Το Tiger Bay και άλλες ιστορίες

Πριν καμιά δεκαπενταριά χρόνια, γράφοντας για ένα παλιό fanzine (Σ.τ.Α: στο περίφημο Sense), είχα ρωτήσει μερικούς καλλιτέχνες και εταιρειάρχες να μου πουν το αγαπημένο τους εξώφυλλο. Οι απαντήσεις τους ήταν οι εξής:

Matt Haynes (Sarah Records, Shinkansen Recordings)
Eπιλογή: Biff Bang Pow! "Pass The Paintbrush, Honey"
"Δύο ηλεκτρικές κιθάρες, ένα υπέροχο μικρόφωνο συνδεδεμένο σε έναν ενισχυτή πάνω στον οποίο σκαρφαλώνει μια γάτα, και  κρυμμένο πίσω από τη μία κιθάρα είναι ένα τεύχος του fanzine 'Hungry Beat'... και όλα είναι τυπωμένα σε ένα αχνό και διάχυτο μπλε χρώμα με πινελιές κόκκινου για το όνομα του group και τον τίτλο. Ήταν η τέταρτη μόλις κυκλοφορία της Creation, ήταν τότε που η Creation μπορούσε να υπερηφανεύεται ότι έφτιαχνε όμορφα πράγματα  και πίστευε ακόμα με πάθος αυτό που έκανε - όταν δηλαδή ήταν ακόμα πηγή έμπνευσης για πολλούς -- όπως εμένα, για παράδειγμα. Και το 'Ηungry Beat' ήταν το πρώτο fanzine που ερωτεύτηκα, γραμμένο από τον Kevin Pearce και με συμμετοχές από τον Bobby Gillespie (πριν οι Primal Scream κυκλοφορήσουν ο,τιδήποτε) -- καθόλου συνεντεύξεις, καθόλου κριτικές, πολύ λίγες φωτογραφίες... απλά σελίδες επί σελίδων γεμάτες κείμενα για τους The Jam,  Dexys, Felt, Hurrah!, Lovin' Spoonful, June Brides, Jasmine Minks... και τα συναισθήματα που προκαλούσαν".

Paula Frazer (Tarnation)
Επιλογή: Pink Floyd "Animals"
"Είναι πολύ δύσκολο να διαλέξω γιατί υπάρχουν πολλά θαυμάσια εξώφυλλα, αλλά το  πρώτο που μού έρχεται στο  μυαλό   είναι το Animals των Pink Floyd. Θυμάμαι την πρώτη φορά που το είχα δει, είχα θαυμάσει την ομορφιά του, ήταν τρομακτικό και ασυνήθιστο, και δεν έμοιαζε με τίποτα από ό,τι είχε βγει μέχρι τότε. Μου αρέσει πολύ ακόμα και τώρα, έχει περάσει το τεστ του χρόνου".
Σημείωση: Με την ιδέα να φτιάξουν κάτι που να παραπέμπει στη "Φάρμα των ζώων", το εξώφυλλο είναι μια φωτογραφία του σταθμού ηλεκτρικής ισχύος Battersea, περιστοιχισμένου από γραμμές τρένου, κάρβουνα και σκουπίδια. Στον ουρανό, φαίνεται ένα ιπτάμενο γουρούνι – ιδέα του Waters, ως συμβολισμός, της ανθρώπινης απληστίας. Το τεράστιο αυτό γουρούνι κατασκευάστηκε ειδικά για τις ανάγκες της φωτογράφισης και ήταν δεμένο με σκοινί (για να μην αρχίσει να πετάει ανεξέλεγχτα). Ωστόσο, αυτό ήταν που ακριβώς έγινε, μιας κι ένας δυνατός άνεμος παρέσυρε το γουρούνι το οποίο άρχισε να πετάει πάνω από τα νότια του Λονδίνου, εμποδίζοντας τα δρομολόγια των αεροπλάνων και προκαλώντας γενικό χάος. Λέγεται ότι ένας πιλότος έστειλε σήμα στον πύργο ελέγχου του Heathrow ότι βλέπει ένα ιπτάμενο γουρούνι. Η αντίδρασή των Άγγλων; Τον υπέβαλαν σε αλκοτέστ! 

Dominic Martin (Earworm Records)
Επιλογή: Neutral Milk Hotel "In The Aeroplane Over The Sea"
"Μερικά από τα αγαπημένα μου εξώφυλλα είναι το "Low-life" των New Order   καθώς και πολλά άλλα εξώφυλλα του Peter Saville για την Factory, όπως το "Unknown Pleasures" των Joy Division, αλλά τελικά θα προτιμήσω αυτό που είναι συγχρόνως και ο αγαπημένος μου δίσκος, το "In The Aeroplane Over The Sea", το οποίο δεν είναι μόνο ένα album - δολοφόνος αλλά και το artwork του εξωφύλλου μαζί με τη συσκευασία και τα εσώφυλλα είναι εξίσου υπέροχα και τόσο αόριστα και ψυχεδελικά όσο και η μουσική... εκπληκτικά παστέλ χρώματα και επεξεργασμένες παλαιομοδίτικες εικόνες, μαγικό"!

