Ένας γρίφος στη χώρα του "ποτέ-ποτέ"
Είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς για τον Michael Jackson. Πόσο μάλλον να γράψει ένα άρθρο για αυτόν, ειδικά όταν για χρόνια παρακολουθεί την καριέρα του, αρχικά με τον παιδικό ενθουσιασμό που υποδεικνύει ότι είναι «ο καλύτερος» και αργότερα με τον σκεπτικισμό για κάθε του κίνηση αλλά και τη σιγουριά ότι πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα (ίσως το μεγαλύτερο) ταλέντα που εμφανίστηκαν στον χώρο της showbiz. Έπειτα είναι και το άλλο: Πόσο μπορεί να ενδιαφέρει ένα σχετικό άρθρο τον μέσο αναγνώστη του MIC, ο οποίος ασπάζεται την μελαγχολία των Radiohead, τις ηλεκτρονικές περιπέτειες του Aphex Twin, τον λυρισμό του Morrissey, την αδρεναλίνη των Τρύπες ή ακόμα και το «ταξίδι» του Κωνσταντίνου Βήτα; Ίσως κάποιος να σκεφτεί πως η μουσική είναι μία, ανεξάρτητα από ποιον δημιουργείται, πως όλοι οι καλοί χωράνε. Η υπόθεση όμως Michael Jackson καλώς ή κακώς έχει πάψει από πολύ καιρό να είναι ένα καθαρά μουσικό θέμα και (είναι αλήθεια αστείο) αποτελεί πλέον κοινωνιολογικό, ψυχολογικό και κυρίως εμπορικό ζήτημα, ίσως και καλλιτεχνικό.
Αυτό το σημείωμα λοιπόν (για να απαντήσω στις ερωτήσεις που ο ίδιος έθεσα) γράφεται για δύο λόγους: Πρώτον γιατί αναμφισβήτητα κάθε νέα κυκλοφορία του Jackson αποτελεί ΤΟ γεγονός (σε λίγες εβδομάδες από περιέργεια ρίξτε μια ματιά στα δελτία ειδήσεων που θα αναγγείλουν την πρεμιέρα του νέου του video clip) τόσο καλλιτεχνικά όσο και εμπορικά. Δεύτερον, γιατί αν μη τι άλλο το MIC έχει αποδείξει το πολυδιάστατο του χαρακτήρα του και την θέλησή του να παρουσιάζει οτιδήποτε «μεγάλο» συμβαίνει στο χώρο της μουσικής.
Μετά από αυτήν την μακροσκελή αλλά απαραίτητη εισαγωγή είμαστε νομίζω έτοιμοι...
HISTORY
Η πορεία του Michael Joseph Jackson προς τη δόξα αντανακλά αυτό που είναι γνωστό ως αμερικάνικο όνειρο. Γεννήθηκε στις 29 Αυγούστου 1958 στο Γκάρυ της Ινδιάνα από τους Joe και Katherine Jackson. Είναι το έβδομο από τα εννιά παιδιά της οικογένειας. Πριν από αυτόν έχουν γεννηθεί οι Μορίν, Τζάκη, Τίτο, Τζερμέν, Λα Τόγια και Μάρλον ενώ μετά από αυτόν ήρθαν οι Ράντι και Τζάνετ. Η οικογένεια είναι φτωχή (ο πατέρας είναι οδηγός γερανού σε χαλυβουργείο) και η απόδραση από την σκληρή καθημερινότητα επιτυγχάνεται κάθε βράδυ όταν ο πατέρας με τον αδερφό του, που έχουν σχηματίσει ένα γκρουπ με το όνομα The Falcons παίζουν μπλουζ στο σπίτι και οι δύο οικογένειες τραγουδούν και χορεύουν. Μέσα από αυτές τις συγκεντρώσεις γεννήθηκε η ιδέα για τον σχηματισμό των Jackson 5. Ο αδερφός του Μάικλ, Τίτο, κρυφά από τον πατέρα (ο οποίος είναι και τύραννος κατά τα λεγόμενα του Μάικλ) παίρνει την κιθάρα όταν εκείνος λείπει και διασκεδάζει με τα αδέρφια του και μαντέψτε ποιος έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτήν την κατάσταση...
