Πέρα από το High Fidelity
Η μουσικόφιλη πλευρά του συγγραφέα, όπως αποκαλύπτεται στα βιβλία και τις συνεντεύξεις του. Του Τάκη Κρεμμυδιώτη
Πρόλογος
Αντί προλόγου (ή μια ωδή στη Χίλντα)
Ναι, ναι, το ξέρω. Θα μου πείτε, τι δουλειά έχεις εσύ με τον Nick Hornby, αφού υπάρχει στο Mic.gr η Χίλντα Παπαδημητρίου. Όχι, δεν ήρθαν τα «άγρια» να διώξουν τα «ήμερα». Απλά, εκμεταλλευόμενος το δημιουργικό οίστρο της Χίλντας, είπα να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις για τον αγαπημένο χιουμορίστα, μουσικόφιλο, α ναι, και συγγραφέα Nick Hornby. Για την ακρίβεια, δε θα ήθελα να αναφερθώ μόνο στη συγγραφική του διάσταση, αλλά και στη μουσική, η οποία ελάχιστα υπολείπεται.
Κυρίως πρόλογος (ή ένα απλό θέμα εμπιστοσύνης)
Αλήθεια, θα εμπιστευόσασταν ποτέ για τη θέση του καλύτερου συγγραφέα σας έναν τύπο που όπου στεκόταν κι όπου βρισκόταν διακήρυσσε πως το καλύτερο τραγούδι όλων των εποχών είναι το “Thunder Road” του Bruce Springsteen; Αν το προχωρούσε, μάλιστα κι έλεγε πως το έχει ακούσει πάνω από 1.500 φορές, χωρίς καν να είναι Αμερικανός; Πόσο μάλλον, αν «το τερμάτιζε» λέγοντας πως το καλύτερο βιβλίο που έχει διαβάσει είναι το “Barnaby Rudge” του Charles Dickens;
Πάρτε ανάσα και συνεχίζουμε: Κάποιον που είχε την παρρησία σε δισκοκριτική του να τεκμηριώσει τους λόγους που κάνουν το “Kid A” των Radiohead έναν αδιάφορο έως κακό δίσκο; Έναν τύπο που έχει δηλώσει: «Έχω ταλέντο στην ανάλυση του παρελθόντος. Το παρόν είναι αυτό που δεν καταλαβαίνω». Ή που έχει γράψει στο “High Fidelity”: α. «Η pop μουσική μου αρέσει επειδή είμαι δυστυχισμένος ή είμαι δυστυχισμένος επειδή μου αρέσει η pop μουσική;», β. Φτιάχνοντας το Top 5 των συγκροτημάτων που πρέπει να τουφεκιστούν, όταν γίνει η μουσική επανάσταση, έβαλε μέσα τους Simple Minds, Michael Bolton, U2, Bryan Adams και Genesis, λέγοντας ότι στους Beatles έχει ήδη κάποιος τουφεκιστεί. Κι αν ακόμα πει κανείς πως τα δύο παραπάνω προφανώς γράφτηκαν για τις ανάγκες της πλοκής του βιβλίου, οπότε δεν είναι απαραίτητο να υιοθετούνται από τον ίδιο, αρκεί αυτό για να βάλει μέσα τους Genesis;
Ας μη σας κουράσω άλλο. Αν ήδη απαντήσατε όχι, τότε ίσως ραγίσατε την καρδιά του Nick Hornby. Εντάξει, όχι και τόσο όσο η Λόρα.
Μετα-πρόλογος (ή ο επιμένων νικά)
Μήπως όμως το ξανασκεφτόσασταν, αν βλέπατε πως μεταξύ των αγαπημένων του μουσικών είναι και οι Neil Young, Bob Dylan, Who, Kraftwerk και Solomon Burke; Ή ακόμα, αν λαμβάνατε υπόψη ότι προσπαθώντας να αποδομήσει τον τέλειο άντρα, έγραφε φράσεις όπως: «Πολλοί άντρες έχουν άψογα μουσικά γούστα, αλλά δε διαβάζουν, πολλοί διαβάζουν αλλά είναι χοντροί, πολλοί συμπαθούν το φεμινισμό αλλά έχουν ηλίθιες γενειάδες, πολλοί έχουν το χιούμορ του Γούντι Άλλεν αλλά μοιάζουν και με το Γούντι Άλλεν»;
Εντάξει, έτσι; Τώρα που κι εσείς οι επιφυλακτικοί έχετε απαντήσει καταφατικά, μπορούμε ανεπιφύλακτα να πάμε παρακάτω.
Η ζωή του με μια ανάσα
Στην εποχή του διαδικτύου, με την εύκολη πρόσβαση στην πληροφορία, τα κλασικά εκτενέστατα βιογραφικά, αν όχι τελείως βαρετά, μάλλον μοιάζουν εν πολλοίς περιττά. Έχοντας αυτό κατά νου, νομίζω πως είναι αρκετό να δώσουμε μερικές βασικές πληροφορίες για τον Nick Hornby, αφήνοντας αρκετά ενδιαφέροντα επιμέρους στοιχεία για να διανθίσουν τις επόμενες πτυχές της παρουσίασης αυτής.
