Συναυλίες που μας άφησαν… σύξυλους!

Ήταν πριν δέκα χρόνια περίπου όταν μιλούσα με τον Νίκο, έναν πασόκο από τα χρόνια του Ανδρέα. Είχαν ήδη περάσει από τη βουλή δύο μνημόνια, το μεσοπρόθεσμο και πλέον είχε καεί κάθε φύλλο συκής, μια που η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ ήταν γεγονός. Όσα λογικά επιχειρήματα και αν παρέθετα στον Νίκο, δεν μπορούσα να τον πείσω για τη μετάλλαξη του κόμματος. Ανεξάρτητα τι έλεγα, προσπαθούσε (αμήχανα είναι η αλήθεια) να με πείσει ότι δεν έχουν χαθεί οι σοσιαλιστικές ιδέες του κινήματος. Μου πήρε λίγο καιρό να καταλάβω, πως ο Νίκος δεν υπερασπιζόταν ουσιαστικά τον πράσινο ήλιο, αλλά την ταυτότητά του. Αν όλη σου η ζωή βασίστηκε σε κάτι, πως ν’ απαρνηθείς το ίδιο σου το είναι, τα θεμέλια της ύπαρξής σου; Δεν μπορείς να πετάξεις τη ζωή σου στο καλάθι των αχρήστων, επειδή κάποιοι πρόδωσαν ό,τι έφτιαξαν και σ’ έφτιαξε.

Διαβάζοντας διάφορα σχόλια για την εμφάνιση των Bauhaus στο Release Festival πριν λίγες μέρες, θυμήθηκα τον Νίκο. Πόσο εύκολα μπορείς να λεκιάσεις τις πιο σημαντικές στιγμές της νιότης σου; Γίνεται ν’ απαρνηθείς τον Peter Murphy; Εντάξει γέρασε, η φωνή του δεν είναι η ίδια, οι αντοχές τους δεν είναι όπως παλιά, αλλά είναι ο ίδιος άνθρωπος που αγάπησες. Οπότε τα ρίχνεις αλλού. Στην παραγωγή, στον ηχολήπτη, στον ανάδρομο Ερμή. Δεν ήμουν παρών, οπότε δεν γνωρίζω τι ακριβώς πήγε στραβά. Όλοι λένε πως ο ήχος ήταν κακός, οπότε θα ήταν. Αλλά ό,τι και να έφταιγε, ο Murphy θα έπρεπε να τελειώσει το σόου κανονικά ως επαγγελματίας και όχι να σηκωθεί να φύγει, ρίχνοντας το φταίξιμο στον ηχολήπτη. Εντάξει, δεν περιμέναμε και να εμφανιστεί σαν νυχτερίδα κρεμασμένος ανάποδα και να μείνει έτσι για 8 λεπτά (!) τραγουδώντας το “Bela Lugosi’s dead”, όπως έκανε στο Coachella Festival το 2005, αλλά τουλάχιστον να πει τα 16 τραγούδια που λένε οι Bauhaus φέτος στις εμφανίσεις τους (στην Release είπαν 11).

Το φαινόμενο, όμως, να μας παρατάει ο καλλιτέχνης στα κρύα του λουτρού δεν το βλέπουμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Θυμάμαι τουλάχιστον δύο συμβάντα, τα οποία, να σημειώσουμε πως, δεν έγιναν λόγω επεισοδίων.

White Stripes, Γήπεδο Beach Volley Φαλήρου Αττικής, 2005

Οι White Stripes μια μέρα πριν, είχαν δώσει μια φοβερή συναυλία στη Θεσσαλονίκη, παίζοντας 24 τραγούδια. Ολοκλήρωσαν με το “Seven nation army”, με το κοινό να παραληρεί. Στην Αθήνα, όμως, φυσούσε λίγο παραπάνω… O Jack και η Meg White έπαιξαν ακριβώς τα μισά τραγούδια από τα προβλεπόμενα και αποχώρησαν, φοβούμενοι ότι θα πέσουν οι σκαλωσιές και τα φώτα στα κεφάλια τους! Δεν γνωρίζω πόσο πραγματικά επικίνδυνη ήταν η κατάσταση και αν είχαν δίκιο, γιατί δεν ήμουν εκεί (ευτυχώς τους είχα δει την προηγούμενη μέρα). Πάντως από κάτω έγινε χαμός! Αναλυτικά τα είχε γράψει ο Ηλίας Πυκνάδας σε παλιότερο άρθρο στο MiC.

Placebo, Θέατρο Γης, Θεσσαλονίκη, 2010

Οι Placebo ξεκίνησαν στις 9:00 ακριβώς και μετά από 50 λεπτά, έχοντας παίξει 14 τραγούδια, χωρίς να έχει καταλάβει κανένας από τους 6.000 τρελαμένους θεατές τι ακριβώς έγινε, ο Brian Molko αποχώρησε από τη σκηνή. Μόλις άναψαν τα φώτα και ο κόσμος συνειδητοποίησε ότι τέλειωσε η συναυλία, ακολούθησε πανζουρλισμός. Γιουχαΐσματα και αντικείμενα πάνω στους άμοιρους τεχνικούς, που προφανώς δεν έφταιγαν σε τίποτα. Θυμάμαι να περπατάω έξω από το Θέατρο Γης στις 10:05, να με ρωτάει κάποιος που εκείνη την ώρα έμπαινε αν αναβλήθηκε η συναυλία και να του λέω, γελώντας, πως τέλειωσε! Άκουσα ότι κάποιος πέταξε ένα ποτήρι στον Molko ή τον έβρισε. Αν αυτές είναι αιτίες να σταματήσει μια συναυλία, το 90% των συναυλιών που έχουμε δει, θα έπρεπε να έχουν διακοπεί. Την επόμενη μέρα στην Αθήνα οι Placebo έπαιξαν κανονικά τα 19 τραγούδια του σετ τους.

