The sixties

"Εμπρός, ας συμβεί και σε σένα,
πρέπει να ανοίξεις το μυαλό σου
και να αφήσεις τα πάντα να γίνουν αληθινά".

Το 1965 στο Austin του Texas δημιουργείται ένα από τα σημαντικότερα ψυχεδελικά συγκροτήματα του πλανήτη, οι 13th Floor Elevators, με μέλη τους Roky Erickson - φωνή, Bennie Thurman - μπάσο, John Ike Watson - ντραμς, Stacy Sutherland - κιθάρα και Tommy Hall - στίχοι και 'ψυχεδελικοί ήχοι'. Το 1966 κυκλοφορούν το ντεμπούτο lp τους για την International Artis με τίτλο "The psychedelic sounds of 13th Floor Elevators". Θα πρέπει να πούμε ότι πριν από το lp είχε κυκλοφορήσει σε single το τραγούδι "You're gonna miss me"-το είχε φέρει ο Roky από το προηγούμενο συγκρότημά του, τους Spades- που έμελε να γίνει το τραγούδι 'σήμα κατατεθέν' των Elevators. Το Φθινόπωρο του 1967 κυκλοφορεί το δεύτερο lp του γκρουπ με τίτλο 'Easter everywhere'. Τα προβλήματα που είχε το γκρουπ με τα ψυχεδελικά ναρκωτικά, την αστυνομία, τη στενόμυαλη κοινωνία του Texas κ.α. είχαν περάσει κυριολεκτικά στην ημερήσια διάταξη, ενώ ο manager τους Lelan Rogers έτρεχε πανικόβλητος για να δουλεύουν όλα σωστά (κάτι που δεν το πετύχαινε πάντα). Παράλληλα οι Elevators έδιναν και πάρα πολλές συναυλίες μεταξύ του Austin και του San Francisco. Ο Roky Erickson είχε αρχίσει να επισκέπτεται νευρολογικές κλινικές, εκτός των άλλων προβλημάτων και ο Stacy Sutherland ήταν φυλακή όταν το 1968 κυκλοφόρησε το "Live".

Δίχως τους Erickson και Sutherland το συγκρότημα διαλύεται και ο Hall παίρνει την απόφαση να μετακομίσει στην California. Μετά τη διάλυσή τους κυκλοφορεί το τέταρτο και τελευταίο lp του γκρουπ με τίτλο "Bull of the woods", το 1969. Το 1972 ο Roky με τον John Ike Watson κάνουν μια αποτυχημένη προσπάθεια να ξανασχηματίσουν τους Elevators. Από τα μέλη του γκρουπ μόνο ο Erickson συνέχισε να ασχολείται με τη μουσική, με μια πορεία στο χώρο που θα προσπαθήσουμε να περιγράψουμε παρακάτω, μέσω των δίσκων του. Δυστυχώς, η ανεπανόρθωτη ζημιά που έπαθε ο εγκέφαλος του Roky από τη χρήση των ψυχεδελικών ουσιών, τα κατά καιρούς προβλήματα που είχε με το νόμο και το συνεχές 'μπες-βγες' στη φυλακή, είχαν σαν αποτέλεσμα, όλες οι προσπάθειές του για μια normal καριέρα στον χώρο της μουσικής να πέφτουν στο κενό. «Φωτεινές» στην πολυτάραχη ζωή του, αυτές του 1980 με το συγκρότημα Aliens και το 1995 με την ηχογράφηση του δίσκου "All that may do my rhyme" για την Trance Syndicate.

Από τους υπόλοιπους, ο Tommy Hall πέθανε από overdose, ο Stacy Sutherland δολοφονήθηκε το 1978 από τη γυναίκα του πάνω σε οικογενειακό καυγά, ενώ οι Bennie Thurman, Danny Thomas, Danny Galind, δεν ξανασχολήθηκαν με τη μουσική και οι πληροφορίες γύρω από τη ζωή τους είναι λίγες. Μέσα στο παραπάνω βιογραφικό δεν θα ήταν δυνατό να αναφερθούν τόσο οι δραστηριότητες των Elevators όσο και όλες οι πληροφορίες που διαθέτουμε για τη ζωή του Roky Erickson. Επίσης θεωρούμε σκόπιμο να αναφερθούμε σε κάποιες παράνομες κυκλοφορίες δίσκων, τόσο γιατί κάποιες απ' αυτές έχουν εξαιρετική ηχογράφηση, όσο και για το ότι πιστεύουμε ότι η αναφορά στην μουσική πορεία του Erickson θα είναι πιο πλήρης, καταγράφοντας τα σχήματα με τα οποία έπαξε κατά καιρούς. Να τελειώσουμε την εισαγωγή με μερικούς ακόμα στίχους από το τραγούδι "Roller Coaster" των 13th Floor Elevators (μεταφρασμένους από τον Νίκο Κοντογούρη στο βιβλίο του 'Ανθολογία ψυχεδελικής ποίησης', τόμος Α', εκδόσεις Ψυχαγωγός) που ίσως περιγράφουν καλύτερα απ' οτιδήποτε άλλο τόσο την «ψυχεδελική» μουσική και τους 13th Floor Elevators ειδικότερα.

