Οδοιπορικό στην Ιταλία

Όπως πάντα στο τέλος τα ταξίδια μας έχουν και κάποια περιπέτεια. Το 1997 μια μέρα πριν την επιστροφή χάσαμε τον Κωνσταντίνο στη Βενετία. Το 2002 μας έπιασαν εκείνες οι τρομερές κακοκαιρίες που πλημμύρισαν πόλεις και χωριά κι ενώ τελευταία διαμονή ήταν μια νύχτα στην Αυστρία, πήραμε δρόμο κυνηγημένοι απ' τον καιρό και βρεθήκαμε από τη Νότια Γερμανία να κλείνουμε δωμάτιο πλάι στην Τεργέστη. Προχθές δεν βρίσκαμε εισιτήριο Ρώμη - Μπάρι (αν και λιμάνι, ελάχιστα τα δρομολόγια τρένων και λεωφορείων) και τη βγάλαμε στο διάδρομο, 4.30 ώρες ταξίδι. Κι όταν φτάσαμε στο Μπάρι, το πλοίο δεν είχε έρθει ακόμα. Αντί στις 22.00 ξεκίνησε στις 2.35 τη νύχτα. Βεντούρης, πάντα έτσι κάνουν, μας είπαν, δεν τους ξέραμε, τους μάθαμε. Μαζεύει όποιο φορτηγό καθυστερεί και μένει ξέμπαρκο μέχρι που γεμίζει ασφυκτικά όπως παλιά στη γραμμή Ρίο-Αντίρριο.

Όλο αυτό το κλίμα μεταφέρεται στο εσωτερικό του πλοίου όπου Τούρκοι με τις δωδεκαμελείς οικογένειές τους στρώνουν παντού και οπουδήποτε να κοιμηθούν κάνοντας αδύνατη οποιαδήποτε μετακίνηση. Τέτοια θλιβερή κατάσταση δεν αντιμετωπίσαμε ποτέ σε πλοίο στο παρελθόν, κι έχουμε κάνει τόσες και τόσες διαδρομές. Διαμαρτυρηθήκαμε ξανά και ξανά, και οι δυο μαζί και χωριστά ο καθένας μας σε ναύτες και αξιωματούχους, όποιον βλέπαμε του πλοίου. Θλιβερό. Ό,τι πρέπει για διαφήμιση της Ελλάδας, η πρώτη επαφή μαζί της. Έλληνες ελάχιστοι στο πλοίο, το ήξεραν φαίνεται όλοι εκτός από εμάς. Μας κόλλησε κι ένας φορτηγατζής από τα Γιαννιτσά και μας έπιασε την κουβέντα χωρίς σταματημό, και, όταν εκφράσαμε τη δυσαρέσκειά μας για την κατάσταση στο πλοίο, χαμογέλασε σαν να έχουμε πέσει από τον ουρανό. Έτσι κάνει ο Βεντούρης. Μάλιστα. Μπράβο και ζήτω, λοιπόν.

Ανορθόδοξα αρχίσαμε αυτό το σημείωμα, από τα πιο τελευταία. Ωραία περάσαμε. Η Νάπολη πολιτιστικό σοκ. Ένα χάος, κίνηση, όλες του κόσμου οι φυλές, θόρυβος, κλεψιά από μηχανάκηδες μπρος στα μάτια μας, ένεση στο μπούτι νεαρού απογευματάκι κατεβαίνοντας από το μουσείο του Κάποντιμόντε, και θεία πίτσα, θεία πίτσα στου Ντα Μικέλε από το 1870. Μαγαζί με πλακάκι στον τοίχο σαν κρεοπωλείο ή ψαράδικο, και μενού αποτελούμενο από μόνο δύο είδη πίτσα. Στο Εθνικό Μουσείο άνοιξαν πια και το μυστικό δωμάτιο, με όλα τα ερωτικά της Πομπηίας. Πλάκα είχε. Και καταπληκτικά ψηφιδωτά ποικίλης θεματολογίας (Κι ο Αλέξανδρος απ' τα παλιά μας χιλιάρικα). Η Πομπηία άλλη κατάσταση κι αυτή. Εμείς είχαμε βέβαια ξαναπάει, για τα παιδιά όμως... Άναυδα. Μας πόνεσαν πόδια και ώμοι απ' το περπάτημα.

