Through The Gates Of Yesterday

Στις 14 Ιανουαρίου του 2011, μια δυσάρεστη και ταυτόχρονα απρόσμενη είδηση κατέκλυσε το διαδίκτυο. Η Trish Keenan, τραγουδίστρια και ψυχή των Broadcast, πέθανε σε ηλικία 42 ετών από πνευμονία μετά από νοσηλεία δύο εβδομάδων. Αν μη τι άλλο ο θάνατός της αποτελεί ένα γεγονός ειρωνικό όπως και να το δει κανείς. Από τη μία η ηλικία της που δεν προδιέθετε για κάτι τέτοιο, από την άλλη η αιτία θανάτου. Μα από πνευμονία; Εν έτει 2011; Τι να πει κανείς.

Δεν φαντάζει και πολύ μακριά η εποχή που το όνομα των Broadcast άρχισε να ακούγεται σιγά σιγά, από στόμα σε στόμα. Μέσα της δεκαετίας του '90 ήταν όταν κυκλοφόρησαν το πρώτο τους single στην Wurlitzer Jukebox με τίτλο Accidentals. Λίγο αργότερα και αφού έκαναν ένα σύντομο πέρασμα από την Duophonic, στέγη των αδελφών (ηχητικά, αισθητικά και όπως αλλιώς θέλετε) Stereolab, η Warp κάνει την έκπληξη για τα τότε δεδομένα της και τους εντάσσει στον κατάλογό της. Μα τι τους θέλει αυτούς τους μυστήριους ποπάδες ανάμεσα στον αφρό της ψαγμένης ηλεκτρονικούρας θα σκέφτηκαν αρκετοί; Προφανώς, η παράξενη αύρα, η ρετροφουτουριστική εικόνα και φυσικά η τόσο ενδιαφέρουσα μουσική, αρκούσε και με το παραπάνω για να μην έχει κανένα πρόβλημα η Warp να εκπροσωπεί το σχήμα από το Birmingham. Για να λέμε και του στραβού το δίκιο, υπήρχαν πολλοί καλύτεροι τρόποι για να κάνει η εταιρεία ένα τέτοιου είδους ηχητικό άνοιγμα;

Το σχήμα αρχικά αποτελούσαν η Trish Keenan στα φωνητικά, ο Roj Stevens στα keyboards, ο Tim Felton στην κιθάρα και ο James Cargill στο μπάσο. Από τη θέση του ντράμερ πέρασαν ουκ ολίγοι μουσικοί. Από το 2005 και μετά οι Broadcast δραστηριοποιούνταν ως ντουέτο μιας και με την αποχώρηση του Felton, έμειναν μόνο οι Keenan και Cargill.

Η πρώτη κυκλοφορία τους στη Warp ονομαζόταν Work And Not Work και συγκέντρωνε τις μέχρι τότε ηχογραφήσεις τους με εμπροσθοφυλακή τον ύμνο The Book Lovers από το ομώνυμο EP. Ρετρό ατμόσφαιρα που παραπέμπει στα '60s , περίεργοι ηλεκτρονικοί ήχοι, αναλογικά συνθεσάιζερ, moog και μία έντονα νοσταλγική διάθεση, όχι όμως μελιστάλαχτη και δακρύβρεχτη αλλά αποστασιοποιημένη. Σαν να συνειδητοποιείς πεντακάθαρα ότι κάτι πέρασε, σου λείπει, δεν πρόκειται να επιστρέψει όμως.

Το επίσημο ντεμπούτο ήρθε το 2000 και είχε τίτλο The Noise Made By People. Το γκρουπ συνεχίζοντας στο ίδιο ύφος, πλέκει με ψυχεδελικές κλωστές κινηματογραφικές ατμόσφαιρες που παραπέμπουν άλλοτε σε ασπρόμαυρες και άλλοτε σε πολύχρωμες ταινίες. Το Papercuts θα μπορούσε να είναι το κύριο θέμα ενός αλλόκοτου μιούζικαλ, το You Can Fall μία αργόσυρτη πτώση σε κάποια ψυχεδελική λαγότρυπα και το Come On Let's Go ένα νεομπαρόκ κομψοτέχνημα. Την ίδια χρονιά εμφανίστηκαν και τα EPs με τους προφανείς τίτλους Extended Play και Extended Play Two. Από αυτά αξίζει να κρατήσει κανείς... τα πάντα, αλλά εν επιμένετε θα διάλεγα με δυσκολία το διπρόσωπο Where Youth And Laughter Go.

