Νοσταλγοί αυτών που δε ζήσαμε
Ποιός ο ρόλος ενός ποπ γκρουπ με ρομαντικές κιθάρες και εναλλαγή ανδρικών - γυναικείων φωνητικών τη στιγμή που η 4AD ξεψυχάει ασθμαίνοντας; Ποιοι είναι αυτοί οι τύποι που θέλουν να μας θυμίσουν πράγματα και καταστάσεις, που πάντα θέλαμε να αντιμετωπίζουμε με νοσταλγία; Αφού συνεργάζονται με όλο αυτό το πλήθος των post πειραματιστών, γιατί στο καλό αναφέρουν το "world of tomorrow" των Komputer ως παράδειγμα ευφυούς αισθητικής και άποψης; Και στο κάτω κάτω το "Low birth weight" που ξεκινάει τόσο όμορφα και ρομαντικά, γιατί στο τέλος ξεφεύγει και πειραματίζεται;
Τόσα πολλά ερωτηματικά για ένα γκρουπ τεσσάρων χρόνων που ακόμη περιμένει τα δεκαπέντε του λεπτά, ή μήπως δεν είναι έτσι τα πράγματα; Είναι κάπως έτσι και -ως συνήθως- και κάπως διαφορετικά. Οι Piano Magic είναι Άγγλοι, αυτό όμως που έχει σημασία είναι ότι είναι ευρωπαίοι, τόσο πολύ μάλιστα όσο δε φαντάζεστε. Για να καταλάβετε περί τίνος πρόκειται φέρτε στο μυαλό σας όλα αυτά τα στερεότυπα που υπάρχουν για την καθαρότητα και την ευγένεια της Ευρωπαϊκής τέχνης και θα καταφέρετε να πλησιάσετε πιο εύκολα στον κόσμο τους. Είναι Άγγλοι και ξεκίνησαν από το Λονδίνο, και μόνο έτσι θα μπορούσαν να γίνουν τα πράγματα. Τοποθετήστε τους στη δικοθήκη σας κοντά στους This Mortal Coil και τους Disco Inferno και χιλιόμετρα μακρυά από τους Oasis, αλλά και τους Primal Scream.
Όταν το καλοκαίρι του 1996 όλοι εμείς ιδρώναμε εκστασιασμένοι από το συνδιασμό hardcore και electronica που μας πότιζε ο Moby στη Δραπετσώνα, στο Λονδίνο -δεν είμαι σίγουρος, άλλα ο καιρός δεν πρέπει να ήταν πολύ ζεστός- o Glen Johnson και ο Dick Rance αποφάσισαν να ασχοληθούν με εντελώς διαφορετικά και ασφαλώς ουσιωδέστερα πράγματα. Ήταν τότε που άρχιζε να μορφοποιείται σιγά σιγά το όραμα των Piano Magic, με πρότυπο εκείνα τα υπέροχα σχήματα, που λειτούργησαν σαν οχήματα από τα οποία περνούσαν ελεύθερα και με άνεση διάφοροι καλλιτέχνες με στόχο να αφήσουν έναν πραγματικό ρομαντικό μύθο,να έχουν να διηγούνται οι επόμενες γενιές (This Mortal Coil-είδατε τι σας έλεγα;). H ιδέα ενός συγκροτήματος με πυρήνα ισχυρό και εξώτερες σφαίρες ευμετάβλητες, έχει απασχολήσει πολλές φορές το χώρο της μουσικής, πόσες όμως κατάφερε να φέρει τα ανάλογα αποτελέσματα; Μάλλον ελάχιστες. Οι δύο πρώτοι φίλοι βρέθηκαν και συμμετείχαν ενεργά στα πρώτα κομμάτια, είτε χαρίζοντας τη φωνή τους (Raechel Leigh), είτε συμπράττοντας στην εκτέλεση ορχηστικών κομματιών (Dominic Chennell). Χωρίς βασικό σχέδιο δράσης και μάλλον με σκόρπιες κινήσεις φτάνουμε στην πρώτη κυκλοφορία του συγκροτήματος το Νοέμβρη του 1996. Πρόκειται για το 12ιντσο "Wrong French", μετά από demos που είχαν σταλεί στην Che Records και τυπωμένο κάτω από την ετικέτα " i". Single της εβδομάδας για το Melody Maker παρακαλώ...
