Dying on a jet plane

"...But February made me shiver
With every paper I deliver
Bad news on the doorstep...
I can't remember if I cried...
But something touched me deep inside
The day the music died..."

Το βράδυ της 12ης Φεβρουαρίου 2009, ένα αεροπλάνο έπεσε κοντά στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης. Ανάμεσα στα 50 θύματα ήταν και δυο μουσικοί από τη μπάντα του Chuck Mangione, o σαξοφωνίστας Gerry Niewood και ο κιθαρίστας Coleman Mellett. Βλέπετε, ούτε στις μέρες μας έχουν όλοι οι μουσικοί την τύχη να ταξιδεύουν με ιδιωτικά Learjet. Το συγκεκριμένο ατύχημα πάντως είναι μια ευκαιρία να δούμε γιατί τόσοι πολλοί μουσικοί πάσχουν από φοβία για τις πτήσεις. (Οι φήμες αναφέρουν, εκτός άλλων, τον David Bowie, την Aretha Franklin, τη Cher, τον ράπερ R. Kelly και την Agnetha των ABBA). Και για μένα είναι μια αφορμή να θυμηθώ (και να σας θυμίσω, θέλετε-δεν θέλετε) ότι συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από το θάνατο του Buddy Holly, του πρωτοπόρου του rock'n'roll που επηρέασε εκτός από τους Lennon/McCartney και Pete Townshed, τη σκηνή του pub-rock, τον Elvis Costello και τους Proclaimers.

Στις 3 Φεβρουαρίου 1959, ένα μικρό δικινητήριο Beechcraft Bonanza έπεσε λίγο μετά την απογείωσή του σ' ένα καλαμποχώραφο, έξω από το Κλίαρ Λέικ, της Αϊόβα. Κατά την πτώση του, σκοτώθηκαν ο Buddy Holy, ο Richie Valens και ο Big Bopper (κατά κόσμον, J.P. Richardson). Η 3η Φεβρουαρίου έγινε γνωστή ως "Μέρα που Πέθανε η Μουσική", χάρη στο εμβληματικό "American Pie" - όπως λεγόταν και το μοιραίο δικινητήριο - του Don McLean. Τραγική λεπτομέρεια: ο μεγάλος τυχερός εκείνης της μέρας ήταν ο Waylon Jennings (μπασίστας τότε των Crickets, του συγκροτήματος του Buddy), ο οποίος έδωσε τη θέση του στον Big Bopper, την τελευταία στιγμή. Λιγότερο γνωστή, ακόμα πιο τραγική λεπτομέρεια: μετά το θάνατο του Buddy Holy, οι Crickets συνέχισαν με τραγουδιστή τον David Box, ο οποίος έπαιζε κιθάρα στο γκρουπ. Μερικά χρόνια αργότερα, ο David Box σκοτώθηκε μαζί με όλα τα μέλη του συγκροτήματος Buddy and the Kings, όταν το Cesna τους έπεσε στις 23 Οκτωβρίου 1964, έξω από το Χιούστον.

Στην πραγματικότητα, τα πρώτα θύματα αεροπορικών ατυχημάτων από το χώρο της μουσικής, ήταν ο αργεντινός σούπερ-σταρ του ταγκό, Carlos Gardel, στις 24 Ιουνίου 1934, στην Κολομβία, και ο αμερικανός συνθέτης Glenn Miller, ο οποίος χτυπήθηκε κατά λάθος από καταδρομικό RAF τον Δεκέμβριο του 1944, ενώ διέσχιζε τη Μάγχη πηγαίνοντας να παίξει στο Παρίσι για τους στρατιώτες που είχαν μόλις απελευθερώσει την πόλη.

Η επόμενη αεροπορική τραγωδία αφορά τη μουσική country. Στις 5 Μαρτίου του 1963, σκοτώθηκε η σπουδαία Patsy Cline (και οι άγνωστοι συνάδελφοί της, Cowboy Copas και Hawkshaw Hawkins), όταν το αεροπλάνο που πιλοτάριζε ο μάνατζέρ της Randy Hughes, έπεσε κοντά στο Κάμντεν του Τενεσσή. [Παράπλευρη απώλεια του ατυχήματος, ένας άλλος μουσικός της country, o Jack Anglin, ο οποίος σκοτώθηκε με το αυτοκίνητό του καθοδόν για την κηδεία της Patsy Cline]. Την επόμενη χρονιά, η country έχασε τον crooner της Jim Reeves, όταν έπεσε το αεροπλάνο του λίγο έξω από το Νάσβιλ. Χωρίς να είμαι κακιά, ο μόνος λόγος για να τον θυμάται κανείς, είναι το τραγούδι των Half Man Half Biscuit I love you cause you look like Jim Reeves.

Και μετά την country, ήρθε η σειρά της soul. Στις 10 Δεκεμβρίου 1967, χάθηκε ο άνθρωπος που η φωνή του έγινε συνώνυμο της πιο αυθεντικής soul, ο Otis Redding, μαζί με τέσσερα από τα έξι μέλη της μπάντας του, των Bar-Kays, όταν το αεροπλάνο τους έπεσε σε μια παγωμένη λίμνη του Ουισκόνσιν. [Ο Jim Morrison, φανατικός θαυμαστής του Otis, έγραψε στο Runnin' Blue: "Poor Otis dead and gone, left me here to sing his song. Pretty little girl with the red dress on, Poor Otis dead and gone".]