Ο συγγραφέας, στιχουργός και σεναριογράφος Nicholas Peter John “Nick” Hornby γεννήθηκε στις 17 Απριλίου του 1957 στο Redhill της Μεγάλης Βρετανίας. Από τα έντεκα χρόνια του ζούσε με τη μητέρα του και την αδελφή του, η οποία είναι σύζυγος του συγγραφέα Robert Harris. Σπούδασε αγγλική λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο του Cambridge και ακολούθως εργάστηκε ως δάσκαλος, αλλά και δημοσιογράφος στα περιοδικά GQ, Time Out και The New Yorker, όπου έγραφε κυρίως για μουσικά θέματα. Τα πρώτα του μυθιστορήματα με τίτλους “High Fidelity” και “About A Boy” του άνοιξαν διάπλατα το δρόμο προς την επιτυχία, με αποτέλεσμα, μέχρι το 2009 να έχει πουλήσει περισσότερα από πέντε εκατομμύρια αντίτυπα. Επίσης, γράφει με ιδιαίτερη επιτυχία σενάρια για τη μεταφορά στον κινηματογράφο βιβλίων άλλων συγγραφέων, όπως τα “Wild”, “Brooklyn” και “An Education”, για το οποίο προτάθηκε για όσκαρ. Ως άλλος Alfred Hitchcock, έκανε την εμφάνισή του ως ηθοποιός στη βασισμένη στο φερώνυμο βιβλίο του ταινία “Fever Pitch”, παίζοντας τον προπονητή της σχολικής ομάδας ποδοσφαίρου. Έχει παντρευτεί δύο φορές και έχει τρεις γιους, από τους οποίους ο μεγαλύτερος Danny πάσχει από αυτισμό. Είναι ιδρυτής και βασικός δωρητής του ιδρύματος “Tree House School” που στηρίζει και εξασφαλίζει τη δυνατότητα για μόρφωση παιδιών που πάσχουν από αυτήν την ασθένεια. Είναι φανατικός ποδοσφαιρόφιλος και υποστηρικτής της Arsenal, οπότε σίγουρα έχει εδώ και καιρό εξοικειωθεί με την ιδέα του πρωταθλητισμού στα χαρτιά και μόνο.
Κομμάτια της ψυχής του (ή μερικά από τα βιβλία του)
O Hornby ασχολείται σε κύρια βάση με τη συγγραφή. Ξεκίνησε το 1992 και από τότε γράφει ανελλιπώς μυθιστορήματα, σενάρια, διηγήματα και ανθολογίες. Η αρχή που έγινε με το βιβλίο «Ο Πυρετός Της Μπάλας» (“Fever Pitch”) άνοιξε διάπλατα το δρόμο προς μία σημαντική καριέρα. Όλα ανεξαιρέτως τα βιβλία του είναι πολύ καλά. Επιλεκτικά αναφέρουμε τα “High Fidelity”, «Για Ένα Αγόρι», «Πώς Να Είσαι Καλός», «Η Κάθοδος Των Τεσσάρων», «Πίκρα…», «Η Τζούλιετ Γυμνή», “Funny Girl” και “31 Songs”.
Ύφος και θεματολογία
Ο Hornby είναι ένας «σύγχρονος» συγγραφέας. Δεν έχει ένα και μόνο στυλ. Εξελίσσεται μέσα από τη διαρκή συγγραφή, τα διαφορετικά οπτικά πεδία των ηρώων του, τις άξιες αναφοράς εμπειρίες του, αλλά και τα πολλά βιβλία που διαβάζει. Χρησιμοποιεί πρωτοπρόσωπη και τριτοπρόσωπη αφήγηση εναλλάσσοντας συχνά τους αφηγητές, παίζει με την εστίαση, αγαπά πολύ τις παρεκβάσεις και την προοικονομία. Η προτεραιότητά του να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, σε συνδυασμό με τις διαφορετικές τεχνικές που χρησιμοποιεί, του δίνει τη δυνατότητα να αναπτύσσει ακόμα και περιορισμένης δυναμικότητας θέματα σε μεγαλύτερη του αναμενομένου έκταση, χωρίς να αναλώνεται σε κουραστικές για τον αναγνώστη επαναλήψεις. Κι αυτό απαιτεί πραγματική ικανότητα!
Ένα άλλο «μυστικό» του είναι πως μπορεί να γράφει για θέματα που αληθινά αγαπά. Κάτι τέτοιο, βέβαια, είναι αποκλειστική δυνατότητα ή επιδίωξη κάθε συγγραφέα, αλλά ο συγκεκριμένος μπορεί να το κάνει πολύ επιτυχημένα. Νιώθει καλά μέσα στον μικρόκοσμό του και έχει την ικανότητα να τον εκθέτει με αφοπλιστική αμεσότητα και ειλικρίνεια, που κάποιες φορές θα μπορούσε ακόμα και να «τσαλακώσει» το προφίλ του. Αρέσκεται να γράφει για τη μουσική, τα σπορ και κάποια άβολα συναισθήματα και καταστάσεις με γνώμονα το πάθος των ηρώων του (και φυσικά το δικό του) για τη ζωή και την ανθρώπινη επικοινωνία. Ψαχουλεύει στα μύχια του εσωτερικού κόσμου τόσο των ανδρών, όσο και των γυναικών, εξερευνώντας την ψυχοσύνθεσή τους και προσπαθώντας να μάθει και να εξηγήσει τις εμμονές και τις αντιδράσεις τους.
