Universal Vibration

1. Κι εσάς
τι σας νοιάζει;

Κάπου στα μέσα του '80 σε ραδιοφωνική εκπομπή του τρίτου προγράμματος από δυο "αριστερούς" μουσικούς παραγωγούς με βαρύγδουπες δηλώσεις, σχόλια και συχνά μουσικές πρωτοάκουσα τους Pere Ubu. Ήταν αφιέρωμα με τραγούδια από το 'Modern Dance' κι από την πριν το 'Modern Dance' εποχή. Όπως κατάλαβα εκείνη τη μέρα και το σήμα της εκπομπής ήταν από το 'Final Solution', ένα από τα πρώτα τους singles. Από το πρώτο τραγούδι έπαθα πλάκα και έγραψα σε κασέτα την εκπομπή. Είχα ήδη ακούσει ότι υπάρχουν κάποιοι Pere Ubu, αλλά κάτι σχόλια περί βιομηχανικών ήχων, avant garde αισθητικής κλπ με κράτησαν μακριά.

2. Ιστορία

Οι Pere Ubu ερχόταν από το Cleveland, πόλη βιομηχανική, μολυσμένη (ένας αμερικάνος κορόιδευε ένα φίλο από το Cleveland ότι είναι τόσο ρυπασμένο, που είναι η μοναδική πόλη που το ποτάμι της έπιασε φωτιά) όχι ιδιαίτερα διανοουμενίστικη, με εργατική κουλτούρα. Σε αυτές λοιπόν τις rock κοινωνικο-πολιτικο-περιβαλλοντικές συνθήκες (τώρα θα μου πείτε γιατί θεωρούμε ακόμη ότι οι rock συνθήκες πρέπει πάντα να είναι άσχημες), εμφανίστηκαν στις αρχές των 70s γκρουπ όπως οι Dead Boys, Devo, Pagans, Clocks, Mirrors/Styrenes, Tin Huey και οι Rocket from the Tombs που μετεξελίχθηκαν σε Pere Ubu, το όνομα προς τιμήν του υπερρεαλιστικού έργου "Ubu Roi" του Alfred Jarry.

Ίσως λοιπόν η σκηνή του Cleveland μαζί μ' αυτή της Νέα Υόρκης ήταν ό,τι σημαντικότερο συνέβαινε στη μουσική εκείνα τα χρόνια, κι ας δήλωσε αργότερα ο Thomas ότι το punk τελικά έβλαψε στη μουσική. Προσωπικά, είχα πάντα σε πολύ μεγαλύτερη εκτίμηση τα punk της περιόδου που έρχονταν από την Αμερική. Αρκεί να ακούσει κανείς τραγούδια όπως το "Sonic reducer" των Dead Boys ή τα singles των Pagans που κυκλοφόρησαν κάποτε σε μια συλλογή που λεγόταν "Street where nobody lives" για να καταλάβει πόσο πιο αυθεντικά ήταν σε σχέση με όσα έφταναν από Αγγλία μεριά την εποχή εκείνη (ή μάλλον λίγο αργότερα).

Ο David Thomas ήταν για τους Pere Ubu ότι περίπου ο Mark Smith για τους Fall όσο κι αν οι Ubu είχαν κι έχουν μουσικούς με "ισχυρότερη προσωπικότητα" (Tom Herman, Peter Laughner, Mayo Thompson, Jim Jones, Allen Ravenstine, Dave Taylor, Eric Drew Feldman, Tim Wright, Tony Maimone, Scott Krauss, Anton Fier, Chris Cutler και άλλοι).

Περισσότερη ιστορία στο Story of Pere Ubu.

3. Όσα θα θέλατε να
ξέρετε για τους Pere Ubu
αλλά ντρέπεστε να
ρωτήσετε : UBU FAQ

Γιατί δε παρέχετε downloadable δείγματα της δουλειάς σας; / Γιατί δεν υπάρχουν φωτογραφίες της μπάντας στα άλμπουμ; / Γιατί δεν υπάρχουν οι στίχοι; / Γιατί το "Final Solution" εξαφανίστηκε για χρόνια; / Οι τίτλοι των τραγουδιών στα CD των Pere Ubu της Rough Trade μερικές φορές διαφέρουν από τους τίτλους των LP. Γιατί; κι άλλα "γιατί;" ίσως καθόλου ενδιαφέροντα για κάποιον που δεν έχει κόλλημα με τους Ubu.