Με το Haha Sound, τρία χρόνια αργότερα, αποδεικνύουν έμπρακτα και ξεκάθαρα ότι πίσω από όλους αυτούς τους δύστροπους ήχους, τις εναλλασσόμενες συχνότητες και τα ευφάνταστα samples, κρύβεται μια αμιγώς pop μπάντα με μελωδίες τόσο απέριττες όσο και αυτές από ένα παιδικό παιχνίδι ή ένα καρουζέλ. Τα αιθέρια φωνητικά της Trish την καθιερώνουν πλέον ως σταθερή αξία στις καρδιές των αυξανόμενων ακροατών και κομμάτια όπως το κραουτίζον Pendulum (υπάρχει και στο ομώνυμο EP), το Man Is Not A Bird με το μπουρμπουληθρέ τελείωμα και το προσωπικό αγαπημένο (με κάτι από Nico) Colour In Me, μπαίνουν στο πάνθεον της μπάντας. Κατά την περιοδεία προώθησης του άλμπουμ, στις συναυλίες τους, πουλούσαν το συλλεκτικό 3¨ cd με τίτλο Microtronics Volume 1 το οποίο περιείχε άτιτλες ορχηστρικές συνθέσεις, περισσότερο ηχητικούς πειραματισμούς, πολύ κοντά σε αυτό που ονομάζεται library music και συναντούμε τελευταία να εκπροσωπείται από εταιρείες όπως η Ghost Box με αρκετή απήχηση.

Το τελευταίο ουσιαστικά άλμπουμ των Broadcast έμελε να είναι το Tender Buttons του 2005. Ομολογώντας οι ίδιοι Keenan και Cargill πως το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι ακριβώς αυτό που είχαν σχεδιάσει μιας και αρκετά από τα κομμάτια ήταν γραμμένα για να αποδοθούν από κανονική μπάντα, το απόσταγμα είναι λίαν αξιοπρεπές, αν και αρκετά διαφορετικό απ' ό,τι μας είχαν συνηθίσει. Πιο απογυμνωμένα ηλεκτρονικοί, λιγότερο δαιδαλώδεις, με μια electro χροιά που καθορίζεται από τη χρήση drum machine και με μια αίσθηση ότι αποφάσισαν να φορέσουν λιγότερα ρούχα αφού ως τότε ακούγοντας τους είχες συνηθίσει να ξεπετάγονται από παντού ήχοι. Αν και δε νομίζω ότι το Tender Buttons είναι το άλμπουμ με το οποίο κάποιος πρέπει να γνωρίσει τους Broadcast, κομμάτια σαν το folk Tears In The Typing Pool ή το στοιχειωτικό You And Me In Time μόνο ως σαγηνευτικά μπορούν να χαρακτηριστούν.

Το 2006 είχαμε την κυκλοφορία της συλλογής The Future Canyon με b-sides και rarities της περιόδου 1999-2003, για να συναντήσουμε το 2009 το ντουέτο να συνεργάζεται με τους The Focus Group, το προσωπικό πρότζεκτ δηλαδή του ιδιοκτήτη της προαναφερθείσας Ghost Box, Julian House. Εδώ ταιριάζει απόλυτα η παροιμία "Κύλησε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι"! Από τα πρώτα άλμπουμ των Broadcast μπορούσε κανείς να αντιληφθεί την εμμονή του γκρουπ με την ανακάλυψη των πιο φευγάτων ήχων από τα '60s και τα '70s και τις ατελείωτες βουτιές σε ηχητικές βιβλιοθήκες, πουθενά όμως δεν ήταν τόσο έντονη όσο στο Broadcast & Τhe Focus Group Investigate Witch Cults Οf Τhe Radio Age. Ένας άτυπος φόρος τιμής στο σάουντρακ της cult ταινίας Valerie and Her Week of Wonders που τόσο επηρέασε την μπάντα, μια κατάδυση στα πιο εσωτερικά τους βάθη και εν τέλει μια θριαμβευτική επιστροφή που έγινε αποδεκτή με ενθουσιασμό από τον τύπο. Η συνεργασία των Broadcast με τον House ήταν από αυτές που μπορούν να εξηγηθούν μονάχα ως καρμικές και σε βάθος χρόνου η σημασία τους θα είναι ακόμη πιο ευδιάκριτη. Το 2010 κυκλοφόρησαν μαζί στην Ghost Box και το single Study Series 04 - Familiar Shapes and Noises.

Ως τελευταία επίσημη καταγραφή των Broadcast καθαυτών μπορεί να λογιστεί το EP Mother Is The Milky Way του 2009. Η ακρόαση του δεν θυμίζει τις θολές space-age pop πρώτες ημέρες, ούτε τα ηλεκτρονικά τερτίπια του Tender Buttons. Πιο κοντά στις συνεργασίες με το The Focus Group σε αντίληψη και απόδοση, προσωπικά θεωρώ πως το ψυχεδελικό του σύμπαν προσφέρεται για πολλές περιπετειώδεις ακροάσεις.