Μια μέρα ο πατέρας ανακαλύπτει ότι μια χορδή έχει σπάσει και αναζητεί τον υπεύθυνο. Ο Τίτο ομολογεί και αντί τιμωρίας ο πατέρας του ζητάει να του δείξει τι γνωρίζει... Όταν διαπίστωσε ότι υπάρχει ταλέντο αποφασίζει να δημιουργήσει τους Jackson 5... Ίσως όλα αυτά να είναι μέρος του μύθου κανείς δεν ξέρει. Σημασία έχει ότι μετά από πολλούς διαγωνισμούς ταλέντων το νέο αυτό γκρουπ υπογράφει συμβόλαιο με την Motown του θρυλικού Berry Gordy και πολύ σύντομα περνά στη σφαίρα του μύθου. Ο Μάικλ (ο οποίος είναι και ο τραγουδιστής του γκρουπ) αρχίζει την σταδιοδρομία του στα 5 του χρόνια και το 1969, όταν είναι μόλις 11 ετών μετράει ήδη 4 νούμερο 1 τραγούδια σε ένα χρόνο ("I want you back", "ABC", "The love you save", "I'll be there"). Εντυπωσιακό έτσι;
Βρισκόμαστε στα 1976-1977. Οι Jackson 5, που έχουν αποχωρήσει από την Motown και έχουν μετονομαστεί σε Jacksons δεν τα πάνε και τόσο καλά. Από την άλλη μεριά ο Μάικλ που είναι σχεδόν 20 χρονών αρχίζει να καλοβλέπει την προοπτική μιας σόλο καριέρας, αρκεί να γνωρίσει τον κατάλληλο άνθρωπο. Οι περιστάσεις θα τον ευνοήσουν... Η Motown αποφασίζει να γυρίσει ένα μιούζικαλ παραλλαγή του γνωστού "The wizard of Oz" με μαύρους καλλιτέχνες. Το ρόλο του σκιάχτρου κρατάει ο Μάικλ παρά το γεγονός ότι στο πρόσφατο παρελθόν είχε έρθει σε ρήξη με το αφεντικό της Motown τον Berry Gordy. Σε κάποιο διάλειμμα των γυρισμάτων ο Μάικλ συναντά τον γνωστό μουσικό παραγωγό Quincy Jones ο οποίος αργότερα θα γίνει παραγωγός, πατρική φιγούρα και αρχιτέκτονας της μεγάλης επιτυχίας του Μάικλ. Σε συνεργασία με τον Quincy Jones o Jackson θα κυκλοφορήσει τα "Off the wall", "Thriller", "Bad"... Η συμβολή στην μουσική του Μάικλ αλλά και στην ανάδειξή του σε κορυφαίο σταρ τη δεκαετία του 80 είναι καθοριστική. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα άλμπουμ που κυκλοφόρησε μετά το τέλος της συνεργασίας τους ("Dangerous", "HIStory") είναι κατά πολύ κατώτερα.
Ουσιαστικά η πορεία του Jackson παρουσιάζει ενδιαφέρον μέχρι και το σημείο που συναντά τον Quincy Jones. Και όταν λέμε πορεία εννοούμε το καλλιτεχνικό της μέρος. Από εκεί και πέρα το φως της δημοσιότητας βλέπουν φήμες, πολλές φήμες, οι οποίες είτε δημιουργούνται έντεχνα από τους manager του καλλιτέχνη είτε κατασκευάζονται από τα σκανδαλοθηρικά έντυπα. Αποτέλεσμα; Δημιουργείται το προφίλ ενός ανθρώπου απομονωμένου, ενός ανθρώπου που σταδιακά βλέπουμε να αλλάζει, να «ανοίγει» το χρώμα της επιδερμίδας του, ενός ανθρώπου που αδυνατεί να ζήσει φυσιολογικά, ενός ανθρώπου που κατηγορείται για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου.
Και μετά είναι και οι αριθμοί... Τόσα χιλιόμετρα καλώδιο για τις συναυλίες του, τόσα εκατομμύρια δολάρια για την παραγωγή και διαφήμιση του εκάστοτε νέου δίσκου, νέο βραβείο πωλήσεων. Ο Jackson έχει πλέον μετατρέψει τη ζωή του σε αδιάκοπη παράσταση για όλον τον πλανήτη. Καταλαβαίνω ότι ακούγεται περίεργο, αλλά στην Αμερική δεν μπορεί να κάνει βήμα χωρίς να γίνει είδηση ακόμα και τώρα που μετά από εκείνο το σκάνδαλο σεξουαλικής κακοποίησης (για την ιστορία να αναφέρουμε ότι οι δυο πλευρές κατέληξαν σε συμβιβασμό εκτός δικαστηρίου) η δημοτικότητά του εκεί είναι πολύ χαμηλή.
Φαίνεται ότι τα σκανδαλοθηρικά έντυπα όσο τον πολεμάνε τόσο τον κρατάνε «ζωντανό» διατηρώντας το όνομά του στην επικαιρότητα. Βλέπετε είναι δύσκολο να διατηρηθείς στην επικαιρότητα όταν κυκλοφορείς μουσική κάθε 5 (κατά μέσο όρο) χρόνια ακόμα κι αν λέγεσαι Michael Jackson.
