Black Sabbath

Ο Όχλος στο σημείο του Νότιου Σταυρού*

Τον κάβο των 80s τα περισσότερα (χαρντ) ροκ συγκροτήματα της δεκαετίας του '70 δεν τον πέρασαν αναίμακτα. Κάποια, στην αρχή τουλάχιστον, τα κατάφεραν καλύτερα... Του Στυλιανού Τζιρίτα
 

Black Sabbath - Mob RulesΜπορεί πάντα να τραγουδούσε για κάστρα και δράκους όμως στα καταγεγραμμένα αυλάκια του ‘Mob Rules’ όπως αυτό ξεκινούσε εκμαυλιστικά την δεύτερη πλευρά του ομότιτλου δίσκου των Sabbath, τα πράγματα ήταν διαφορετικά.

Τα αναλογικά σύνθια του ‘E150’ που ξεκινούν τον δίσκο, απλώνουν μία ατμόσφαιρα η οποία απομακρύνει εν ριπή οφθαλμού την μεσαιωνική κουστωδία εικόνων κολασμένων και αγιασμένων και οδηγεί μαζί με αυτό το μεταφέρον φρίκη εξώφυλλο* σε ένα τοπίο όπου η μάζα συνθλίβει τον παρία ο οποίος δεν ακολουθεί το ζυμωμένο με μίσος και τυφλότητα πλήθος. Η κραυγή του Ronnie James Dio στην είσοδο των τυμπάνων στη σύνθεση περιέγραφε επακριβώς την αγωνία του ατόμου. Ενσάρκωνε έναν νεόκοπο Άγιο Στέφανο όταν το πλήθος τον πετροβολά στις παρυφές της Ιερουσαλήμ. Το εξώφυλλο δεν άφηνε καμία αμφιβολία. Η έξοδος λυμάτων, η χολερική διάσταση των πλασμάτων ως συνδετικός κρίκος με τον μεσαιωνισμό, το τεντωμένο δέρμα (ζώου ή ανθρώπου) με τον χάρτη χαραγμένο με αίμα πίσω (φυσικά) από έναν σταυρό και ένα γραφίστικο αποτύπωμα του ονόματος της μπάντας και του τίτλου.

Ο δίσκος, αν και παραμένει έκτοτε στην σκιά του προκατόχου του, εκείνου του μεγαλειώδους ‘Heaven and Hell’, έχει εντούτοις διαμάντια στο εσωτερικό του. Από το σπαραχτικό ‘Falling Off the Edge of the World’ και το βαρύθυμο ‘The Sign of the Southern Cross’ έως το ‘Country Girl’ που προμηνύει την solo πορεία του Dio.

Martin BirchΗ σιδερένια υπογραφή στην κονσόλα ανήκει στον Martin Birch, ενώ καλό είναι να σημειωθεί ότι στα τύμπανα συναντάμε πλέον τον Vinnie Appice, αδελφό του Carmine που αντικατέστησε τον κυκλώπειων χτυπημάτων μπατερίστα μετά από διαφωνίες του με το δίδυμο Butler–Iommi. Παράλληλα, όπως φαίνεται και στην demo version του τραγουδιού όπως αυτή συμπεριελήφθη στην remastered έκδοση του 2008 (και όπου επίσης ακούγεται στο τέλος και το κουδούνι από τον θάλαμο του Birch, ο οποίος πάει να πει κάτι όπως φαίνεται στη μπάντα), ο διακεκριμένος παραγωγός δεν έκανε σημαντικές αλλαγές στο τραγούδι. Και γενικότερα στον δίσκο, όπως ισχυρίζεται ο Iommi, ο οποίος όμως στην αυτοβιογραφία του ισχυρίζεται ότι στα επιπλέον ζητήματα που ταλάνιζαν τους Sabbath εκείνο τον καιρό, ήταν και αυτό του εθισμού σε ντρόγκα του ίδιου του Birch. Όπως γράφει χαρακτηριστικά: "Αν σου τύχει τέτοια περίπτωση με τον παραγωγό σου, γαμήθηκες στα σίγουρα".

