Europe is my playground

Χώρα των ποιητών ή χώρα των πυρηνικών δοκιμών; Πατρίδα των επαναστάσεων ή πατρίδα των αντιφάσεων; Στοργική μητέρα νέων ιδεών ή, απλά, μήτρα βιομηχανικών αγαθών;

Φαίνεται ότι και οι ίδιοι οι Noir Desir γνωρίζουν πολύ καλά εδώ και πολλά χρόνια όλες αυτές τις αντιφάσεις στην πατρίδα τους την Γαλλία και θέλοντας, μάλλον όχι να ξεδιαλύνουν την σύγχυση αλλά να την υπογραμμίσουν και να την καταγγείλουν, φτιάχνουν μια rock μουσική που κι αυτή δημιουργεί σύγχυση ως προς τα συστατικά της στοιχεία.

Να το πούμε αλλιώς: Φανταστείτε τον Rimbaud ή τον Mallarme να θέλουν να ντύσουν μουσικά την ποίησή τους. Τι είδος μουσικής θα διάλεγαν; Μελωδική; Βίαιη; Μελωδική και βίαιη ταυτόχρονα; Απλή που να μοιάζει σύνθετη ή σύνθετη που να μοιάζει απλή;

Απ' αυτή λοιπόν την μαγική θα μπορούσαμε να πούμε σύγχυση, προκύπτει και η μαγεία στην μουσική των Noir Desir. Και βέβαια έχει την εξήγησή της μιας και βασική μορφή στο σχήμα είναι ο Bertrand Cantat, θαυμαστής του Rimbaud και του Mallarme που μη γνωρίζοντας να παίζει κανένα όργανο, απλά διορίστηκε αρχηγός και τραγουδιστής και μάλλον άφησε τους άλλους να βγάλουν τα κάστανα απ'τη φωτιά (αστειευόμαστε βέβαια και δεν υποτιμούμε καθόλου τη δουλειά του στο γκρουπ και όποιος αμφιβάλλει για του λόγου το αληθές ας δοκιμάσει να μεταφράσει απ'τα γαλλικά τους στίχους του και θα καταλάβει τι εννοούμε...)

Όλα άρχισαν το 1980 όταν ο Bertrand Cantat (από Νορμανδία μεριά) συνάντησε σ'ένα κολλέγιο του Μπορντώ τους συντρόφους του σ'αυτή την μακροχρόνια περιπέτεια που λέγεται Noir Desir : τον Denis Barthe (τύμπανα), τον Serge Teyssot-Gay (κιθάρα) και τον Frederic Vidalenc (μπάσο). Θαυμαστές του punk και του new wave ξόδεψαν κάμποσα χρονάκια (81-84) παίζοντας εδώ κι εκεί και μπαίνοντας και σε κανα studio περισσότερο για την πλάκα τους, παρά για το ότι έβρισκαν και καμιά προοπτική σ'αυτή την ενασχόληση.

Η τύχη άρχισε να τους χαμογελά όταν ένας ενθουσιασμένος τρελοαμερικάνος (ο Theo Hakola, τραγουδιστής των Passion Fodder) αποφάσισε το 1987 να τους κάνει παραγωγή σ'ένα mini lp. Τίτλος του "Ou veux-tu qu'je'regarde". Δείχνει ότι οι Noir Desir αρχίζουν να οριοθετούν την μουσική τους ταυτότητα και 2 χρόνια αργότερα προκύπτει το "Veuillez rendre l' ame a qui elle appartient" σε παραγωγή του Ian Broudie και συναντά κάποια αναγνώριση από τον μουσικό τύπο της Γαλλίας. Οι Noir Desir αρχίζουν τις εμφανίσεις τους στη Γαλλία αλλά και την Σοβιετική Ένωση περνώντας απ'τον Καναδά και την Τσεχοσλοβακία.