Τα βιβλία του… αλλιώς!
Τα βιβλία του Nick Hornby δεν είναι φτιαγμένα απλώς για να διαβάζονται, αλλά και για να βλέπονται! Κι όχι μόνο να βλέπονται εσωτερικά από τον κάθε αναγνώστη τα διαδραματιζόμενα, αλλά και να υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς τους στην οθόνη. Αν διαβάζεις την ιστορία ενός συγγραφέα και δε μπορείς παράλληλα να τη βλέπεις, αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι δεν είναι καλή, αλλά σίγουρα σου επιτρέπει να την πεις μονοδιάστατη.
Πρώτη μεταφορά βιβλίου του στη μεγάλη οθόνη αποτέλεσε το “Fever Pitch” (1997) με πρωταγωνιστή τον Colin Firth. Το 2005 ακολούθησε μια διαφορετική εκδοχή του σε Αμερικανικό έδαφος, με τον Jimmy Fallon να υποδύεται το φανατικό οπαδό των Boston Red Socks! Το Αμερικανικό έδαφος ως τόπος που διαδραματίζεται η πλοκή επαναλήφθηκε με το “High Fidelity” (2000), όπου ο John Cusack φτιάχνει τις λίστες του στο Σικάγο, αντί για το Λονδίνο. Στο “About A Boy” (2002) ο Hugh Grant παρέμεινε στο οικείο του υποκριτικό πλαίσιο, μέσα όμως από ένα πολύ καλό σενάριο. Τέλος, το 2014 παίχτηκε το “A Long Way Down” με πρωταγωνιστή τον Pierce Brosnan.
Tο “High Fidelity” όμως δεν παρέμεινε μόνο σε κινηματογραφικό επίπεδο, αφού το 2006 έγινε μιούζικαλ, του οποίου τη μουσική έγραψε ο Tom Kitt, ενώ το σενάριο ο David Lindsay-Abaire και τους στίχους η Amanda Green. Υπάρχει όμως και παρουσία του στην τηλεόραση, τόσο με τη μεταφορά του “About A Boy” το 2014, όσο και με του ολοκαίνουργιου “Love, Nina” που βασίζεται στο βιβλίο της Nina Stibbe, το οποίο ο ίδιος διασκεύασε.
Καλό το ταλέντο, αλλά, από αναγνώριση πώς πάμε;
Εδώ που τα λέμε, στην περίπτωσή του, δεν ισχύει με τίποτα το ευφυολόγημα «τον γνωρίζει μόνο η μάννα του». Κι αυτό διότι «μετράει» αρκετά βραβεία. Θα μπορούσα να διακινδυνεύσω την πεποίθηση πως βαθιά - βαθιά μέσα του τα πιο αγαπημένα του είναι τα λιγότερο εκτυφλωτικά, δηλαδή εκείνο που πήρε το 1993 από το William Hill για το αθλητικό βιβλίο της χρονιάς (“Fever Pitch”) και εκείνο του 2012 για τη Σημαντική Συνεισφορά του στην αθλητική συγγραφή. Το 2006, μάλιστα, υπήρξε μια από τις καλύτερες χρονιές του, αφού πήρε το βραβείο Commonwealth Writers Prize και βραβεύτηκε από τους Los Angeles Times. Μεταξύ άλλων, έχει επίσης τιμηθεί με τα βραβεία E.M. Forster, National Books Critic Circle, Whitbread Novel και W.H. Smith.
Πόσους δίσκους έχεις;
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία για το ότι η μουσική είναι στο επίκεντρο της ζωής του Nick Hornby. Σε μια συνέντευξή του είχε δηλώσει πως «Ακούω μουσική καθημερινά. Δε νομίζω να μπορούσα να γράψω χωρίς αυτήν. Μη νομίσετε όμως ότι ακούω την ώρα που γράφω. Περισσότερο τη χρησιμοποιώ ως έμπνευση, μετατρέποντας τραγούδια σε λογοτεχνία». Ίσως έτσι εν μέρει εξηγείται η διαρκής τροφοδοσία της έμπνευσής του με εικόνες και συναισθήματα.
