10 favourite rock posters

Το poster μιας rock συναυλίας δεν είναι μόνο ο προάγγελος και η διαφήμιση - κάλεσμα γι' αυτήν. Του Αντώνη Κλειδουχάκη

Το poster μιας rock συναυλίας δεν είναι μόνο ο προάγγελος και η διαφήμιση - κάλεσμα γι' αυτήν, αλλά είναι και η προκαταβολική εικονοποίηση μιας μαγικής βραδιάς, μιας πάντα ξεχωριστής για τη μπάντα και το κοινό μέρας και το εν δυνάμει αυτονομημένο δημιούργημα που όπως δείχνουν τα χρόνια που περνούν ζητά και αποκτά τη δική του καταξίωση στην ιστορία. Συλλεκτικό είδος από μόνο του, επί το πλείστον ένα κομμάτι χαρτί, που μπορεί να μας συγκινήσει πολλές φορές το ίδιο με ένα τραγούδι. Ακολουθεί στη συνέχεια μια μικρή καταγραφή, χωρίς ιδιαίτερη εμβάθυνση στα κριτήρια επιλογής - ιστορικό live, γραφιστική πρωτοπορία, καλλιτεχνική απογείωση, σύμπλευση δημιουργών κ.α. -, κυρίως με σκοπό να ανοίξει μερικά μονοπάτια ακόμα στον ατελείωτο λαβύρινθο του κόσμου της μουσικής που αγαπάμε. Από αυτά που έχω δει λοιπόν:

The Who1. The Who - Maximum R&B
Date: 24/11/1964
Venue: Marquee, London
Artist: Unknown

Ένα βροχερό και σκοτεινό απόγευμα οι Who εμφανίζονται για πρώτη φορά στο Marquee club σε καμιά σαρανταριά άτομα, λέει ο μύθος. Η πρώτη κιθάρα είχε ήδη σπάσει τον Σεπτέμβριο στο Railway Tavern στο Harrow and Wealdstone και στο poster που προανήγγειλε μια σειρά εμφανίσεων της μπάντας στο Marquee, ο Pete Townshend είναι έτοιμος να ξανακάνει την κιθάρα του κομμάτια, σε μαύρο φόντο. Από τα πρώτα λογότυπα του rock στο κέντρο της αφίσας με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες στην θέση τους. (Η αποθέωση του ασπρόμαυρου (Α/Μ) για χαμηλά budget).

Woodstock2. Woodstock Festival
Date: 15 - 18 / 08/1969
Venue: Bethel, (Sullivan County), New York
Artist: Arnold Skolnick

Ο Arnold Skolnick που σχεδίασε το λογότυπο του Woodstock λέει ότι το περιστέρι στην κιθάρα αρχικά είχε σχεδιαστεί πάνω σε φλάουτο. Σε ένα τόσο μεγάλο για την εποχή του event όπου θα εμφανιζόντουσαν πρώτη φορά 32 μπάντες μπροστά σε πάνω από 200.000 άτομα και θα γινόταν έμπνευση για χιλιάδες άλλα open festivals, η αφίσα δεν θα μπορούσε να ήταν λιγότερο από πολύ όμορφη. Όλο το πρόγραμμα χώρεσε ως πληροφορία χωρίς να χαλάσει η σύνθεση σε μία αφίσα με προσωπικότητα. (Στις μέρες μας οι διοργανωτές ζητάνε να μπουν τα group με το λογότυπο τους... για όποιον άμοιρο γραφίστα του έχει τύχει).

Boston Tea3. Boston Tea Party events
Date: 20/01/1967 - early 70s
Venue: Moon Dial, Tea Party rock 'n' roll music hall, Boston
Artists: F. Murphy, Bob Driscoll, David Jenks, Eric Engstrom κ.α.

