Εξώφυλλα όπως λέμε εξώθυρα

Ζούμε την εποχή των εικόνων, του instagram, του facebook, των selfies, με πατημένο το δάκτυλο μας μόνιμα στο fast-forward, σε γρήγορη λήψη των πάντων. Προλαβαίνουμε ν’ αφομοιώσουμε; Ή κατεβάζουμε αμάσητα τα πάντα; Ερωτήματα υπάρχουν, όπως και ερωτηματικά επίσης, αλλά και διαφορετικές απαντήσεις. Τίποτα πλέον δεν μας παραξενεύει και καινούργιες προκλήσεις μας περιμένουν καθημερινά. Σκέφτηκα μια ανθολογία εικόνων από το δικό μας παρελθόν, από το παρελθόν των φίλων μας, από το παρελθόν των γονιών μας, με κάπως ιδιαίτερα εξώφυλλα ελληνικών δίσκων από το πηγάδι της ελληνικής μουσικής που είναι πραγματικά αστείρευτο.

Ακούγοντας από τα παιδικά μου χρόνια κυρίως ξένη μουσική, έβλεπα τους δίσκους που αγόραζε ο πατέρας μου πάντα με μισό μάτι. Πάντα κάτι δεν μου κολλούσε, κάτι μου φαινόταν αστείο, παράταιρο στην εξωτερική τους όψη, στους πηχυαίους τίτλους, στις μεγάλες έγχρωμες φωτογραφίες. Αρχικά ή ιδέα ήταν μια ανθολογία περίεργων, καλτ, αστείων εξωφύλλων. Ας το πούμε κομψά, μία λίστα με όχι και ότι καλλίτερο έχουν δει τα μάτια μας.

Όσο όμως ανθολογούσα, περιεργαζόμουν, ξεφύλλιζα, ξαφνιαζόμουν και αναρωτιόμουν, διαπίστωνα με μια δεύτερη ματιά και σκέψη ότι τελικά οι όψεις των εικόνων και της κριτικής μου δεν ήταν τόσο αστείες όσο αρχικά φαινόταν. Διαπίστωσα πως έχουμε υποσυνείδητα «ξεχάσει» το κοινωνικό και το αστικό υπόβαθρο της εποχής, αλλά κυρίως τις καταστάσεις με τις οποίες διαμορφωνόταν το γούστο της κάθε μόδας που απηχούσε και την τελική αισθητική των πραγμάτων.

Έτσι αποφάσισα να βάλω το καλλίτερο απέναντι στο χειρότερο, το περίεργο απέναντι στο ιδιαίτερο, το αστείο απέναντι στην παρωδία, το εξώφυλλο αλλά και το οπισθόφυλλο να μας χρωματίσουν με τις ιστορίες τους, με μόνο οδηγό την χρονολογία έκδοσης και σε μια πρώτη εικοσάδα εξωφύλλων να δούμε μαζί κυρίως τα «μεγάλα» ονόματα του ελληνικού πενταγράμμου της τελευταίας τεσσαρακονταετίας και όχι μόνο.

1. Σταμάτης Κόκοτας - Μαζί με τόν Σταμάτη (EMI, 1969)