ΟΙ ΔΙΣΚΟΙ
Φτάσαμε και στη μαγική λέξη... μουσική. Γιατί πέρα από φήμες και σκάνδαλα ο Μάικλ κυκλοφορεί και δίσκους και μάλιστα πολύ καλούς για το είδος τους. Παρακάτω παρουσιάζονται οι σόλο δίσκοι του Μάικλ Τζάκσον με εξαίρεση το "Farewell my summer love", ηχογραφημένο για λογαριασμό της Motown (το οποίο στάθηκε αδύνατο να βρω όσο και αν προσπάθησα...)
OFF THE WALL
Κανείς δεν μπορούσε να αντιληφθεί ότι αυτός ο δίσκος που κυκλοφόρησε το 1979 ήταν το πρώτο βήμα για έναν bigger than life καλλιτέχνη. Ο Quincy Jones είτε διαισθητικά είτε από εμπειρία καταλαβαίνει ότι έχει στα χέρια του (μερικοί υποστηρίζουν και στο κρεβάτι του, άλλη μια φήμη) ένα τεράστιο ταλέντο και αποφασίζει να το βοηθήσει όσο μπορεί. Φέρνει στο στούντιο τον Bobby Colomby μέλος της θρυλικής ομάδας Blond καθώς επίσης και τον Rod Temperton ο οποίος θα συμμετάσχει και στο "Thriller". Το αποτέλεσμα είναι πολύ καλό. Η χρήση των synthesizer-drums καθώς και των «θαμπών» ήχων από πλήκτρα και Rhodes ανανεώνει την χορευτική μουσική η οποία στα τέλη της δεκαετίας του 70 αρχίζει να πνέει τα λοίσθια. Οι ιδέες της παραγωγής αναδεικνύουν τις πολύ καλές συνθέσεις και η παθιασμένη ερμηνεία (σε πολλά σημεία ο αμύητος δεν καταλαβαίνει ότι είναι ο Τζάκσον που τραγουδάει) του νεαρού τότε Μάικλ απογειώνουν τον δίσκο: "Off the wall", "Rock with you", "Don't stop till you get enough", "She's out of my life" και ο δίσκος σκαρφαλώνει στο νούμερο 2 ενώ ο ίδιος ο Μάικλ κερδίζει το πρώτο του Grammy ως καλύτερος ερμηνευτής rhythm'n'blues για το 1979. Και ήταν μόνο η αρχή. (Να σημειωθεί ότι στην δεύτερη πλευρά του δίσκου ακούμε το "Girlfriend" ένα τραγούδι του Paul Mc Cartney, που σήμανε την αρχή της φιλίας των δύο σταρ αλλά και των εμπορικών τους συναλλαγών - ο Τζάκσον έχει αγοράσει τα δικαιώματα των δίσκων των Beatles από τον Paul αντί του ποσού των $ 50.000.000). 8/10
THRILLER
Πρακτικά χρειάζεται ένα ολόκληρο άρθρο για να αναπτύξουμε την επίδραση που είχε αυτός ο δίσκος στο χώρο της pop μουσικής. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή ξεκινώντας από τα ήδη γνωστά στοιχεία. Το "Thriller" είναι το άλμπουμ με τις περισσότερες πωλήσεις όλων των εποχών με 52.000.000 αντίτυπα. (Το 1999 το ρεκόρ είχε ισοφαριστεί από ένα διπλό ζωντανά ηχογραφημένο άλμπουμ των Eagles και το 2000 ο Μάικλ ξαναπήρε τα σκήπτρα). Επίσης το 'Billie Jean' είναι το πρώτο video clip μαύρου καλλιτέχνη που έπαιξε ποτέ το MTV το οποίο το 1982 μετρούσε ένα χρόνο ζωής. Το άλμπουμ αυτό ήταν ουσιαστικά ο λόγος που ο Μάικλ Τζάκσον πέρασε στην ιστορία και δεν είναι τυχαίο. Ο δίσκος αυτός δεν έχει μέτριο κομμάτι, είναι υπόδειγμα pop soul μουσικής. Σφιχτοί ρυθμοί, «χοροπηδηχτά» μπάσα και πάνω από όλα μελωδίες που έχουν μείνει κλασικές.