4. Δίσκοι

Πολύ δύσκολο να γράψω έστω δυο λόγια για όλους τους δίσκους που έχει βγάλει ο κύριος Thomas με την όποια παρέα του ... είναι και καμιά τριανταριά πλέον. Επίσης μου φαίνεται τελείως ανόητο να βαθμολογήσω, βάζοντας ας πούμε 11 στα 10 στο 'Modern Dance' και κοπανώντας κι ένα 7.5/10 στους δυο-τρεις που ποτέ μου δεν άκουσα.

Οπότε θα περιοριστώ στο να προσπαθήσω να περιγράψω σύντομα, ξέροντας ότι δεν θα τα καταφέρω, ό,τι περιέχεται στο κουτί 'DATAPANIK IN THE YEAR ZERO' που καλύπτει τα πρώτα χρόνια των Pere Ubu, την περίοδο 1975-1982: 'Terminal Tower', 'The Modern Dance', 'Dub Housing', 'New Picnic Time', 'The Art of Walking', 'Song of The Bailing Man', το πολύ ενδιαφέρον 'Terminal Drive/Ubu-related rarities from the Cleveland Years' καθώς και live ηχογραφήσεις / '390° of Simulated Stereo vol. 2'.

Στο 'Terminal Tower' περιέχονται τα singles and b-sides της περιόδου 1975-1980. Οι Pere Ubu ακροβατούν ανάμεσα στο στρίγκλισμα και στο θλιμμένο παραλήρημα, κάτι που λίγο πολύ συνεχίζουν σ' όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους. Ο Andy Gill (είναι αυτός των Gang of Four άραγε;) έγραφε στο New Musical Express: "Ήδη από το 1978 είχαν κατορθώσει κάτι που ποτέ άλλο γκρουπ δεν επιχείρησε καν. Έγιναν η μοναδική εξπρεσιονιστική Rock `n` Roll μπάντα στον κόσμο, τιθασεύοντας στοιχεία rock και "musique concrete" σε έναν ήχο που αντλούσε τη δύναμή του και επηρέαζε επίπεδα του συνειδητού προηγουμένως ανέγγιχτα από τη λαϊκή (βλέπε pop) μουσική. Η μουσική που έκαναν οι Ubu το 1978 ήταν καρδιά και ψυχή, σώμα και μυαλό, όλα αυτά μαζί".

Σημείωση: Το 1948 στο Παρίσι ο Pierre Schaeffer, ένας εκφωνητής ραδιοφώνου, δημιούργησε μια νέα μορφή τέχνης, τη "musique concrete", χρησιμοποιώντας πλήθος μικροφώνων, φωνογράφων, μαγνητοταινίες μεταβλητών ταχυτήτων και ηχητικά εφέ. Η "musique concrete" αναμιγνύει ήχους που υπάρχουν στη φύση, παραποιώντας τους με διάφορους τρόπους, δημιουργώντας μουσική.

Βασικό θέμα του 'The Modern Dance' (1978) είναι η αλλοτρίωση και η αγωνία στη βιομηχανική κοινωνία. Φωνητικές ακροβασίες, τριξίματα και θόρυβοι, ξεκούρδιστες κιθάρες, ηλεκτρονικές παραμορφώσεις, ξερές από συναίσθημα μπαλάντες, ποτέ όλα αυτά μαζί δεν ακούστηκαν τόσο υπέροχα. Διανοούμενοι και πρωτόγονοι μαζί, εκλεπτυσμένοι και ανεπιτήδευτοι. Και μέσα στο άγχος το πιο αισιόδοξο τραγούδι που έχω ακούσει ποτέ ('Laughing'), ίσως ακριβώς γιατί μέσα από το άγχος ξεπερνά τη μαυρίλα. Αν είναι αλήθεια ή απλά ένα αστείο, μάλλον δεν έχει σημασία: Το 'Laughing', ξεκινά με ένα free jazz τζαμάρισμα για πνευστά, κιθάρα και τύμπανα κι έπειτα ξεσπά: 'My baby says / We can live in the empty spaces of this life / My baby says / Far away the stars are coming all undone / My baby says, But that's far away / and we're young / My baby says / And if the devil comes we'll shoot him with a gun // My baby says / We can live in the empty spaces of this life / My baby says / In the desert sands / our hearts are brighter than the sun / My baby says / When the devil comes we'll shoot him with a gun / My baby says, And if he shows his face / we'll laugh!'