"Αν γουστάρεις να σκαρφαλώνεις στο τρενάκι / είναι τόσο αληθινό που σου κόβει την ανάσα / σε κυλάει μέσα στις απόψεις σου / κοιτάς πίσω, εκεί που νόμιζες πως είχες μείνει.

Είσαι ανεβασμένος και ονειρεύεσαι σα να'σαι απέξω / ενώ ρίχνεις μια ματιά στη βροχή που πέφτει από λαμπτήρες νέον / και όταν κατέβεις, δε χρειάζεται να ψάξεις για λέξεις / δεν υπάρχει τίποτα που να μπορούμε να πούμε.

Εμπρός... αληθινά.

Όταν το ταξίδι σου ξεκαθαρίσει / αρχίζεις να κάνεις ό,τι θέλεις να κάνεις / και ανακαλύπτεις πως ο κόσμος που ζητάς να βρεθείς / παίρνει ό,τι έχει, από σένα.

Κανείς ποτέ δεν θα σε ξαναπληγώσει / αλλά εσύ δεν κάνεις τίποτα περισσότερο / απ' αυτά που σκέφτηκες να κάνεις / και παρατηρείς τον κόσμο με νέα μάτια / και κανείς δεν θα μπορέσει να σε ξεγράψει.

1965 You're gonna miss me / We sell soul 7" (με τους Spades στην Contact).

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, το "You're gonna miss me" είναι το τραγούδι σταθμός στην ιστορία των Elevators. Η εκτέλεση των Spades είναι πιο άγρια και ορμητική απ' αυτήν των Elevators. Πρόκειται για ένα garage-punker διαμάντι που θα λάμπει αιώνια.

1966 The psychedelic sounds of the 13th Floor Elevators LP (International Artists).

Ηχογραφήθηκε στα Summit Sound Studio από τον Bob Sullivan στο Dallas του Texas με παραγωγό τον Lelan Rogers, εκτός του "You're gonna miss me" που την παραγωγή έκανε ο Gordon Bynum. Roky Erickson-φωνητικά, Tommy Hall-ψυχεδελικοί ήχοι, Bennie Thurman-μπάσο, John Ike Watson-ντραμς, Stacy Sutherland-κιθάρα. Ξεκινώντας να μιλάμε για το άλμπουμ, θα σταθούμε πρώτα στο εξώφυλλο που θυμίζει πολύχρωμη παιδική ζωγραφιά. Οι 'ψυχεδελικές φουσκαλίτσες - κύκλοι' πλαισιώνουν τα παραμορφωμένα γράμματα - αλλού διογκωμένα, αλλού λεπτότερα, αλλού μικρότερα, αλλού μεγαλύτερα - με το όνομα του γκρουπ, και ανάμεσα σ'αυτά ένα μάτι, μέσα στο οποίο φαίνεται ένα μικρότερο μάτι που συναντάει μια πυραμίδα. «Η πυραμίδα που συναντάει το μάτι» ήταν η ουσία στο εξώφυλλο, και την συναντάμε αργότερα σχεδόν σε όλους τους δίσκους του Roky Erickson, είτε σαν λόγο, είτε σαν σχέδιο. Η μουσική των Elevators είχε πολλές επιρροές (garage, country), αλλά ήταν τόσο αφομιωμένες που δε θα την χαρακτήριζες παρά μόνο σαν 'μουσική των 13th Floor Elevators'. Οι παρεμβολές των "ψυχεδελικών ήχων" του Hall που δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ο ήχος που έβγαζαν πήλινες στάμνες - με περιεχόμενο, μαντέψτε τι; - όταν φυσούσε μέσα σ'αυτές, έμειναν στην ιστορία. Η φωνή του Erickson έμοιαζε λες και στοίχειωσε η φωνή της Joplin μέσα σε αρσενικό ξωτικό. Δυνατή και λεπτή, σαν σκωτσέζικο παραδοσιακό μαχαίρι, που καθώς σε διαπερνά, πρώτα πεθαίνεις και μετά καταλαβαίνεις ότι κάτι σε τρύπησε. στο οπισθόφυλλο του δίσκου οι ίδιοι οι Elevators φτιάχνουν τις σημειώσεις για την καλύτερη κατανόηση της φύσης της μουσικής τους, αναφερόμενοι και σε κάθε τραγούδι ξεχωριστά. Ο δίσκος βγήκε σε μια εποχή που η θυελώδης πορεία των 13th Floor Elevators είχε ξεκινήσει, με χαρακτηριστικά: τις συχνότατες - σε σημείο ρουτίνας - συλλήψεις των μελών του γκρουπ από την αστυνομία και την συνεχή αστυνομική επιτήρηση, την κατανάλωση τεράστιων ψυχεδελικών ουσιών, τις πολλές συναυλίες (όταν εμφανίζονταν στο San Francisco με τους Sir Douglas Quintet και τους Big Brother and the Holding Company είχε βγει μάλιστα η φήμη ότι η Janis Joplin θα εκτελούσε χρέη τραγουδίστριας στους Elevators). Εξυπακούεται ότι δεν θα καθήσω να σας γράψω πόσο σπουδαίο και πόσο επιδραστικό είναι αυτό το κλασικό αλμπουμ. Αποκτήστε το και ακούστε το στη μεγαλύτερη ένταση που παίζει το στερεοφωνικό σας. (10).