Ποιος δεν θυμάται κομμάτια που έχουν μείνει κλασικά όπως το 'Billie Jean', 'Beat it' (στο οποίο σολάρει ο Eddie Van Halen), 'Thriller'... Και δεν είναι μόνο αυτά βεβαίως. Σε αυτόν τον δίσκο βρίσκουμε ακόμα το 'Human Nature' γραμμένο από τον S. Porcaro των Toto, το 'The girl is mine' ένα ντουέτο με τον Mc Cartney, το 'Wanna be startin' something' ένα πολύ ρυθμικό τραγούδι που ανοίγει εντυπωσιακά τον δίσκο γεμάτο από αφρικάνικους ρυθμούς και χωρωδίες, ένα από τα τραγούδια που καθιέρωσαν την φήμη του Τζάκσον ως εκρηκτικού ερμηνευτή και performer. Ο δίσκος περιέχει 9 τραγούδια και πιστέψτε με όλα ακόμα και τώρα θα χτυπούσαν κορυφή σε κάθε πίνακα επιτυχιών που σέβεται τον εαυτό του. Και βέβαια πέρα από κάθε καλλιτεχνική αξία και το μάρκετινγκ έχει παίξει το ρόλο του στη δημιουργία του θρύλου αυτού του δίσκου. Για πρώτη φορά βλέπουμε προσεγμένα και πανάκριβα βίντεο για κάθε τραγούδι (η επίδραση στα μουσικά πράγματα που λέγαμε). Πρώτα κυκλοφορεί το video του 'Billie Jean' το οποίο εκείνη την εποχή κόστισε $250.000 ποσό τεράστιο για μουσική ταινία, μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στο 1983. Το τραγούδι ανεβαίνει στο νούμερο 1 και τότε το επιτελείο του Μάικλ κάνει κάτι τελείως παράτολμο. Ρίχνει στην αγορά και το βίντεο του 'Beat it'. Εμπορικά ήταν μια τελείως ριψοκίνδυνη κίνηση καθώς θα αποδυνάμωνε την δυναμική του 'Billie Jean'. Το αποτέλεσμα δικαίωσε τους εμπνευστές της ιδέας καθώς τα δύο τραγούδια για 3 εβδομάδες βρέθηκαν μαζί στο νούμερο 1 των τσαρτ. Και βέβαια καίριο χτύπημα ήταν το 'Thriller', το οποίο γυρίστηκε σε φιλμ και η πλήρης διάρκειά του φτάνει τα 25 λεπτά, απαγορευτική για τηλεοπτική μετάδοση. Αν κάπου κάπου χαζεύετε το TV ΒΑΛΚΑΝΙΑ που παίζει συνέχεια βίντεο από τη δεκαετία του 80 θα το πετύχετε. ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΟΛΟΚΛΗΡΟ αξίζει τον κόπο. (Ο Γιώργος Αλκαίος πάντως πρέπει να το είδε πολλές φορές και αποφάσισε να κλέψει την ιδέα για το δικό του «Σημάδι δείξε» ).
Πάντως και οι συγκυρίες έπαιξαν το ρόλο τους στις ιλιγγιώδεις πωλήσεις του δίσκου αυτού. Στις 16 Μαίου του 1983 έλαβε χώρα ένα τηλεοπτικό σόου με τίτλο «Motown 25: χθες, σήμερα, πάντοτε» για να γιορταστούν τα 25 χρόνια της Motown. Στο σόου αυτό ο Τζάκσον για πρώτη φορά θα παρουσιάσει τις χορευτικές φιγούρες που έγιναν αργότερα σήμα κατατεθέν του. Το όνομά τους; Moonwalk. Θα φορέσει το καπέλο, το άσπρο γάντι στο αριστερό χέρι και θα αρχίσει να γλιστράει πάνω στην σκηνή σαν να μην υπάρχει βαρύτητα. Οι θεατές πετάγονται από τις θέσεις τους και ουρλιάζουν ενθουσιασμένοι με τον 25χρονο σταρ που μοιάζει να χορεύει στο φεγγάρι. Οι πιο μυημένοι από αυτούς γνωρίζουν ότι οι φιγούρες αυτές αποτελούν μέρος του ρεπερτορίου των χορευτών του γκέτο. Ο Τζάκσον ποτέ δεν το έκρυψε αυτό. Αλλά ποιος ακούει; Στις 16 Μαίου του 1983 ένας σταρ έχει γεννηθεί.