Μία συναγωγή της οδού Berkeley της Βοστόνης εξελίχτηκε σε ένα φιλόξενο χώρο για σπουδαία φαντάζομαι live της εποχής. Στην αρχή οι Βοστονέζοι (The Lost, The Beacon Street Union, Eden's Children, Ill Wind, The Hallucination, Peanut Butter Conspirancy, Ultimate Spinach, J. Geils Blues Band κ.α), σιγά σιγά οι άλλοι Αμερικάνοι (The Chambers Brothers, Velvet Underground, Frank Zappa, Canned Heat, Kaleidoscope, Clear Light, Gratefull Dead, Tim Buckley, Big Brother, Amboy Dukes, BB King, Howling Wolf, Albert King, John Lee Hooker, Steve Miller, Earth Opera, Blue Cheer, Quicksilver Messenger Service, The Nuzz, Sly & the Family Stone, Dino Valente, Country Joe & the Fish, Silver Apples κ.α, κ.α., κ.α.) και φυσικά σχεδόν όλοι οι Άγγλοι (Yardbirds, Procol Harum, Traffic, Van Morrison, The Who, Led Zeppelin, Ten Years After, Jeff Beck, John Mayall, Moody Blues, Procol Harum, Spencer Davis Group, Fleetwood Mac, Jethro Tull, The Nice, Family, Incredible String Band, Mountain, Kinks, Jethro Tull, Pentangle, King Krimson, Pink Floyd, κ.α, κ.α., κ.α.) πατήσαν τα σανίδια του. Ξεχάστε τα Fillmore 60s poster που ξέρετε (εκτός του πρώτο των Jefferson Airplane), εδώ έχουμε μεταμοντέρνα 60s graphics. Σχεδόν 80s γραφή με minimal διαθέσεις. (Βάλτε σε κάποιο από τα poster του Boston Tea Party μία νέα μπάντα στην θέση της αναγραφόμενης και το αποτέλεσμα δεν θα σας απογοητεύσει).

Coltrane4. John Coltrane & His Group - Norman Granz Presents Concert οf Modern Jazz
Date: 23/11/1962
Venue: Dusseldorf
Artist: Gunther Keizer

Ήρθε και η ώρα για Καλές Τέχνες. Είχες μπάντα πριν 30 χρόνια και ετοίμαζες συναυλία στην Γερμανία, καλό θα ήταν ο γραφίστας για την αφίσα να ήταν ο Gunther Keizer. Ιδιαίτερες αφίσες, με πολύ ιδιαίτερη γραφή, σχεδόν πάντα συναρπαστικές, στο πνεύμα του προοδευτισμού της δεκαετίας χωρίς όμως να ακολουθεί εύκολες μανιέρες της εποχής. Οι Fleetwood Mac, The Who, Jimy Hendrix, King Crimson, Frank Zappa, Procol Harum, Emerson Lake & Palmer, Jethro Tull, David Bowie κ.α. προφανώς ξέρουν. Εδώ μία πρώιμη δουλειά του - από τις λίγες που κατάφερα να βρω στον παγκόσμιο ιστό - για jazz συναυλία υπό την αιγίδα του πατέρα της Verve, Norman Granz. (Sorry EMEK... here is Gunther Keizer).

Kraftwerk5. Kraftwerk + Et Cetera - Concert
Date: 01/07/1971
Venues: Unknown
Artist: Unknown

Από την εποχή που το τρένο των Kraftwerk είχε αρχίσει να οργώνει την Γερμανία. Μόλις είχε κυκλοφορήσει ο δίσκος με τον κόκκινο και άσπρο ριγέ κώνο κυκλοφορίας στο εξώφυλλο και το συγκεκριμένο poster με το κορίτσι πάνω σε αυτόν είναι αυτό που χρησιμοποιήθηκε για περίπου ένα εξάμηνο κατά την περιοδεία τους στη Γερμανία πριν την κυκλοφορία του KRAFTWERK II. Πιθανότατα στα συγκεκριμένα live ο Ralf Hutter και ο Florian Schneider (που απουσίασε για κάποιους μήνες και αν δεν τα ξαναέβρισκε με τον Ralf, απλά δεν θα είχαμε ακούσει ποτέ τον μετέπειτα ήχο των Kraftwerk), να είχαν και την συμβολή των Klaus Dinger και Michael Rother μετέπειτα NEU. Οπότε κατά κάποιο τρόπο μπορούμε να θεωρούμε την αφίσα σαν την κοινή εμφάνιση των KRAFTWERK και των NEU! (Όσο για το graphic design, ...media is the message σε όλο του το μεγαλείο).

Sex Pistols6. Anarchy In The UK Tour
Date: 6/12/1976
Venues: Leeds Polytechnic and others
Artist: Jamie Reid

Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρει κανείς τι να πρώτοδιαλέξει από τις αφίσες της εποχής του punk. Η DIY αισθητική αποδόμηση και ο στιλιστικός αντικομφορμισμός, ήταν τόσο επαναστατικά και μετέπειτα επιδραστικά στην εξέλιξη της γραφιστικής άποψης, όσο και ο ίδιος ο ήχος του punk για τη μουσική. Παρουσιάζω αυτή την αφίσα για τους ιστορικούς της λόγους - το πρώτο μεγάλο tour των Sex Pistols στην Βρετανία μαζί με Damned, Heartbreakers και Clash, με μεγάλη επιρροή στην σκηνή - και ίσως επειδή είναι από τις πρώτες που έτυχε να δω, όντας από τις πιο γνωστές. (Δες και τις αφίσες γύρω από την παρέα των MC5).

