Τα καλύτερα live albums: Κώστας Καρδερίνης
Live Albums on Film / Live Films on Album
Δεν είναι τυχαίο που όλα σχεδόν είναι διπλά άλμπουμ. Εδώ το ευ και το πολύ συνυπάρχουν.
01. Ο δίσκος:: Led Zeppelin - The Song Remains the Same [Swan Song]
... κι η ταινία:: The Song Remains the Same [ΗΒ / ΗΠ 1976, 137'] των Peter Clifton & Joe Massot
Οι Zep διακόπτουν τις διακοπές τους γιατί ο μάνατζερ Peter Grant τους έχει κλείσει κονσέρτο στον κήπο της πλατείας Μάντισον της Νέας Υόρκης (άκουσες το νέο γκρουπ που λέγεται Madison Square Gardeners; - εκδ). Ανάμεσα στα No Quarter, Whole Lotta Love, Black Dog, Dazed and Confused και Stairway to Heaven βλέπουμε σκηνές καθημερινότητας και παράξενα οράματα, υλοποιημένα με μυθοπλαστική υπερβολή, σε μια εποχή που η καθαρότητα των ειδών ήταν χρυσός κανόνας. Πιο ενδιαφέρουσα όλων η κοντινή ματιά στην ζωή του πρόωρα εκδημήσαντα τυμπανοκρούστη John Bonham.
02. Ο δίσκος:: The Band - The Last Waltz [Warner Bros]
... κι η ταινία:: The Last Waltz [ΗΠ 1978, 117'] του Martin Scorsese
Οι Band αποφασίζουν την τελευταία τους εμφάνιση πριν διαλυθούν [τους εγκατέλειψε ο λήντερ Μπόμπι Ρόμπερτσον] κι ο Μάρτιν Σκορτσέζε δράττεται για να κάνει ένα επικό ροκιουμένταρι, σταθμό και ταυτόχρονα σημαδούρα για το τέλος μιας εποχής. Η χορογραφία και η διεύθυνση φωτογραφίας [του Michael Chapman] είναι εντυπωσιακά σχεδιασμένες [σε δυο νύχτες μόνο] και είναι η πρώτη φορά που γίνεται καταγραφή [διαβάζω] στα 35mm. Τα μέλη της μπάντας μιλούν σε προσωπικές συνεντεύξεις και διάφοροι θρύλοι του ροκ συμπράττουν μαζί τους επί σκηνής [Van Morrison, Dr. John, Muddy Waters, Joni Mitchell, Bob Dylan, Eric Clapton, Paul Butterfield, Ringo Starr, Ron Wood, Neil Diamond, Neil Young, Tom Bones Malone, Emmylou Harris κ.α.]
03. Ο δίσκος:: Various - Urgh! A Music War [A & M] ... κι η ταινία:: Urgh! A Music War [ΗΒ 1981, 96' / 124'] του Derek Burbidge
Θυμάμαι με τι ενθουσιασμό και έξαψη είχαμε πρωτοδεί αυτό το ανομοιογενές υλικό ως ταινία στο Ράδιο Σίτι [σε αβάν πρεμιέρ που είχαν οργανώσει οι συνήθεις ύποπτοι Πετρίδης/Κογκαλίδης]. Τα λάιβ τότε ήταν πανσπάνια και άγνωστα σε πολλούς από μας. Όλα αυτά τα ονόματα που βλέπουμε εδώ, είτε δεν τα ξέραμε είτε δεν υπήρχε [και δεν υπήρξε] περίπτωση να τα δούμε ποτέ. Κινηματογραφημένα σε Αμερική, Αγγλία και Γαλλία αποτελούν ένα ιδανικό μωσαϊκό των '80ς αλλά και του πόσο πολύ θα "άνοιγε" το μουσικό μας πεδίο τα επόμενα χρόνια. Όλες αυτές οι υβριδικές κασέτες που έγραψα στον Άλκη, στην Τίνα και στον μουσάτο, είχαν πάντα κάτι από το ανακάτεμα των ειδών των ρυθμών και την παραδειγματική ευρύτητα του Urgh!
Από τους αγαπημένους μου Klaus Nomi και Dead Kennedys, την Toyah Wilcox ως τον Gary Numan, από τους Police, The Go-Gos, the X, Gang of Four, Devo, Au Pairs, Pere Ubu, Magazine, XTC και UB40 ως τους Surf Punks, Chelsea, Oingo Boingo, Athletico Spizz 80 και Fleshtones, Cramps, Steel Pulse, Echo & the Bunnymen. Αναζητήστε το εμπλουτισμένο director's cut.