Ο Birch όμως ερχόταν από μία συστοιχία πυραυλικών συστημάτων που δούλευε ρολόι εκείνη την περίοδο, τουτέστιν οι Iron Maiden είχαν δώσει όχι μόνο ώθηση στην καριέρα του αλλά, όπως έχει πει και ο ίδιος, και νέες ιδέες στην προσπάθεια του να σμιλεύσει έναν νεόκοπο σκληρό ήχο ο οποίος θα μπορούσε να σταθεί κάτω από τις νεώτερες απαιτήσεις. Οι συνθετητές που ανήκαν στον πολύ καλό Geoff Nicholls (1948-2017) θα πρέπει να υποσημειωθεί ότι ξένισαν πολλούς οπαδούς των Sabbath, μιας και έκαναν ακόμα πιο αισθητή την παρουσία τους στις ηχογραφήσεις, ακόμα και σε σχέση με το ‘Heaven & Hell’. Και το τελευταίο μπορεί να είναι όντως το masterpiece της μπάντας με αυτή τη σύνθεση, αλλά το ‘Mob Rules’ έχει έναν πηχτό, μαύρο και δυσοίωνο ήχο στις κιθάρες. Ακόμα και τα ίδια τα solo του Iommi έχουν μια διαφορετική χροιά από προηγούμενες (προ Dio) ηχογραφήσεις του. Ένα κελαρυστό στυλ το οποίο είχε αρχίσει να υιοθετεί από την εποχή του ‘Technical Ecstacy’ και το οποίο ανέπτυξε στη συνέχεια σε όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘80.

Black SabbathΚαι μπορεί οι Dio haters (υπάρχουν ακόμα και σήμερα πολλοί ορκισμένοι οπαδοί αυτής της περιόδου) να μη δέχονται ούτε καν ως αυθεντική συνέχεια των Sabbath την δίκοπη (συν ένα album ζωντανής ηχογράφησης, το ‘Live Evil’) επιδρομή του κουαρτέτου (και η οποία παρέδωσε σχεδόν μία δεκαετία αργότερα επανενωμένη το άνισο ‘Dehumanizer’), όμως ο λυρισμός της MK II του σχήματος, που κορυφώθηκε με το σχεδόν κτηνώδες σε πολλές γωνίες του ‘Mob Rules’, έμελλε τελικά να πάρει την θέση που του άξιζε στο saga των Εγγλέζων, αν και (τι ειρωνεία!) με έναν εκ New Jersey ορμώμενο πίσω από το μικρόφωνο. Η φωνή του Dio σε αυτόν τον δίσκο πλησιάζει πραγματικά τη χρυσή ωριμότητα της (ο τραγουδιστής είναι πια σχεδόν στα 40 του) παραδίδοντας χαμηλές αλλά και υψηλές νότες με άφταστη τελειότητα, ενώ η εκφραστικότητά του σχεδόν ξεπετσιάζει και τον τελευταίο αρνητή της μοναδικότητας του. Πώς θα μπορούσε έξαλλου να αποδοθεί πληρέστερα η στιχουργική θεματολογία του ‘Mob Rules’, η νεανική ορμητικότητα, η πίστη σε ανώτερους σκοπούς και σε ιδανικά, το έρεβος μίας άναρχης κοινωνίας, το φρικώδες της παραμονής στο τρισδιάστατο κόσμο πλασμάτων από άλλες διαστάσεις και συντεταγμένες χρόνου;
_ _ _

Το παραπάνω άρθρο είναι ένα μικρός φόρος τιμής με αφορμή της συμπλήρωσης 9 χρόνων από την 16η Μαίου του 2010, την ημέρα δηλαδή που ο Ronald James Padavona (aka Ronnie James Dio) αποχώρησε από τα εγκόσμια.

*έργο του Greg Hildebrandt με τίτλο ‘Dream 1: Crucifiers’ από το 1971.