Kraut Songs Top-20 #2
Επιλογή και παρουσίαση των είκοσι καλύτερων κομματιών, ενός μουσικού είδους που δεν υπήρξε ποτέ και που το μόνο κοινό που είχαν οι εκπρόσωποί του ήταν το χρώμα του διαβατηρίου τους. Του Αντώνη Ξαγά
11. Sand - May rain (1974)
Αν για κάτι είχαν κατηγορηθεί οι μπάντες του kraut ήταν για την (εν γένει) απολιτική τους στάση, μια εποχή που η πολιτική αναταραχή στη Γερμανία είχε πάρει διαστάσεις απειλητικές, με την RAF να χορεύει τη χώρα στο ταψί και το μολύβι των όπλων να δίνει τον τόνο. Δεν είναι όμως μια κατανοητή αντίδραση (και ίσως εξίσου "πολιτική") όταν γύρω και μέσα πέφτει η μαυρίλα, η απόδραση έστω και με νότες μόνο, σε έναν άλλο κόσμο φαντασιακό, εξώκοσμο, ονειρικό, παραμυθένιο, άυλο; Ακόμη και σκοτεινό, ιδιόμορφο και παράξενο, όπως αυτός που χτίζουν βασισμένοι στα παραμύθια της Σαξονίας οι Sand (με την καίρια βοήθεια του Klaus Shultze στα κουμπιά και τις ...κοσμικές παρεμβάσεις) στο περίφημο "Golem". Ο τίτλος του κομματιού απηχεί το περιεχόμενο. Σαν μαγιάτικη βροχή... Και ακόμη δεν μπορώ να αποφασίσω ποια εκτέλεση είναι η καλύτερη. Τούτη εδώ ή εκείνη των Current 93; Ασφαλώς ξέρω ποια είναι η πιο αγαπημένη όμως!
. . . . . . . . . .
12. Eroc - Wolkenreise (1979)
Σύννεφα... Πάνω απ' τα σύννεφα... Όταν έρχονται τα σύννεφα... Τα σύννεφα με τις πολλαπλές, αέναα μεταβαλλόμενες μορφές, μια προβολή του ευμετάβλητου της ζωής και των ανθρώπινων συναισθημάτων. Ο τρελο-Eroc, πρώην ντράμερ των Grobschnitt, περνάει ακορντεόν και κιθάρα μέσα από ηλεκτρονικά κυκλώματα, αφήνει τη φαντασία ελεύθερη από τα "δεσμά" των στίχων και γνωρίζει απροσδόκητα μεγάλη επιτυχία με μια πανέμορφη φευγάτη μελωδία, όλο εικόνες...
. . . . . . . . . .
13. La Dusseldorf - La Dusseldorf (1976)
Η πόλη στη συμβολή των ποταμών Ρήνου και του Duessel θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει ένα Βερολίνο στη θέση του ...Βερολίνου. Δεν της λείπει παρά μόνο το trend και η μυθολογία του. Πανέμορφη πόλη, με έντονη καλλιτεχνική και αρχιτεκτονική δραστηριότητα, και βαρύ μουσικό παρελθόν. Kraftwerk, Neu!, DAF και φυσικά ...La Dusseldorf! Η πόλη πρωταγωνιστεί στον ομώνυμο δίσκο των τελευταίων, από το εξώφυλλο (το αεροδρόμιό της) μέχρι και την αρχή του κομματιού αυτού (ιαχές των οπαδών της τοπικής Φορτούνα). Συγκρότημα συνέχεια ουσιαστικά των Neu!, με την ...λεβεντογέννα μάνα Dinger να καμαρώνει τα δύο της παιδιά Klaus και Thomas να συνεργάζονται και να φέρνουν τον μηχανικό ήχο των Neu! πιο κοντά στο νεογέννητο punk.
. . . . . . . . . .
