11 (+) "ιστορικά" τραγούδια

H Ιστορία είναι της μόδας! Και δεν χρειάζονταν τα στίφη που πλημμύρισαν τους κινηματογράφους για τους 300 supermen του Leonidas, οι κραυγές για την ιστορική αλήθεια στα κανάλια και άλλα εφήμερα για να γίνει αυτή η διαπίστωση... Η Ιστορία άλλωστε μας τρέφει, μας "νομιμοποιεί", μας διδάσκει (σπανίως!). Προσωπικά πάντως, είναι στιγμές που με τρομάζει! Και ίσως η μόνη χρήσιμη γνώση που μας προικίζει, είναι η μικρότητα του ανθρώπου. Η γνώση ότι δισεκατομμύρια ψυχές πέρασαν, πόνεσαν, αγάπησαν, μίσησαν, δίψασαν, χάρηκαν. Ότι οι ζωές μας είναι παροδικά άσημα επεισόδια σε έργο άγνωστου σκηνοθέτη. Τι απ' όλα αυτά απομένει μετά τη σαρωτική επέλαση του χρόνου; Dust in the wind; Τι ωφέλησε όλο αυτό το αίμα που έχει τρέξει; Γιατί ολόκληρη η Ιστορία βοά από το αίμα. Η βία άλλωστε, έχουν πει είναι η μαμή της Ιστορίας και οι κάθε λογής "ήρωες" οι ...μαιευτήρες.

Χαρακτηριστικό είναι ότι στην παρακάτω μικρή λίστα με τραγούδια που είναι αφιερωμένα σε ιστορικά γεγονότα, σχεδόν όλα αναφέρονται σε κάποιο αιματηρό γεγονός. Κάθε τραγούδι και μια Ιστορία! Ένας Μύθος, ένα παραμύθι, και πολλές μικρές άγνωστες ιστορίες...

1. Cortez The Killer - Neil Young
Ο δικός σας σφαγέας, είναι ο δικός μας ήρωας. Ιστορικός κανόνας είναι αυτός. Το μόνο παράδειγμα ιστορικού σφαγέα που έχει καταδικαστεί από τον ίδιο του το λαό, είναι αυτό του Χίτλερ. Ποιος ξέρει βέβαια, μετά από αιώνες, μόλις περάσει και η καταλυτική δύναμη του πρόσφατου των γεγονότων, ίσως περάσει και αυτός στο πάνθεο των ηρώων! Υπό αυτό το πρίσμα, δεν είναι περίεργο που το τραγούδι αυτό του Neil Young απαγορεύτηκε στην Ισπανία του Φράνκο, καθώς εκεί ο Κορτέζ δεν είναι σφαγέας, είναι κατακτητής και εκπολιτιστής των βάρβαρων Αζτέκων του Μεξικού, απόδειξη των περασμένων ισπανικών μεγαλείων (διηγώντας τα να κλαις) που κάποτε μεσουρανούσαν σε όλον τον κόσμο. Ίδιοι οι άνθρωποι παντού τελικά!

2. To France - Mike Oldfield
Η "Μαρία Στιούαρτ" του Στέφαν Τσβάιχ ήταν ένα από τα πρώτα βιβλία που έτυχε να διαβάσω (από εκείνη την περίφημη γαλάζια σειρά των εκδόσεων "Άγκυρα"). Το "To France" του Mike Oldfield, που αναφέρεται στην τραγική ιστορία της Σκοτσέζας βασίλισσας, είναι ένα από τα πρώτα τραγούδια που με συγκίνησαν, που η μελωδία θα είναι κάτι σα μια δική μου "μαντλέν", που θα ξετυλίγει αναμνήσεις από τις πρώτες παιδικές διακοπές, και που όσο περνάν τα χρόνια αποκτά όλο και μεγαλύτερο συγκινησιακό φορτίο. "Mary, Queen of Chance, will they find you?"... Διωγμένη από την πατρίδα της, η Mary θα πέσει στα χέρια της αντιζήλου της, εκείνης της απίστευτης ...bitch βασίλισσας, της Ελισάβετ, άξιας προδρόμου μιας ...Θάτσερ, η οποία θα την κλείσει για 20 χρόνια στο Κάστρο Fotheringay και στο τέλος θα ζητήσει και το κεφάλι της... Θεός να σε φυλάει από την εκδικητική μανία των γυναικών!
Στο ίδιο θέμα:
"Fotheringay" - Fairport Convention (Η Sandy Denny, ηγερία εκείνης της εκλεκτής folk μπάντας, δίνει μια μοναχική ερμηνεία στη συγκινητική μελωδία για τις τελευταίες ημέρες της ζωής της Μαρίας Στιούαρτ.)