Εκτός από το καθαρά μουσικό μέρος της υπόθεσης (ψυχεδέλεια + ολίγη από lounge + jazz ρυθμοί + κολάζ ήχων + avant-garde + sci-fi και horror αναφορές + folk + φυσικά ...pop) , οι Broadcast με αιχμή του δόρατος την Trish Keenan αποτέλεσαν και αισθητικά μια σπουδαία μπάντα. Το στυλ της Trish έχει μείνει απαράμιλλο και ταυτόχρονα αξέχαστο σε πολλούς και κυρίως πολλές θαυμάστριες τους. Επίσης, οι ζωντανές τους εμφανίσεις αποτελούσαν μια οπτικοακουστική εμπειρία, προσεγμένη στο έπακρο και σαφώς καλειδοσκοπική. Άλλωστε υπήρξαν έντονα δραστήριοι μέχρι το απρόσμενο γεγονός του Ιανουαρίου.
Ως επίλογο, επέλεξα ένα απόσπασμα από τα λόγια της ίδιας της Trish Keenan, παρμένο από μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που έδωσαν στο περιοδικό Wire το 2009: "Νομίζω πως η εκμαίευση της μνήμης στη μουσική μας μπορεί να ειδωθεί ως το απόσταγμα ενός φανταστικού ταξιδιού στο χρόνο. Μπορείς να πάς είτε μπρος είτε πίσω. Πηγαίνεις πίσω για να αλλάξεις κάτι στο τώρα, να ξανασχεδιάσεις την διαδοχή των γεγονότων για προσωπικούς λόγους. Όταν πηγαίνεις προς τα πίσω, σε μία περασμένη μουσική εποχή, προσπαθείς να ανακαλέσεις μια μνήμη την οποία όμως ποτέ δεν είχες, συνεπώς είναι λογικό να συναντάς μια θολή και αχνοσβησμένη εικόνα του τόπου και του χρόνου. Όταν δημιουργείς μουσική μέσω βουτιών στον παρελθοντικό χρόνο, η εντύπωση που σχηματίζεις είναι σκιερή και όχι ευδιάκριτη γιατί είναι σα να κοιτάς μέσα από δύο θολούς φακούς. Ο ένας αντικατοπτρίζει την πύλη για το ταξίδι στο χρόνο κι ο άλλος την αναληθή διαδικασία ανάκλησης".

The Noise Made By Other People

Παρακάτω ακολουθούν δέκα άλμπουμ που είτε επηρέασαν την μουσική των Broadcast είτε κατά κάποιο τρόπο συγγενεύουν με αυτούς, άμεσα ή έμμεσα. Αν κάποιος αποφασίσει να τα ανακαλύψει, η ακρόασή τους πιθανόν να προσθέσει κάποια επιπλέον κομμάτια στο έτσι κι αλλιώς ατέρμονο παζλ του γκρουπ από το Birmingham.

1. Raymond Scott - Soothing Sounds For Baby (Volumes 1-3) (1964)
Ambient, ηλεκτρονική μουσική του καινοτόμου συνθέτη Raymond Scott, πιανίστα, μηχανικού και εφευρέτη ηλεκτρονικών οργάνων, που απευθυνόταν σε ...μωρά ηλικίας 1 έως 18 μηνών. Τα όργανα που επινόησε και χρησιμοποίησε για το σχετικό εγχείρημα ακούνε στα περίεργα ονόματα Electronium και Clavivox! Όπως αναφέρεται, στα τρία volumes της σειράς, ήταν από τους πρώτους που συνδύασαν τα νεοσύστατα ηλεκτρονικά όργανα με την ευαισθησία της ρυθμικής pop.

2. The United States Of America - The United States Of America (1968)
Το σχήμα το οποίο στάθηκε οδηγός και φανοστάτης στο δρόμο που αποφάσισαν να περπατήσουν οι Broadcast. Ο ιδρυτής τους Joseph Byrd όντας αρκούντως ανήσυχος και αλλάζοντας συχνά περιοχές στις ΗΠΑ, μετουσίωσε αρκετές από τις σκέψεις του στο σχηματισμό του γκρουπ, με το μοναδικό τους άλμπουμ να παραμένει ακόμη ευαγγέλιο για πολλούς μουσικούς που ψάχνουν τη χρυσή τομή ανάμεσα στον ψυχρό πειραματισμό και την συναισθηματική έκφραση. Για την δε τραγουδίστρια Dorothy Mosckowitz η Trsih Keenan φαντάζομαι θα μπορούσε να μιλά επί ώρες.