Ο Σταμάτης Κόκοτας, ο Adamo της Ελλάδας όπως χαρακτηριστικά αποκλήθηκε λόγω της χαρακτηριστικής χροιάς της φωνής του, αλλά και της ευρείας απήχησης στις καρδιές του κόσμου, τον προηγούμενο χρόνο το 1968, με το «Όνειρο Απατηλό» του Απόστολου Καλδάρα έκανε το δισκογραφικό ντεμπούτο αλλά και το εκρηκτικό «μπαμ» της δημοτικότητας του. Ούτε ο ίδιος δεν το περίμενε να βρεθεί από τ’ αλώνια στα σαλόνια. Έτσι ο δεύτερος του δίσκος στο εξώφυλλο δεν έχει καν το επίθετο του. Πολύ απλά, με μεγάλα γράμματα αναγνώθουμε «μαζί με τον Σταμάτη». Με το χαρακτηριστικό μαλλί και τις φαβορίτες – σήμα κατατεθέν – μπορεί να είναι μαζί με τον κόσμο που τον αγαπά και τον στηρίζει, ως λαοφιλής πολιτικός, αλλά με την διαφορά πως ο Σταμάτης μπορεί άφοβα στο εξώφυλλο ν’ ανάβει τα τσιγάρα των περαστικών και φίλων, να υπογράφει αυτόγραφα, να χαμογελά και ν’ αστειεύεται μαζί τους χωρίς ν’ ανάβει φωτιές με ψεύτικες υποσχέσεις και να μιλά για αγάπη χωρίς «απατηλά» και «ναυαγισμένα» όνειρα.

2. Γρηγόρης Μπιθικώτσης - Μαζί με τον Γρηγόρη (Columbia 1970)

Πάμε τώρα στο 1970. Τι λέει ο λαός «αν ήταν η ζήλεια ψώρα, θα κολλούσε όλη η χώρα»; Τι έχουμε εδώ; Ίδιο θέμα στο εξώφυλλο, σχεδόν πανομοιότυπο οπισθόφυλλο και το σύμπλεγμα να χτυπά «τι!! αυτός είναι πιο γνωστός από μένα» Η σειρά λοιπόν του ήδη δημοφιλούς αοιδού Γρηγόρη Μπιθικώτση να χτυπήσει με τα ίδια όπλα μέσα από την ίδια δισκογραφική εταιρεία τον «αντίπαλό» του. Ο Σταμάτης Κόκοτας πήγε από τ’ αλώνια στα σαλόνια, ο Μπιθικώτσης ήταν ήδη στα σαλόνια, έτσι λοιπόν θα παρέμενε εκεί που ήταν. Ίδια γραμματοσειρά στον ίδιο κόκκινο υπέρτιτλο, με ίδια λεζάντα των τραγουδιών στο δεξιό κάτω μέρος του δίσκου. Η διαφορά, στον κόσμο που περιστοιχίζει τον πάντα κουστουμαρισμένο τραγουδιστή. Ένας καλοντυμένος τζέντλεμαν, ένας «σερ» του Ελληνικού τραγουδιού, μόνο από κομψές και ωραίες κυρίες θα πρέπει να πλαισιώνεται, τ’ αυτόγραφα δε, πρέπει να υπογράφονται και να σχολιάζονται πάνω στους δίσκους του ιδίου. Θα ήθελα μόνο να μάθω την τύχη αυτού που είχε την ιδέα των εξωφύλλων μετά την κυκλοφορία τους.

3. Μαρκέα-Σοφού - Χαλάλι σου ζωή (Columbia 1971)

Πάμε τώρα στην επόμενη χρονιά το 1971 και η ελληνική Columbia-EMI έρχεται να «συμφιλιώσει» τους Μπιθικώτση - Κόκοτα μέσω ενός «άγνωστου» σήμερα δίσκου ο οποίος καταχωρείται στα ονόματα των δημιουργών Λυκούργου Μαρκέα (συνθέτης) και Θάνου Σοφού (στιχουργός), με τον εύγλωττο ελληνοπρεπή τίτλο «Χαλάλι σου ζωή», όπου τα τραγούδια του μοιράζονται μεταξύ Μπιθικώτση - Κόκοτα με δεύτερες φωνές την Βούλα Γκίκα και την Μαίρη Μαράντη. Το ωραίο είναι πως στο εξώφυλλο δεν εικονίζονται καν οι τραγουδιστές, άντε οι δημιουργοί, αλλά κάποιοι αγνώστου ταυτότητος τουρίστες με sleeping bags και σακίδια ως μαξιλάρια, να λιάζονται, ως μετανάστες όπως θα έλεγε και η Τασία Χριστοδουλοπούλου, στο λιμάνι του Πειραιά. Ίσως ο δίσκος προοριζόταν για χρήση «εξωτερικού». Αλλά πάλι αντί να δείχνει νησιά και τοπία, δείχνει ταλαιπωρημένους τουρίστες σε αναμονή. Το κλου όμως του δίσκου βρίσκεται στο οπισθόφυλλο, όπου ο τίτλος «Χαλάλι σου ζωή» μεταφράζεται ως "With no regrets” και όποιος κατάλαβε, κατάλαβε.

