Εγώ και η Σαβίνα ή πώς η Ρόζα Ροζαλία μου έδειξε τον "σωστό" μουσικό δρόμο!!

Μια μέρα που δεν είχα δουλειά, πήρα ένα χαρτί κι ένα μολύβι, κι αποφάσισα να κάτσω να φτιάξω λίστες με τα προσωπικά μου top ten στο χώρο της μουσικής... έφτιαξα διάφορες ---να μερικές ----καλύτερες φωνές ---καλύτεροι συνθέτες ---πιο αστείοι σκυλάδες ---πιο βαρετοί τραγουδοποιοί ---αυτοί που δίνουν τις περισσότερες συνεντεύξεις ---αυτοί που μου την δίνουν εμένα προσωπικά χωρίς κανέναν λόγο --- αυτοί που έφτιαξαν έναν καλό πρώτο δίσκο και μετά τους πήρε η κατηφόρα ---καλύτεροι κιθαρίστες --- καλύτεροι μπασίστες --- πιο αξιόλογες προσωπικότητες ---και ούτω καθεξής...

Δεν θα σας κουράσω με αυτά που κατέβασε το μυαλό μου σε στιγμές βαρεμάρας, άλλωστε ο καθένας δικαιούται να΄χει τις εμμονές του κι έτσι και εγώ τις δικές μου! Το μόνο σίγουρο είναι πως ορισμένα ονόματα επανέρχονταν στις λίστες μου ξανά και ξανά (είπαμε: εμμονές είναι αυτές...) και στην κορυφή τους φιγουράριζε ένα όνομα που τα τελευταία χρόνια έχει μπει σ'ένα βάθρο στην προσωπική μου μυθολογία και δεν λέει να κατέβει. Δικαίως, θα μου πείτε, γιατί πρόκειται για μια γυναίκα που ακολουθεί μια ξεχωριστή πορεία στον ελληνικό μουσικό κόσμο, τα τελευταία χρόνια και στον διεθνή μουσικό χώρο. Αλλά οι λόγοι που έχω ανεβάσει τη Σαβίνα Γιαννάτου (περί αυτής ο λόγος) σ’αυτό το βάθρο, είναι κυρίως προσωπικοί και έχουν σχέση με τα πρώτα μου ακούσματα στη μουσική...με τις μουσικές που άκουγα πολύ πριν μάθω να κάνω λίστες, πολύ πριν καν μάθω να γράφω!

Πέρα λοιπόν απ'τα "τυπικά προσόντα" της Σαβίνας Γιαννάτου, που όλοι λίγο πολύ τα ξέρουμε... πρόκειται για μια γυναίκα που εμένα προσωπικά με γοητεύει ιδιαίτερα, για έναν απλό λόγο: η πρώτη μου επαφή με την τραγουδίστρια έγινε όταν ήμουν μικρό παιδάκι, τότε που ξετρελλάθηκα μ’εκείνο το τραγουδάκι απ΄την Λιλιπούπολη που έλεγε- το θυμάστε;- "στη ρόδο ζαχαρένια παραλία / μιλούσαν όλοι για τη ρόζα ροζαλία / που’χει στα δυο της μάγουλα / λιγάκι κρέμα φράουλα..."--- κι έτσι ανακάλυψα τη Σαβίνα Γιαννάτου, που βέβαια τότε δεν ήξερα το όνομά της, την ήξερα όμως καλά ως "Ρόζα Ροζαλία"... και όπως ξέρετε, απ΄ό,τι λέει και ο Freud, οι πρώτες εμπειρίες μένουν ανεξίτηλες!