Η Ρώμη; Την φάγαμε με το κουταλάκι. Σε μια πλατεία μια ηλικιωμένη κυρία με ρούχα ιδιοκατασκευή και στεφάνι λουλουδένιο στα μαλλιά και τα πόδια έκανε τη δράση της μοιράζοντας κομματάκι από ένα ύφασμα που έκοβε. Ένας άλλος, πάλι μεγάλος σε ηλικία, έπεσε φαρδύς πλατύς στο πεζοδρόμιο και δεν κουνιόταν όσο κι αν προσπαθούσαν να τον συνεφέρουν, φρόντισε όμως να πέσει μπροστά στην Γκαλερί των Καλλιτεχνών. Στη Νάπολη, πλάι στο ξενοδοχείο μας, εκεί που γυρίζαμε πτώματα το βράδυ, ένα αυτοκίνητο παρά λίγο, ελάχιστα, παρά τρίχα της τρίχας, θα χτυπούσε την Αλεξάνδρα που εβλεπε προς την άλλη μεριά (δρόμος με τρία ρεύματα, προς τ' αριστερά, προς τα δεξιά και πάλι προς τα αριστερά).

Στη Νάπολη συναντήσαμε ένα γέρο που πήρε ένα πλακάκι από το πλακόστρωτο και το έβαλε στο αυτί και άκουγε, ωραία σκηνή. Η αρχιτεκτονική της Νάπολης θα μπορούσε να κοιταχτεί σε αντίστιξη με του Βερολίνου που το έχουμε πρόσφατο. Στη Νάπολη θέλουν να εκμεταλλευτούν κάθε κενό χώρο για να στεγάσουν τη ζωή τους, στο Βερολίνο θέλουν να εκμεταλλευτούν κάθε τεχνολογικό επίτευγμα για να δώσουν στη ζωή τους στυλ, είναι η αντιστροφή του παιχνιδιού να βρίσκεις διαφορές ανάμεσα στα όμοια, εδώ βρίσκεις τις ομοιότητες ανάμεσα στα διαφορετικά. Και στις δύο περιπτώσεις το ανοικτό στόμα του έκπληκτου επισκέπτη είναι σταθερός παρονομαστής. Οι συγκοινωνίες μεταξύ των πόλεων μας φάνηκαν λίγες. Στον πηγαιμό, όταν φτάσαμε στο Μπάρι αναζητήσαμε τρένο για τη Νάπολη αλλά το τρένο μας πήγε στο Μεταπόντο κι από εκεί μας πήρε λεωφορείο και φτάσαμε στη Νάπολη στις 5 το απόγευμα ξεκινώντας στις 11.05 από το Μπάρι. Η διαδρομή άξιζε όμως πολύ. Χωριά σκαρφαλωμένα στα βουνά που η φύση τους έμοιαζε με τις στολές παραλλαγής των στρατιωτών.