4. Νίκος Πάνος - Κατάρα (Polyphone 1973)

Όταν κάποιος αγαπά μέχρι θανάτου, όπως λέμε, φτάνει να επιστρατεύσει για χάρη της μεγάλης καψούρας του μέχρι και κατάρες για να κάνει τον άλλο να το ξανασκεφτεί πριν φύγει οριστικά. Τηρουμένων των αναλογιών, στιχουργικά τουλάχιστον, θα μπορούσε να είναι μια ελληνική εκδοχή του “I put a spell on you”. Ο Νίκος Πάνος, εξαίρετος ερμηνευτής κατά τ΄ άλλα, χρησιμοποίησε όλα τα μέσα. Μοντέρνο λογότυπο με τ’ όνομά του, ζωηρά χρώματα, κεντρική φωτογραφία έλληνα ζεν πρεμιέ ντυμένου με την τελευταία μόδα, έτοιμου να παίξει στην ελληνική έκδοση του James Bond χωρίς όπλο και ο τίτλος «κατάρα» στο πλάι τρεμάμενος και απειλητικός. Στο οπισθόφυλλο, για να δείξουμε ότι εννοούμε αυτά που λέμε, ασπρόμαυρο φόντο και τα τραγούδια σε στυλ εντολών του Μωυσή, δεμένα μεταξύ τους ώστε να φωτογραφίσουμε με τον πιο σαφή τρόπο ότι αυτά που τραγουδάμε έχουν θεϊκή έμπνευση και προέλευση.

5. Γιώργος Κοινούσης - 3 (Zodiac 1974)

Μετά τις μεγάλες επιτυχίες του «Δεν καταλαβαίνω τίποτα» του 1972 και «’Όλοι θα Ζήσουμε» του 1973, με τους δύο προηγούμενους μεγάλους δίσκους του -όλα τα τραγούδια σε μουσική και στίχους δικούς του- να κερδίζουν σε πωλήσεις και ταυτόχρονα ο ίδιος την αγάπη του απλού κόσμου που πίστευε ότι εξέφραζε, έλαβε μάλλον και την φώτιση ότι έχει σ’ αυτή την γη και θεϊκή αποστολή, ως εκ τούτου έπρεπε να κατέβει στους δρόμους να διδάξει αγάπη στον συνάνθρωπο και ως ο προφήτης με τα τζην, να πάρει υπό την προστασία του τα μικρά παιδιά, - άφετε τα παιδία και μη κωλύετε αυτά ελθείν προς με - την ελπίδα του κόσμου και αυτό έκανε στο εξώφυλλο του “ΚΟΙΝΟΥΣΗΣ 3”. Τώρα το αριθμητικό (3) συμβολίζει δισκογραφικά, απλά τον τρίτο του κατά σειρά δίσκο, τώρα αν ταυτόχρονα υπονοεί και την Αγία Τριάδα, μόνο ο ίδιος το ξέρει. Στο οπισθόφυλλο ως προφήτης της αγάπης τρέχει να διαδώσει το μήνυμα παντού, τα συμπεράσματα δικά σας.