Τραγουδούσα λοιπόν ολημερίς & ολονυχτίς τη "Ρόζα Ροζαλία", εκνευρίζοντας πιθανότατα τους άμοιρους γονείς μου... πολύ αργότερα ήταν που έμαθα λεπτομέρειες για την προέλευση της "Ρόζας Ροζαλίας", λεπτομέρειες δηλαδή για τη Λιλιπούπολη. Έμαθα λοιπόν ότι η Σαβίνα Γιαννάτου συμμετείχε απ’το ’77 μέχρι το ’80, μαζί με τη Λένα Πλάτωνος, τον Νίκο Κυπουργό, την Μαριανίνα Κριεζή, τη Νένα Βενετσάνου και άλλους πολλούς, στην ανατρεπτική ραδιοφωνική Λιλιπούπολη. Όλα αυτά είχαν γίνει στο χατζιδακικό-τρίτο πρόγραμμα της ελληνικής ραδιοφωνίας, κι αν κάτι χαρακτήριζε τη Λιλιπούπολη ήταν ότι μέσα από παραμύθια και τραγούδια στρεφόταν εναντίον κάθε μορφής εξουσίας και αυταρχισμού: για αυτό και διάφοροι "υψηλά ιστάμενοι" είχαν τότε ενοχληθεί και διαμαρτυρηθεί. Βεβαίως η Λιλιπούπολη και το "χοντρό μπιζέλι που χορεύει τσιφτετέλι" συνεχίζει ακόμα να τραγουδιέται και ν'αγαπιέται από τη μία γενιά παιδιών μετά την άλλη, ενώ αυτοί που τότε γκρίνιαζαν... έμειναν με τη γκρίνια τους!

Αυτά όμως όλα τα ’μαθα πολύ αργότερα, όταν πλέον ήξερα κάποια πράγματα περί μουσικής & μουσικών. Στην ηλικία των πέντε χρόνων, & αφού πια είχα χορτάσει τ’ακούσματα της Λιλιπούπολης, πέταξα την κασσέτα κάπου στη γωνιά για να την περιμαζέψουν οι γονείς μου, & πέρασαν χρόνια και καιροί (που λένε και τα παραμύθια)...Κι έτσι έχασα τη Σαβίνα Γιαννάτου, που έτσι & αλλιώς, είπαμε, ακόμα δεν ήξερα καν το όνομά της...Η εφηβεία με βρήκε σε τελείως άλλους δρόμους --- ξέρετε τώρα, η εφηβεία πάει χέρι χέρι με το... κακό γούστο, κι έτσι ενώ η Σαβίνα Γιαννάτου συνέχιζε τη συνεργασία της με τη Λένα Πλάτωνος, εγώ άκουγα Wham, Duran Duran, Scorpions, κι άλλα τέτοια ανατριχιαστικά. Το 1996, που είχα πια συνέρθει προ πολλού κι είχα μπει σ'έναν πιο ίσιο μουσικό δρόμο, διάβασα κάπου για μια συναυλία στο Palais des Beaux Arts των Βρυξελλών. Εκεί, διάβασα, η Σαβίνα Γιαννάτου θα τραγουδούσε τα σεφαραδίτικα τραγούδια της Θεσσαλονίκης. Τα τραγούδια δηλαδή των εβραίων που ζούσαν στη Θεσσαλονίκη, τραγούδια που διασώθηκαν και που ανακαλύφθηκαν μετά από μελέτη χρόνων. Το όνομα "Σαβίνα Γιαννάτου" κάτι μου θύμιζε...& έτσι άρχισα να ψάχνω...

Ανακάλυψα λοιπόν ---έκπληκτη--- ξανά την παλιά μου γνώριμη, με διαφορετικό πρόσωπο, στο ξεκίνημα μιας γοητευτικής τριλογίας: μετά τα Σεφαραδίτικα τραγούδια, σειρά είχαν τα "Τραγούδια της Μεσογείου" το 1998 και "Οι παναγιές του κόσμου" το 2000. Η τριλογία αυτή αξίζει, παρεπιμπτόντως, να βρίσκεται σε κάθε δισκοθήκη που σέβεται τον εαυτό της, γιατί πρόκειται στην ουσία για μια μουσική περιπέτεια --- μια βουτιά στο παρελθόν, στα κοινά στοιχεία της μουσικής των λαών της Μεσογείου --- της Ελλάδας, της Τουρκίας, του Λιβάνου, της Κύπρου, της Ισπανίας, του Ισραήλ, της Τυνησίας... Η παρουσίαση των τραγουδιών και στους τρεις δίσκους γίνεται με παραδοσιακά όργανα, τουμπελέκι, νέι, κανονάκι, νταούλι, ενώ οι ενορχηστρώσεις υπογράφονται από τον εξαιρετικό Κώστα Βόμβολο.