Grace Jones7. Grace Jones - Put Some Grace In Your Face Event
Date: 24/6/1990
Venues: Coliseum, Austin, Texas
Artist: Nels "Jagmo" Jacobson

Ο Jagmo δημιουργεί posters από τις αρχές της δεκαετίας του 80 κυρίως στο Texas και έχουν περάσει από τα χέρια του πολλές δεκάδες γνωστά και άγνωστα ονόματα. Είναι απλός, ουσιαστικός και κάνοντας χρήση καθαρών τυπογραφικών στοιχείων μπορεί να χαρακτηριστεί ως παράδειγμα γραφίστα της δεκαετίας του 80. Τσεκάρεται επίσης τις αφίσες του για PIL, Dead Kennedys, X, True Believers, Rain Parade, Proclaimers κ.α. (Το event φαντάζομαι θα ήταν συναρπαστικότερο από οποιαδήποτε show της Madonna ή της Shakira ή όποιας).

Iggy Pop8. Iggy Pop & others
Date: 13/1/1993
Venues: Continental Club, NYC
Artist: Frank Kozik

Ένα live δυναμίτης του Iggy Pop ίσως να είναι ότι καλύτερο μπορεί να σου τύχει για να υπερηφανεύεσαι ότι έχεις δει real, raw rock 'n' roll συναυλία. Στο συγκεκριμένο event ο Kozik πιστεύω ότι έκανε ότι καλύτερο μπορούσε για να σε πείσει να είσαι εκεί. Frank Kozik, ο artist που ευθύνεται όσο κανείς άλλος για την κατεύθυνση που έχουν πάρει τα συναυλιακά poster σήμερα. Τόσο όσον αφορά την τεχνική και την παραγωγή τους - πλακάτα χρώματα, μεταξοτυπίες - όσο και για το όνειρο του κάθε νέου γραφίστα στον χώρο, να γίνει επιτυχημένος σαν και αυτόν. (Δες και Ames Bros).

Devendra9. Devendra Banhart w/ Joanna Newsom, Vetiver
Date: 13/6/2004
Venues: Bottom Lounge, Chicago
Artist: Spike Press

Ένα από το poster που όταν το πρωτοείδα δεν το ξέχασα ποτέ. Ας θυμόμαστε τον Devendra με αυτήν την αφίσα και όχι με διάφορες άλλες μετέπειτα φωτογραφίσεις του. Ωραία χρόνια τότε με το αντί folk, νέο folk, νέο americana, rock classical κ.α. Πολύ συναισθηματική δημιουργία από τον Spike Press, όσο για το αν υπάρχει μομφή ότι θα έπρεπε να είναι κάπως και η Joanna στο poster, νομίζω ότι κατά κάποιο τρόπο μια χαρά φαίνεται. (Θυμάστε την αφίσα προσωπογραφία του Freud, what's in a man's mind);

Cat Power10. Cat Power & Dirty Delta Blues w/ Addiquit
Date: 21/9/2007
Venues: Avalon, Hollywood, California
Artist: Andy Vastagh

Λοιπόν. Στις μέρες του myspace, των blogs, του flickr κ.α. ένας καλλιτέχνης παλιός ή καινούργιος, γνωστός ή άγνωστος, καλός ή όχι, είναι πολύ πιθανό να βγάζει το ψωμί του σχεδιάζοντας αφίσες για μουσικά gigs. Από την μία αυτό είναι θεμιτό, από την άλλη όλα φαίνονται να είναι δρομολογημένα και σχεδόν προβλέψιμα - από την παραγωγή στην κατανάλωση. Όχι πάντα βέβαια, αλλά πολλές φορές έχω την αίσθηση ότι εγκλωβίζονται στο ύφος της εποχής τους. Τέλεια, με χαρά περιμένω τι καινούργιο μπορεί να μας ενθουσιάσει στο μέλλον. Η αφίσα αυτή πάντως της Cat Power είναι σίγουρα από αυτές που είδα και απλά με κέρδισαν από την πρώτη στιγμή.

(Αυτό ήταν όλο; Που είναι αφίσες από πρώιμα graffiti HipHop late 70s, από τον εξπρεσιονισμό του Death & Black Metal, από την γοητεία των 50s Jazz ή το retro της Country από την απαρχή των υπολογιστών στα 90s κ.α. κ.α. Εις το επανειδείν).