6. Μιχάλης Βιολάρης 6 - Οϊ (Zodiac 1974)

Το μπουφάν διπλωμένο πάνω σε πέτρινο μαντρότοιχο, τα χέρια σταυρωμένα σε γροθιές και το βλέμμα έτοιμο για καυγά. Ο τίτλος του δίσκου, ένα επιφώνημα σε άπταιστα αρχαία ελληνικά και όποιος κατάλαβε-κατάλαβε κυπριακά ή άλλη γλώσσα. Αν βέβαια θέλουμε να το τραβήξουμε απ’ τα μαλλιά -στην Αγγλία θέλει χρόνια ακόμα για να 'ρθουν στα μουσικά πράγματα οι skinheads και το κίνημα των “Oi!”- μήπως κρατάμε στα χέρια μας τον πρώτο δίσκο του κινήματος και δεν το καταλάβαμε; Άλλωστε οι περισσότεροι Κύπριοι έχουν συνήθως διπλή υπηκοότητα, κυπριακή και αγγλική. Αν δεν πείθεστε ακόμα, ρίξτε μια ματιά στο οπισθόφυλλο. Δυο «σημαδιακές» φωτογραφίες συμπληρώνουν το κάδρο, στην πρώτη ο Βιολάρης στηρίζοντας το μπράτσο του στο πλαϊνό υπαίθριας καντίνας, πετά επιδεικτικά το μήλο που κρατά, αδιαφορώντας πλήρως για την γυναικεία συντροφιά, βλέπουμε μόνο τα μαλλιά της. Στην δεύτερη φωτογραφία «δαγκώνει» το μήλο με βλέμμα όλο υπονοούμενα. Θέλετε κι άλλα «σημάδια», το μπουφάν του εξωφύλλου στο οπισθόφυλλο το φορά ανάποδα.

7. Παναγιώτης Μιχαλόπουλος - Στο Φάληρο που πλένεσαι (Κυκλάδες 1974)

Αυτός κι αν είναι τίτλος δίσκου. Όποιος αγνοεί την παιχνιδιάρικη ζεμπεκιά του Μάρκου Βαμβακάρη από το 1937, σίγουρα ξαφνιάζεται και απορεί με τον τίτλο και την φωτογραφία που συνοδεύει τον δίσκο. Ο κουστουμαρισμένος λαϊκός μάγκας Παναγιώτης Μιχαλόπουλος με το μουστάκι και το «γρασαρισμένο» μαλλί και τα δυο παιδιά του που τον συνοδεύουν μόνο για θαλασσινοί δεν περνιούνται. Με δεμένη την ψαρόβαρκα στο μώλο, κολλητά με τις άλλες βάρκες οι εν λόγω επιβάτες βρίσκονται πιασμένοι από το ίδιο καραβόσκοινο, ατενίζοντας αριστερά και μακριά, με ένα χαμόγελο προσμονής στα χείλη, ωσάν ναυαγοί που βλέπουν το σωστικό σκάφος στον ορίζοντα και όχι σαν επιβάτες «κρουαζιέρας» ανοιχτά του Φαλήρου. Πάντως πρέπει να ομολογήσουμε πως είναι «δεμένη» οικογένεια.

8. Ζαμπέτας - Ελένη Ροδά - Ζαμπέτας... Κουλτούρα... & Σία (Μίνως Μάτσας % Υιός ΑΕ 1975)

1975 μεταπολίτευση, όλα τα βιβλία και τα άσματα επιτρέπονται ελεύθερα. Η σειρά του «πιο καλού μαθητή» να περάσει από τα θρανία στα έδρανα και να διδάξει αυτά που ξέρει και αυτά που πρέπει όλοι να μάθουν. Ο Ζαμπέτας με «λαχούρ» υποκάμισο και ασορτί παντελόνι και το ανάλογο ύφος, διδάσκει στην «μαθήτρια» Ελένη Ροδά, κουλτούρα… και Σία. Με τόσα βιβλία μπροστά του, μα ποιος είναι ...ο Ελευθερουδάκης; Πάντως η μοντέρνα «μαθήτρια» Ελένη Ροδά φαίνεται πως τα «παίρνει» τα γράμματα γιατί το βλέμμα της δείχνει προσήλωση με λίγο νάζι, αλλά τα χέρια της μαρτυρούν αμηχανία. Κρίνουμε πώς χρειάζεται υποστηρικτική διδασκαλία.