Λίγο πολύ αυτή είναι η ιστορία του 'Thriller' LP. Ένας δίσκος με εκπληκτικά τραγούδια , παρόμοια των οποίων ο Τζάκσον δεν πρόκειται να ξανατραγουδήσει. Ένας δίσκος επιτομή για την μαύρη μουσική των τελευταίων δεκαετιών (και αφήστε όλους τους δημοσιογράφους να ανακαλύπτουν κάθε τόσο τον διάδοχο του Τζάκσον), ένας δίσκος που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργούσε από εκεί και μετά η μουσική βιομηχανία. Όποιο είδος μουσικής κι αν ακούτε αυτός ο δίσκος χωράει στη δισκοθήκη σας. 10/10 (και να σκεφτεί κανείς ότι ο δίσκος δεν σπρώχτηκε από καμιά περιοδεία)
BAD
Ο επόμενος δίσκος του Τζάκσον μετά από το 'Thriller' δεν θα ήταν εύκολη υπόθεση. Οι προσδοκίες, καλλιτεχνικές και εμπορικές, ήταν πολύ υψηλές και πώς αλλιώς θα μπορούσαν βέβαια να είναι; 52.000.000 αντίτυπα πωλήσεων, 8 βραβεία Grammy (ένα ρεκόρ που πρόσφατα ισοφάρισε ο Santana με το Supernatural) και τρία νούμερο 1 singles είναι όντως μεγάλο φορτίο. Δεν είναι τυχαίο δηλαδή ότι το 'Bad' κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 1987, πέντε ολόκληρα χρόνια μετά τον προκάτοχό του. Στα πέντε αυτά χρόνια που μεσολάβησαν ο Τζάκσον δεν έμεινε άπραγος : Άλλαξε ακόμα περισσότερο την εμφάνισή του με πλαστικές επεμβάσεις, άνοιξε το χρώμα του δέρματός του, απομονώθηκε κι άλλο από τον κόσμο, αγόρασε ως κατοικίδια ένα φίδι, έναν πίθηκο, ένα λάμα, έχτισε το σπίτι των ονείρων του (ένα τεράστιο ράντσο στην Καλιφόρνια με την ονομασία Neverland), αγόρασε τον κατάλογο των τραγουδιών των Beatles, άρχισε να κυκλοφορεί με ιατρική μάσκα σε δημόσιους χώρους και πάνω σε αναπηρικό καροτσάκι και ενίσχυσε το προφίλ του ως φίλος των παιδιών και πρόβαλλε την επιθυμία του για έναν καλύτερο κόσμο με συμμετοχή σε διάφορες αγαθοεργίες. (είναι ο ένας από τους δύο συνθέτες του 'We are the world', ο άλλος είναι ο Lionel Richie). Πιο απλά σε αυτά τα πέντε χρόνια «έστησε» την εικόνα του απόκοσμου και άφυλου καλλιτέχνη που νοιάζεται για την τέχνη του και αποζητά την φιλία των παιδιών.
Το 'Bad' προετοιμάστηκε με άκρα μυστικότητα και πρώτο τραγούδι προπομπός του δίσκου κυκλοφόρησε το 'I just can't stop loving you' ένα ερωτικό ντουέτο με την Siedah Garret το οποίο παρόλο που ήταν μια κοινότυπη μπαλάντα πήγε αμέσως στην κορυφή μάλλον από κεκτημένη ταχύτητα. 'Όχι το 'Bad' δεν είναι κακός δίσκος, δεν είναι καν μέτριος δίσκος, απεναντίας πρόκειται για πολύ καλό δίσκο, τον τελευταίο καλό δίσκο του Τζάκσον. Απλά ήρθε μετά από το υπερεπιτυχημένο 'Thriller' οπότε οι συγκρίσεις δεν το ευνοούσαν. Γεμάτο από singles, τραγούδια δυναμίτες, αυτός ο δίσκος έκανε τα δικά του ρεκόρ: 5 νούμερο 1 singles, 4 βραβεία Grammy και τρίτο πιο πουλημένο άλμπουμ όλων των εποχών στην ίδια θέση με το 'The dark side of the moon' των Pink Floyd.
Για μια ακόμη φορά το ταλέντο των δύο συνεργατών (Τζάκσον και Τζόουνς) κάνει το θαύμα του. Ο Quincy Jones κρατάει το μαγικό ραβδί της παραγωγής και μετατρέπει μερικά συμπαθητικά ριφάκια σε τραγούδια που θα χορέψει ολόκληρος ο πλανήτης. Από την άλλη πλευρά ο Τζάκσον κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα από όλα: τραγουδά με πάθος ακόμα και την πιο κοινότυπη στιχουργική ιδέα και της δίνει αξία χωρίς να γίνεται γραφικός. Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι διανύουμε την δεκαετία του 80, την δεκαετία των mega stars των οποίων κάθε κίνηση θεωρείται a priori σωστή και δημιουργεί νέες μόδες. Ο Τζάκσον λοιπόν τραγουδάει για αγάπες ('Liberian Girl', 'I just can't stop loving you'), για γκρούπις ('Dirty Diana'), για έναν καλύτερο κόσμο ('Another part of me', 'Man in the mirror'), γίνεται το κακό παιδί που ενδόμυχα πάντα θα ήθελε να είναι ('Bad') και τέλος περιγράφει τον φόνο μιας κοπέλας ('Smooth Criminal'). Ο δίσκος περιέχει ακόμα ένα ντουέτο με τον Stevie Wonder ('Just good friends') πλούσιο σε keyboard-guitars και ήχους από Yamaha DX7, ενώ στο cd βρίσκουμε και το 'Leave me alone' -αιχμή στους δημοσιογράφους που δεν τον αφήνουν σε ησυχία.