Όμως ο Hornby δεν είναι απλά φανατικός ακροατής και γνώστης της μουσικής, αλλά ασχολείται και μαζί της, συνεργαζόμενος με συγκροτήματα. Το πόσους βρίσκει σύμφωνους το γούστο του είναι σαφώς δευτερεύον. Σημαντικό είναι πως έχει το υπόβαθρο, αλλά και τον τρόπο να μας μιλά για τη μουσική. Καλό, όμως, θα ήταν να πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
1. Η μουσική στα βιβλία του
Χωρίς καμία δόση υπερβολής, θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα βιβλία του, εκτός από το ότι διαβάζονται και βλέπονται, ακούγονται! Κι αυτό διότι είναι κυριολεκτικά γεμάτα από μουσική. Μάλιστα, οι αναφορές στα τραγούδια είναι δοσμένες με τέτοιον τρόπο, ώστε να εκπλήσσουν ευχάριστα εκείνους που είναι σε θέση να αντιληφθούν πόσο στενά συνδέονται με την πλοκή, χωρίς όμως να στερούν κάτι ιδιαίτερο από τους μη ειδήμονες. Τι να κάνουμε; Η χαρά του να πιάνεις όλα τα υπονοούμενα, εκ των πραγμάτων, είναι προνόμιο των λίγων. Προσπαθώντας να ομαδοποιήσουμε τις μουσικές αναφορές του, μπορούμε να διακρίνουμε τις παρακάτω κατηγορίες:
α. Φανταστικές μπάντες
Καταρχάς, όπως είναι αναμενόμενο, υπάρχουν στα βιβλία του ονόματα από φανταστικές μπάντες. Κάποια μπορεί κανείς εύκολα να αντιληφθεί ως τέτοια, αλλά κάποια άλλα, που αποτελούν τα holy grail μανιωδών συλλεκτών βινυλίου ηρώων των βιβλίων του, μπορούν να δημιουργήσουν σύγχυση ακόμα και στους μυημένους αναγνώστες. Κλασικότερο παράδειγμα οι Liquorice Comfits, για τους οποίους έχουν γίνει τρελές αναζητήσεις στο διαδίκτυο. Άλλα φανταστικά ονόματα είναι των Kinky Wizards, Sonic Death Monkey, Barrytown και Sid James Experience.
β. Απαξιωμένες μπάντες (από τους ήρωες των βιβλίων του)
Δεν είναι και λίγες. Μερικές θα σας κάνουν να βγάλετε διάφορα επιφωνήματα, με τα περισσότερα να είναι χαράς. Προσέξτε όμως γιατί τα λιγότερα μπορεί να σας εκνευρίσουν!
Κάνουμε αρχή των αναφορών μας με τον Peter Frampton, για τον οποίο αξίζει να μεταφέρω παραφρασμένο το ίδιο το απόσπασμα αναφοράς από το “High Fidelity”: «Άκου Peter Frampton! “Show Me The Way”! Ο τύπος με την περμανάντ! Είχε κι εκείνο το ηλίθιο πράγμα που έκανε την κιθάρα του να ακούγεται σαν τη φωνή του Ντόναλντ Ντακ. “Frampton Comes Alive”: έμεινε στην κορυφή των αμερικανικών τσαρτ για καμιά πενηνταριά χρόνια, αφού το αγόρασαν όλοι οι χαζοί στο Λος Άντζελες, που έχουν καεί από την κόκα». Τα λόγια είναι περιττά. Όποιος έχει σχετικές οπτικές και ηχητικές παραστάσεις, ανεξάρτητα με το αν συμφωνεί, δε μπορεί να μείνει σοβαρός.
Οι ήρωές του τα έχουν και με ονόματα που έχουν τύχει πολύ μεγαλύτερης απήχησης, όπως των Diana Ross, Suede, St Etienne, Art Garfunkel, Meat Loaf, Simply Red, Tina Turner, Billy Joel, Mike Oldfield, Sting, Kate Bush και Pink Floyd. Μην του θυμώσετε, όμως. Πριν καν προλάβετε να τον κατηγορήσετε, θα ισχυριστεί ότι αυτά γράφτηκαν ποιητική αδεία και πως απηχούν απόψεις φανταστικών προσώπων, εκφρασμένες για τις ανάγκες της πλοκής. Άντε τώρα να τον αντικρούσετε βάσιμα, μιλώντας για αυτοβιογραφικό χαρακτήρα γραφής.
γ. 70’s (από τους ήρωες των βιβλίων του)
Πιθανότατα λόγω ηλικίας, αλλά και στενής σχέσης του με την ποιότητα, οι περισσότερες αναφορές του δεν αφορούν τη σύγχρονη μουσική. Τη μερίδα του λέοντος έχει η δεκαετία του ’70 (pop, rock, soul) και ακολουθούν κατά πρώτο λόγο αυτή του ’80 και δευτερευόντως εκείνη του ’90. Οι αναφορές που κάνουν οι ήρωες των βιβλίων του ή οι σχετικές αναγραφές είναι πάρα πολλές. Μεταξύ τους συναντάμε τους Beatles, Neil Young, Deep Purple, Howling Wolf, Joni Mitchell, Elton John, E.L.O., Who, Elvis Presley, Elvis Costello, Sex Pistols, Chuck Berry, Bob Dylan, Bruce Springsteen, Richard Thompson, Status Quo, Kraftwerk, Tom Robinson Band, Madness και Steely Dan. Δε νομίζω να υπάρχει κανείς που αμφιβάλλει για τα ακούσματά του. Ιδιαίτερα μάλιστα, αν λάβει υπόψη και την «άλλη πλευρά» των Otis Redding, Solomon Burke, Stevie Wonder, Booker T & The MG’s, Al Green, Aretha Franklin, Smokey Robinson, Jackson Five, Jimmy Cliff και Wailers.
δ. 80’s – 90’s (από τους ήρωες των βιβλίων του)
Δε χρειάζονται πολλά λόγια για τα ακούσματά του σχετικά και με τις εποχές αυτές. Στις γραμμές των βιβλίων του υπάρχουν πολλές μουσικές αναφορές, ανάμεσα στις οποίες διαβάζουμε τους Clash, Katrina And The Waves, Jesus And Mary Chain, REM, Primal Scream, Teenage Fanclub, Cowboy Junkies, Tracey Chapman και Nirvana. Τις δεκαετίες αυτές όντως τις έζησε μουσικά, αλλά μοιάζει να τις θεωρεί λιγότερο σημαντικές από την προγενέστερή τους, στην οποία ανήκει η μερίδα του λέοντος των αναφορών του.