1966 Reverberation / Fire Engine 7" (International Artists)
1967 She lives (in time of her own) / Baby blue 7" (International Artists)
1967 Slip inside this house / Splash 7" (International Artists)

1967 Easter everywhere LP (International Artists)

Παραγωγή στο δίσκο έχει κάνει ο Lelan Rogers και εκτός από τις φωτογραφίες των Erickson, Hall, Sutherland, Danny Thomas και Dan Galindo, καμιά άλλη πληροφορία δεν αναγράφεται στο εξώφυλλο για την ηχογράφηση ή για τους μουσικούς. Στις αρχές του 1966 ο Ronnie Letteran είχε αντικαταστήσει τον Bennie Thurman ενώ το Φθινόπωρο του 1967 που βγήκε το lp ο John Ike Watson είχε εκδιωχθεί από το γκρουπ, αφού η καχυποψία είχε κυριεύσει τους υπόλοιπους και ο Watson δεν ήταν 'καλός καταναλωτής' ψυχότροπων. Ευφορικός τίτλος, ευφορικό εξώφυλλο (σχεδόν παιδικό κι αυτό) και λίγο πιο «πολύπλοκη» μουσική απ' το πρώτο lp. Η μη κατανόηση της φύσης της μουσικής των Elevators από την εταιρεία, ο 'μυστικιστικός' μανδύας με τον οποίο ο Lelan Rogers ήθελε να καλύψει το γκρουπ (εμμονή για promotion που δεν τους βγήκε σε καλό), ψιλοέθαψαν το lp που θα μπορούσε να έχει πάει καλύτερα από πλευράς πωλήσεων. Ο Erickson ήταν πλέον τελείως 'χαμένος', ενώ εκτός από τη φυλακή άρχισε και τις επισκέψεις στα ψυχιατρεία. (9).

1968 Live LP (International Artists)

Η παραγωγή έχει γίνει από τον Lelan Rogers και δεν δίνεται καμιά άλλη πληροφορία για την ηχογράφηση ή για τους μουσικούς στο εξώφυλλο. Το εξώφυλλο - στα χνάρια του προηγούμενου - πάλι ένα «παιδικό» σχέδιο (κατ'εμέ, τα άσχημα εξώφυλλα των Elevators ήταν ένας ακόμα παράγοντας υπεύθυνος για τις χαμηλές πωλήσεις των δίσκω τους). Ο δίσκος κυκλοφόρησε προς τα τέλη του '68 και και δεν είχε να προσθέσει κάτι καινούργιο για το γκρουπ, εκτός από δυο πολύ καλές νέες συνθέσεις, το "You gotta take that girl" και το "You can't hurt me anymore". Λίγο αργότερα οι Elevators διέλυσαν. (6)

1968 May the circle remain unbroken / I'm gonna love you too 7" (International Artists).

1969 Bull of woods LP (International Artists).

Παραγωγή στον δίσκο έχει κάνει ο Ray Rush ενώ δεν δίνεται καμιά άλλη πληροφορία στο εξώφυλλο-οπισθόφυλλο για την ηχογράφηση ή για τους μουσικούς. Οι Elevators είχαν ήδη διαλύσει όταν το lp εμφανίστηκε στην αγορά, ενώ η αρχική σκέψη ήταν να του δοθεί ο τίτλος "Beauty and the beast". Αν και συνθετικά το 'βάρος' το 'σηκώνουν' οι Sutherland - Hall, το άλμπουμ στέκεται κοντά στο επίπεδο του "Easter Everywhere", δίχως όμως κανένα από τα δύο να φτάνει την σημαντικότητα του πρώτου. Το εξώφυλλο επίσης ήταν κι αυτό άθλιο, συνεχίζοντας την παράδοση των δύο προηγούμενων. Ο Roky Erickson πέρασε τρία χρόνια σε νευρολογική κλινική και φαίνεται πως ο ισχυρισμός του ότι «είναι κάτοικος του πλανήτη Άρη» άρχισε να του γίνεται συνείδηση.(Τα πολλά ηλεκτροσόκ και οι φαρμακευτικές ψυχοθεραπείες, όπως και η πρόκληση «τυχαίου» ατυχήματος - θανάτου, ήταν και είναι ένα ισχυρότατο όπλο στα χέρια των αμερικάνων «ιατρών», ενάντια σε κάθε νεολαιίστικη κουλτούρα που «υποσκάπτει» την ιδέα του αμερικάνικου ονείρου (7).

Κλικ εδώ για το δεύτερο μέρος