Τι μένει από όλα αυτά; 10 τραγούδια με groove, ενέργεια, έκρηξη, εκατομμύρια οπαδών σε όλο τον κόσμο κάθε ηλικίας που αποθεώνουν τον Τζάκσον σε κάθε του κίνηση (ο Μητσοτάκης σε παλιά του συνέντευξη στο ΚΛΙΚ δήλωσε ότι θαυμάζει τον Τζάκσον γιατί μπορεί να επηρεάζει τόσο μεγάλες μάζες ανθρώπων), αυτοκόλλητα, συνθήματα και μπλουζάκια με το όνομα και το πρόσωπο του Μάικλ και βέβαια ένα γκρίζο -πια- πλάσμα που χαμογελά αμήχανα στους φωτογραφικούς φακούς και χαλαρώνει παίζοντας με τον πίθηκό του στην έπαυλή του. Συμπερασματικά, το 'Bad' είναι ένας πολύ καλός δίσκος, η τελευταία αναλαμπή του καλλιτέχνη, αλλά 'Thriller' δεν είναι. 8/10
DANGEROUS
Η δεκαετία του 90 σήμανε το τέλος των μεγάλων ονομάτων της προηγούμενης δεκαετίας. Ο Prince άρχισε τα παιχνίδια με το όνομά του και τα αναμασήματα του Hendrix και του Clinton, η Madonna κυκλοφόρησε τα πιο αδιάφορα τραγούδια της και μας έδειξε κάθε σημείο του σώματός της, ο George Michael διακήρυξε παντού την επιθυμία του να αντιμετωπίζεται ως σκεπτόμενος καλλιτέχνης και όχι ως sex symbol και ο Michael Jackson; Αυτός κυκλοφόρησε ίσως τον χειρότερο δίσκο του, το 'Dangerous'. Ένας δίσκος χωρίς τα απαραίτητα hook που χρειάζονται τα ποπ τραγούδια για να ανέβουν στην κορυφή, μα πάνω από όλα ένας δίσκος που δεν είχε καμιά μα καμιά ιδέα. Πιο άσπρος από ποτέ κυκλοφορεί το 'Black or white', τραγούδι κατά των ρατσιστικών αντιλήψεων. Και βέβαια είναι μεγάλη η ειρωνεία να το λέει αυτό ο άνθρωπος που απαρνήθηκε την καταγωγή του. Οι δικαιολογίες περί δερματικής ασθένειας απευθύνονται μόνο στους αφελείς.
Μια σειρά από τραγούδια που συνοδεύονται από βίντεο υπερπαραγωγές με πασίγνωστους καλεσμένους (στο 'Remember the time' εμφανίζονται οι Eddie Murphy, Iman και Magic Johnson, στο 'Jam' ο Michael Jordan στο 'In the closet' η Naomi Campel) εμπορικά σώζουν την κατάσταση (15.000.000 παγκοσμίως) αλλά είναι γεγονός ότι αν εξαιρέσουμε ένα δύο τραγούδια όπως το 'Who is it' που σαν ιδέα και ενορχήστρωση πατάει στο 'Billie Jean' ή το 'Keep the faith', ένα συμπαθητικό τραγούδι με gospel χροιά ο δίσκος αυτός ήταν αχρείαστος. Και εδώ βέβαια φαίνεται η απουσία του Quincy Jones από την παραγωγή καθώς διακόπηκε η συνεργασία των δύο. Ο Τζάκσον αποφάσισε να εμπιστευτεί τις δικές του δυνάμεις ενώ επίσης προσέλαβε και το δίδυμο Jam / Lewis οι οποίοι ήταν κατά κάποιο τρόπο οι εφευρέτες του new swing beat που τότε έκανε θραύση στην Αμερική. Το λάθος ήταν διπλό: Πρώτον δεν βάζεις έναν σταρ που παίζει σε δικό του γήπεδο να προσαρμοστεί σε τρέχουσες μουσικές μόδες (ποιος θυμάται το swing beat σήμερα;) και δεύτερον όταν είσαι ο Τζάκσον δεν ακολουθείς μόδες τις φτιάχνεις ο ίδιος εκτός βέβαια και αν είσαι ο Bowie, οπότε μπορείς να οικοιοποιηθείς τα πάντα χωρίς να χάσεις την προσωπικότητά σου. Ο Τζάκσον σε αυτόν τον δίσκο πλήρωσε την αδυναμία του να προσαρμόζει το στυλ και το ταλέντο του στις απαιτήσεις των καιρών, γεγονός που οφείλεται καθαρά στην αλαζονεία του. 5/10 (το γεγονός ότι συμμετέχει σε ένα τραγούδι και ο Slash δεν νομίζω ότι ενδιαφέρει κανέναν).