Υπήρχαν όμως και περιπτώσεις που θα ήταν απολύτως φυσιολογικό να φύγει ο καλλιτέχνης από τη σκηνή, αλλά σεβάστηκε τον κόσμο και δεν το έκανε.

Culture Club, Καλλιμάρμαρο, Αθήνα, 1985

Κάποιοι από το κοινό δεν αποδέχτηκαν την εικόνα που έβλεπαν στο τέλος της πρώτης μέρας του Rock in Athens, του πρώτου ροκ φεστιβάλ στη χώρα με τόσο μεγάλα ονόματα. Ο Boy George βγήκε στην σκηνή μ’ ένα κιμονό και έντονα βαμμένος, όπως συνήθιζε. Βρισκόμαστε σε μια εποχή που δεν γίνεται ν’ ακούς και ποπ και ροκ, οπότε οι οπαδοί των δύο μουσικών ειδών ήταν στα μαχαίρια. Η αμφίεση και η γκέι παρουσία του George έγινε, δυστυχώς, κόκκινο πανί για μερικούς και κάποια στιγμή άρχισαν να πετάνε μπουκάλια με νερό ή/και άμμο (στη φοβερή διασκευή του “(Your love keeps lifting me) Higher and higher” βλέπουμε τον καημένο τον τεχνικό να προσπαθεί να τα μαζέψει…). Δεν είμαστε σίγουροι αν ο Boy George είπε το θρυλικό, «Αν δεν ήμουν κυρία θα σας έδειχνα τον κώλο μου!», αλλά είμαστε βέβαιοι (από τη φωτογραφία του Γιώργου Τουρκοβασίλη) ότι υπήρχε απάντηση από τον μπασίστα Mikey Craig. Αυτό (προφανώς) δεν ηρέμησε το κοινό, ωστόσο, η συναυλία συνεχίστηκε κανονικά μέχρι το τέλος.

Iggy Pop, Πειραιάς, 1996

Την τελευταία μέρα του φεστιβάλ Rock of Gods, εμφανιζόταν στο τέλος της ημέρας ο Iggy Pop. Στο πρώτο κιόλας τραγούδι ένα πλαστικό μπουκάλι με νερό τον πέτυχε στο μέτωπο. Άρχισε αμέσως η αιμορραγία και σε λίγο είχε γεμίσει όλο του το στέρνο αίματα! Η απίστευτη φωτογραφία του Χρήστου Κισατζεκιάν και το βίντεο μας θυμίζουν τι ακριβώς έγινε. Ωστόσο, φωνάζοντας εκστασιασμένος, «Motherfucker, you can’t stop me», συνέχισε κανονικά την παράσταση παίζοντας και τα 21 τραγούδια που είχε προγραμματίσει.

Tο βασικό ερώτημα είναι αν θα τολμούσε ποτέ ο Peter Murphy, οι Placebo και οι White Stripes να φύγουν στη μέση της παράστασής τους σ’ ένα φεστιβάλ όπως το Primavera, το Glastonbury ή το Coachella μπροστά σε 100.000 κόσμο; Η απάντηση είναι, σίγουρα όχι!

Και μην πει κανείς έξυπνος ότι δεν στέκει το ερώτημα γιατί σε αυτά τα φεστιβάλ δεν υπάρχουν τεχνικά πρόβλημα. Αναφέρω δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Το 2007 στο Glastonbury οι Killers -ως headliners- δεν παράτησαν το κοινό και τέλειωσαν κανονικά τη συναυλία τους, παρόλο που ο ήχος ήταν χάλια. Επίσης, το 2017 οι Radiohead -ως headliners- στο Coachella αναγκάστηκαν να φύγουν δύο φορές από την σκηνή λόγω προβλημάτων ήχου, αλλά επέστρεψαν και τις δύο για να ολοκληρώσουν κανονικά την εμφάνισή τους.

Η αγορά της Ελλάδας είναι αστεία μπροστά στην αγορά των μεγάλων χωρών, οπότε και το κοινό είναι μικρότερο. Το σημαντικότερο, όμως είναι πως αν δεν παίξει καλά ένα συγκρότημα σ’ ένα ελληνικό φεστιβάλ, δεν θα θαφτεί διεθνώς. Οπότε, ανάλογα με την επαγγελματικότητα και την ευθιξία του, πράττει. Με πιο απλά λόγια, μερικοί καλλιτέχνες απαξιώνουν τους θεατές εκεί που τους παίρνει. Και κάποιους φαίνεται πως τους παίρνει στη μικρή Ελλάδα (και στη Σουηδία είχαμε τα ίδια πριν λίγα χρόνια με τον Murphy). Το πρόβλημα είναι πως μεγαλώσαμε λίγο και είναι κάπως άχαρο να υπερασπιζόμαστε μουσικούς που δεν σέβονται το κοινό τους. Ή, έστω, αν συνεχίζουμε να τους θαυμάζουμε και δεν μπορούμε να τους απαρνηθούμε για συναισθηματικούς λόγους, τουλάχιστον να κριτικάρουμε τις πράξεις τους, ομοίως με άλλους.