Μετά απ'αυτή την ολοφάνερη επιτυχία οι Noir Desir αναποδιάζουν (τί σημαίνει αυτό; Α.. δεν είναι τίποτα, μπορεί να συμβεί στον καθένα. Εμένα π.χ. μου συνέβη μετά τις καλοκαιρινές διακοπές κι αν αμφιβάλλετε γιαυτό ρωτήστε τον Μπάμπη για να δείτε τι τράβηξε μέχρι να γράψω το - προφανώς - άνευ λογοτεχνικής αξίας κείμενο που διαβάζετε αυτή τη στιγμή...). Αναποδιάζουν λοιπόν και δεν θέλουν τηλεοπτικές εμφανίσεις (στη Μενεγάκη ας πούμε της γαλλικής tv εκείνης της εποχής) κι όσο για την δισκογραφική τους εταιρία... μάλλον της είπαν να ψάξει για κανα Βολάνη. (Επί λέξει: ακούστηκε ότι είπαν «αν δεν σ'αρέσει το τσογλάνι ψάξε για κανα Βολάνη»...)

Τον Νοέμβριο του 90, μετά από μια περίοδο εσωστρέφειας και ιστορικών αναθεωρήσεων (: «τί Βολάνη τί τσογλάνι, όποιος έχει κώλο κλάνει») μπαίνουν στο studio και κατά Φλεβάρη του 91 προκύπτει το "Du ciment sous les plaines" με 14 κομμάτια εκ των οποίων τα 4 στα Αγγλικά.

Τους βγαίνει και μια σκληράδα στον ήχο (μάλλον έχει κι εκεί πλατεία Ναυαρίνου με μπύρα στα τέσσερα, μ'όλα τα επακόλουθα...) και σιγά σιγά έρχεται η επιτυχία με πωλήσεις 120.000 δίσκων (λίγο περισσότερα δηλαδή απ'τον Τσούκα «εκατό χιλιάδες δίσκοι» με το «παιδί μας έπεσε κάτω από τη βέσπα» κλπ κλπ) και αρχίζουν τα δρομολόγια Τόκιο, Παρίσι, Καναδάς. Όπερ σημαίνει κούραση και ας αφήσουμε τα παιδιά να ξεκουραστούν... για λίγους μήνες... για να μας παρουσιάσουν με καμάρι το Δεκέμβρη του 91 το νέο τους κατόρθωμα : Souvlaki... με πίττα... συγγνώμη, ήθελα να πω το "Tostaki" (σύντμηση των λέξεων Todo esta aqui) καινούργια δουλειά, ηχογραφημένη στην Αγγλία σε παραγωγή Ted Niceley.

Καταιγιστικός ήχος, απαισιόδοξη αλλά πανίσχυρη ποίηση. Μεγάλη και η αποδοχή από μέρους του κοινού που τους ακολουθεί στις εμφανίσεις τους (και στο Olympia de Paris, 3 και 4 Φλεβάρη 93).

Η προσωπικότητα του Cantat με την μαύρη και εκρηκτική ποίηση καθηλώνει το κοινό. Ε... τώρα, εδώ ο Κότσιρας έκανε μερικές εμφανίσεις εδώ κι εκεί και μας έπρηξε στα live cd, να μην βγάλουν και τα παιδιά κάτι να θυμούνται οι παλιοί και να διδάσκονται οι νέοι; Video λοιπόν και διπλό live cd με τίτλο "Dies Irae". 'Υστερα, όπως συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες και για να μην πιάσουμε και κορέους, δεν το ψιλοδιαλύουμε και λιγάκι; Ο κιθαρίστας Serge Teyssot-Gay ηχογραφεί μια προσωπική δουλειά το 91. Ο τραγουδιστής Bertrand Cantat έχει προβλήματα με τη φωνή του (εμ καημένε... ο Notis να δεις τί τράβηξε...) και ο μπασίστας Frederic Vidalenc... δε λέμε την κοπάνησε αλλά... ε, να... μια καλή κοπέλλα από σπίτι, ένας πονηρός πολιτευτής του βρήκε ένα πιο σίγουρο επάγγελμα, τέλος πάντων κάτι τέτοιο...

