East Village (και λίγο παραέξω)

Νότια του 14ου δρόμου του Manhattan και ανατολικά του Broadway ξεκινάει το East Village. Είναι μια γειτονιά της Νέας Υόρκης που ονομάστηκε έτσι μόλις στα 60s και μας είναι εξαιρετικά οικεία. Για την ακρίβεια είναι ένας κομβικός τόπος της προσωπικής μυθολογίας των περισσότερων από ‘μας, μια που εκεί έζησαν και έδρασαν στα 70s μορφές που μας καθόρισαν αισθητικά, άνθρωποι όπως η Patti Smith, η Debbie Harry, ο Willy DeVille, ο Ivan Kral, ο David Byrne και οι υπόλοιποι Talking Heads, οι Ramones - που ήταν από το Queens αλλά η βάση τους ήταν το θρυλικό CBGB στο 315 της λεωφόρου Bowery, στην καρδιά του East Village – οι Television και πολλοί άλλοι. Πριν από αυτούς ήταν το ορμητήριο του Allen Ginsberg και της υπόλοιπης Beat Generation και τα παλιά τεύχη του θρυλικού Village Voice δίνουν μια καλή εικόνα της ιστορίας του.

Το CBGB, όπως όλοι ξέρουμε, έχει κλείσει και στη θέση του άνοιξε μπουτίκ του ελληνοαμερικάνου σχεδιαστή John Varvatos που εκμεταλλεύεται ξεδιάντροπα την ιστορία του χώρου, με βινύλια και κιθάρες σε εξωφρενικές τιμές, και πουλάει φθαρμένα δερμάτινα μπουφάν των χιλίων δολαρίων σε τουρίστες (με την πολιτιστική και όχι τη γεωγραφική έννοια) που με το μυαλό τους γίνονται κομμάτι του μύθου φορώντας τα.   

Η θέα βγαίνοντας από το CBGB

Το East Village είναι το βορινό τμήμα του Lower East Side, του νοτιοανατολικού Manhattan όπου έμεναν κυρίως λατινοαμερικάνοι μετανάστες οι οποίοι για να νιώσουν πιο οικεία το είπαν Loisaida. Προς τιμή τους ένα κομμάτι της λεωφόρου C μετονομάστηκε σε Loisaida Avenue

και το ιδανικό soundtrack για να την περπατήσεις το βράδυ είναι το ομώνυμο instrumental ενός ασπρουλιάρη Άγγλου, του Joe Jackson από το Body and Soul.

Η περιοχή ονομάστηκε επίσης από τους ντόπιους Alphabet City λόγω την τεσσάρων κάθετων λεωφόρων που βρίσκονται ανατολικά της πρώτης και ονομάζονται A, B, C και D. Για τις λεωφόρους αυτές στα 70ς λέγανε: A is Alright, B is Bad, C is Crazy and D is Death.

Avenue B

Η Νέα Υόρκη, και ειδικά το Manhattan και οι ακριβές περιοχές του Brooklyn, από τη δεκαετία του 90 και μετά έγινε μια πολύ πιο καθαρή και ασφαλής πόλη από αυτή που ήταν πριν. Το σενάριο της ταινίας του John Carpenter "Escape from New York" από το 1981 με τον Kurt Russel, όπου το Manhattan έχει αποκλειστεί και έχει γίνει μια τεράστια φυλακή χωρίς δεσμοφύλακες, δεν φαινόταν εντελώς εξωπραγματικό τότε. Περιοχές σαν το Hell’s Kitchen και το East Village μαστίζονταν από άγρια εγκληματικότητα και οι πυροβολισμοί ήταν καθημερινό φαινόμενο. Επειδή όμως «ουδέν κακόν αμιγές καλού», μέσα από εκείνη την παρακμιακή κατάσταση γεννήθηκε η μεγάλη έκρηξη στη μουσική, τον κινηματογράφο και τις εικαστικές τέχνες. Όπως έγραψε και ο Greil Marcus, νέοι πρωτοποριακοί καλλιτέχνες από όλη τη χώρα αλλά και από το εξωτερικό μαζεύτηκαν στο East Village όπου βρήκαν φθηνούς (ή και εγκαταλειμμένους) χώρους για να μείνουν και να δημιουργήσουν και μέσα από την αλληλεπίδραση όλων αυτών προέκυψε το νεοϋορκέζικο πανκ, το No Wave και άλλα καλλιτεχνικά κινήματα και έργα που έδωσαν σε μεγάλο βαθμό στην πόλη το μύθο της. Δεν είναι τυχαίο ότι εκεί επέλεξε να ζήσει τα τελευταία του χρόνια ο David Bowie, στην Lafayette Street.