Από τα πρώτα θύματα της δεκαετίας του '70, ήταν ο τραγουδοποιός Jim Croce, ο οποίος σκοτώθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου του 1973, μαζί με τον κιθαρίστα Maury Muehleisen. (Για άγνωστο λόγο, το ελληνικό ράδιο-αρβύλα επέμενε για χρόνια ότι είχε σκοτωθεί σε ατύχημα με τη μηχανή του). Λίγο αργότερα, τον Αύγουστο του 1974, έπεσε το αεροπλάνο του τρομπετίστα Bill Chase, ιδρυτή του jazz-fusion γκρουπ των Chase. Σκοτώθηκε ο Chase και τρία μέλη των Chase.

Στις 20 Οκτωβρίου 1977, τρεις μέρες μόνο μετά την κυκλοφορία του "Street Survivors", σκοτώθηκαν τρία μέλη των Lynyrd Skynyrd, του θρυλικού συγκροτήματος του southern rock, όταν το αεροπλάνο τους έμεινε από καύσιμα και έπεσε σ' ένα βάλτο: τα θύματα ήταν o τραγουδιστής Ronnie van Zandt, ο κιθαρίστας Steve Gaines και η αδελφή του Cassie, η οποία έκανε φωνητικά. Τα υπόλοιπα μέλη του συγκροτήματος τραυματίστηκαν σοβαρά, αλλά σώθηκαν (και έφτιαξαν αργότερα τους Rossington-Collins Band).

Ο τραγουδιστής Dean Paul Martin, ο οποίος σκοτώθηκε το 1987, όταν το αεροπλάνο του έπεσε σε χιονοθύελλα, είναι πιο γνωστός ως ο γιος του μεγάλου τραγουδιστή και ηθοποιού Dean Martin, αν και υπήρξε μέλος του pop συγκροτήματος των Dino, Desi & Billy (και σύζυγος της ηθοποιού Olivia Hussey).

Τις μεγάλες αεροπορικές τραγωδίες κλείνει ο Rickie Nelson και τέσσερα μέλη του συγκροτήματος του, Stone Canyon Band, οι οποίοι πέθαναν στις 31 Δεκεμβρίου του 1985 από αναθυμιάσεις, όταν στο αεροπλάνο τους ξέσπασε φωτιά (οι φήμες ότι οι διάσημοι επιβάτες το είχαν "φουντώσει" τόσο πολύ, ώστε πήρε φωτιά το αεροπλάνο, θεωρούνται ανακριβείς). Στις 16 Μαρτίου του 1991, σκοτώθηκαν βέβαια επτά από τα μέλη του συγκροτήματος της Reba McEntire, αλλά αυτούς ποιος τους ήξερε - και ποιος τους θυμάται; Είναι από τις παράπλευρες απώλειες μιας ζωής που δεν διαθέτει πάντοτε το glam που φανταζόμαστε.

Ουπς, ξέχασα τον John Denver - επίτηδες, μάλλον. Αν και ήταν έμπειρος πιλότος, το αεροπλάνο του έπεσε στις 12 Οκτωβρίου του 1997 (όχι το jet-plane του τραγουδιού που έγραψε για τους Peter, Paul & Mary). Ξέχασα επίσης την Aaliyah, τραγουδίστρια/ χορεύτρια/ φωτομοντέλο/ ηθοποιό, που γνώρισε αρκετές επιτυχίες στα τέλη της δεκαετίας του '90, και της οποίας το αεροπλάνο έπεσε στις 25 Αυγούστου του 2001, λίγο μετά την απογείωσή του από τις Μπαχάμες.

Απορία: στα θύματα μάλλον δεν μπορούμε να συμπεριλάβουμε τον Paul Kossof, τον κιθαρίστα των Free ο οποίος πέθανε από καρδιακή ανακοπή λόγω χρήσης ναρκωτικών, στη διάρκεια της πτήσης Λ.Α-Νέα Υόρκη, στις 19 Μαρτίου του 1976. Μπορούμε όμως να βάλουμε τον Albert Grossman, τον μάνατζερ του Dylan, ο οποίος πέθανε επίσης από καρδιακή προσβολή στις 25 Ιανουαρίου 1986, πετώντας με Concorde για το Λονδίνο. (Και μετά αναρωτιούνται μερικοί γιατί καταργήθηκαν τα Concorde). Αλλά αναρωτιέμαι, ο Randy Rhoads, ο κιθαρίστας των Quiet Riot, ο οποίος στις 19 Μαρτίου του 1982, σκοτώθηκε ενώ πετούσε χαμηλά με το μικρό αεροπλάνο του, παρενοχλώντας το βανάκι των Ozzy Osbourne Band, θεωρείται θύμα αεροπορικού ατυχήματος ή μαλακίας;

Και μια υποπερίπτωση: τα θύματα ελικοπτέρων. Ο Bill Graham, διοργανωτής συναυλιών, ιδρυτής των Fillmore East και Fillmore West και υπεύθυνος εν πολλοίς για τη σταδιοδρομία συγκροτημάτων όπως οι Jefferson Airplane, Grateful Dead, Santana, Country Joe & the Fish, κλπ, σκοτώθηκε στις 25 Οκτωβρίου 1991, επιστρέφοντας από συναυλία των Huey Lewis and the News (εδώ την έχω την κακία, αλλά δεν θα τη γράψω). Last but not least, o κιθαρίστας Stevie Ray Vaughan, ο οποίος σκοτώθηκε στις 27 Αυγούστου 1990, έξω από το Ουισκόνσιν, μετά από συναυλία με τον Eric Clapton και τον Robert Cray. [Ο καημένος ο Stevie, τρεις μέρες νωρίτερα είχε δει έναν εφιάλτη, ότι βρισκόταν στην κηδεία του μαζί με χιλιάδες κόσμο].

Στα επόμενα επεισόδια: οι πνιγμένοι, οι πυροβολημένοι, οι δηλητηριασμένοι, όσοι έπεσαν από ποδήλατο, τρακάρισαν με τρένο ή τους χτύπησε τζετ-σκι.