Παρ'ολη την αναποδιά τον Νοέμβρη του 96 προκύπτει η νέα τους δουλειά με τον αινιγματικό τίτλο "666.667 Club". (Σιγά το αίνιγμα: η κοπέλλα που λέγαμε δεν ήταν τελικά από σπίτι και μάλιστα δούλευε bar woman στο εν λόγω club το οποίο συχνά μάλλον επισκέπτονταν τα μέλη του γκρουπ μπας και ψήσουν τον άσωτο υιό να επιστρέψει... αλλά... πού!!)

Τί κάνουμε λοιπόν σ'αυτή την περίπτωση; Δόξα τω θεώ και την ανεργία, προσλαμβάνουμε καινούργιο μπασίστα (τον Jean Paul Roy) κι από δω παν κι οι άλλοι. Έτσι λοιπόν, και άνευ πλάκας, τα 13 καινούργια τραγούδια που περιέχει αυτή η δουλειά επιβεβαιώνουν και πάλι τη φήμη τους σαν το καλύτερο rock'n'roll γκρουπ της Γαλλίας. Ξανά προς τη δόξα τραβά λοιπόν και αρχίζουν ξανά οι πετυχημένες εμφανίσεις στο Παρίσι και σ'όλη τη Γαλλία. Περνώντας μάλιστα απ'την Toulon, πόλη που ελέγχεται από κάποια ξαδέρφια του ακατονόμαστου (αυτού ντε που αν τον αποκαλέσουμε ναζιστή θα μας κάνει μήνυση...) είπαν να κάνουν κι ένα forum (σε συνεργασία με διάφορους ομοιοπαθείς) κατά των γαμιόλ... τελοσπάντων, κατά των διαπνεομένων από κάποια συγκεκριμένα "ιδεώδη".

Οι πολιτικές και κοινωνικές τους θέσεις τους οδηγούν στο να οργανώσουν μια εκδήλωση διαμαρτυρίας με την ονομασία "Μια μέρα στο Μπορντώ" που συγκέντρωσε περισσότερους από 30.000 νέους. Ακολουθούν κι άλλες εκδηλώσεις μαζί με άλλα γκρουπ αλλά και με την παρουσία ανθρωπιστικών και αντιρατσιστικών οργανώσεων. Τον Φλεβάρη του 98 οι Noir Desir κερδίζουν τον τίτλο του καλύτερου γκρουπ της χρονιάς και του καλύτερου τραγουδιού με το "The man in a hurry" αλλά την βραδιά της απονομής του βραβείου πάλι τους έτυχε αναποδιά: Έτυχε στην τηλεόραση να παίζει ένα συγκλονιστικό επεισόδιο της «Φάρμας» και έτσι δυστυχώς δεν μπορέσανε να παρευρεθούν στην όμορφη τελετή για να παραλάβουν το βραβείο...

Τον Ιούνιο του 98 ο Bertrand και ο Serge συνοδευόμενοι κι από μια καινούργια καταπληκτική ανακάλυψη, τον Ούγγρο σαξοφωνίστα Akosh S. πάνε στην Marseilles να συναντήσουν πέντε τοπικά γκρουπ. Εκεί περνάν καλά, ανταλάσσουν ιδέες (μάλλον ρίχνουν και καμιά ματιά στις ντόπιες αγωνίστριες - για να μην ξεχνιόμαστε) και πλούσιοι σε εμπειρίες (μουσικές ντε) εμφανίζονται στο Ινστιτούτο Πολιτικών Σπουδών του Μπορντώ κατόπιν προσκλήσεως των φοιτητών. (Σιγά το πράγμα δηλαδή... εδώ το κάνουν κάθε τρεις και πέντε οι φοιτητές μας και στην καλύτερη περίπτωση καλούν Θαλασσινό ή Τσακνή, ενώ στη χειρότερη...)