Παρά το μικρό εμπορικό αντίκτυπο του 'Modern Dance', τόσο στην Αμερική όσο και στο εξωτερικό, η μανική του ένταση και η ερμητικότητά του άσκησαν βαθιά επίδραση σε αμέτρητες μετα-πανκ μπάντες "και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού" που λέει κι ο Πετρίδης. Το 'Dub Housing' (1978) φτιαγμένο περισσότερο επαγγελματικά, είναι ακόμη πιο άρρωστο και πικρό. Τα τραγούδια, αυτοκαταστροφικές μελωδίες και κακοφωνίες βουτηγμένες σε ένα κλίμα τρέλας κι απελπισίας, συλλαμβάνουν και πάλι την απαισιοδοξία και το χάος της γενιάς τους, καταφέρνοντας για μια ακόμη φορά να ηχούν απροσδόκητα ανθρώπινοι. Μαζί με το 'Modern Dance' είναι οι δυο δίσκοι των Pere Ubu που συχνά πυκνά εμφανίζονται στις λίστες διαφόρων με τα καλύτερα της δεκαετίας του '70 ή τα καλύτερα όλων των εποχών. Το 'New Picnic Time' (1979) είναι ασυνάρτητο και ουσιαστικό συγχρόνως. Ο David Thomas πολυλογεί υπέροχα στίχους υπερρεαλιστικούς και φρενήρεις και η ατμόσφαιρα είναι ξεχαρβαλωμένη όσο ποτέ, ίσως και λόγω των στενών σχέσεων των Pere Ubu με τον Mayo Thompson των Red Crayola, που από τον επόμενο δίσκο 'The Art of Walking' (1980) είναι πλέον κανονικό μέλος της μπάντας. Χαρακτηριστικά του 'Art of Walking' είναι η πιο έντονη τάση αυτοσχεδιασμού, ο μινιμαλισμός του Ravenstine στα πλήκτρα, η ηλεκτρονική παραμόρφωση... Μοιάζουν πραγματικά "Lost In Art". Πάντως τα αγαπημένα μου από την "τέχνη του περπατήματος" είναι τα 'Horses' και 'Misery Goats', τα πιο προσιτά κομμάτια του δίσκου, αυτά που μοιάζουν περισσότερο με "τραγούδια".

Το 'Song of The Bailing Man' (1982) είναι ο πρώτος Pere Ubu δίσκος που βαρέθηκα. Μελαγχολικός και μάλλον λιγότερο φορτισμένος συναισθηματικά σε σχέση με τους προηγούμενους, δίνει περισσότερο την εντύπωση ασκήσεων παρά ολοκληρωμένου έργου.

Από τις υπόλοιπες δουλειές του Thomas ξεχωρίζω το 'Monster Walks The Winter Lake' (1986), με ένα φοβερό κουαρτέτο αποτελούμενο από βιολοντσέλο (Garo Yellin), πλήκτρα (Ravenstine), μπάσσο (Maimone) και φυσαρμόνικα (David Hild), και τον David Thomas να ισορροπεί θαυμάσια ανάμεσα σε ομιλία και τραγούδι, και την επιστροφή των Ubu το 1988 με το ιδιοσυγκρασιακό 'The Tenement Year', που τελειώνει με ένα από τα καλύτερα τραγούδια που έφτιαξαν ποτέ, τη σχεδόν-φολκ μπαλάντα 'We Have The Technology', τρελή και τρυφερή όσο και όλη η σταδιοδρομία των Ubu.

Ολόκληρη η δισκογραφία του David Thomas στο www.projex.demon.co.uk

5. Live

"Και στέκεσαι στο σημείο της αίθουσας που ο ήχος παραλύει τα αυτιά σου, οπότε η κοπέλα σου είναι κουρασμένη και δύστροπη και παρότι δεν θέλεις να την κοιτάξεις γιατί θα το δεις στα μάτια της, νιώθεις τον εκνευρισμό της. Και θέλει να πάει σπίτι, κι ο τύπος από πίσω σου μιλάει, κι εσύ αναρωτιέσαι γιατί γελάει ο κιθαρίστας. ΑΥΤΟΣ είναι ο live ήχος" - David Thomas.