3. Robespierre's Re-Marx - Mecano
Post-punk για διανοούμενους θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η μουσική των Mecano! Πόσοι από τους μουσικούς εκείνης της περιόδου θα μπορούσαν να γράψουν ένα κομμάτι σαν κι αυτό, όπου ο Dirk Polak συνδέει τον Ροβεσπιέρο και τον Μαρξ, πρωταγωνιστές, ο καθένας με εντελώς διαφορετικό τρόπο, στις δύο επαναστάσεις που σημάδεψαν τη νεότερη Ιστορία; Αν και περισσότερες ομοιότητες βρίσκω μεταξύ Ροβεσπιέρου και Στάλιν, των ανθρώπων που αιματοκύλησαν τις επαναστάσεις και τελικά τις οδήγησαν ουσιαστικά στην ήττα.
Στο ίδιο θέμα:
Palace of Versailles - Al Stewart (πολύ ωραίο κομμάτι, νοσταλγική μελωδία, από έναν τραγουδοποιό με μεγάλο ταλέντο και εμμονή στα ιστορικά θέματα.)
Charlotte Corday - Al Stewart
Marat/Sade - Judy Collins
Bastille Day - Rush
Marat/Sade - False Prophets (σ.τ.α.: ο κιθαρίστας τους Peter Campbell ανακάλυψε το τραγούδι της Collins. Η επιμονή του έδωσε ένα εξαιρετικό punk favorite. Άπαιχτη εκτροπή!)

4. Mr Custer - Larry Verne
Πρώτα τους "ανακαλύψανε"... Μετά τους εκπολιτίσανε... Όσοι δεν είχαν τη διάθεση να δεχθούν τα ...φώτα του πολιτισμού, πείστηκαν με ευλογιά και καυτό μολύβι. Η μακρά ιστορία των Ινδιάνων της Αμερικής (που δεν είναι Ινδιάνοι, αλλά έτσι τους βάφτισε ο Κολόμβος που περίμενε να καταπλεύσει στις Ινδίες) αυτή τη στιγμή πνέει τα λοίσθια, καθώς αυτό που απομένει είναι λίγοι θύλακες (τα περίφημα reservations) που καταλαμβάνουν σήμερα μόλις το 2% της έκτασης των ΗΠΑ. Η αντίστασή τους υπήρξε επική και μάταιη (και δυσφημισμένη από ένα ολόκληρο κινηματογραφικό είδος -το western-, το οποίο στηρίχτηκε στη δαιμονοποίησή της). Οι σποραδικές νίκες τους όμως έμειναν στην Ιστορία. Όπως η καταστροφή του ιππικού σώματος του υπερφίαλου συνταγματάρχη Custer, το οποίο έπεσε σε ενέδρα και εξολοθρεύτηκε. Η επιτυχία αυτή του Larry Verne από τη δεκαετία του '60 βασίζεται σε αυτό το γεγονός. Χιουμοριστικό τραγούδι που διηγείται την ιστορία από τη σκοπιά του φοβητσιάρη στρατιώτη, ο οποίος βλέπει σκιές και θάμνους να κινούνται μέσα στη νύχτα και αναρωτιέται "τι κάνω εγώ εδώ;"...
Στο ίδιο θέμα:
Wounded Knee - Redbone (Λίγα χρόνια αργότερα, οι άποικοι θα πάρουν το αίμα τους πίσω, με πολλαπλάσια αναλογία, στη σφαγή στο Wounded Knee.)
The punch line - Minutemen
Bitter tears - Johnny Cash
Indian reservation - Pal Revere & the Raiders