Από κει και πέρα "όπου γάμος και χαρά κι η Βασίλω πρώτη". Μια με το GISTI (Group of Information and Support for the Imigrants) τον Απρίλη του 99, μια συμμετέχοντας στη συλλογή "Free Tibet" και σε άλλες πολιτικομουσικού περιεχομένου συλλογές, ή μπορεί και να πετιούνται μέχρι τη Βιέννη για κάποιο κονσέρτο υπέρ των μεταναστών. Συμμετέχουν και σε δουλειές άλλων (αναφέρουμε τον Yann Tiersen "Black session", 99) ή ακόμη ασχολούνται και με την λογοτεχνία σε σχέση βέβαια με την μουσική (πάνω σε κείμενα του George Hyvernaud, αντιπολεμικού συγγραφέα).

DES VISAGES, DES FIGURES (πρόσωπα, μορφές)

Μετά από αναμονή 5 ετών παρουσιάζουν (Αύγουστος 2001) τη νέα τους δουλειά που φαίνεται να είναι και η πιο άρτια. Με την βοήθεια - παραγωγή του Nick Sansano (Sonic Youth, Red Hot Chili Peppers) περιέχει πολλές εκπλήξεις και δείχνει την πραγματική δύναμή τους. Ένα cd αληθινός χαμαιλέοντας, αφού κινείται άνετα απ'την γοητευτική μελωδία ("Le vent nous portera" - ο άνεμος θα μας μεταφέρει, με τον Manu Chao στις κιθάρες και τον Akosh στα μαγικά σόλο των πνευστών) στην εκρηκτική rock ατμόσφαιρα ("Le grant incendie") ή στην χαοτική θάλασσα του "L' Europe".

Ειδικά στο τελευταίο ("L' Europe") αξίζει να σταθούμε για πολλούς λόγους. 23 λεπτά σουρεαλιστικής ποίησης σφιχταγκαλιασμένης με μια μουσική "στοιχειωμένη" θα μπορούσαμε να πούμε αλλά και δυνατή σαν τις φωνές χιλιάδων ψυχών μπλοκαρισμένων σε αόρατα γρανάζια, σε μια ζωή που δεν τους ανήκει, σε μια Ευρώπη που πάσχει από γεροντική άνοια.

Να πούμε ότι αυτό το κομμάτι μας θύμισε έντονα και κάποιες παλιές αγάπες; Κάποια συνάντηση του Fred Frith με τον Ferdinard Richard, κάποιες στιγμές των Etron Fou Leloublan ή ακόμη των Magma ή των Gong ("You");

Μάλλον να πούμε απλά ότι οι Noir Desir θέλουν (και ξέρουν το πώς) να ξεχωρίσουν την δική τους rock απ'την άψυχη rock του πολιτισμικού ιμπεριαλισμού (είδατε ο άτιμος τί τσιτάτα πάω και βρίσκω άμα θέλω!!) που στο τέλος οδηγείται σ'έναν σκληρό και εντυπωσιακό ήχο χωρίς νόημα και χωρίς λόγο ύπαρξης. (Για να είμαι ειλικρινής, σχεδόν ποτέ δεν έψαξα τους στίχους από κανα τέτοιο «σκληρό» γκρουπάκι γιατί είμουν σίγουρος ότι πάνω κάτω θα ήταν κάτι σαν "Μάνα μας κλέψαν την "Harley"..)

Οι Noir Desir ξέρουν πως να αντιπαραθέσουν μια άλλη πιο εμπλουτισμένη, πιο ζωντανή, πιο αληθινή rock άποψη και να είστε σίγουροι ότι αυτό μπορείτε εύκολα να το διαπιστώσετε από μόνοι σας, απλά με μια ακρόαση του "Des Visages, des figures". Αν μη τι άλλο, θα δείτε ότι οι επιθυμίες τους κάθε άλλο παρά σκοτεινές (noir desir = μαύρη επιθυμία) είναι.