Οι Pet Shop Boys δεν είναι pop...
Mοιάζουν να μην έχουν μετακινηθεί εκατοστό από τα βαριά βήματα του West End Girls και παράλληλα είναι ήδη τόσο μακρυά όσο δεν έχει πάει ποτέ κανείς άλλος. Του Άρη Καραμπεάζη
Δέκα χρόνια μετά το θρυλικό διήμερο στο Λυκαβηττό οι Pet Shop Boys επιστρέφουν με μία tour που ξέπεσε στον άκριτο τηλεοπτικό χαρακτηρισμό "η πιο χορευτική συναυλία της χρονιάς". More Than This... που θα έλεγε και ο Bryan Ferry.
Στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού UNCUT και στη σχετική καθιερωμένη στήλη αναγνώστες και διασημότητες "ανακρίνουν" μια τουλάχιστον άξια αναφοράς μουσική προσωπικότητα. Ο Neil Tennant απευθύνεται στον Bernard Sumner των New Order, ρωτώντας τον που στο καλό σκέφτηκε το όνομα Bad Liu-tenant για τη νέα του μπάντα. Ο Sumner γνωστός κρυόπλαστος χωρίς χιούμορ και πνεύμα λέει κάτι σαχλαμάρες για την νέα του ροκ ροπή, για την ταινία του Keitel αλλά δεν το πιάνει το υπονοούμενο... Ή τώρα που το ξανασκέφτομαι κανένα υπονοούμενο δεν υπήρχε. Ήταν μια εύλογη απορία για ένα μάλλον περίεργο όνομα για ροκ γκρουπ.
Το παραπάνω ανάξιο αναφοράς γεγονός, συνοψίζει απροσδόκητα τον παράδοξο αντίκτυπο που έχουν πλέον οι Pet Shop Boys στον κόσμο της μουσικής. Και που πάντοτε είχαν, εκτός ίσως από την αγαθών εμπορικών προθέσεων είσοδο τους στη μουσική βιομηχανία.
Ό,τι ξεκίνησε υποσχόμενο την απόλυτα εφήμερη pop απόλαυση διατηρήθηκε απόλυτα αναλλοίωτο για πάνω από 1/4 του αιώνα. Και κατά βάση συνεχίζει. Σύσσωμο το τυπικό ροκ της δεκαετίας του 80 είναι σαν να μην υπήρξε ποτέ. Το punk και το new wave βρίσκονται ήδη στον κατήφορο της εξαθλίωσης, οτιδήποτε άλλο επιστρέφει δεν συνδέεται με ονόματα, αλλά με στυλ, η Madonna είναι ανυπόφορα προβλέψιμη, ο Michael Jackson πέθανε και ο Marc Almond πέθανε και αναστήθηκε. Οι Neil Tennant και Chris Lowe μοιάζει να μην έχουν μετακινηθεί εκατοστό από τα βαριά βήματα του West End Girls και παράλληλα είναι ήδη τόσο μακρυά όσο δεν έχει πάει ποτέ κανείς άλλος, δήθεν εκπρόσωπος αυτού που με τη φροντίδα του χρόνου ονομάστηκε contemporary pop. Και στο οποίο οι PSB είναι απολύτως εντός και εκτός ταυτόχρονα.
Με αυτά τα δεδομένα είναι σχεδόν προφανές ότι αν το εφήμερο είναι το βασικό συστατικό της pop μουσικής, οι Pet Shop Boys δεν είναι pop με τον ίδιο τρόπο που pop δεν είναι οι Beatles. Δεν "έφυγαν" ποτέ από το μυαλό μας, για να επιστρέψουν στη "νοσταλγία" μας. Ήταν πάντοτε σε μία θέση που είχαν φροντίσει σχεδόν να μην τους αγγίζουν οι εξελίξεις. Μία και μοναδική φορά πλησίασαν στο να καταστρέψουν το ατόφιο του ήχου τους, γρήγορα όμως απομάκρυναν το δηλητηριώδες Balearic από πάνω τους και επανήλθαν στην αναζήτηση της τέλειας pop ουσίας.
Χωρίς να μπορεί να τον κατηγορήσει κανείς για μεγαλομανία ή απλό σαλτάρισμα, ο Neil Tennant είχε απόλυτο δίκιο όταν πριν από δύο χρόνια δήλωνε : "για μία στιγμή γύρω στα τέλη της δεκαετίας του 80- αρχές 90... είχα πιστέψει ότι κατείχαμε το απόλυτο μυστικό της pop. Και μάλλον όντως έτσι ήταν". Των λόγων το αληθές δεν αποδεικνύεται ούτε από τη συρροή pop αριστουργημάτων που άφησε εκείνη η περίοδος, ούτε από το ότι ποτέ και κανένας ανταγωνιστής δεν τα ξεπέρασε. Αυτά εν πολλοίς μπορούν να ειπωθούν και περί άλλων.
Αν το σκεφτείτε καλά όμως, οι Pet Shop Boys μοιάζουν να είναι το μοναδικό συγκρότημα της εν ευρεία έννοια ηλεκτρονικής/ χορευτικής pop, του οποίου τα τραγούδια ποτέ και σε καμία περίπτωση δεν ξεπεράστηκαν από κάποιο remix αυτών. Ούτε μισό remix σε τραγούδι των PSB δεν είναι καλύτερο από το πρωτότυπο. Για αυτό άλλωστε και τα κατά καιρούς σχετικά άλμπουμ τους (Disco 1, 2....) κατέχουν χαμηλότατες θέσεις στην ιεραρχία της δισκογραφίας τους. Και ασφαλώς ποτέ και σε καμία περίπτωση ένα remix σε τραγούδι των Beatles δεν είχε τίποτε λιγότερο από γελοία αποτελέσματα...