1st Avenue προς βορρά

Σήμερα η πολεοδομική αναβάθμιση (gentrification) έχει αλλοτριώσει ολόκληρες περιοχές, με πρώτη ανάμεσά τους το δυτικό Greenwich Village, που από κέντρο των beatnicks και της φολκ αναβίωσης, με τα καφέ του να είναι στέκια και ορμητήρια ανθρώπων όπως ο Pete Seeger και ο νεαρός Bob Dylan, έγινε μια πλούσια γειτονιά με εξωπραγματικά ακριβά ενοίκια και ιδιοκτήτες γιάπηδες της Wall Street, Άραβες πετρελαιάδες, Κινέζους του κόμματος, Γιαπωνέζους επιχειρηματίες και Ρώσους ολιγάρχες, με μπαρ που απαγορεύουν το κάπνισμα ακόμη και στο πεζοδρόμιο μπροστά στην πόρτα τους.

Το μόνο μέρος που έχει μείνει στο Greenwich Village να θυμίζει τον παλιό αυθορμητισμό είναι η πλατεία/πάρκο Washington Square όπου κάθε βράδυ κάποιοι θα παίζουν μουσική ή θα χορεύουν. Ίσως αυτό να οφείλεται στο γεγονός ότι, αν και δημόσια πλατεία, είναι μέρος του campus του NYU (New York University) στο οποίο ανήκουν πολλά κτίρια στην περιοχή, και οι θαμώνες της είναι περίπου οι μισοί φοιτητές και καθηγητές του.  

Washington Square

To East Village είναι από τις τελευταίες περιοχές του Manhattan που κρατάνε άμυνα και δεν έχουν γίνει μια Ντίσνεϋλαντ για ευκατάστατους και πάνω κατοίκους και τουρίστες. Ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχουν ακόμη πολλές εργατικές κατοικίες και συλλογικοί χώροι. Αργά αλλά σταθερά οι τιμές ανεβαίνουν και εδώ. Η πολιτεία και ο δήμος της Νέας Υόρκης έχουν συνειδητοποιήσει τον κίνδυνο που διατρέχει η πόλη να χάσει την ψυχή και το χαρακτήρα της αν την αφήσουν ανεξέλεγκτη στα χέρια του real estate και προσπαθεί με διάφορους τρόπους (όπως για παράδειγμα με την υποχρέωση των εργολάβων οικοδομών να διαθέτουν το 25% των διαμερισμάτων που χτίζουν σε πρώην δημόσια οικόπεδα σε τιμές εκτός αγοράς για οικογένειες μέσου και χαμηλού για τα δεδομένα του Manhattan εισοδήματος) να διατηρήσει την δημογραφική ποικιλομορφία.

Στο κέντρο του East Village βρίσκεται το ιστορικό Tompkins Square Park. Εκεί έγινε μια μεγάλη εξέγερση τον Αύγουστο του 1988 όταν η αστυνομία επιχείρησε να διώξει τους άστεγους που είχαν βρει καταφύγιο, και ακόμη και σήμερα είναι το πιο ανεκτικό πάρκο της πόλης σε άστεγους και χρήστες, αν και απαγορεύεται και εκεί, όπως σε όλα τα πάρκα της πόλης, το κάπνισμα και η δημόσια πόση αλκοόλ. Θα δεις νταγκλαρισμένους potheads και άστεγους να κοιμούνται στα παγκάκια δίπλα σε ιδιοκτήτες σκύλων, παιδάκια που παίζουν στις παιδικές χαρές, στα γήπεδα ή την δημόσια πισίνα και συνταξιούχους που κάνουν τη βόλτα τους χωρίς να ενοχλείται κανένας από την παρουσία του άλλου. Στις παιδικές χαρές υπάρχουν πινακίδες στις πόρτες που γράφουν ότι απαγορεύεται η είσοδος σε ενήλικες που δεν συνοδεύουν παιδιά.