HIStory (the greatest hits vol. 1)
Όχι δεν πρόκειται για ορθογραφικό λάθος, μάλλον για αισθητικό λάθος του καλλιτέχνη πρόκειται που αποφασίζει να κάνει ένα λογοπαίγνιο μεταξύ της ιστορίας και της δικής του ιστορίας. Μπερδευτήκατε; Ο καιρός που μεσολάβησε από το 1991 που κυκλοφόρησε ο προηγούμενος δίσκος του Τζάκσον μέχρι το καλοκαίρι του 1995 ήταν εφιαλτικός. Βγαίνουν στον τύπο φωτογραφίες από συναυλίες του Τζάκσον που παρουσιάζουν ένα πρόσωπο αλλοιωμένο από τις πλαστικές επεμβάσεις. Ο Τζάκσον απαντά με μηνύσεις ενώ η γνωστή αγγλική tabloid Daily Mirror, προκηρύσσει ένα πρωτότυπο διαγωνισμό: δίνει $50.000 σε όποιον τους πάει φωτογραφία του Τζάκσον χωρίς μακιγιάζ. Και όλα αυτά συμβαίνουν από την πρώτη συναυλία του Τζάκσον για να προωθήσει το Dangerous. Η περιοδεία του με το ίδιο όνομα αποδεικνύεται όχι μόνο επικίνδυνη αλλά και καταστροφική. Εν μέσω περιοδείας εμφανίζεται κάποιος οδοντίατρος ο οποίος μηνύει τον Τζάκσον για σεξουαλική κακοποίηση του 12χρονου γιου του. Όλα καταρρέουν. Οι εφημερίδες βρίσκουν θέμα για να καλύψουν σε ένα νεκρό δημοσιογραφικά καλοκαίρι και ο Τζάκσον βρίσκει το μπελά του. Στην Αμερική τον έχουν ήδη σταυρώσει. Γιατί οι Αμερικανοί είναι πολύ ευαίσθητοι σε θέματα σεξουαλικής κακοποίησης και ειδικά παιδικής. Αρχίζει λοιπόν μια διαδικασία ανακρίσεων ερευνών με σκοπό να συλλεχθούν στοιχεία για τη δίκη. Η δίκη δεν έγινε ποτέ. Επιτεύχθηκε συμβιβασμός εκτός δικαστηρίου. Σε κάποιο site διάβασα τα πάντα για την ιστορία αυτή αλλά είναι τόσο μπερδεμένα που δεν κατάλαβα τίποτα. Ο Μάικλ λοιπόν ήταν ελεύθερος αλλά το προφίλ του ανεπανόρθωτα ζημιωμένο.
Τι σχέση μπορούν να έχουν όλα αυτά με το HIStory; Μα αυτός ο δίσκος δεν είναι τίποτα άλλο από το μανιφέστο ενός μεγάλου καλλιτέχνη που αντεπιτίθεται. Όλα είναι πολύ καλά μελετημένα. Στο δίσκο αυτόν βρίσκουμε κάποια από τα πιο γνωστά του κομμάτια (μια υπενθύμιση του ποιος είναι άραγε;) και βέβαια 14 καινούργια κομμάτια. Ποιο είναι το λάθος του Τζάκο; Ενώ φώναζε ότι είναι αθώος σε πολλά από τα τραγούδια εδώ μοιάζει να απολογείται και ο θυμός του δεν είναι πειστικός, μοιάζει με τον θυμό ενός μικρού παιδιού, ενός κακομαθημένου παιδιού που δεν του έγινε το χατίρι. Και ενώ μουσικά ο δίσκος είναι ότι καλύτερο έχει κάνει μετά το 'Thriller' με παραγωγή από άλλο κυριολεκτικά πλανήτη θεματικά το πράγμα χωλαίνει. Γιατί ο Jackson είναι ποπ καλλιτέχνης και η έννοια του concept («με κατηγορήσατε άδικα αλλά τώρα επανέρχομαι δυνατός») τον κάνει να μοιάζει γραφικός. Κατά τα άλλα εδώ έχουμε ένα πολύ καλό και ρυθμικά στρυφνό πρώτο single ('Scream' - συμμετέχει η Janet Jackson), το οποίο δείχνει σε όλους τους επίδοξους βασιλιάδες του μαύρου ποπ ήχου ποιος είναι το αφεντικό, οικολογικές μπαλάντες που σώζονται κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή από τα χορωδιακά περάσματα ('Earthsong'), οι απαραίτητες κατηγορίες κατά του συστήματος ('They don't care about us', 'Too bad', 'Money', 'Tabloid junkie'), μια μπαλάντα σε μπαρόκ ρυθμό ('Little Susie'), δυο διασκευές σε τραγούδια των Beatles, Charlie Chaplin ('Come together', 'Smile') και τέλος μια μπαλάντα αδιάφορη αλλά γραμμένη για τα τσαρτ ('You are not alone'). Ο δίσκος είναι πολύ καλός πράγματι, αλλά δυστυχώς ήρθε σε μια εποχή που οτιδήποτε αφορούσε τον Τζάκσον προκαλούσε καχυποψία και γρήγορα έκανε τον κύκλο του. Αλλά πάντα έτσι γινόταν, οι δίσκοι αποκτούν αξία όχι μόνο από το περιεχόμενό τους αλλά και από την εποχή στην οποία κυκλοφορούν. 7/10