9. Κώστας Καρουσάκης - Διαδόσεις (Olympic 1976)

Ο Κώστας Καρουσάκης το 1976 ήταν η «ιλουστρασιόν» έκδοση του καλώς ή κακώς εννοούμενου και λεγόμενου «σκυλάδικου». Τρία χρόνια μετά την περιπέτεια του στο κέντρο «Νεράιδα» με τον Κοεμτζή τον ήξεραν πλέον και οι πέτρες. Όπως βλέπουμε και στο εξώφυλλο ο Κώστας Καρουσάκης δηλώνει με καλλιγραφικό τρόπο και απόλυτη χρωματική συμφωνία πως όλα όσα ακούγονται είναι απλώς «Διαδόσεις» και φροντίζει με την πολλαπλή παρουσία του και το χαμόγελο του να ζαλίζει ή να θολώσει τις εντυπώσεις.

10. Κώστας Σκαφίδας - Παράπονα (Polyphone 1976)

Ο Κώστας Σκαφίδας ξεκίνησε από το ρεμπέτικο αλλά τον κέρδισε και τον έκανε διάσημο το δημοτικό τραγούδι. Ξεκινώντας από τον ιστορικό «ΕΛΑΤΟ» της πλατείας Λαυρίου, η αίγλη του ως απόλυτου ερμηνευτή του λαϊκοδημοτικού πίστας τον έχρισε αδιαφιλονίκητο εκφραστή του είδους. Η δεκαετία του ’70 ήταν η δικιά του δεκαετία, αλλά και η δεκαετία που στην Ελλάδα κυριαρχούσε στις κινηματογραφικές αίθουσες το λαοφιλές σπαγγέτι-γουέστερν εξ Ιταλίας. Ο Σκαφίδας κάνει την διαφορά και ίσως έχουμε εδώ το πρώτο country & western εξώφυλλο στην Ελλάδα. Ως μεσήλικας σερίφης στην απογευματινή του σχόλη χωρίς το καπέλο του και τα εξάσφαιρα περίστροφα, απολαμβάνει τον ήλιο με αυστηρό ύφος έξω από σαλούν επαρχιακής κωμόπολης. Βέβαια όπως διαβάζουμε στον υπέρτιτλο υπάρχουν «Παράπονα», από τους πολίτες, αλλά όπως εξηγεί παρακάτω και ακροαζόμαστε με την βοήθεια του Κώστα Σούκα όλα θα λυθούν.

11. Μπάμπης Μπακάλης - Αντικατάσταση (General 1976)

Την ίδια χρονιά το εξώφυλλο του Σκαφίδα φαίνεται ότι ζήλεψε ένας άλλος σπουδαίος συνθέτης-ερμηνευτής του λαϊκού τραγουδιού, ο Μπάμπης Μπακάλης. Στον δίσκο της General “Αντικατάσταση” ποζάρει ως “outlaw” Jose Feliciano, προσέξτε χτένισμα, γυαλί ηλίου και ντύσιμο, στο «παράνομο» λημέρι του, «οπλισμένος» με μπουζούκι και στην καρέκλα απέξω ακουμπισμένος ο υπόλοιπος οπλισμός μια κοντόκανη καραμπίνα, συγνώμη ένας μπαγλαμάς. Στο οπισθόφυλλο ολόκληρη η «συμμορία» πάνοπλη και υπό τις οδηγίες του αρχηγού σχεδιάζει, παρακολουθώντας αναλυτικά σχεδιαγράμματα και υποδείξεις για το επόμενο μεγάλο χτύπημα.