Μουσικοί δρόμου στο Tompkins Square Park

Στη βορειοανατολική γωνία του πάρκου βρίσκεται το σπίτι που έμενε στη Νέα Υόρκη ο Charlie Parker και η περιοχή γύρω από αυτό έχει πάρει το όνομά του

Το σπίτι του Charlie Parker με την τιμητική πλακέτα

Δίπλα ακριβώς είναι η ιστορική πολυκατοικία Christodora House που χτίστηκε στη δεκαετία του 1910 σαν πρότυπο σπίτι για μετανάστες (είχε μέσα μέχρι και πισίνα) και στη πορεία μετατράπηκε κι αυτή σε πολυτελή διαμερίσματα με διάσημους ενοίκους, ανάμεσά τους και ο αγαπημένος μας Iggy Pop.

Christodora House (σε ανακαίνιση)

Στη νοτιοδυτική γωνία είναι η τοιχογραφία - αφιέρωμα σ’ έναν άλλο εφηβικό μας ήρωα, τον Joe Strummer, έξω από το Niagara, ένα από τα ωραία μαγαζιά που έχουν απομείνει στην περιοχή, όπου οι περιοδεύοντες μουσικοί πίνουν δωρεάν. Η αρχική τοιχογραφία καταστράφηκε όταν το κτίριο χρειάστηκε επισκευές και στη θέση της ζωγραφίστηκε άλλη.

Οι ιδιοκτήτες του Niagara έχουν και το Bowery Electric, πενήντα μέτρα πιο πάνω από το παλιό CBGB στην Bowery, με μια μικρή σκηνή στο βάθος του μπαρ για τα τσικό και μια κανονική στο υπόγειο όπου γίνονται τα σοβαρά live και φεστιβάλ όπως το αφιέρωμα στο άλλο ιστορικό πανκ λαϊβάδικο της πόλης, το Max’s Kansas City. Ένας ακόμη ιστορικός συναυλιακός χώρος που υπάρχει ακόμη είναι το Webster Hall στο 125 της East 11th Street.

Το ροκ είναι αλήθεια ότι έχει φύγει εδώ και καιρό από το East Village για το γειτονικό Brooklyn, αλλά υπάρχει πολύ ζωντανή σκηνή τζαζ για όλα τα γούστα, από mainstream σε πολλά μαγαζιά μέχρι ethnic, στο Nublu του Ilhan Ersahin (για το οποίο σας είχα πρωτογράψει εδώ) και αλλού, και avant garde και free jazz στο Stone στην Loisaida, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του John Zorn. Εδώ θα σταθούμε λίγο παραπάνω. Το Stone δεν σερβίρει ποτά, έχει μόνο καρέκλες δίπλα στους μουσικούς (δεν υπάρχει υπερυψωμένη σκηνή) και όλα τα λεφτά που δίνεις στην είσοδο πάνε στους μουσικούς. Δεν έχει βιτρίνα, ούτε πινακίδα, ούτε καν ένα φως απ’ έξω, παρά μόνο κάτι μικρά αυτοκόλλητα γράμματα στην αδιαφανή πόρτα. Δεν υπάρχει περίπτωση να μπεις στο Stone τυχαία. Δυστυχώς το 2018 Θα κλείσει και δεν ξέρουμε ακόμη αν θα μεταφερθεί αλλού.

Το Stone νύχτα, ανοιχτό.

Το Stone μέρα, κλειστό. Μπροστά του ο πιανίστας και ψυχή του χώρου Anthony Coleman.

Τα μαγαζιά – θρύλοι και θεσμοί του East Village είναι ατέλειωτα. Ένα από αυτά είναι το ιστορικό βιβλιοπωλείο Strand με ειδικό τμήμα με σπάνια βιβλία στον τρίτο όροφο όπου βρίσκεις πρώτες εκδόσεις και καταργημένα βιβλία σε τιμές που φτάνουν σε πολλές χιλιάδες δολάρια. Φυσικά έχει και προσφορές, σε πάγκους στο πεζοδρόμιο, και πλούσιο τμήμα για τη μουσική. Εδώ έχουν δουλέψει πριν να γίνουν διάσημοι η Patti Smith (δεν της άρεσε το κλίμα) και ο Tom Verlaine (του άρεσαν οι προσφορές).