2. Καλύτερα τραγούδια του, όπως τα δήλωσε ο ίδιος
Κι εδώ είναι ανεξάντλητος. Όσο χαίρονται οι άλλοι να τον ρωτούν για τα καλύτερά του τραγούδια, άλλο τόσο χαίρεται κι αυτός να απαντά. Οι πάρα πολλές λίστες που έχει δώσει έχουν σχετικά μικρές διαφορές, αλλά και ένα ακλόνητο στάνταρ: την πρωτιά. Επιλέγω ακολούθως χαρακτηριστικά δείγματα.
α. Σε μια από τις πάρα πολλές συνεντεύξεις του:
1. Bruce Springsteen: “Thunder Road”
2. The Clash: “(White Man) In Hammersmith Palais”
3 Marah: “My Heart Is The Bums On The Street”
4 Teenage Fanclub: “Your Love Is The Place Where I Come From”
5 Marvin Gaye: “Let's Get It On”
6 OV Wright: “That's the Way I Feel About Cha”
7 The Bible: “Glorybound”
8 LL Cool J: “Going Back To Cali”
9 Prince And The New Power Generation: “Sexy MF”
10 Steve Earle: “Telephone Road”
β. Στο BBC 4 EIRE:
Λάβετε υπόψη τα παραπάνω, με τις εξής προσθήκες:
Bruce Springsteen: “Kitty’s Back”
Rod Stewart: “You Wear It Well”
Kate & Anna McGarrigle: Complainte pour St Catherine”
Jackson 5: “The Love You Save”
Ture kunda: Fatou Yo”
Joni Mitchell: “Night Ride Home”
γ. Στο βιβλίο του “31 Songs”:
Τα τραγούδια που παρουσιάζονται στις σελίδες του κατεξοχήν μουσικού βιβλίου του, κατά δήλωσή του, ανήκουν μεταξύ εκείνων που όχι μόνο του αρέσουν, αλλά που θα ήθελε να διαδώσει για να ακουστούν από όσο περισσότερους γίνεται. Για να δούμε, θα σας κάνει να τα αναζητήσετε;
1. Bruce Springsteen – “Thunder Road”
2. Teenage Fanclub – “Your Love Is The Place That I Come From”
3. Nelly Furtado – “I'm Like A Bird”
4. Led Zeppelin – “Heartbreaker”
5. Rufus Wainwright – “One Man Guy”
6. Santana – “Samba Pa Ti”
7. Rod Stewart – “Mama Been On My Mind”
8. Bob Dylan – “Can You Please Crawl Out of Your Window?”
9. The Beatles – “Rain”
10. Ani DiFranco – “You Had Time”
11. Aimee Mann – “I've Had It”
12. Paul Westerberg – “Born For Me”
13. Suicide – “Frankie Teardrop”
14. Teenage Fanclub – “Ain't That Enough”
15. J. Geils Band – “First I Look At The Purse”
16. Ben Folds Five – “Smoke”
17. Badly Drawn Boy – “A Minor Incident”
18. The Bible – “Glorybound”
19. Van Morrison – “Caravan”
20. Butch Hancock & Marce LaCouture – “So I'll Run”
21. Gregory Isaacs – “Puff The Magic Dragon”
22. Ian Dury & the Blockheads – “Reasons To Be Cheerful, Part 3”
23. Richard and Linda Thompson – “The Calvary Cross”
24. Jackson Browne – “Late For The Sky”
25. Mark Mulcahy – “Hey Self-Defeater”
26. The Velvelettes – “Needle In A Haystack”
27. O.V. Wright – “Let's Straighten It Out”
28. Royksopp – “Royksopp's Night Out”
29. The Avalanches – “Frontier Psychiatrist”
30. Soulwax – “No Fun/Push It”
31. Patti Smith Group – “Pissing In A River”
3. Συνεργασίες με μπάντες
Ο Hornby περιόδευσε με τη rock μπάντα των Marah σε Ευρώπη και Αμερική, ανεβαίνοντας μάλιστα συχνά στη σκηνή μαζί τους για να διαβάσει κείμενά του σχετικά με τη μουσική και το ρόλο που αυτή διαδραματίζει στη ζωή του. Επίσης, έχει συνεργαστεί με τον Ben Folds, με τις περισσότερες επαφές τους να έχουν γίνει μέσω e-mail και τη συνδρομή της Rebecca Milzoff, γράφοντας μάλιστα τους στίχους στο άλμπουμ του Ben “Lonely Avenue”.
Η μουσική σοφία του σε λίγες λέξεις
Η λατρεία του για τη μουσική προκύπτει αβίαστα και από διάφορα «αποστάγματα σοφίας» που έχει γράψει. Διαλέγω δειγματοληπτικά και μεταφέρω παραφρασμένα τα παρακάτω, μέσα από έναν ανεξάντλητο κατάλογο.