O τρόπος που David Thomas σχολιάζει στο '390o of Simulated Stereo, vol. 2' (από συναυλίες το 1978 στις Βρυξέλλες και το 1981 στη Μπολόνια) το γεγονός ότι δεν έγιναν παρεμβάσεις στον ήχο και όλα είναι όπως ακριβώς ηχογραφήθηκαν, επειδή "this is the way live music sounds, this is the way it should be represented... that's life, that's art" με κάνει να ψαρώνω τόσο, που απορώ με τον εαυτό μου κάθε φορά που τον ακούω. Όσο κι αν προσπαθούμε να απομυθοποιήσουμε πράγματα που αγαπάμε (ευτυχώς ή δυστυχώς μερικά καταφέρνουν να απομυθοποιηθούν από μόνα τους και δε μας αφήνουν πολλά περιθώρια ψευδαισθήσεων), παραμυθιαζόμαστε με τη γυρισμένη πλάτη του Bob Dylan, με τον τσαμπουκά της Patti Smith, με την πίκρα και ωμότητα των Afghan Whigs, με το 'Last Waltz' που πριν λίγο (ξανα)είδα στην τηλεόραση κλπ. κλπ.

Το 1996-97 πήγα σε ένα μέρος στο πουθενά (κανα μισάωρο από το Μιλάνο) να δω για πρώτη φορά στη ζωή μου τον κύριο Thomas σε live. Έπαιζε με τους 2 pale boys, και είχαν μόλις βγάλει το 'Erewhon' που δεν είχα ακόμη ακούσει. Εκείνη τη μέρα έπαιζε κι η Ιταλία ποδόσφαιρο με τη Ρωσία κι έπρεπε να κερδίσει για να προκριθεί, οπότε όλοι οι Ιταλοί (κι εγώ ο αλλοδαπός) είχαν καρφωθεί σε μια τηλεόραση που υπήρχε στην αίθουσα που θα γινόταν η συναυλία. Σε κάποια φάση ήρθε και κάθισε δίπλα μου ο χοντρός κύριος, και στην κουβέντα που πιάσαμε μου εξήγησε ότι θα περίμεναν να τελειώσει το παιχνίδι πριν αρχίσουν το κονσέρτο, σεβόμενοι το ότι το ποδόσφαιρο είναι κομμάτι της ευρωπαϊκής κουλτούρας, μάλιστα παρακολούθησε όλο το ματς. Αυτός πάντως ως Clevelander ήταν οπαδός των Indians (baseball, φορούσε και το καπελάκι τους). Στα λίγα που είπαμε ντράπηκα και να υπαινιχθώ ακόμη τι σημαίνουν για μένα τα τραγούδια του, πόσο σπουδαία μουσική πιστεύω ότι έχει κάνει κι άλλα τέτοια ξενέρωτα. Κι ευτυχώς, μια και κατά τη διάρκεια της συναυλίας μας δήλωσε ότι θεωρεί την αφεντιά του και το Brian Wilson (Beach Boys) ως τις δυο μεγαλύτερες ιδιοφυίες της pop μουσικής.

Η συναυλία μου άρεσε πολύ, o Thomas ήταν συγκλονιστικός performer, πολύ ανθρώπινος και μεγάλος παραμυθάς, οι 2 pale boys με τις λούπες στην τρομπέτα και στην κιθάρα επίσης εκπληκτικοί (αν πετύχετε κάποιον δίσκο των Spaceheads, συγκροτήματος του τρομπετίστα Andy Diagram ακούστε τον, αξίζει). Ο τίτλος 'Erewhon' από βιβλίο του Samuel Butler, είναι το nowhere γραμμένο ανάποδα (σχεδόν), κι έχω αρχίσει να ανησυχώ σοβαρά μήπως τελικά είμαι ανάποδος άνθρωπος μια και άλλος πολύ (πάρα πολύ) αγαπημένος μου δίσκος είναι το 'EVOL' των Sonic Youth (love ανάποδα).

6. Παρόν και κοντινό μέλλον

Το 'Surf's Up!', τελευταίο άλμπουμ των David Thomas and two pale boys κυκλοφόρησε μέσα στο 2001. Διαβάστε τη γνώμη του Γιάννη Ασπιώτη στον τομέα της κριτικής δίσκων του MIC, και τις απαντήσεις του πάντα απολαυστικού David Thomas σε Frequently Asked Questions concerning: Surf's Up!

Το επόμενο Pere Ubu άλμπουμ, 'Radioshacking America', αναμένεται τον Ιανουάριο του 2002.