Δεν είναι το ίδιο χωρίς τον Ronnie James Dio

10 χρόνια συμπληρώνονται από την μέρα που σίγησε μια τεράστια φωνή, η οποία ακούστηκε και πέρα από τις οροσειρές του σκληρού ήχου. Αφορμή για τον Στυλιανό Τζιρίτα να αποτίσει έναν φόρο τιμής

RainbowΧρόνια ακούω (και τελικά έχω δεχθεί ότι έχει μεγάλη βάση) τη ρήση που θέλει το επικό και heroic metal να έχει τη ρίζα αλλά τα ίδια του τα σωθικά στον Ronnie James Dio. Και τούτο διότι η θεματολογία που έθεσε ο Μεγάλος Κοντός (επιτρέψτε μου αυτόν τον όρο τον τόσο οπαδικό-μη πολιτικά ορθό όσο και παλιομοδίτικο αλλά και απολαυστικό για εμάς τους οπαδούς του) ήταν φουλαρισμένη σε κάστρα, βυθισμένες στο πένθος βασιλοπούλες, άστρα, ουράνια τόξα και φυσικά σκότος. Καμία αμφιβολία δεν υπάρχει ότι έτσι θα ήταν για τον κάθε Jorn του κόσμου αυτού, αν στον Ronnie James Dio δεν υπήρχε μια προφανής και καθαρόαιμη rock ‘n roll διάσταση.

Το περήφανο τέκνο του Portsmouth, που έφυγε από κοντά μας πριν από 10 χρόνια ακριβώς σαν σήμερα χτυπημένος από καρκίνο του στομάχου, δεν έμεινε στην ιστορία επειδή ήταν ένας αιθεροβάμων με ωραία φωνή. Η διαφορετικότητα του Dio έγκειται σε ένα ιδιότυπο συμπίλημα, το οποίο ενώ δοξάστηκε από το heavy rock στη δεκαετία του ‘70 και του ‘80 όταν αυτός συνεργάστηκε με τους δύο κορυφαίους κιθαρίστες του ιδιώματος (βλέπε Ritchie Blackmore και Tony Iommi), την ίδια στιγμή οι ρίζες της φωνής αυτής βρίσκονταν σε ολόδροσο rock ‘n roll και doo woop. Και εκεί κάνουν το λάθος τραγουδιστές σαν το Jorn -αλλά και οι περισσότεροι μεταλλάδες που είναι μεταλλάδες (κανένα λάθος στις τελευταίες τέσσερις λέξεις).

Για να έχεις ως επιρροή τον MK πρέπει να έχεις μια συνολική εικόνα όχι μόνο της πορείας του, αλλά και της ζωής του σε επίπεδο καταβολών. Ο RJ λάτρεψε την φανταστική και μεταφυσική παραφιλολογία, όμως την ίδια στιγμή είχε μία ξεκάθαρη down to earth οπτική όχι μόνο στη στιχουργική αλλά και στην ίδια τη ζωή. Δεν είναι τυχαίο ότι ο RJ δεν έγινε ποτέ γνωστός για τις κραιπάλες του, τα διονυσιακά του πάρτι με αλκοόλ ή ντρόγκες. Απόλυτα προσηλωμένος στην πορεία του προς την κορυφή πρόσεχε όχι μόνο τη φωνή του αλλά και τη δημόσια εικόνα του, μη θέλοντας να δίνει λάθος εντυπώσεις.

Black SabbathΤα τραγούδια του δεν είναι τυχαίο ότι λειτουργούν σε πολλές περιπτώσεις πατώντας σε δυο διαφορετικά επίπεδα. Υπάρχει νουθεσία αλλά και πλήρη κατανόηση απέναντι στην επαναστατική φύση του ανθρώπου και ειδικότερα του έφηβου. Τα ‘Neon Knights’, ‘Die Young’, ‘Long Live rock n roll’, ‘One night in the city’ είναι τραγούδια που πολύ γρήγορα αποκαλύπτουν στον ακροατή τους έναν απόλυτα ρεαλιστικό τρόπο γραφής. Μπορεί μεν να υπάρχει η λέξη που κολλάει με την εικόνα του διαπραγματευτή της ύλης με το άυλο/άπιαστο, παράλληλα δε αναδεικνύεται μία σχεδόν πατρική φιγούρα μέσα από τα λόγια του. Συμπόνια αλλά και συμβουλευτική είναι η οδός που ακολούθησε πολλάκις στους στίχους του ο RJ, χωρίς αυτό να είναι κάποιο κόλπο του management (που είχε αναλάβει η πρώην -από ένα σημείο και πέρα- σύζυγος του, η Wendy) αλλά μια σταθερή αναφορά του RJ στους μη προνομιούχους και ατενίζοντες το αδιέξοδο νεαρούς, όχι μόνο οπαδούς του hard ήχου.

Παροιμιώδης ήταν γενικότερα η επαφή του με τον κόσμο και αυτό δεν είναι στοιχείο το οποίο πρέπει να περνάει χωρίς εξέταση. Σταθερά περίμενε και τον τελευταίο οπαδό να του σφίξει το χέρι ή να φωτογραφηθεί μαζί του έξω από το ξενοδοχείο. Και ακόμα και όταν μιλάμε για ακραιφνείς μεταλλάδες, επίσης δεν είναι τυχαίο ότι η ηθική αλλά και το χιούμορ και το χαμόγελο του MK είναι στοιχεία που αυτόματα έρχονται στις κουβέντες όσων τον γνώρισαν, όσων τον μνημονεύουν, όσων δούλεψαν μαζί του. Να σημειώσουμε επίσης όχι μόνο την αποκλειστικά οφειλόμενη σε αυτόν κίνηση ένωσης των metal/hard τραγουδιστών για τις ανάγκες του φιλανθρωπικού Hear 'n Aid το 1985, καθώς και την ίδρυση της οργάνωσης Children οf the Night με σκοπό τη βοήθεια παιδιών στην ευρύτερη περιοχή του Los Angeles τα οποία είχαν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση ή μείνει άστεγα στους δρόμους λόγω φυγής από το σπίτι.