«Το να έχεις μια μεγάλη συλλογή δίσκων δε σε εμποδίζει από το να έχεις ταυτόχρονα και μία σχέση».
«Υπάρχουν τύποι που θέλουν να αγοράσουν οπωσδήποτε ένα δίσκο κάθε Σάββατο και αν δε γυρίσουν στο σπίτι με μια τετράγωνη σακούλα, νιώθουν πως κάτι τους λείπει».
«Πρέπει να συντάξω ερωτηματολόγιο για υποψήφιες ερωμένες, προκειμένου να προστατευθούν οι άντρες από το ενδεχόμενο να κοιμηθούν με κάποια που θα έχει όλους τους δίσκους του Julio Inglesias».
«Τη μοναδική εποχή που ένιωθα ασυγκράτητος κατάλαβα ότι η ορμή μου ήταν ψεύτικη. Δεν ανήκε σε μένα, αλλά στη μουσική».
Με δυο λόγια, όλα αυτά είναι τόσο αντιπροσωπευτικά της ψυχοσύνθεσης του κολλημένου μουσικόφιλου, που απλά δεν είναι δυνατό να γραφτούν ως προϊόντα οποιουδήποτε λογοτεχνικού οίστρου, αν ο συγγραφέας δεν τα έχει βιώσει σε απόλυτο βαθμό.
Σύντομη παρουσίαση των μεταφρασμένων βιβλίων του
Οι περιλήψεις της πλοκής αναγράφονται όπως αυτές εκτίθενται στα οπισθόφυλλα των βιβλίων.
Τίτλος: Ο Πυρετός Της Μπάλας (1992)
Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα
Περίληψη: Ποδόσφαιρο. Σε όποια χώρα του κόσμου και αν έχει γεννηθεί, ο οπαδός μιας ομάδας έχει την ίδια ψυχολογία. Ο πολυβραβευμένος συγγραφέας Νικ Χόρνμπυ περιγράφει τις εμπειρίες του ως οπαδός της Άρσεναλ. Το πάθος για την ομάδα, οι σχέσεις, η φιλία, η οικογένεια, η ευτυχία και η απογοήτευση αποτελούν τις έμμονες ιδέες του - τόσο όμοιες, σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν ζει ο οπαδός, όποια ομάδα κι αν υποστηρίζει. Δεν είναι μόνο το καλύτερο βιβλίο για το ποδόσφαιρο που έχει γραφτεί ποτέ, αλλά θεωρείται και το πιο αστείο. Ξεκάθαρα διασκεδαστικό. Ακόμα και αυτοί που μισούν το ποδόσφαιρο θα το απολαύσουν.
Τίτλος: High Fidelity (1995)
Εκδόσεις: Πατάκη
Περίληψη: Είναι δυνατόν να μοιραστείς τη ζωή σου με κάποιον που έχει συλλογή δίσκων ασύμβατη με τη δική σου; Μήπως, αν ακούς συνεχώς τα τραγούδια που μιλάνε για χωρισμούς κι ερωτικές απογοητεύσεις, δυστυχία και μοναξιά, η ζωή σου γίνεται άνω κάτω; Για τον Ρομπ Φλέμιγκ, 35 ετών, που είναι εθισμένος στην ποπ και ιδιοκτήτης καταστήματος δίσκων που κινδυνεύει να χρεοκοπήσει, αυτές οι ερωτήσεις απαιτούν επιτακτικά απαντήσεις. Η γυναίκα που αγαπούσε τον άφησε: αν επιστρέψει κοντά του, θα την αγαπάει όσο τώρα που του λείπει και νιώθει ότι τον έχει απορρίψει; Θα συνεχίσει να ζει σ' αυτό το δυαράκι το γεμάτο δίσκους βυνιλίου και cd ή πρέπει να μεγαλώσει επιτέλους, να ζήσει σε κανονικό σπίτι, να φτιάξει οικογένεια και να βρει μια πιο καθωσπρέπει δουλειά; Θα μάθει ποτέ πώς είναι να κάνεις έρωτα με μια τραγουδίστρια που έχει βγάλει δίσκο; Το δυσκολότερο πράγμα για τον Ρομπ είναι να πάψει να αξιολογεί τις καταστάσεις της ζωής του αυστηρά με όρους top 5, χωρίς κανένα συμβιβασμό: συγκροτήματα, βιβλία, ταινίες, τραγούδια - όλα μπαίνουν σε λίστες και κατατάσσονται. Ακόμα κι οι χωρισμοί του Ρομπ συνθέτουν ένα top 5, όπως τα καλύτερα ποπ τραγούδια όλων των εποχών, όπως τα καλύτερα τραγούδια που μιλάνε για τον θάνατο.