04. Ο δίσκος:: Various - Monterey Pop [Razor & Tie]
... κι η ταινία:: Monterey Pop [ΗΠ 1968, 78'] του D.A. Pennebaker
Όλοι παραδέχονται ότι άνοιξε το δρόμο για το Γούντστοκ του έτους μηδέν 1969. Όλοι παραδέχονται ότι ο Pennebaker [Don't Look Back] υπήρξε εμπνευστής και εφευρέτης του είδους κι αρκετοί ήταν μαθητές του [Albert Maysles, Richard Leacock]. Το καλιφορνέζικο Monterey Pop Festival του '67 ήταν η επιτομή του άσιντ ροκ. Το εκρηκτικό ντεμπούτο των Jimi Hendrix Experience με την ιεροτελεστία της φλεγόμενης κιθάρας νομίζω πως είναι αρκετό. Ή ακόμη και εκεί που η Mama Cass εκστασιάζεται με την φωνή της "Ball and Chain" Janis. Υπάρχει όμως και ο soul man Otis Redding, οι Who και το ηλεκτρικό βιολί των Animals. Οι Booker T. & the MG's και οι Simon & Garfunkel.
05. Ο δίσκος:: Various - Woodstock [Atlantic Records / Cotillion]
... κι η ταινία:: Woodstock [ΗΠ 1970, 184' / 228'] του Michael Wadleigh
Woodstock: 3 Days of Peace and Music, όπως χαρακτηριστικά ελέχθη. Το πλέον διάσημο και πολυσυζητημένο ζωντανό γεγονός όλων των εποχών. Ένα πανηγύρι που έχει στο μυαλό του κάθε σύγχρονος διοργανωτής φεστιβάλ. Μια βίβλος για ό,τι πρέπει κι ό,τι δεν πρέπει να κάνει. Ο Santana ντεμπουτάρει, ένα παιδί γεννιέται στο μέσο της συναυλίας, ο Ραβί Σανκάρ κουρντίζει το σιτάρ του, το ροκ'ν'ρολ παρελαύνει με όλη της αφρόκρεμα αυτών που φεύγουν, που μένουν ή που έρχονται. Μια ουτοπία που έγινε πραγματικότητα έστω και για τρία μερόνυχτα. Μαζί με το πριν και το μετά. Ο ενθουσιασμός και η αποθέωση του "άσε με να κάνω λάθος"...
06. Ο δίσκος:: The Rolling Stones - Gimme Shelter [Decca]
... κι η ταινία:: Gimme Shelter [ΗΠ 1970, 91'] των Albert & David Maysles & Charlotte Zwerin
Οι μαθητές που ξεπέρασαν το δάσκαλο. Οι Stones τουράρουν με τους Jefferson Airplane κι όλα χάνονται στο Altamont Speedway του Oakland στη Βόρεια Καλιφόρνια. Σε μια συναυλία 300.000 θεατών η φύλαξη ανατίθεται στους διαβόητους Hell's Angels και το κακό δεν αργεί να 'ρθει σαν καταιγίδα. Μάταια η Grace Slick κι ο Mick προσπαθούν να κατευνάσουν τα τρομοκρατημένα αφιονισμένα πλήθη. Κάπου εκεί καταρρέει η περίφημη δοξασία ότι το πνεύμα του ροκ'ν'ρολ θα κάνει το θαύμα του. Έχουν προηγηθεί τα Jumpin' Jack Flash, Love in Vain, Wild Horses, Street Fighting Man και φυσικά το [νο] Sympathy for the Devil. Πέρσι ο Scorsese προσπάθησε να κάνει μια σπίθα να ξανανάψει [Shine a Light, 2008] αλλά το γήρας παρήλθε βαρύ.