5. Spanish Civil War - Phil Ochs
O Ισπανικός Εμφύλιος υπήρξε μια σύνοψη όλης της Ιστορίας του 20ου αιώνα. Της τρέλας και της παράνοιάς του... Όλοι εναντίον όλων! Καθολικοί εναντίον φασιστών, φασίστες εναντίον βασιλικών, κομμουνιστές εναντίον τροτσκιστών και αναρχικών, αναρχικοί εναντίον όλων. Και οι Δυτικές δημοκρατίες σε ρόλο Πόντιου Πιλάτου. Αιματηρός, όπως κάθε αδελφοκτόνος πόλεμος, με τη φρίκη του να εμπνέει ζωγραφικά αριστουργήματα (τη "Γκερνίκα" του Πικάσο), λογοτεχνικά έπη ("Για ποιον χτυπά η καμπάνα" του Χέμινγουεϊ) και πολλά πολλά τραγούδια. Σε αυτό που διάλεξα, είκοσι χρόνια αργότερα, ο Phil Ochs με τη μοναχική κιθάρα και τη λυγμική φωνή του προσπαθεί να θυμίσει τα γεγονότα και να ξυπνήσει ευαισθησίες σε όσους εκείνη την εποχή αγκάλιαζαν στοργικά τον Φράνκο και το καθεστώς του.
Στο ίδιο θέμα:
Spanish bombs - Clash
Ay Carmela - The Ex (διασκευή σε ισπανικό παραδοσιακό τραγούδι που περιέχεται σε ένα πολύ φροντισμένο EP-βιβλίο των Ολλανδών αναρχικών με τίτλο "1936".)
If you tolerate this your children will be next - Manic Street Preachers
For whom the bell tolls - Metallica
Start - Jam
Always the cause - Al Stewart

6. Enola Gay - OMD
Μάνα είναι μόνο μία... Αυτό πιθανώς να είχε κατά νου ο υποσμηναγός Paul Tibbets όταν έδινε το όνομα της μητέρας του στο θηριώδες βομβαρδιστικό Β-29, με το οποίο θα πετούσε προς μια πόλη της Ιαπωνίας, η οποία έμελλε να περάσει στην Ιστορία σαν μια "τρύπα στη γεωγραφία". Χιροσίμα. Δεν ξέρουμε κατά πόσο η κυρία Enola Gay Tibbets αισθάνθηκε περήφανη για το "μικρό της αγόρι" ("little boy" είχε ονομαστεί κατά την αμερικάνικη ευφημιστική συνήθεια η πρώτη εκείνη ατομική βόμβα), όπως θα αναρωτηθούν και οι OMD 40 χρόνια αργότερα, σε μια μελωδική γραμμή που θα σημαδέψει και αυτή την εποχή της, τη χαραυγή της δεκαετίας του '80.
Στο ίδιο θέμα:
Hiroshima - Alexander von Borsig (ο NU Unruh των Neubauten)
Ναγκασάκι - Μουσικές Ταξιαρχίες (η "πανούσεια" ειρωνεία στα καλύτερά της, πριν σκορπιστεί σε ανούσια θεάματα.)
(Οι OMD είχαν γενικά μια έφεση στα ιστορικά θέματα, αν θυμηθούμε και το κατοπινό "Joan of Arc (Maid of Orleans)" που αναφερόταν ασφαλώς στην Παρθένα της Λορένης, τη Ζαν ντ' Αρκ.)
Για τους Παγκόσμιους Πόλεμους γενικά:
30 seconds over Tokyo - Pere Ubu
Versoehnung uber den Graebern - Ding An Sich
All together now - Farm
1916 - Motorhead
Butcher's Tale - Zombies
Goodbye blue sky - Pink Floyd
The partisan - Leonard Cohen
Roads to Moscow - Al Stewart
11 - L'Orchestre Noir (σ.τ.α.: ο Anthony Charles Wakeford είναι ο γνωστός των Sol Invictus, στο δικό του άλμπουμ-ρέκβιεμ για τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, από τα λίγα που υπάρχουν.)

7. I Feel Like I'm Fixin' to Die Rag - Country Joe McDonald and the Fish
Βιετνάμ... Ιράκ... Υπάρχει πιο ισχυρό παράδειγμα που να υποστηρίζει την άποψη ότι τίποτε δε μαθαίνουν τα κράτη από την Ιστορία; Όσες ζωές και να καταλήξουν άδικα πυρπολημένες, ο άνθρωπος είναι ανεπίδεκτος μαθήσεως. "One, two, three, what are we fighting for?" Αυτός ο ύμνος που σημάδεψε όσους πολέμησαν στο Βιετνάμ, κάλλιστα εκφράζει όσους βρέθηκαν να πολεμούν στις έρημους του Ιράκ. Ίσως και κάθε στρατιώτη απανταχού Γης...
Στο ίδιο θέμα:
19 - Paul Hardcastle (19 ήταν ο μέσος όρος ηλικίας των νεκρών του πολέμου.)
Bring 'em home - Pete Seeger
Camouflage - Stan Ridgway (μπορεί το γεγονός που διηγείται ο τραγουδιστής των Wall of Voodoo να είναι φανταστικό, αλλά μήπως και στην Ιστορία το πραγματικό δε συγχέεται με το μύθο;)
Goodnight Saigon - Billy Joel