Τίτλος: Για Ένα Αγόρι (1998)
Εκδόσεις: Πατάκη
Περίληψη: Ο Γουίλ Φρίμαν είναι τριάντα έξι ετών και δεν έχει καμιά απολύτως διάθεση να κάνει παιδιά. Ούτε καταλαβαίνει γιατί όλος ο κόσμος τού έχει φάει τ' αυτιά να γίνει πατέρας. Ζει σ' ένα μοντέρνο διαμέρισμα στο Ίσλινγκτον, χωρίς παιχνίδια σκόρπια στο πάτωμα και χωρίς μαρμελάδες χυμένες πάνω στα CD του. Δε χρειάζεται να εργάζεται χάρη στα δικαιώματα που εισπράττει από ένα φριχτό χριστουγεννιάτικο τραγούδι που έτυχε να γράψει ο πατέρας του το 1938. Ο Γουίλ αντιλαμβάνεται, χάρη σ' ένα τυχαίο γεγονός, τη σημασία των χωρισμένων μαμάδων, ειδικά όταν αυτές μοιάζουν με την Τζούλι Κρίστι έτσι, μπλέκεται με μια ομάδα χωρισμένων μητέρων και επινοεί ένα γιο δύο χρονών, την απουσία του οποίου χρειάζεται να δικαιολογεί συνεχώς λέγοντας όλο και πιο τερατώδη ψέματα.
Τίτλος: Πώς να Είσαι καλός (2001)
Εκδόσεις: Πατάκη
Περίληψη: Σύμφωνα με τους δικούς της μπερδεμένους ηθικούς λογαριασμούς, η Κέιτι Καρ τη δικαιούται αυτή τη σχέση. Σε τελική ανάλυση είναι γιατρός, και οι γιατροί είναι αξιοπρεπείς άνθρωποι, και επιπλέον ο σύζυγός της ο Ντέιβιντ είναι ο αυτοαποκαλούμενος Πιο Οργισμένος Ανθρωπος του Βόρειου Λονδίνου. Εντούτοις, όταν ο Ντέιβιντ γίνεται ξαφνικά καλός, πραγματικά καλός, εξοργιστικά καλός, από αυτούς που μοιράζουνε όλα τους τα λεφτά στους φτωχούς, η Κέιτι δεν τα βγάζει πια πέρα και αναγκάζεται να θέσει στον εαυτό της μερικά βασανιστικά ερωτήματα...
Τίτλος: Η Κάθοδος Των Τεσσάρων (2005)
Εκδόσεις: Πατάκη
Περίληψη: Παραμονή Πρωτοχρονιάς στο Στέκι των Αυτοχείρων, τον ουρανοξύστη που προτιμούν όλοι όσοι θέλουν να αυτοκτονήσουν στο βόρειο Λονδίνο. Τέσσερις άγνωστοι πρόκειται να ανακαλύψουν σύντομα ότι το να δώσεις τέλος στη ζωή σου δεν είναι η προσωπική πράξη ακριβώς που περίμεναν ότι θα ήταν. Ο Μάρτιν Σαρπ, μαυρισμένος και με μαλλί περμανάντ, είναι ένας ατιμασμένος πρώην παρουσιαστής πρωινής τηλεοπτικής εκπομπής, ο οποίος τα είχε όλα -καριέρα, οικογένεια, διαμέρισμα σε ακριβή περιοχή- και τα χαράμισε όλα. Η αυτοκτονία είναι για τον Μάρτιν η λογική αντίδραση... Η Μορίν πρέπει να το κάνει απόψε, που έχει βάλει τον Μάττυ στην κλινική. Ο γιος της δεν μπόρεσε ποτέ να κάνει τίποτα απ' όσα κάνουν τα φυσιολογικά παιδιά -να περπατήσει ή να μιλήσει, ας πούμε- και η αφοσιωμένη μαμά του δεν μπορεί πια να τα βγάλει πέρα. Μισοτρελαμένη από ερωτική απογοήτευση, από μοναξιά κι εφηβικό άγχος, από επτά Μπακάρντι Μπρίζερ και δύο μπίρες, η Τζες είναι έτοιμη να πηδήξει -να απογειωθεί για την ακρίβεια- από την ταράτσα. Τέλος, ο Τζέι Τζέι -ψηλός, cool, Αμερικάνος, θυμίζει ροκ σταρ-, ο οποίος έχει λυγίσει από το βάρος των προβλημάτων του και τις πίτσες που κουβαλάει. Τέσσερις άγνωστοι, οι οποίοι μέχρι πριν από λίγα λεπτά ήταν εγκλωβισμένοι στη μοναξιά τους και αποφασισμένοι να δώσουν ένα τέλος σε όλα, μοιράζονται τις πίτσες και αρχίζουν να συζητούν… για να ανακαλύψουν ότι έχουν ακόμα λιγότερα κοινά απ' ό,τι υποψιάστηκαν στην αρχή. Αστείο, δραματικό και βαθιά συγκινητικό, το μυθιστόρημα του Νικ Χόρνμπυ θέτει μερικά μεγάλα ερωτήματα: για τη ζωή και το θάνατο, τους ξένους και τη φιλία, την αγάπη και τον πόνο, και για το αν μια παρέα αποτυχημένων και μια πίτσα μπορούν να σε βοηθήσουν να βγεις από τη μεγάλη και σκοτεινή νύχτα της ψυχής.
Τίτλος: Πίκρα… (2007)
Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα
Περίληψη: Ο Σαμ ζει για το σκέιτμπορντ, αλλά, όταν γνωρίζει σ’ ένα πάρτι την Αλίσια, το ένα φέρνει το άλλο και η κοπέλα μένει έγκυος. Πίκρα...