12. Πόλυς Κερμανίδης - Δίνω τα ρέστα μου (Panivar 1977)

Στην Ομόνοια-City ο Πολυς Κερμανίδης (στ’ όνομά του ο τόνος χρησιμοποιείται και στις δυο συλλαβές), «δίνει τα ρέστα του». Ο “Buffalo Bill” του Αττικού Λεκανοπεδίου με το απαράμιλλο στυλ, την μπότα πλατφόρμα, την ριγμένη γούνα στην πολυθρόνα-βάθρο, το πόδι στο κούτσουρο (δεν βρέθηκε αρκούδα-κομπάρσος) και την κιθάρα-όπλο παρά πόδας δεν αφήνει περιθώρια για το ποιος είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Αποταγμένος αξιωματικός του «παράνομου» Ελληνικού στρατού των ορέων, κυνηγός γούνας στο δάσος της Πάρνηθας, χρυσοθήρας στα ορυχεία Λαυρίου ή macho τραγουδιστής στα πέριξ, ο Πόλυς Κερμανίδης παραμένει το αδιαφιλονίκητο αρσενικό και ο μόνος που την προηγούμενη χρονιά έβλεπε «Τα πλοία να πεθαίνουν στα λιμάνια», αφού ακόμα και ο πολύς Τσάκ Νόρις τα είδε πολύ αργότερα.

13. Δημήτρης Ξανθάκης – Νο 4 (Fantasia 1977)

Ο Δημήτρης Ξανθάκης, ο «άρχοντας» του Χαϊδαρίου, ο τραγουδιστής του αθηναϊκού αντεργκράουντ του «Τοξότη» και του «Καραμπατέα» σε νέες λαϊκές περιπέτειες Νο. 4 (ελληνική εμμονή με την αρίθμηση των δίσκων, γιατί φαίνεται πως οι καλοί λογαριασμοί κάνουν… τους καλούς δίσκους). Με μπλαζέ ύφος και χαρακτηριστική άνεση ποζάρει ως η ελληνική έκδοση Νο 4 του λευκού πλέον «πάνθηρα SHAFT. Βαρύς ο τίτλος, αλλά φαίνεται να τον κρατά άνετα πάνω απ’ το κεφάλι του.

14. Χρηστάκης - Χρηστάκης ’78 (General 1977)

Ο αείμνηστος Χρηστάκης (κατά κόσμο Χρήστος Σύρπος), ο τραγουδιστής της «Κανάρας» την εποχή της δικτατορίας διέπρεπε στις Αθηναϊκές πίστες. Οι χαρακτηριστικές κινήσεις και ο τρόπος που τραγουδούσε και έπιανε το μικρόφωνο του έδωσαν το προσωνύμιο «ο Έλλην Τζόνι Χαλιντέϊ». Στην μεταπολίτευση όμως τα γούστα του κόσμου αλλάζουν και το άστρο του αρχίζει να δύει, κάτι έπρεπε να κάνει. Στο εξώφυλλο της General “ΧΡΗΣΤΑΚΗΣ ‘78” που κυκλοφορεί όμως το 1977, πάει την καριέρα του και το promotion του δίσκου μπροστά από την εποχή του και κάνει την φωτογράφιση για το εξώφυλλο του, προεκλογική αφίσα υποψήφιου «πλανητάρχη» με χαρακτηριστικό ύφος «ήρθα από την Ελλάδα να σωθώ και να σας σώσω», στο οπισθόφυλλο δε, για τις ανάγκες του νέου «ρόλου» και για να πείσει ακόμη και τους πιο δύσπιστους που ακόμα δεν εμπέδωσαν το «Έμαθα πως είσαι μάγκας», μιμείται με δικιά του ασχολίαστη πόζα, το άγαλμα της Ελευθερίας.