Το Μπάρι ήταν κι αυτό μια αποκάλυψη, όμορφη πόλη γεμάτη ζωή. Στη Ρώμη, στην περιοχή Τραστέβερε με λαϊκό χαρακτήρα, δημιουργείται κάτι ανάλογο με την Πλάκα της Αθήνας. Είναι όμορφα ακόμα αλλά η περιοχή διολισθαίνει προς τη γραφικότητα ως εμπόρευμα. Σ΄ όλες μας τις μετακινήσεις συναντούσαμε κόσμο κάθε εθνικότητας που διάβαζε τον Κωδικό του Ντα Βίντσι. Είναι καταπληκτικό και ποτέ δεν το είχαμε ξαναζήσει. Σ' ένα βαγόνι τρένου να βλέπεις 3-4 διαφορετικής εθνικότητας άτομα να διαβάζουν στη γλώσσα τους το ίδιο βιβλίο. Και ήταν ο Κωδικός του Ντα Βίντσι που η υπόθεσή του ξετυλίγεται στο Παρίσι, θα περίμενε κανείς να διάβαζαν τους Πεφωτισμένους που μπορείς να παρακολουθήσεις την υπόθεση επισκεπτόμενος παράλληλα τα μνημεία της Ρώμης που αναφέρει.

Όταν πήγαμε στο Βατικανό, πέσαμε πάνω σε χιλιάδες ανθρώπων που συνέρεαν με σημαίες μάλιστα, πολωνικές, ισπανικές, κολομβιανές και άλλες, γιατί θα εμφανιζόταν στην πλατεία του Αγίου Πέτρου ο Πάπας. Μας έψαξαν όπως στα αεροδρόμια. Στο ναό δεν μπορούσαμε να μπούμε, κάναμε στροφή και φύγαμε για το Μουσείο. Στην Καπέλα Σιξτίνα ένας βλοσυρός αστυνομικός ούρλιαζε κάθε 10 λεπτά να κάνει ο κόσμος ησυχία. Για δέκα λεπτά έκαναν όλοι ησυχία. Ούρλιαζε ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούν φωτογραφικές μηχανές και βίντεο, αλλά τα φλας δεν σταματούσαν ούτε στιγμή. Πλάι του άλλος αστυνομικός του έκανε πλάκα, τι ωραίος που είσαι όταν θυμώνεις. Επιστρέψαμε στο ναό του Αγίου Πέτρου μετά τη μία που ο Πάπας είχε τελειώσει. Ορυμαγδός από πλήθη. Το Πάνθεον μόνο όνομα έχει που δηλώνει την προέλευση και την αρχική του λειτουργία. Γεμάτο από εικόνες και σταυρούς και ό,τι χριστιανικό μπορεί να προσθέσει κανείς, δεν θύμιζε καθόλου ότι πρόκειται για ρωμαϊκό ναό. Σχεδόν αθώωσε στη συνείδησή μας το δικό μας παπαδαριό για τις παρεμβάσεις τους για τη Ροτόντα.

Όλη η Ρώμη μπορεί να κοιταχτεί ως μια μάχη ή ως ένα ειρωνικό παιχνίδι ανάμεσα στα ελληνικά (+ρωμαϊκά+αιγυπτιακά) και τα χριστιανικά στοιχεία. Κατά τ' άλλα αν η φτώχεια, και η εικόνα της φτώχειας είναι παρούσα στη Νάπολη με χίλιους τρόπους, στη Ρώμη υπάρχει μια πλημμυρίδα από Κουτσι-αρμάνηδες. Στα μουσεία του Καπιτωλίου ένας Ηρακλής βουτυρομπεμπές, η προσωποποίηση του γελοίου. Τα γιγαντιαία χέρια, πόδια, μύτη, απομεινάρια αγάλματος του Κωνσταντίνου, ήταν μια αφορμή γλεντιού για όλους. Εκεί που μέναμε στη Ρώμη δεν έβλεπες παρά μαγαζιά Κινέζων, και παντού άλλωστε στην περιοχή, στα πάρκα, στους δρόμους, οι Κινέζοι κυριαρχούσαν. Με τις βόμβες στο Λονδίνο οι σημαίες κατέβηκαν μεσίστιες και γέμισαν δρόμοι και πλατείες από αστυνομικούς. Εδώ πώς αντιμετωπίστηκε το θέμα;

Καλημέρα. Καλημέρα.
Αλεξάνδρα Κατσιάνη & Θανάσης Χονδρός