07. Ο δίσκος:: Various - Message to Love: The Isle of Wight Festival [Sony]
... κι η ταινία:: Message to Love: The Isle of Wight Festival [ΗΠ 1997, 127'] του Murray Lerner
Αυτό το τρίτο φεστιβάλ στο φορολογικό παράδεισο της νήσου του Γουάιτ έμελλε να είναι η ταφόπλακα της αθωότητας. Αύγουστος του '70 και πάνω από 600.000 θεατές έχουν συρρεύσει, ανάμεσά τους και πολλοί χίπηδες που αρνούνται να πληρώσουν οποιοδήποτε τίμημα. Το τίμημα το πλήρωσε η μουσική και κάπου εκεί άρχισε η απληστία, η διαφθορά και η εμπορευματοποίηση της μουσικής βιομηχανίας, της οποίας το φρένο έμελλε να είναι το διαδίκτυο. Δεν είναι τυχαίο που άργησε τόσο πολύ να γίνει ταινία [27 years after] γιατί θεωρείται η τρίτη κορυφή του διαβολικού τριγώνου μετά το Γούντστοκ και το Άλταμοντ.
Είναι, βλέπετε, κι εκείνη η καταραμένη στοιχειωμένη τελευταία εμφάνιση του φτιαγμένου-ως-τα-μπούνια Τζίμι Χέντριξ. Είναι όμως και οι Jethro Tull, The Who, Ten Years After, Emerson Lake & Palmer, Taste, Free, The Moody Blues, Tiny Tim, Miles Davis, Leonard Cohen και John Sebastian. Είναι κι εκείνο το αποκαλυψιακό The End των Doors. Κι εκείνη η τροβαδούρα Joni Mitchell που σπαράζει γοερά μετά το τέλος της ωδής της στο Woodstock.
08. Ο δίσκος:: Sigur Ros - Hvarf / Heim [Xl Recordings]
... κι η ταινία:: Heima [Ισλανδία 2007, 97'] του Dean DeBlois
Hvarf θα πει εξαφανισμένοι. Heim θα πει σπίτι και Heima θα πει οίκαδε. Το καλοκαίρι του 2006 οι Ros επιστρέφουν στην πατρίδα κι αποφασίζουν μια σειρά από αναπάντεχες [μη προανακοινωμένες] δωρεάν ακουστικές εμφανίσεις σε απίθανα μέρη της ισλανδικής ενδοχώρας [από συναυλιακούς χώρους και φεστιβαλικές σκηνές μέχρι εγκαταλειμμένες υπαίθριες εγκαταστάσεις και σπηλιές], εκφράζοντας έτσι την ευγνωμοσύνη τους στη γενέτειρα. Ο μάστορας των ειδικών οπτικών εφέ DeBlois επιστρατεύεται για να καταγράψει αυτό το οδοιπορικό και βρίσκεται μπροστά στην πρόκληση του να απαρνηθεί τελείως την τέχνη του. Χωρίς λόγια και χωρίς κανένα φτιασίδι στουντιακό, η ελεγειακή μουσική των Ros/AmiinA υπενδεδυμένη με όλες αυτές τις ποιητικές εικόνες της εξωτικής κι αλαφροΐσκιωτης Ισλανδίας. Σαν ένα παγανιστικό κάλεσμα να την επισκεφτούμε όλοι.
09. Ο δίσκος:: Screaming Masterpiece [One Little Indian]
... κι η ταινία:: Gargandi Snilld [Ισλανδία et al 2005, 87'] του Ari Alexander Ergis Magnusson
Υπάρχει και συνέχεια. Είναι ένα "στριγγλίζον αριστούργημα" που μας παρουσιάζει όλη τη μουσική [και όχι μόνο] σκηνή της χώρας των 300.000 κατοίκων με τα ξωτικά, τα ξόρκια, τον θεό Όντιν και τη θεραπευτική και παρηγορητική δύναμη των ήχων. Απολαύστε υπεύθυνα το σιγοψιθυριστό φολκ "Murr Murr" των Mugison & Petur Thor Benediktsson στο πατάρι της παλιάς εκκλησίας. Την "Polynesia" και την "Global Capital" των Apparat Organ Quartet. Την "Bank" των Ghostigital. Το ποίημα "Odi et Amo" του Κάτουλου μελοποιημένο από τον Johann Johannsson. Τον πάγκαν αρχιερέα HOH και όλες τις άλλες παρέες που φτιάχνουν ιστορία. Ποιος είναι αυτός που ονειρεύεται να παντρέψει τον ήχο των νορβηγών Kings of Convenience και των νεοϋορκέζων White Hassle; Επειδή τα έχω ξαναγράψει δείτε τα εδώ...