Και στους τρεις δίσκους, μαζί με την Σαβίνα Γιαννάτου μια εξαιρετική ομάδα μουσικών, οι Primavera en Salonico, με τους οποίους έχει δέσει πολύ καλά. Αν βρεθείτε σε κάποια συναυλία τους, θα δείτε ότι ο κάθε μουσικός αφήνεται να αυτοσχεδιάζει, ενώ παράλληλα και η ίδια η Γιαννάτου αυτοσχεδιάζει και κάνει ακροβασίες και τρελλά παιχνίδια με τη φωνή της. H βάση δηλαδή, στην περίπτωσή της, είναι η καταπληκτική φωνή. Πάνω στην οποία όμως έχει δουλέψει σκληρά, εξασκώντας την σαν μουσικό όργανο, φτάνοντας κάποιες φορές σε ερμηνείες που μπορείς να ορκιστείς ότι δεν βγαίνουν από ανθρώπινο λαρύγγι...

Ξεκινώντας λοιπόν από την γοητευτική αυτή τριλογία, ανακάλυψα βήμα βήμα όλες τις προηγούμενες δισκογραφικές δουλειές της Γιαννάτου, & το ψάξιμο αυτό μου άνοιξε ένα σωρό πόρτες, & με οδήγησε στο να αγαπήσω πιο βαθιά την ελληνική μουσική. Έτσι κάπως κατάλαβα ότι υπάρχουν αρκετοί αξιόλογοι έλληνες καλλιτέχνες που δεν παραμένουν κολλημένοι σε μανιέρες, αλλά κοιτάνε & πέρα απ’τα ελληνικά σύνορα...

Τελικά ο δρόμος που χωρίζει την "Ρόζα Ροζαλία" από τις Παναγιές του Κόσμου φαίνεται να μην είναι και τόσο μακρύς για τη Σαβίνα Γιαννάτου. Στο ενδιάμεσο έκανε ένα σωρό άλλες στάσεις - συνεργασίες, ζωντανές εμφανίσεις, σύνθεση μουσικής, συμμετοχή σε θεατρικές παραστάσεις. Στο ενδιάμεσο έκανα & εγώ πολλές "στάσεις", τράβηξα πολλά διαφορετικά μονοπάτια στα μουσικά μου ακούσματα... Έμεινα πάντως σταθερή ακροάτρια της Σαβίνας Γιαννάτου, να παρακολουθώ από μακριά, είκοσι χρόνια μετά, τα βήματά της, θαυμάζοντας και απολαμβάνοντας όλα όσα κάνει, & νιώθοντας στο βάθος συγκινημένη που μαζί της, μεγάλωσα & εγώ. Πριν τελειώσω να σας πω ότι έχω μια κρυφή, ανομολόγητη επιθυμία- να την ξανακούσω, έστω μια φορά, να λέει ένα τραγούδι που αγαπούσα όταν ήμουν πέντε χρονών- "μια κολυμβήτρια κινέζα, δίνει βουτιά στη μαγιονέζα, και κολυμπάει σαν δελφίνι, με κίτρινο μαγιώ μπικίνι"... Ή έστω. Τη "Ρόζα Ροζαλία", που την είχα τραγουδήσει τόσες φορές που την είχα μάθει απ’έξω & ανακατωτά... Το ξέρω. Πολλά ζητάω!