15. Ζορμπάς - Χωματά - Θα σου δώσω τις χαρές όλου του κόσμου (Victory 1977)

Όπως όλοι αντιλαμβάνεστε η δεκαετία των ‘70s μας χάριζε άφθονους ελληνικούς δίσκους με άφθαστη έμπνευση σε εξώφυλλα και μουσικά posters στα δωμάτια των παιδικών μας χρόνων και όχι μόνο. Εδώ στην κυριολεκτική σύμπραξη της Καίτης Χωματά με τον Γιώργο Ζορμπά, η Χωματά, το 1977 έχει αφήσει στο παρελθόν το Νέο Κύμα και τον Γιάννη Σπανό και χέρι-χέρι με τον Γιώργο Ζορμπά τρέχει (στην κυριολεξία αν προσέξετε την φωτογραφία δεν τρέχει, αλλά πετά) από ευτυχία στην ύπαιθρο και βιάζεται να προσφέρει σ’ όλους εμάς που ακούμε τον δίσκο «τις χαρές όλου του κόσμου». Ούτε προεκλογική αφίσα του ΠΑΣΟΚ δεν έκανε τέτοια θραύση. Να από πού οι μελλοντικοί image-makers έπαιρναν ιδέες.

16. Σπύρος Ζαγοραίος - Μια αμαρτία μου παλιά απόψε ξαναγύρισε (Panivar 1977)

Το 1975 ο Σπύρος Ζαγοραίος είχε αποδείξει ότι είχε μεταφυσικές ανησυχίες αφού έκανε «Προσευχή» «Εκεί που μένουν οι νεκροί». Το 1977 από τον δίσκο της Panivar σε ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας του ιδίου, δοκίμαζε νέες ψυχολογικές προσωπικές προκλήσεις και εν είδει φωτογραφικού άλμπουμ μιας ζωής, εξώφυλλο-οπισθόφυλλο προσπαθεί να εντοπίσει «Μια αμαρτία μου παλιά απόψε ξαναγύρισε» που μπορεί να σε βρει -εμείς απαντάμε: οπουδήποτε- και πως θα το διαχειριστεί κάποιος. Ο Σπύρος Ζαγοραίος απαντά…. τραγουδώντας. Εσείς;

17. Γιάννης Φλωρινιώτης - Ό,τι έγινε έγινε (Super Star) (Victory 1980)

Ο Γιάννης Φλωρινιώτης το ήξερε ήδη από την δεκαετία του ’60 ότι αργά ή γρήγορα θα γίνει “Super Star”, αλλά περίμενε να ωριμάσει ο χρόνος, τα γούστα και οι άνθρωποι. Αυτό δεν άργησε και πολύ να γίνει. Η δεκαετία του ’60 και ’70 είχε δημιουργήσει στην Ελλάδα μια γυναίκα εθνική σταρ, την Αλίκη Βουγιουκλάκη, στη δεκαετία του ’80 που όλα πλέον, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά, μουσικά και σεξουαλικά άλλαζαν, ο Φλωρινιώτης ζήλεψε την δόξα του John Travolta και αφήνει κατά μέρος την σκληρή και κακή κριτική που δέχτηκε και κάνει την δική του επανάσταση. Εκκεντρικό ντύσιμο, προκλητικές πόζες, πολύχρωμα και πληθωρικά μπαλέτα με ωραίες γυναίκες να τον πλαισιώνουν, disco και λαϊκό τραγούδι μαζί, και όπως λέει ο δίσκος κάτω αριστερά «Ότι έγινε …έγινε». Το αποτέλεσμα είναι όχι “Saturday night fever” αλλά “Saturday night sta bouzoukia” και φύγαμε.