Simon Raymonde (Cocteau Twins, συνιδρυτής της Bella Union)
Επιλογή: Patti Smith "Horses"
"Πρώτα από όλα είναι υπέροχη, και πραγματική γυναίκα. Η φωτογραφία έχει αιχμαλωτίσει τη γοητεία και την ομορφιά της, και επιπρόσθετα προδίδει και έναν εύθραυστο χαρακτήρα. Λατρεύω τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες ούτως ή άλλως, και δεν είναι ειρωνικό το πόσο έχει αλλάξει σήμερα αυτό που ονομάζουμε r'n'r φωτογραφία;"

Lisa O’Neill (Sing-Sing)
Επιλογή: Caravan "In The Land Of Grey And Pink"
"Το  εξώφυλλο ξεδιπλώνει σα βιβλίο και δείχνει έναν ολόκληρο ψυχεδελικό κόσμο από ροζ και γκρίζο, με νεραϊδένια σπίτια και αχνά βουνά στο background, πολύ όμορφα σχεδιασμένα με νερομπογιές και μελάνι - πολύ ντεμοντέ για τις μέρες μας! Η μητέρα μου είχε το δίσκο και τον χάζευα τότε με τις ώρες, ήμουν 6 χρονών και ζωγράφιζα κι εγώ τα δικά μου κάστρα για νεράιδες τα οποία μετά η μητέρα μου κολλούσε πάνω στο ψυγείο! Είναι ίσως πολύ αναχρονιστικό, αλλά για αυτό μού αρέσει, αντικατοπτρίζει την παιχνιδιάρικη όψη της hippy νοοτροπίας και αντανακλά με ακρίβεια τη μουσική του δίσκου".

Miguel Marin (Piano Magic, Arbol)
Eπιλογή: Codeine "The White Birch"
"Θυμάμαι όταν είχε πρωτοβγεί, ήμουν μαζί με ένα φίλο μου και ήταν μια δύσκολη    εποχή, δεν μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε εύκολα με άλλους ανθρώπους· αγοράσαμε το cd και κοιτάγαμε το εξώφυλλο για ώρα πριν καν το βάλουμε να παίξει. Καθώς μετά το ακούγαμε, παρατηρούσαμε το εξώφυλλο, χαζεύοντας το κυπαρίσσι [birch]. Ένιωθα ότι ήμουν εκεί, μέσα σε έναν παγωμένο χειμώνα, περιστοιχισμένος από δέντρα".

Την ίδια περίπου εποχή είχε έρθει στην Αθήνα ο Vaughan Oliver ως καλεσμένος του φεστιβάλ της Βαβέλ, και μαζί με τον Μάνο τον Μπούρα είχαμε κανονίσει να τον συναντήσουμε. Σκέφτηκα ότι θα ήταν καλή ιδέα να του δώσω κάτι να μου υπογράψει, και διάλεξα ένα μικρό βιβλιαράκι – κατάλογο της 4AD που είχε βγάλει κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Ήταν και μικρό και δε θα είχα και κουβάλημα. Ο Μάνος από την άλλη δεν είχε κανένα πρόβλημα με λίγο κουβάλημα παραπάνω και είχε φέρει ολόκληρη τη δισκογραφία Red House Painters, ολόκληρη τη δισκογραφία Pixies, ολόκληρη τη δισκογραφία His Name Is Alive, ολόκληρη τη δισκογραφία Lush, ολόκληρη τη δισκογραφία Cocteau Twins, ολόκληρη τη δισκογραφία Belly κλπ. Θα μπορούσε κάλλιστα να έχει πει στον Oliver «θα μου υπογράφεις μέχρι να πάθεις αγκύλωση». Είχε φέρει μάλιστα και ειδικό μαρκαδοράκι που δε λεκιάζει (εγώ του είχα δώσει ένα απλό BIC, από αυτά που έκαναν 30 δραχμές στο περίπτερο). Για αυτό δεν πρόκειται να γράψω κάτι για τα έργα του Oliver σε αυτό εδώ το αφιέρωμα και θα αφήσω δικαιωματικά τον Μάνο να αναφερθεί εκείνος στα έργα του χαρισματικού γραφίστα. Ας πω απλά εδώ ότι το “Pod” των Breeders είναι εμβληματικό εξώφυλλο, μόνο και μόνο για να διαβάσει ο Ξαγάς τη λέξη «εμβληματικό» και να βγάλει καντήλες.

Όταν ένας από τους βασιλιάδες της ποζεριάς σε κατηγορεί για ποζεριά τότε ίσως να υπάρχει πρόβλημα, και αυτό ήταν που σκέφτηκαν οι Saint Etienne όταν ο Brett Anderson των Suede τους την είχε πει για το εξώφυλλο του Tiger Bay. Το εξώφυλλο ήταν ένας πίνακας του 1856 του Άγγλου ζωγράφου James Clarke Hooke που δείχνει έναν ψαρά να επιστρέφει στην οικογένειά του μετά από το ψάρεμα, με τη διαφορά ότι στη θέση του ψαρά οι γραφίστες είχαν ζωγραφίσει τον Pete Wiggs, στη θέση της γυναίκας του την Sarah Cracknell, και τον Bob Stanley πάνω στη βάρκα αντί για τα παιδάκια του αυθεντικού πίνακα που ξέμπλεκαν τα δίχτυα. Είναι λίγο σα να έβγαζαν ας πούμε δίσκο οι Μπλε και να είχαν τη Τζοκόντα στο εξώφυλλο αλλά με το πρόσωπο της Θεοδοσίας Τσάτσου. Βεβήλωση ή όχι, το εξώφυλλο ήταν καταπληκτικό, και σαφώς ανώτερο εκείνου της αμερικάνικης έκδοσης (που έδειχνε το συγκρότημα να κάθεται σε ένα τραπέζι) ή της επανέκδοσης με την Ιταλίδα ηθοποιό Giuditta del Vecchio. Σε καθαρά μουσικό επίπεδο αν και σε αυτή την επανέκδοση βρίσκουμε τέσσερα επιπλέον κομμάτια, η αυθεντική κόπια και πάλι υπερέχει μιας και περιέχει το στοιχειωμώνο δεύτερο μέρος του “Western Wind” με τα μνημειώδη φωνητικά του Stephen Duffy.