Πάρε κόσμε από το Strand

Βινύλια στο Strand

Ψώνια από το Strand με τσάντα του μαγαζιού

Πολλά είναι και τα διάσημα εστιατόρια. Από τα παλιά ξεχωρίζει το ουκρανικό Veselka (στη βόρεια περιοχή του East Village έμεναν πολλοί μετανάστες από την ανατολική Ευρώπη, κυρίως Εβραίοι αλλά και Χριστιανοί, και από τις νέες αφίξεις το μικρό μαγαζάκι του Xi’an, που ξεκίνησε από ένα υπόγειο της Chinatown του Flushing στο τέρμα του Queens και έγινε διάσημος από άρθρα σαν αυτό, (έχει γραφτεί γι’ αυτόν άρθρο και στα ελληνικά). Υπάρχει ακόμη και το ιστορικό Katz’s Deli, που απαθανατίστηκε σε σκηνές από πολλές ταινίες με πιο διάσημη αυτήν, και κάνει καταπληκτικό αλλά πανάκριβο παστράμι με συνέπεια να απευθύνεται κυρίως σε τουρίστες.

Veselka

Papaya King, επικό hot dog στην 3 St Marks Pl

Xi-an μετά τα μεσάνυχτα

Πολλά είναι και τα ιστορικά μαγαζιά που, όπως το CBGB, έχουν κλείσει, με τελευταίο ανάμεσά τους το 24ωρο καφέ Pick me Up στη γωνία της 9th Street με την Avenue A, μπροστά στο Tompkins Square Park, που ακολουθεί τη σκληρή μοίρα πολλών ιστορικών και προσιτών σε όλους μαγαζιών που δίνουν τη θέση τους σε hip ακριβά στέκια που βλέπεις κατά 90% λευκούς ηλικίας 30 -50 συγκεκριμένων προδιαγραφών.

Πρώην Pick me Up Café, Avenue A & East 9th Street

Άλλα μαγαζιά που βλέπεις στην περιοχή είναι μικρές γκαλερί και αντικερί

Γκαλερί στην East 9th Street

Αντίκες στην Avenue A

ενώ σε πολλά κτίρια βρίσκεις πόρτες - έργα τέχνης και τιμητικές πλακέτες αφιερωμένες σε προσωπικότητες που έζησαν σ’ αυτά

Κάτι που βρίσκει κανείς στο East Village περισσότερο από άλλες γειτονιές του Manhattan, είναι οι κοινοτικοί κήποι» (community gardens). Στις αρχές της δεκαετίας του 70, τα χρόνια της μεγάλης εγκληματικότητας, οι κάτοικοι κατέλαβαν κάποια εγκαταλειμμένα άδεια οικόπεδα που ανήκαν στο δήμο ή στον πολιτεία και ήταν σκουπιδότοποι. Τα καθάρισαν, τα περίφραξαν, έφτιαξαν μέσα τους δασάκια και μπαξέδες και άρχισαν να συχνάζουν εκεί. Κάποια από αυτά τα διακόσμησαν με χειροτεχνήματα φτιαγμένα από τα σκουπίδια που βρήκαν μέσα. Τα community gardens έγιναν θεσμός της γειτονιάς, και όταν στη δεκαετία του 90 υπήρξαν σκέψεις εμπορικής εκμετάλλευσης των οικοπέδων, που στο μεταξύ απέκτησαν μεγάλη αξία, από την πολιτεία, ο κόσμος ξεσηκώθηκε. 52 από αυτά τα έσωσε η γνωστή ηθοποιός και τραγουδίστρια Bette Midler που έκανε δωρεά κάποιων εκατομμυρίων στην πολιτεία γι’ αυτό το σκοπό. Μόνο θλίψη όταν τη συγκρίνεις με δικούς μας που διεκδικούν επαναστατικές περγαμηνές φωνάζοντας αυτά που θέλει να ακούσει το κοινό τους αλλά το χέρι στην τσέπη το βάζουν μόνο γεμάτο για να βγει άδειο.

Community garden, Loisaida Avenue

Community garden, East 9th Street

Το East Village είναι ακόμη μια μαγική γειτονιά για το mic και ό,τι αυτό εκπροσωπεί. Αν ποτέ ξαναπάω στη Νέα Υόρκη το πιθανότερο είναι να μείνω μόνο εκεί, άντε και απέναντι στο Brooklyn για κανένα live σε μέρη όπως το Sunnyvale, που είναι ένα τέταρτο με το μετρό και φιλοξενεί τοπικούς ήρωες σχετικά άγνωστους παραέξω, όπως τους Big Bliss και τους Dead Stars που είδα εκεί και μου πήραν τα μυαλά.

Sunnyvale, Brooklyn

Big Bliss

Dead Stars

Καλούδια για να ψωνίσεις μετά το live, η κασέτα είναι πολύ στα πάνω της, κάθε μπάντα που σέβεται τον εαυτό της πουλάει

Κείμενο, φωτογραφίες: Δ.Κ.