Τα υπόλοιπα είναι ιστορία και μάλιστα μακρά και γεμάτη. Και το δίλημμα με αυτού του είδους τις ιστορίες είναι αν θα πρέπει να τις διηγείται κανείς ολόκληρες ή αν θα πρέπει να επιμένει στο επιμύθιο... Το οποίο μάλιστα για τους Piano Magic δεν έχει συμπληρωθεί ακόμη, οπότε ας εστιάσουμε σε συγκεκριμένες στιγμές της ιστορίας τους που θα μας βοηθήσουν να το ολοκληρώσουμε, τουλάχιστον στο μυαλό μας.
Τόσο τα πρώτα singles του σχήματος όσο και οι συναναστροφές του -εμφανίσεις με Amp, Mogwai,Third Eye Foundation, Pram και άλλους- δίνουν ένα αρκετά καλό στίγμα για το χαρακτήρα του, τόσο ηχητικά, όσο και από άποψη διάθεσης. Οι Piano Magic συνειδητά ενέταξαν τους εαυτούς τους στο πλαίσιο μιας κατάστασης που τότε φάνταζε σχεδόν εκτός τόπου και χρόνου, αν όχι παλιομοδίτικη, σήμερα όμως δικαιώνεται με πανηγυρικό τρόπο. Το έτος 1997 ο κόσμος μπορεί να σηκώσει στις πλάτες του και να οδηγήσει στα μεγάλα στάδια και στο κυρίως ρεύμα τη μελαγχολία και τον κοινωνικό προβληματισμό που κομίζουν οι αναβαπτισμένοι Radiohead, με τη βοήθεια της πιο έξυπνης παραγωγής των τελευταίων 5 ετών και με ένα hype ύποπτων διαστάσεων. Μπορεί ακόμη να αποδεχτεί τους απόηχους μιας χαμένης γενιάς και την τελευταία έκφανση μιας νεο-ψυχεδελικής αμηχανίας παλαιού τύπου, όπως την ορίζουν -για πρώτη και ίσως τελευταία φορά στην καριέρα τους σχεδόν πλήρως- οι Spiritualized. Τι απέγινε όμως εκείνη η ουσιαστική μελαγχολία που σοφά μας δίδαξαν οι Cocteau Twins; Τι απέγινε η ριζοσπαστικά δομημένη και στην ουσία εσωτερικά αποδομημένη και σκόρπια (έτσι όπως οφείλει να είναι) "ψυχεδέλεια" των Disco Inferno; Οι πρώτοι έχουν περάσει στο μύθο, οι δεύτεροι...
Και εδώ ακριβώς έρχονται οι Piano Magic και το ιδιότυπον του ρόλου και του χαρακτήρα τους. Δεν πρόκειται για σχήμα της κοινώς λεγόμενης post rock, post pop, post electro, post γενικώς σκηνής, αν και θα μπορούσε να είναι από τα καλύτερα και αν και διατηρεί επαφές και ουσιαστική συνεργασία με τα καλύτερα (Isan, Wisdom of Harry, State River Widening, Third Eye Foundation, Low...). Δεν έχουμε να κάνουμε με ένα συγκρότημα περήφανης Βρεττανικής ποπ, αν και μας έχουν δώσει απο τα καλύτερα δείγματα για το είδος τα τελευταία χρόνια. Συνειδητά, πιστεύω, οι Piano Magic δεν ενέταξαν εαυτούς σε κάποια σκηνή και περιέργως δεν το έκανε ούτε κάποιος τρίτος για λογαριασμό τους. Ο μουσικός τύπος, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, τους έχει αντιμετωπίσει σαν απλά τους Piano Magic, ένα σχήμα σίγουρα όχι ετερόφωτο, κινούμενο όμως εκτός της συνήθους τροχιάς. Γι' αυτό όπως θα δούμε και παρακάτω τους ταιριάζει πολύ ως εταιρεία η Rocket Girl...
Σκέψεις, σκέψεις, σκέψεις, λίγο πριν το θαύμα...
