιατί δεν έχει ελαττώματα -η παραγωγή μπάζει από παντού. Ούτε επειδή άρχισαν ξαφνικά να μου αρέσουν τα δεκάλεπτα τραγούδια -μακριά από μένα τέτοιες διαστροφές. Απλά είναι η πιο ειλικρινής προσπάθεια που έχω ακούσει τα τελευταία χρόνια να διατυπωθεί σημερινός λόγος (και δεν εννοώ απαραίτητα έναρθρος) και να διαμορφωθεί μια μουσική που να προϋποθέτει όσα έχουν προηγηθεί αλλά να μην τα μηρυκάζει. Δεν ξέρω αν οι μουσικοί που τους απαρτίζουν θα συνεχίσουν σε αυτή την κατεύθυνση και δεν με ενδιαφέρει αν θα ξανακούσουμε κάτι απ' αυτούς. Ξέρω ότι το άκουσα, ότι γίνεται, και μου φτάνει.

May Roosevelt - Junea
Χορευτικό, ταξιδιάρικο, καλοπαιγμένο. Μια ρεαλιστική περιγραφή θα ήταν ηλεκτρονική μουσική με έντονη την παρουσία της θερεμίνης, αλλά ποια ρεαλιστική περιγραφή δεν αδικεί μια ωραία ηχογράφηση. Από τους λίγους μουσικούς που κάθε δίσκος τους είναι τελείως διαφορετικός και ταυτόχρονα ένα βήμα μπροστά σε μια προσωπική ιδιαίτερη πορεία.