18. Λεονάρδος Μπουρνέλης - Θα το παίξω παρολί (Άλφα 1985)

Δεν θα μπορούσα να παραλείψω μια αυθεντική μορφή του παραδοσιακού και λαϊκού τραγουδιού, τον «Βασιλιά του Τσιφτετελιού». Έναν αυθεντικό «ζημιάρη», με βαριά μάγκικη φωνή και ξεχωριστό στυλ ερμηνείας που έκανε διαχρονική επιτυχία τον «Καπετανάκη» και άλλα πολλά και μας άφησε για την γειτονιά των αγγέλων πριν μερικούς μήνες. Για τον Λεονάρδο Μπουρνέλη, σαν γνήσιος λαϊκός άνθρωπος που ήταν, την έμπνευση για την μουσική και την τύχη, την «πιάνεις» και την «βρίσκεις» κάθε ώρα και στιγμή όπου και να 'σαι, έτσι χρειάζεσαι μια κιθάρα «τσέπης» για το δρόμο και ένα δελτίο ΠΡΟΠΟ. Σου ήρθε ή νομίζεις ότι σου ήρθε, βγάζεις ανάλογα το σωστό όργανο και το παίζεις. Ο Λεονάρδος Μπουρνέλης το 1985 ήταν σίγουρος, μπρος και πίσω, κάθεται στο παγκάκι και σκέφτεται κατόπιν ωρίμου σκέψεως, αυθόρμητα «Θα το παίξω παρολί» και τα καινούργια τσιφτετέλια είναι έτοιμα για κυκλοφορία – Άλφα Records – Εκατό χιλιάδες δίσκοι.

19. Μάκης Χριστοδουλόπουλος - Ραγισμένα μάτια (Lyra 1987)

Ο Μάκης Χριστοδουλόπουλος είναι η γνήσια ψυχή του τσιγγάνου που δεν έκρυψε ποτέ την ταπεινή αλλά περήφανη καταγωγή του. Ανήσυχη φύση, τραγούδησε σε σκηνές, σε πανηγύρια, σε γάμους, σε γιορτές και σε μεγάλα κοσμικά κέντρα. Συνεργάστηκε με πλειάδα διαφορετικών δημιουργών και στιχουργών. Εδώ μπορεί να λέει με «Ραγισμένα μάτια» το τεράστιο χιτ, «ΝΑΧΑΝ ΟΙ ΚΑΡΔΙΕΣ ΑΜΠΑΡΕΣ», αλλά τι Μάκης θα ήταν αν δεν το έκανε με τον δικό του τρόπο. Ευρωπαϊκός αέρας και αμερικάνικο νεο-country look. Ρετουσαρισμένη φωτογραφία -δεν λέμε Photoshop, γιατί δεν είχε ανακαλυφθεί ακόμα- με έντονα χρώματα και σύμβολα (προσέξτε το στρόγγυλο χρυσό δακτυλίδι), μπλε ασορτί κάλτσα αλλά το χάσαμε στο ρετούς το χρώμα του προσώπου που μας βγήκε ολίγον πεθαμενατζίδικο. Αλλά Μάκης είναι αυτός, ποιος δίνει σημασία σε τέτοιες λεπτομέρειες.

20. Άλκηστις Πρωτοψάλτη - Δικαίωμα (Polydor 1988)

Η Άλκηστις Σεβαστή Αττικιουζέλ, κοινώς Άλκηστις Πρωτοψάλτη, το 1988 ήταν ήδη φίρμα και ευρύτερα γνωστή και αγαπητή. Έτσι λοιπόν με εγγυημένη την αγάπη του κόσμου και την εμπιστοσύνη των δημιουργών που τραγουδά σίγουρες επιτυχίες, μπορεί πλέον να κάνει ότι θέλει. Όπως λένε και τα παιδάκια όταν το χαίρονται πραγματικά, και πετώ και γελώ. Αυτό κάνει και η Άλκηστις εδώ, και χαμογελά και πετά, σαν παιδάκι ξέγνοιαστο με τα παιχνίδια του. Δεν λέμε ότι οι ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι σαν τα μικρά παιδιά; Εδώ η Άλκηστις μας το κάνει κορνίζα. Τώρα εγώ διακρίνω στο δίσκο και μια αστική και εικαστική υποψία από Μιχαήλ Άγγελο. Τα συμπεράσματα δικά σας.