Η indie κοινότητα έχει γεμίσει πειραματιστές, είναι όλοι τους υπέροχοι. Έχει γεμίσει πανέξυπνα synthie και έχει μάθει -επιτέλους- να χρησιμοποιεί το feedback διαφορετικά από τους My Bloody Valentine. Κάπου κάπου ξεχνάει πως γράφεται ένα τραγούδι, δεν πειράζει όμως. Εμείς συνεχίζουμε να την αγαπάμε. Την εποχή που indie ήρωες ήταν οι Teenage Fanclub και η παρέα τους, έννοιες όπως το Kraut rock, την άφηναν χαρούμενα αδιάφορη. Οι μέρες της αθωότητας όμως έχουν τελειώσει. Στα δισκοπωλεία γύρω από τα studio ηχογραφήσεων οι δίσκοι των Neu! σημειώνουν πρωτοφανή αύξηση πωλήσεων. Μέχρι να πάθει αγκύλωση ο Jim O'Rourke και να σταματήσει να χώνεται παντού ο κόσμος δε θα είναι ποτέ πια ο ίδιος!
Οι Piano Magic χαίρονται για όλα αυτά. Τα γνώρισαν από την αρχή και δικαιούνται να αισθάνονται μέρος του σκηνικού. Αποφάσισαν όμως ότι η μαγική λέξη είναι η "νοσταλγία", και εγώ θυμάμαι ότι μόλις άκουσα στα ακουστικά ενός δισκοπωλείου τις πρώτες -μπερδεμένες- κιθάρες του δεύτερου δίσκου τους, θυμήθηκα πολλά πράγματα σε λίγα δευτερόλεπτα και δε χρειάστηκε να ακούσω περισσότερο για να τον αποκτήσω! Οι 4-track ηχογραφήσεις υπάρχουν, τα εφφέ και τα πεντάλ βρίσκονται στη θέση τους, οι minimal ρυθμοί των υποτυπωδών drum machine ξεχωρίζουν αμέσως και δίσκους kraut σίγουρα έχουν στις δισκοθήκες τους. Υπάρχει όμως και δημιουργεί τη διαφορά κοντά σε όλα αυτά και ένας άλλος ολόκληρος κόσμος, ένας παιχνιδόκοσμος. Ήχοι που έρχονται από παντού, από αναλογικά κουδουνίσματα τηλεφώνων, από παιδικά οργανάκια, από αναρίθμητα casio (που όμως δεν έχουν απλά επικουρικό ρόλο) και από ένα studio που θυμίζει -κατά τους ισχυρισμούς του Glen- παιδικό δωμάτιο εξοπλισμένο πλήρως από τη Fisher Price!
"Είμαι παιδί-λέει ο ίδιος-, οδηγούμαι από τη φαντασία μου και δε φαίνεται να μεγαλώνω". Είναι εραστής του ήχου θα λέγαμε εμείς. Ενός ήχου που τον αντιμετωπίζει σαν μια παλιά ταπετσαρία, την οποία καλύπτει συνεχώς με καινούργια και φρέσκα στρώματα πάντα όμως υπάρχει -και πάντα θα υπάρχει- το πρώτο πρώτο στρώμα, αυτό που πρωτογνωρίσαμε και αυτό επιστρέφει συνεχώς στο μυαλό μας. Η νοσταλγία την οποία πρεσβεύουν οι Piano Magic δεν έχει να κάνει με κάποια μανία για το παρελθόν, με κάποια γενική και αόριστη επιστροφή στις ρίζες, με ένα ξερό και ύποπτο revival. Είναι μια νοσταλγία που αφορά ακόμη και πρόσφατα γεγονότα και για να την κατανοήσετε ελέγξτε λίγο τα συναισθήματά σας, όταν ακούτε σήμερα ένα παλιό και πρωτόγονο techno ριφάκι ,αφού όλα αυτά τα χρόνια έχετε καταπιεί όλο τον κατάλογο της Warp records. Η νοσταλγία από ταινίες που όμως ίσως και να μην έχουμε δει ποτέ, από σημαντικούς συνθέτες που ποτέ ουσιαστικά δε μας απασχόλησαν. Νοσταλγείς αυτό που δεν περιμένεις να νοσταλγήσεις, γιατί νομίζεις ότι δεν το έχεις ξεχάσει! Και όλα αυτά με ένα γκρουπ πουδε θυμίζει σχεδόν κανέναν σύγχρονο συνάδελφο του -ούτε καν τους label-mates, και που ταυτόχρονα δεν είναι καθόλου μόνο του στη σύγχρονη μουσική σκηνή.