3. Fifty Foot Hose - Cauldron (1968)
Συνδύασαν τις κλασσικές blues, jazz και rock φόρμες όπως και οι The United States Of America, με ηλεκτρονικά και θορύβους ανατρέποντας πολλά από τα δεδομένα της εποχής και ανοίγοντας δρόμο για πολλά απ' όσα ξέρουμε σήμερα. Η διασκευή στο God Bless The Child της Billie Holiday που περιέχεται στο άλμπουμ δεν πρέπει να ξεφύγει από κανέναν.

4. White Noise - An Electric Storm (1969)
Απέραντα πρωτοποριακό το ντεμπούτο των White Noise βασίστηκε αποκλειστικά στην χρήση οικιακού εξοπλισμού και μαγνητόφωνων. Σε αυτό μπορεί να ακούσει κανείς από οργασμικές κραυγές και κλάματα μέχρι ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί. Στα μέλη τους άνηκαν δύο συνθέτες του BBC Radiophonic Workshop γνωστού για το σήμα της σειράς Doctor Who.

5.Catherine Ribeiro + 2 Bis - Catherine Ribeiro + 2 Bis (1969)
Το δημοφιλές blog Mutant Sound τους περιγράφει ως "Ecstatic Psychedelic Electric Avant-Folk Music". Εγώ θα αρκεστώ στο ότι πρόκειται για ένα εντελώς παραγνωρισμένο άλμπουμ με έντονη δυναμική που ίσως να αδικήθηκε από τους γαλλικούς στίχους.

6. The Vampires of Dartmoore - Dracula's Music Cabinet (1969)
Μουσική επένδυση ενός υποθετικού φιλμ από μουσικούς ηχητικής βιβλιοθήκης οι οποίοι έπρεπε να τα οργανώσουν όλα πρώτα στο κεφάλι τους και μετά να παραδώσουν το τελικό προϊόν. Για χρόνια συλλεκτικό, επανεκδόθηκε πρόσφατα από την -ποια άλλη;- Finders Keepers και έστω για εγκυκλοπαιδικούς λόγους αξίζει να αναζητηθεί. .

7.Bruce Haack - Electric Lucifer (1970)
Ο Haack αποφασίζει να προσθέσει τον όρο acid rock στο ήδη πλούσιο λεξιλόγιο του και χτίζει μια νοητή μάχη ανάμεσα στο καλό και το κακό δημιουργώντας ένα concept άλμπουμ που σήμερα ίσως ακούγεται κάπως, όταν κυκλοφόρησε όμως αποτέλεσε τομή στη συρραφή διαφορετικών τεχνοτροπιών

8. A To Austr - Musics From Holyground (1970)
Ένα καλά κρυμμένο μυστικό της βρετανικής ψυχεδέλειας, υπεύθυνος για το οποίο ήταν ο μάνατζερ της εταιρείας Holyground, Mike Levon και τα μέλη ενός κοινοβίου χίπηδων. Τα κομμάτια του άλμπουμ καλύπτουν μεγάλο φάσμα προσέγγισης των συνθέσεων, από psych-rock, μέχρι proto-prog κι από glam μέχρι μπητλική pop.

9. Stereolab - Transient Random-Noise Bursts With Announcements (1993)
Πιο φωτεινοί και λιγότερο αιχμηροί από τους Broadcast, ό,τι πιο κοντά όμως στην ιδιοσυγκρασία και την χρονική στιγμή ανάπτυξης. Όπου psychedelic rock βάλτε kraut rock και έχετε αμέσως την βασικότερη διαφορά των δύο γκρουπ.

10. Family Of God - Family OF God (1996)
Ο πρώην κιμπορντίστας των Echo & The Bunnymen Adam Peters και ο Chris Brick συνθέτουν ένα πολύχρωμο και χαοτικό διπλό άλμπουμ που η συσκευασία του και μόνο σε ιντριγκάρει σχετικά με το μυστηριώδες περιεχόμενο. Το αποτέλεσμα, ίσως άνισο, μα εν τέλει απέραντα γοητευτικό.

Λεζάντες για φωτογραφίες

"Οι μνήμες είναι αφυπνισμένα όνειρα και τα όνειρα κοιμισμένες μνήμες"

"Μου φαίνεται πως το παρελθόν εμφανίζεται συνέχεια στο τώρα. Όλα τα παρελθοντικά γεγονότα μας στοιχειώνουν φιλοσοφικά, γεωγραφικά, με αποτέλεσμα στο παρόν να βρισκόμαστε συνεχώς σε μια κατάσταση μνήμης"

"Για εμένα το μεταφυσικό είναι πιο δυνατό όταν είναι απροσδιόριστο, όχι όταν είναι εμφανώς τρομακτικό ή σκοτεινό"

Trish Keenan

[Πρώτη δημοσίευση: mov., Απρίλος 2011]