HIStory in the mix
Αδιάφορα house remix σε κομμάτια από το HIStory, τέτοια που καθένας μπορεί να κάνει στον υπολογιστή του και 5 νέα τραγούδια που το μόνο που έχουν να παρουσιάσουν είναι κάποιες δήθεν ηλεκτρονικές λούπες σε ρόλο ρυθμικού υπόβαθρου. Ο δίσκος μοιάζει περισσότερο μια αφορμή για την κυκλοφορία ένος νέου βίντεο του Μάικλ με τίτλο 'Ghosts' (οπτικοποίηση του ομώνυμου τραγουδιού ) βασισμένο σε μια ιδέα του Stephen King. Προσπεράστε... 2/10
ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ;
Ο Τζάκσον σε λίγο κυκλοφορεί έναν νέο δίσκο με τίτλο Invincible (Ανίκητος). Ίσως μάλιστα την ώρα που διαβάζετε αυτές τις γραμμές να έχει ήδη κυκλοφορήσει το νέο του single με τίτλο 'You rock my world'. Οι φήμες που έντεχνα διαρρέουν από το περιβάλλον του ίδιου μιλάνε για ότι καλύτερο έχει παρουσιάσει μέχρι τώρα, εκεί λένε ότι οφείλεται η διαρκής αναβολή της κυκλοφορίας του δίσκου, στην προσπάθεια για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Εγώ πάντως αμφιβάλλω... όλα αυτά γίνονται από τη μία για τη δημιουργία hype και από την άλλη από υπερβολικό άγχος. Γιατί όλοι ξέρουν ότι αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία του Τζάκο να ξαναποδείξει γιατί θεωρείται ο κορυφαίος διασκεδαστής. Είναι γνωστό ότι η καριέρα του έχει πάρει την κατιούσα. Το γεγονός ότι περιοδεύει σε μέρη όπου δεν είχε πατήσει ποτέ στις μέρες της μεγάλης του δόξας όπως είναι η Αφρική, η Ανατολική Ευρώπη τα λέει όλα. Το γεγονός ότι είναι πλέον πιο εύκολο να του πάρεις συνέντευξη μαρτυρά την αγωνία του να μείνει επίκαιρος και προπάντων προσιτός.
Μουσικά βέβαια δεν περιμένει κανείς καμιά έκπληξη από τον Τζάκσον παρά τις αντίθετες διαβεβαιώσεις των στελεχών της Sony. Το αφύσικο θα ήταν να κυκλοφορήσει κάτι τελείως διαφορετικό από ότι μας έχει συνηθίσει μέχρι τώρα. Άλλωστε δεν είναι μικρός, είναι πια 43 χρονών και έχει πίσω του 35 χρόνια καριέρας. Οι δυνάμεις λιγοστεύουν (ειδικά όταν οργώνεις την σκηνή για 2 ώρες σε κάθε συναυλία) οι ιδέες παύουν να είναι τόσο πρωτοποριακές. Και βέβαια ο Τζάκσον δεν είναι Μαντόνα να εμπιστευτεί τις τύχες της μουσικής του σε εναλλακτικά ονόματα της μουσικής. Πώς θα μπορούσε άλλωστε; Ο «βασιλιάς της ποπ» όπως αυτοανακηρύχτηκε έχει την πρώτη και την τελευταία λέξη σε όλα τα προϊόντα που φέρουν το όνομα του. Και το ζητούμενο είναι πάντα οι πωλήσεις. Φαίνεται ότι το 'Thriller' είναι ευλογία και κατάρα μαζί. Αισθάνομαι ότι αυτός ο δίσκος θα είναι και ο τελευταίος δίσκος του Τζάκσον. Όταν πια θα καταλάβει ότι το παιχνίδι δεν παίζεται με τους δικούς του όρους και επομένως δεν μπορεί να είναι το νούμερο 1 θα αποσυρθεί για να δραστηριοποιηθεί σε νέα πεδία. Ήδη λέγεται ότι θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε ταινία για τη ζωή του Πόε ενώ έχει ιδρύσει και μια εταιρία κινηματογραφικών παραγωγών σε συνεργασία με τον Μωχάμεντ Αλ Φαγιέντ. Πάντως αν τύχει και περάσει από τα μέρη μας για καμιά συναυλία μην τον χάσετε. Αν μη τι άλλο θα δείτε ζωντανά τον μεγαλύτερο εν ζωή σταρ και σίγουρα την πιο αμφιλεγόμενη προσωπικότητα της σόου μπιζ.