Γιατί έχει αργήσει τόσο η επιτυχία;
Εξαρτάται πώς την φαντάζεται κανείς την επιτυχία, αν και για να είμαι ειλικρινής δεν έχω μια πολύ πειστική απάντηση. Μπορώ να βρω αρκετές απαντήσεις-δικαιολογίες , κάτι όμως που να εξηγεί 100 % το πώς και γιατί, θα κινείται μάλλον στη σφαίρα της φαντασίας και των προσωπικών εικασιών. Όσο καλή και άγια κι αν είναι η Rocket Girl, ούτε όνομα έχει -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- στη δισκογραφική αγορά και στους κύκλους της ανεξάρτητης σκηνής, ούτε είναι σε θέση ασφαλώς να "επιβάλλει" ένα όνομα (και ας μιλάμε εδώ για ΤΟ όνομα...). Επιπλέον οι ανεξάρτητες εταιρείες είναι πλέον πιο πολλές από τα συγκροτήματα (ή αν θέλετε πάμε σε καταστάσεις τύπου "κάθε σχήμα και την εταιρεία του...) και οι ισορροπίες είναι εύθραυστες, ενώ η αγορά μικρή. Τόσο ο μουσικός τύπος όσο και το κοινό το ίδιο ευκολότερα θα αγκαλιάσουν για παράδειγμα μια κίνηση τύπου Jeepster, που έχοντας το "επιτυχημένο" όνομα-εγγύηση, προσελκύει ανετότερα τα βλέμματα και το ενδιαφέρον. Η Rocket Girl αντίθετα βγαίνει στη δισκογραφική πιάτσα με 5-6, ολοκαίνουρια ονόματα (σε επίπεδο αναγνωρισιμότητας μιλώντας), που μάλιστα είναι το ένα πιο ιδιότροπο ηχητικά από το άλλο... Μην ξεχνάμε ακόμη ότι τα συγκροτήματα που λειτουργούν κατά το πρότυπο των Piano Magic ("ανοιχτό σύστημα" με συχνές εισόδους και εξόδους παικτών...), συνήθως δημιουργούν έναν σκληρό πυρήνα οπαδών, γίνονται must στους κύκλους συγγενών καλλιτεχνών και σχημάτων (που στην πορεία ζητάνε οι ίδιοι συμμετοχή και συνεργασία ), και για να μην τα πολυλογώ καταλήγουν να κινούνται κάπου ανάμεσα στα όρια του cult και του θρύλου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιου σχήματος ανέφερα στην αρχή. Μέχρι λοιπόν να φτάσουν στο τελευταίο στάδιο της κάπως μαζικότερης αναγνώρισης και επιτυχίας έχουν να διανύσουν πολύ δρόμο, και μπορεί να φτάσουν και μέχρι τα μισά μονάχα...
Βέβαια κανείς δεν ξέρει τι πρόκειται να συμβεί, και αν κάποιος το ξέρει ας το πει! Θυμίζω άλλωστε ότι μέχρι την κυκλοφορία του δεύτερου δίσκου ήταν από δύσκολο έως απίθανο να βρεθούν καν οι δουλειές τους -θα το ξέρετε ότι στη χώρα μας ειδικά για να βρεις καινούργια κυκλοφορία της Che Records πρέπει να πουλήσεις τη μάνα σου την ίδια...ε , και έξω δεν είναι πιο ευχάριστα τα πράγματα με κάτι τέτοιου είδους διανομές. Ο τρίτος τους δίσκος λοιπόν που κυκλοφόρησε στα μέσα Μαίου από την Rocket Girl, θα είναι ουσιαστικά η δεύτερη κυκλοφορία τους μεγάλης διάρκειας με κανονική διανομή. Οπότε καλού κακού αναμείνατε στο ακουστικό σας! ...εκτός βέβαια αν αποδειχθεί γρουσούζικο το ότι και πάλι θα βγάλουν μετά από λίγο από αυτούς δίσκο οι Radiohead! Αυτή τη φορά ελπίζω να ξέρετε ποιον θα προτιμήσετε.