Ο Σαμ δεν έχει πια τίποτε άλλο παρά να εμπιστευτεί την «ομιλούσα» αφίσα του Τόνι Χοκ, του θεού του σκέιτμπορντ. Α, και να φύγει για ένα παράξενο ταξίδι στο μέλλον. Το βιβλίο αποτελεί μια πανέμορφη εξερεύνηση της «ανάληψης ευθυνών», όμως η πραγματική απόλαυση πηγάζει από τις διηγήσεις που πλαισιώνουν την ιστορία: τις παρεξηγήσεις, το χιούμορ, το «άλλο λέω και άλλο εννοώ». Ένα βιβλίο βαθιά ανθρώπινο.
Τίτλος: Η Τζούλιετ Γυμνή (2009)
Εκδόσεις: Πατάκη
Περίληψη: Η Άννι και ο Ντάνκαν έχουν ταιριάξει με απόλυτη φυσικότητα, όπως τα κομμάτια ενός παζλ. Ωστόσο, η παθιασμένη εμμονή του Ντάνκαν με τον Τάκερ Κρόου, έναν μονόχνοτο και βασανισμένο Αμερικανό ροκ σταρ, δεν τους άφησε ποτέ χρόνο για κάτι άλλο πιο εποικοδομητικό. Όπως, για παράδειγμα, να παντρευτούν, να κάνουν παιδιά ή να συζητήσουν οτιδήποτε δεν έχει σχέση με τον Τάκερ και την εξαφάνισή του έπειτα από κάποιο ανεξιχνίαστο περιστατικό είκοσι χρόνια πριν στις τουαλέτες ενός κλαμπ. Η Άννι πάντως έχει αρχίσει να αναρωτιέται μήπως χαράμισε δεκαπέντε χρόνια από τη ζωή της σε μια αδιέξοδη σχέση, κολλημένη σε μια άχαρη δουλειά, στην πιο βαρετή πόλη των μουντών αγγλικών ανατολικών ακτών. Και τότε, η δισκογραφική εταιρεία του Τάκερ κυκλοφορεί αιφνιδίως έναν δίσκο με unplugged εκτελέσεις των πιο διάσημων τραγουδιών του, από το θρυλικό άλμπουμ Τζούλιετ. είναι η πρώτη κυκλοφορία του Τάκερ εδώ και δεκαετίες. Η κυκλοφορία του δίσκου φέρνει απρόσμενες εξελίξεις: η Άννι αδυνατεί να δει τι καλό έχουν οι unplugged εκτελέσεις, ή γιατί είναι καλύτερες από τις πρωτότυπες, και ο Ντάνκαν βρίσκει παρηγοριά στο κρεβάτι μιας άλλης γυναίκας. Τότε, η Άννι νιώθει επιτέλους ελεύθερη να τον πετάξει έξω. Ο Ντάνκαν όμως δεν έχει δει ακόμα τα χειρότερα: η Άννι δεν είναι η μόνη που έχει αρνητική γνώμη για τον δίσκο. Όταν αποφασίζει να δημοσιεύσει την άποψή της στον ιστότοπο των φανατικών θαυμαστών του Τάκερ, δέχεται ένα μέιλ από τον πιο απίστευτο αποστολέα: τον Τάκερ Κρόου αυτοπροσώπως...
Επιμύθιο
Ο Nick Hornby δεν αποτελεί μία ακόμα κλασική περίπτωση συγγραφέα. Φυσικά, έχει την απαιτούμενη ευαίσθητη και ιδιαίτερη ματιά, προκειμένου να εντοπίζει τη θεματολογία των βιβλίων του. Δε θα γινόταν αλλιώς. Μόνο που στην περίπτωσή του, η ματιά του στρέφεται πιο συχνά προς τον εσωτερικό του κόσμο. Γι’ αυτό παθιάζεται να εξηγήσει τα δυσεξήγητα και τα ανεξήγητα, παλεύει να κάνει πιο απλές τις σχέσεις των ανθρώπων, προσθέτει γερές δόσεις ανατρεπτικού και φλεγματικού χιούμορ και τελικά αρνείται σθεναρά να παραδοθεί σε οποιαδήποτε απ τις ανασφάλειες που επίμονα τον πολιορκούν. Κι όλα αυτά, γνωρίζοντας πως δεν είναι καθόλου σε θέση ισχύος. Γι’ αυτό ακριβώς έχει αμεσότητα με τον αναγνώστη, ο οποίος συχνά συμπάσχει και συνδιασκεδάζει μαζί του, αναγνωρίζοντας στους ήρωες των βιβλίων ένα κομμάτι του εαυτού του. Ιδιαίτερα οι λάτρεις της μουσικής, που μπορούν να κατανοήσουν πλήρως μια παρεμβολή ενός συγκροτήματος ή ενός τραγουδιού στην πλοκή και τον ακριβή λόγο που αυτό τέθηκε στο σημείο εκείνο. Τον Hornby δεν τον νιώθεις ως έναν από τους καλούς σου παραμυθάδες, αλλά ως ένα φίλο, με τον οποίο θέλεις να βγεις για καφέ ή για μπύρες (ο πληθυντικός δεν είναι τυχαίος), επειδή θα περάσεις πολύ όμορφα. Υπάρχει κανείς, ειδικά στις μέρες μας, που δεν θεωρεί κάτι τέτοιο πολύτιμο;