14. Epitaph - Visions (1971)
Κάπου είχα διαβάσει ότι το progressive ήταν για την ψυχεδέλεια ότι και το new wave για το punk... Επιδέχεται πολλαπλές αναγνώσεις η ρήση αυτή, αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι το progressive αδικήθηκε κατάφορα καθώς φορτώθηκε όλες τις ...πληγές του Φαραώ (ειδικά από τη γενιά του punk). Σίγουρα έφτασε σε υπερβολές (πολλές εξαιρετικά ...υπερβολικές μάλιστα!), αλλά κάθε τι νέο δεν φτάνει νομοτελειακά σε ακρότητες; (όπως καλή ώρα και το punk!) Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το progressive ήταν μια απάντηση στην δικτατορία του τρίλεπτου τραγουδιού των 60s. Στα ...μόλις 4'40'' λεπτά φτάνει αυτή η νοσταλγική αλά King Crimson μπαλάντα των Epitaph, μιας μπάντας με τον ίδιο ταχυδρομικό κώδικα με τους Scorpions (από το Αννόβερο δηλαδή). Κομμάτι απόλυτα 70s, απόλυτα μέσα στην εποχή του... Ίσως γι' αυτό να ακούγεται πλέον τόσο παλιομοδίτικο. Αλλά δεν μπορώ να αντισταθώ στην ταξιδιάρικη πνοή του mellotron που διαπερνά το κομμάτι...
. . . . . . . . . .
15. Harmonia - Dino (1974)
Ο Eno σε μια στιγμή ευνόητης υπερβολής είχε αποκαλέσει τους Harmonia ως "την πιο σημαντική ροκ μπάντα του κόσμου". Θα μπορούσε να ισχύει αν αναλογιστούμε την προσθετική αξία των δύο συνιστωσών των Harmonia: Neu + Cluster μαζί (σε ένα είδος kraut supergroup, σχήμα που "φοριόταν" πολύ εκείνα τα χρόνια). Ο ήχος της επανάληψης (μητέρας της μαθήσεως) των Neu! κυριαρχεί στο κομμάτι αυτό, το οποίο εξελίσσεται ανεπαίσθητα μέσα από τη μονοτονία, σαν παραλλαγή σε ένα θέμα, όπως τα κύματα, τόσο ίδια αλλά πάντα διαφορετικά. Η στοχαστική πλευρά του kraut... Γιατί κακώς έχουμε μάθει να ταυτίζουμε την απλότητα με την ευκολία, και το περίπλοκο με το βαθυστόχαστο...
. . . . . . . . . .
16. Gila - Kollaps (1971)
Από τους σπουδαίους και αδικημένους από τη μνήμη δίσκους της εποχής ήταν και ο πρώτος του βραχύβιου σχήματος των Gila, κεντρική φιγούρα του οποίου ήταν ο κιθαρίστας Conny Veit (μετέπειτα Popol Vuh). Space σκοτεινή ατμόσφαιρα, σκιαχτικές κιθάρες, τελετουργικά τύμπανα και συγγενικά γονίδια με τους πρώιμους Floyd συνθέτουν ένα ψυχεδελικό ψυχόδραμα. Το κλάμα του μωρού στο "Kollaps", το κλάμα της εξόδου σε έναν άγνωστο εχθρικό κόσμο, επιτείνει την ανησυχητική αίσθηση... Η γοτθική πλευρά του kraut (στην πατρίδα των Γότθων είμαστε άλλωστε!).
. . . . . . . . . .
17. Faust - It's a rainy day, sunshine girl (1972)
O όρος avant-garde (μου) προκαλεί γενικά μια αμηχανία. Συνήθως χρησιμεύει για να στεγάσουμε μουσικές που δεν καταλαβαίνουμε, που ακούγονται εκτός "κατεστημένου", δύσκολες, δυσνόητες, περίεργες. Χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα είναι αυτό το σχήμα από το Αμβούργο, το οποίο κανένα αφιέρωμα στο kraut δεν τολμά να παραλείψει. 4 δίσκοι στην πενταετία 70-75 που αποθεώθηκαν και εκτιμήθηκαν περισσότερο από τους ομότεχνούς τους παρά από το κοινό, 4 δίσκοι που έφτασαν (αν δεν ξεπέρασαν κιόλας) τα όρια του πειραματισμού και της "κακοφωνίας", 4 δίσκοι που περιέκλειαν εν σπέρματι το μέλλον. Το 2ο τους LP "Faust so far" θα μπορούσε να θεωρηθεί το πιο εμπορικό τους (τηρουμένων των αναλογιών!) και κυρίως το κομμάτι αυτό, μια μουσική γέφυρα ανάμεσα στον στέρεο κιθαριστικό μινιμαλισμό των Velvet Underground και την παγανιστική τραχύτητα μεταγενέστερων συγκροτημάτων όπως οι Savage Republic. Έχει επίσης τη σημασία του το γεγονός ότι είναι από τα λίγα ονόματα της εποχής που η επανασύνδεσή του στις αρχές των 90s είχε ουσία...