The man on the silver mountainΗ πορεία του Ronald James Padavona (όπως ήταν το πραγματικό του όνομα) ξεκίνησε από το λύκειο όταν έφτιαξε τη πρώτη του μπάντα, τους The Vegas Kings, για να ακολουθήσουν αρκετά σχήματα στα οποία μάλιστα θήτευσε είτε ως τρομπετίστας (έπαιρνε μαθήματα από 5 χρονών) είτε ως μπασίστας, για να έρθει κάποια στιγμή η (άγια) εκείνη ώρα που οι mates του συνειδητοποίησαν τις φωνητικές του δυνατότητες. Περνώντας από διάφορα σχήματα (το κυριότερο οι Ronnie Dio & The Prophets, με αρκετά singles αλλά και ένα live album) στη δεκαετία του ‘60, στη Νέα Υόρκη θα ενταχθεί στους μπλουζίζοντες ημιψυχεδελικούς The Electric Elves, οι οποίοι με τη σειρά τους θα μεταλλαχθούν ένεκα συγκυριών στο απλούστερο ηχητικά όνομα Elf. Μαζί τους θα αποτελέσει το μόνιμο support act για τους Deep Purple για αρκετές τουρνέ και εκεί θα κερδίσει τη θέση στην καρδιά του μαυροφορεμένου (εξάλλου ηχογράφησαν και για την ετικέτα των Purple). Το 1975 ο Ritchie Blackmore θα τον χρήσει τραγουδιστή της νέας του μπάντας, των Rainbow, όπου παρά τις συνεχείς αλλαγές μελών, μέσα σε τέσσερα χρόνια και τρία ανεπανάληπτα album θα κατορθώσει να φτάσει δικαιωματικά στην κορυφή του hard rock χάρτη. Για να προχωρήσει μετά στο πιο δύσκολο κομμάτι της καριέρας του.

Το να πας να πάρεις τη θέση του πιο αρχετυπικού τραγουδιστή του heavy metal (του Ozzy δηλαδή) μπορεί να φαινόταν αρχικά ως κακόηχο αστείο, αλλά ο ΜΚ θα κατάφερνε, έστω και με δύο μόνο στούντιο δίσκους με τους Black Sabbath, να εδραιωθεί για τα καλά στο rock στερέωμα. Τελικά θα αναχωρήσει μετά από διενέξεις που αφορούσαν την παραγωγή και τη μίξη του τρίτου (και overdub-ιασμένου) δίσκου με τα σαμπάθια, του live με τον εξέχοντα τίτλο ‘Live Evil’.

Τότε θα κάνει το μεγαλύτερο και πλέον μελετημένο βήμα της καριέρας του. Την δημιουργία της δικής του προσωπικής μπάντας. Και μπορεί να υπήρξε αρκούντως άνισος στις καταθέσεις του (ειδικότερα στη δεκαετία του ‘90), όμως η αρχή με τον Ιερό Βουτηχτή (αλλά και το ‘Last in Line’) παραμένουν και ακούγονται ακόμα και σήμερα. Είναι προς τιμήν του επίσης ότι μάζεψε κομμάτια περίσσιας έμπνευσης στην αρχή της χιλιετίας και κατέθεσε το ‘Magica’ κάτω από το δικό του όνομα, αλλά και το σκληροπυρηνικό ‘The Devil You Know’ μαζί με τους πρώην συμπαίκτες του από τους Sabbath και με την ονομασία (ελέω συζύγου Ozzy) Heaven & Hell.

The man on the silver mountainΜε τα όποια φυσιολογικά ραγίσματα στη φωνή παρέμεινε ακμαίος στα live μέχρι την τελευταία στιγμή (η τελευταία ζωντανή εμφάνιση του ήταν σχεδόν 9 μήνες πριν πεθάνει), η δε επικοινωνία του με το κοινό παροιμιώδης και ζωντανή μέχρι τέλους.

Το σίγουρο είναι ότι όσα αρνητικά και αν προσπαθήσεις να βρεις στην καριέρα του Ronnie James Dio (κάποιους άστοχους δίσκους της προσωπικής του μπάντας, κλισεδιάρικα έως και κιτς video clips, αμφίβολης αισθητικής εξώφυλλα στα 90s), το σίγουρο είναι ότι αν στήσεις αυτί χωρίς προκαταλήψεις, θα ακούσεις εκτός από μία ανυπέρβλητη φωνή και μια ερμηνεία πολυεπίπεδη σε συναισθηματικό αλλά και μουσικό επίπεδο. Αν μάλιστα προσπαθήσεις να περάσεις πίσω από το πέπλο των αγαπημένων του βασιλιάδων, δράκων, κάστρων και μαγισσών θα βρεθείς μπροστά σε έξοχες παραβολές και αναφορές της καθημερινότητας (μερικές φορές χωρίς καν να χρειαστείς να περάσεις στον χώρο της συμβολιστικής ανάλυσης).

Τα εκτενή video που υπήρχαν σε live μετάδοση την ημέρα της κηδείας του φανέρωναν οπαδούς που δεν έμειναν στο κλασσικό «Dio Rules!». Έκαναν δε φανερό ότι οι ακολουθούντες την επιμνημόσυνη δέηση έκλαιγαν όχι απλά επειδή είχαν χάσει ένα κομμάτι της εφηβείας τους αλλά και έναν perforrmer με ανοιχτή την αγκαλιά προς το κοινό.