8. Sunday Bloody Sunday - U2
"Domhnach na Fola Domhnach" θα ήταν στα ιρλανδικά ο τίτλος. Την ιρλανδική "Συννεφιασμένη Κυριακή" τραγουδούν στη γλώσσα του κατακτητή οι U2. Για εκείνη την Κυριακή του 1972, όταν 26 διαδηλωτές έπεφταν νεκροί από τις σφαίρες Βρετανών στρατιωτών. Από μικρός πάντως, το είχε το μικρόβιο της πολιτικής ο Bono... Η "ασθένεια" θα εκδηλωθεί πολύ αργότερα...
Στο ίδιο θέμα:
Bloody Sunday - Stiff Little Fingers
Sunday Bloody Sunday - John Lennon
Give Ireland back to the Irish - Paul McCartney

9. Holiday in Cambodia - Dead Kennedys
Εμβληματικό τραγούδι από μια εμβληματική μορφή του punk (αν και η περίφημη δίκη για τα δικαιώματα των τραγουδιών κάπου σκίασε την εικόνα - στην οποία δίκη μάλιστα, ακούστηκε ότι τα μέλη των Kennedys ήθελαν να δοθεί το εν λόγω τραγούδι σε διαφήμιση διάσημης μάρκας παντελονιών, κάτι που τελικά απέτρεψε ο Biafra). Διακοπές στην Καμπότζη τραγουδά εδώ με την οργισμένη και συνάμα ειρωνική ερμηνεία του ο Biafra. Καμπότζη; Δίπλα στο Βιετνάμ βρίσκεται αυτή η μικρή χώρα, αλλά δεν απέκτησε ποτέ τη "διασημότητά" του, αν και εκεί οι σφαγές του πληθυσμού από έναν αδίστακτο δικτάτορα υπήρξαν τρομακτικές σε έκταση και αριθμούς. Γιατί άραγε; Μην είναι οι "ερυθρές" καταβολές του Πολ Ποτ, μην είναι ότι ο "κακός" δεν ήταν η Αμερική, ώστε να ξυπνήσουν οι επιλεκτικές ευαισθησίες των κατ' επάγγελμα ειρηνοποιών του κόσμου τούτου;
Στο ίδιο θέμα:
Cambodia - Kim Wilde

10. The Lebanon - Human League
Σα να μην πέρασε μια μέρα, ε; Ήταν 1983... Ήταν 2006. Αν κάπου έχει ηττηθεί οριστικά τόσο η λογική όσο και η ανθρωπιά η ίδια είναι στο Λίβανο. Λες και κάποιος έχει καταραστεί αυτή τη μικρή χώρα, μια τόση δα γλώσσα γης. Ειρωνεία: μόλις 50 χρόνια πίσω, η χώρα θεωρούνταν η Ελβετία της Μέσης Ανατολής! Αυτή τη ζωή αναπολεί η άγνωστη πρωταγωνίστρια του κομματιού των πληκτροφόρων Human League που έμελλε (άλλη ειρωνεία) να γίνει μεγάλη επιτυχία κάτω από τις ντισκομπάλες στα club της εποχής.
Στο ίδιο θέμα:
Abwarts - Beirut, Holiday Inn A

11. We Didn't Start The Fire - Billy Joel
Ο Billy Joel είναι ένας από τους μουσικούς, χαρακτηριστικό δείγμα του χάσματος που χωρίζει την Ευρώπη από τις ΗΠΑ (τουλάχιστον στη μουσική). Σούπερ επιτυχημένος και τεράστιο όνομα στη χώρα του, με μάλλον μέτρια αποδοχή στη Γηραιά Ήπειρο. Στο παιχνιδιάρικο αυτό κομμάτι που έκανε αίσθηση το 1989, διατρέχει συνθηματικά τα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν το διάστημα από το 1949 έως το 1989. Της ζωής του δηλαδή, καθώς είχε γεννηθεί το 1949!
Στο ίδιο θέμα:
American Pie - Don Mc Lean ( Η αμερικάνικη Ιστορία, συμπυκνωμένη σε ένα τραγούδι.)