Παρότι ανέκαθεν λειτούργησαν με ultra pop διάθεση και ποτέ δε θυσίασαν την ευστοχία τους στο ρίσκο του εξεζητημένου, οι Pet Shop Boys σχετικά εύκολα και σύντομα έγιναν "αγαπημένοι" του εναλλακτικού κοινού. Προτού το κοινό αυτό γίνει με τη σειρά του και χωρίς να το καταλάβει έρμαιο του stadium rock τρίτης γενιάς και απολειφάδι που ξεσαλώνει γύρω από τη φούστα της κάθε Beyonce. Όταν ακόμη υπήρχαν ατόφια το "εναλλακτικό κόμπλεξ", ο "indie αυτισμός" και το γνήσιο punk κόλλημα, που όσο και αν τα κατηγορούμε τώρα, υπήρξαν πάντοτε αποτέλεσματα ήθους και οδηγοί ορθής αισθητικής. Ήθος και αισθητική έχουν καταπέσει πλέον σε μια απέλπιδα προσπάθεια για ξεφάντωμα. Σήμερα το κοινό των PSB συντονίζεται από τους U2 στον Devendra Banhart, τους βλέπει σε φεστιβάλ μετά τους White Stripes, δεν τους ανεβάζει στους καταλόγους επιτυχιών, ούτε διαβάζει πλέον για αυτούς στο Smash Hits, όχι μόνο επειδή το τελευταίο δεν κυκλοφορεί πια. Αντίθετα διαβάζει δήθεν σοβαρές αναλύσεις σε φιλόδοξα μουσικά portal.
Η απενεχοποίηση των Pet Shop Boys στην Ελλάδα εκ μέρους του εναλλακτικού κοινού (ή καλύτερα βάλτε αντίστροφα αντικείμενο και υποκείμενο) δεν ξεκίνησε ασφαλώς με το προ δεκαετίας σχεδόν live στον Λυκαβηττό. Σίγουρα όμως τότε κορυφώθηκε. Και αν ο χώρος μπροστά από τη σκηνή ήταν ένα απροσδόκητο "κλουβί με τις τρελές", προς τα πίσω και προς τα πάνω δόθηκε δυναμικό παρόν από την σε απελπισία τότε εναλλακτική κοινότητα, που ακόμη δεν το ήξερε ότι τα 00s θα ήταν η απόλυτα δική της δεκαετία. Σε όλη αυτή τη δεκαετία διαπιστώνεται ότι εκείνο το διήμερο των PSB στο Λυκαβηττό εξελίχθηκε στο απόλυτο live του στυλ "ήμουν κι εγώ εκεί", ίσως περισσότερο και από τα live των Στέρεο Νόβα στα οποία, συνηγορώ στα όσα λέγονται, όλοι ισχυρίζονται ότι ήταν εκεί.
Το review της μίας από εκείνες τις δύο συναυλίες είχε πρωτοδημοσιευτεί στο Alternative.gr (πρόδρομο site του Mic, όσο και οι 101'ers ήταν πρόδρομοι των Clash...) και ο Μπάμπης διαμαρτυρήθηκε από όσο θυμάμαι για το αίτημα νέας ανάρτησης και όσο και να μοιάζει σήμερα κείμενο ερασιτεχνικής ντροπής οπαδού, άλλο τόσο δεν θα άλλαζα ούτε λέξη αν καθόμουν να το ξαναγράψω. Στην πορεία και άλλες συναυλίες των Pet Shop Boys σε Ελλάδα και εξωτερικό μέχρι τα μέσα της δεκαετίας. Η πενταετής παύση που μεσολάβησε πάντως, συνοδευόμενη από την κυκλοφορία δύο άλμπουμ που τους επανέφεραν στην οδό του θριάμβου, υπήρξε απολύτως απαραίτητη για να μην αντιμετωπιστούν οι επερχόμενες συναυλίες σαν αγγαρεία τιμής απέναντι στο ένδοξο παρελθόν.
Σε μία χρονιά που τείνει να επικρατήσει η άποψη ότι η έννοια της pop ταυτίζεται πλέον με ό, τι έχουν και δεν έχουν στο πειραγμένο μυαλό τους τύποι όπως οι Animal Collective και οι Fuck Buttons, σε μια δεκαετία που το απόλυτα προχωρημένο στο χορευτικό ήχο εκφυλίστηκε από την ευφυία του Vitalic στην ευκολία της Kitsune και σε ένα κοινό που ξόφλησε όλες τις υποχρεώσεις του απέναντι στον κάποτε παρατημένο και μόνο Morrissey, η ευπρόβλεπτη συνέπεια των Pet Shop Boys καθιστά την pop κομμάτι ενός πρόωρα κλασσικού πολιτισμού, για δεύτερη μόλις φορά στην ιστορία της.
Αλλά όλα τα παραπάνω δεν έχουν καμία σημασία για το δίωρο της συναυλίας. Το αναιρούν θα έλεγα, οπότε κρατήστε τα για την επόμενη μέρα και μόνο.
_____
Παρασκευή 20 Νοεμβρίου στην Αθήνα (Metropolitan Expo- Αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος) και Σάββατο 21 Νοεμβρίου στη Θεσσαλονίκη (ΠΑΟΚ Sports Arena στην Πυλαία), οι Pet Shop Boys "μετρούν" τους οπαδούς τους.