10. Ο δίσκος:: Various - Get Crazy [Morocco / Motown Records]
... κι η ταινία:: Get Crazy [ΗΠ 1983, 92'] του Alan Arkush
Flip Out. Too Late for the Show που άδει ο Λου Ρηντ μέσα σ' ένα ταξί. "Αφασία στο φλιπ σάιντ, δικέ μου". Εδώ κι αν γίνεται της μουρλής. Η υπόθεση λέει ότι ετοιμάζεται ένα πανηγυρικό πρωτοχρονιάτικο γκιγκ και κάποιος ζηλόφθονος θέλει να το σαμποτάρει. Στην προσπάθεια πραγματοποίησης συμβάλουν γνωστοί μουσικοί που το παίζουν ηθοποιοί [Lou Reed, John Densmore, Lori Eastside, Howard Kaylan] και γνωστοί ηθοποιοί που το παίζουν μουσικοί [Malcolm McDowell, Bill Henderson] κι άλλοι που είναι και τα δυο [Coati Mundi, Lee Ving]. Ο ΜακΝτάουελ ξανασυναντά τον jafo Daniel Stern μετά τον "Γαλάζιο κεραυνό". Οι Ramones εκτελούν το Chop Suey μέσα σ' ένα λίαρ τζετ. Οι Fear του "Piggy" Lee Ving αφιερώνουν το Hoochie Coochie Man. Σκέτη τρέλα!!! Άπαιχτοι και οι Nada της Lori Eastside.
11. Ο δίσκος:: Sex Pistols - The Filth and the Fury [Rhino / Wea]
... κι η ταινία:: The Filth and the Fury [ΗΒ / ΗΠ 2000, 108'] του Julien Temple
Νομίζω πως το όνομα του JT είναι συνυφασμένο με τα Πιστόλια του Σεξ, ότι άλλο κι έχει κάνει πέρα απ' αυτούς. Όχι μόνο γιατί ξεκίνησε μ' αυτούς [Sex Pistols Number 1 (1977), The Great Rock 'n' Roll Swindle (1980)] αλλά και γιατί έφτασε στην τελειότητα του The Filth and the Fury [Η Γοητεία της Οργής] περιγράφοντας εκ των έσω τη γέννηση μιας μπάντας απ' το μηδέν, την παραβολική της τροχιά, και την επιστροφή της σε αυτό, στο μηδέν του μηδενός. No Fun, ma babe, No Fun...
Επίμετρο
Ξεφεύγοντας κι άλλο από την ιδέα του live album θα μπορούσα να κάνω πιο προχωρημένες [ίσως] προτάσεις. Πρώτο επιλαχόν το Metallica: Some Kind of Monster [ΗΠ 2004, 141'] των Joe Berlinger & Bruce Sinofsky. Η ιστορία ενός γκρουπ στην πιο κρίσιμη καμπή του. Δεύτερο επιλαχόν το This is Spinal Tap [ΗΠ 1984, 82'] του Rob Reiner. Η ιστορία ενός ανύπαρκτου γκρουπ που κοροϊδεύει την υπεροψία του χαρντ ροκ, με την ένταση του ενισχυτή στο 11. Τρίτο το 24 Hour Party People [ΗΒ 2002, 117'] του Michael Winterbottom. Η ιστορία ενός κλαμπ [The Hacienda] και μιας εταιρίας [Factory] ήτοι πώς ο τηλεπαρουσιαστής Tony Wilson είδε τους πρώιμους Sex Pistols κι άλλαξε ζωή.
Για το Step Across The Border [Γερμανία / Ελβετία 1990, 90'] των Nicolas Humbert & Werner Penzel έχω ξαναγράψει. Ο Fred Frith κάνει μουσική και φίλους όπου κι αν ταξιδέψει. Έχω επίσης εκφράσει τον άπλετο θαυμασμό μου για το, κλασικό πια όσο και δυσεύρετο, Lucky People Center International [Σουηδία 1998, 85'] των Erik Pauser & Johan Soederberg. Όπου μουσική και ακτιβισμός κάνουν απρόσμενα ντουέτα.
Στο βάθος υπάρχει χώρος για την όπερα των Who, Tommy [ΗΒ 1975, 111'] υπό του γκοθά Ken Russell. Το Festival Express [ΗΒ / Ολλανδία 2003, 90'] των Bob Smeaton & Frank Cvitanovich δεν έχει ακόμη κυκλοφορήσει σε cd. Στην κατηγορία των νέων μήντια θα μπορούσα να ανθολογήσω και το μινιμαλιστικό Kuvaputki [BlastFirstPetite, CD+DVD 2-in-1] των PanSonic.
----