. . . . . . . . . .
18. Eulenspygel - Abfall (1972)
Άλλη μία μπάντα η οποία γλίστρησε στη λήθη είναι και οι Eulenspygel (αν και κάποιοι τους θυμούνται για το ...καμένο κοτόπουλο που υπήρχε στο εξώφυλλο ενός δίσκου τους). Το ανοικονόμητο σε μέγεθος (υπερβαίνει τα 22 λεπτά!) "Abfall", σκουπίδι δηλαδή, συνδυάζει 3 διαφορετικά κομμάτια σε ένα (σύμφωνα με τις επιταγές του γνήσιου progressive) και είναι ένα πραγματικό κήρυγμα κατά του καταναλωτισμού, της ελεύθερης αγοράς και της "εξέλιξης" η οποία μετριέται με το μέγεθος των σκουπιδιών που παράγει. Ενδεικτικό του κλίματος της εποχής, του χίπικου πνεύματος της επιστροφής σε μια φαντασιακή πρωτόγονη κατάσταση, με όλες τις αντιφάσεις που αυτή η στάση εμπεριέχει. Τα παιδιά του Μαρξ και της Κόκα Κόλα που έλεγε και ο Γκοντάρ...
. . . . . . . . . .
19. Sperrmull - No freak out (1973)
Παραμένουμε σε κλίμα ...σκουπιδιών, και περνάμε στον Σκουπιδοτενεκέ (ήτοι Sperrmull). Η ιστορία δεν θα τους επιφυλάξει ανάλογη τιμή μόνο και μόνο χάρις σε αυτό το εξαιρετικό κομμάτι, το οποίο βρίσκει συχνά θέση σε συλλογές kraut, με συχνότητα αντιστρόφως ανάλογη της βαρύτητας της μπάντας, η οποία πέρασε σαν διάττοντας αστέρας αφήνοντας πίσω έναν δίσκο, ο οποίος άφησε υποσχέσεις που ποτέ δεν εκπληρώθηκαν. Δεν μάθαμε έτσι αν στη συνέχεια θα ξέφευγαν από αυτόν τον όχι ιδιαίτερα πρωτότυπο συνδυασμό hard rock και φλοϋδικής ψυχεδέλειας.
. . . . . . . . . .
20. Agitation Free - Malesch (1972)
Ωραία χρόνια... Ήσουν νέος, AIDS δεν υπήρχε (ή δεν το είχαμε ανακαλύψει!), άφηνες μακριά μαλλιά, εύρισκες άλλους ομοϊδεάτες, παιδιά των λουλουδιών αλλά και άλλων ύποπτων ...καπνιστών χορταρικών, έπαιρνες το δρομολόγιο ενός magic bus προς την εξωτική λάγνα Ανατολή, προς αναζήτηση γκουρού, ...σεξουαλικής πνευματικότητας και νοήματος σε μια ευμαρή κατά τα λοιπά ζωή. Αυτό το είδος πολιτιστικού Drang nach Osten υιοθέτησαν και πολλοί μουσικοί της εποχής, σε αναζήτηση του διαφορετικού, του αντισυμβατικού. Πολύ πριν το έθνικ γίνει καρτελάκι σε όλα τα καλά και κακά δισκοπωλεία, μπάντες όπως οι Agitation Free μπόλιαζαν το δυτικοτραφές ροκ με στοιχεία ξένων, ανοίκειων μουσικών. Το ""Malesch", ένα πραγματικά καλειδοσκοπικό αραβούργημα (κυριολεκτικά!), όπως λέει ο"μύθος", το εμπνεύστηκαν στα ταξίδια τους στην ...εξωτική Ελλάδα και Αίγυπτο (ενδεικτικό αυτό και της θέσης που είχε τότε η χώρα μας στα μυαλά των λοιπών Ευρωπαίων!). Αξιοσημείωτη πάντως είναι η αναφορά των Πελόμα Μποκιού στα credits του δίσκου!
. . . . . . . . . .
Και για μια συνέχεια του ταξιδιού, μια ακόμη δεκάδα:
Out of Focus - Fly bird fly
Grobschnitt - Wonderful music
Floh de Cologne - La grande tristesse
Thirsty Moon - Morning sun
Gomorrha - Titish child
Brainticket - Visions
Kalacakra - Vamos
Broeselmaschine - Light flight
Embryo - Warm canto
Guru Guru - Der Elektrolurch