Μια συλλογή-γνωριμία με τον Τέτο Δημητριάδη

Μια ματιά του Δημήτρη Τσιρώνη σε ξεχασμένες σελίδες της ελληνικής μουσικής ιστορίας

Ο Τέτος (Θεόδοτος) Δημητριάδης ήταν ένας συνθέτης και τραγουδιστής καταγώμενος από οικογένεια της Κωνσταντινούπολης (όπου γεννήθηκε το 1897) που μετανάστευσε στην Αμερική το 1921 (εποχή μεγάλων αναταραχών και συγκρούσεων που τερματίστηκε με την Μικρασιατική Καταστροφή και το ξεριζωμό των Ελλήνων το επόμενο έτος). Την άνοιξη του 1922 άρχισε να ηχογραφεί για λογαριασμό των αμερικανικών δισκογραφικών εταιρειών Columbia και Victor (μετά το 1927 συνεχίζει αποκλειστικά με τη δεύτερη). Για την RCA Victor και τη θυγατρική της Orthophonic (της οποίας τη διαχείριση για κυκλοφορίες ελληνικής και τουρκικής μουσικής είχε ο Τέτος), πραγματοποιεί πολλά ταξίδια στην Ελλάδα (και στην Τουρκία) το διάστημα 1929 - 1935 και ηχογραφεί μαζί με άλλους κλασικούς οργανοπαίχτες, τραγουδιστές και ρεμπέτες της εποχής.

Το ηχογραφημένο έργο του συνθέτη, κιθαρίστα, στιχουργού, ερμηνευτή, σκηνοθέτη, ηθοποιού και παραγωγού εκτείνεται σε διάφορα είδη όπως επιθεώρηση, οπερετικά, ρεμπέτικα και γνωστά ελαφρά τραγούδια της εποχής στην Ελλάδα. Μεγάλο μέρος αυτών καταγράφηκε και έτσι διασώθηκε σε εκατοντάδες δίσκους 78 στροφών μέχρι και το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου. Χρησιμοποίησε αρκετά ψευδώνυμα για να δώσει διαφορετική ταυτότητα αλλά και πιθανόν για να ξεφύγει των δισκογραφικών υποχρεώσεων, μεταξύ αυτών: Τέτος Δημητριάδης (Tetos Demetriades), Τάκης Νικολάου (Takis Nikolaou), Νώντας Σγουρός (Nontas Sgouros), Tetos Demey και Tedis. Ήταν αδερφός της τραγουδίστριας Τασίας Δημητριάδη και του σκιτσογράφου Φωκίωνα Δημητριάδη (έργο του οποίου κοσμεί το εξώφυλλο της συλλογής). Ο Τέτος Δημητριάδης ηχογράφησε για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 1927 στη Νέα Υόρκη τη "Μισιρλού".

Στο πέρασμα των δεκαετιών του '30 και του '40 ο Τέτος αναλαμβάνει διάφορες θέσεις στη Δισκογραφική RCA ενώ μέχρι το 1945 ήταν υπεύθυνος διεθνούς. Στα τέλη του '40 στην προσωπική φάρμα που διατηρούσε στο New Jersey δημιουργεί ιδιόκτητο εργοστάσιο κοπής δίσκων, ενώ επίσης ιδρύει εταιρεία διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων. Μέσω της δικιάς του πια Standard Phono Company επεκτείνεται σε μη αγγλόφωνες αγορές με πλήθος κυκλοφοριών στα ρώσικα, πολωνικά, λατινο-Αμερικάνικα, ιταλικά, γερμανικά, γαλλικά, ουγγρικά, ιρλανδικά, σκανδιναβικά, τσέχικα, σλοβακικά κι εβραϊκά. Έτσι το 1950 η δισκογραφική του Τέτου χαρακτηρίζεται από το Billboard ως μια από τις σημαντικότερες αμερικανικές εταιρείες με ειδίκευση στο διεθνές ρεπερτόριο. Οι επιλογές στηριζόντουσαν σε λιγότερης δημοτικότητας καλλιτέχνες και σε ηχογραφήσεις που σε βάθος χρόνου πραγματοποιούσαν αυξημένες πωλήσεις από τις συνήθεις ελαφρές επιλογές των καταλόγων επιτυχιών.

Ο Τέτος σπάνια χορηγούσε δωρεάν δίσκους σε παραγωγούς εκπομπών και ραδιόφωνα ενώ δεν έπαψε να συνεργάζεται και να δισκογραφεί νέους καλλιτέχνες απ' όλον τον κόσμο για δεκαετίες. Το σλόγκαν που χρησιμοποιούσε για την εταιρεία του ήταν "A World Of Music"! Η Standard (αργότερα γνωστή και ως Colonial) πέρασε απ' όλα τα στάδια της δισκογραφικής παραγωγής, δίσκοι 78 στροφών για γραμμόφωνα, LPs και 7" singles. Κυκλοφορίες της υπάρχουν μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '60. Ο Τέτος (σύμφωνα με κάποιες αναφορές) πέθανε στις 28 Νοεμβρίου του 1971 αλλά είναι άγνωστο τι απέγινε, τόσο το τεράστιο αρχείο του, όσο και η ίδια η δισκογραφική του.

Bandcamp