Τα 20 καλύτερα κιθαριστικά riff

1. Led Zeppelin - Whole lotta love (1969)
Jimmy Page, λονδρέζος, έμπλεξε με την κιθάρα στα 13 και του πήρε 12 χρόνια μέχρι να βρει το τέλειο riff. Πριν απ'αυτό είχε περάσει απ'τους Yardbirds και μετά απ'αυτό έγινε πλούσιος (οι Led Zeppelin περιόδευαν με το δικό τους αεροπλάνο την εποχή που ο Lou Reed (άλλος μεγάλος ριφαδόρος) πήγαινε με τον καρβουνιάρη). Μετά... μετά δε θυμάται τίποτα, η ζωή του χάθηκε στη σκόνη.

2. AC/DC - Back in black (1980)
Βαρύ κι ασήκωτο σαν το βήμα του King Kong στην Πέμπτη λεωφόρο. Ο σκοτσέζος Angus Young μ'αυτό και δεκάδες παραλλαγές του δικαιολόγησε το πέρασμά του απ'αυτή τη ζωή και κατέλαβε την 96η θέση στη λίστα του Rolling Stone με τους καλύτερους συναδέλφους του. Αδικία ασφαλώς, του έκλεψαν τουλάχιστον πενήντα θέσεις. Άραγε, τώρα που έγινε 53 φοράει παντελόνι ιδίου μήκους μ'εκείνο που φορούσε στα 12 του;

3. Sex Pistols - No feelings (1977)
To απόλυτο πανκ ριφ, καυτό και επιθετικό σα φλόγα που καίει το δάσος της Ζαχάρως. Ο Steve Jones λέει πως κιθάρα της ζωής του είναι μια Gibson Les Paul που έκλεψε από τον Mick Ronson οπότε βρήκαμε και την μέγιστη επιρροή της ζωής του. Από την άλλη κυκλοφορεί η φήμη πως οι Sex Pistols δεν παίζουν στο δίσκο και τις κιθάρες έπαιξε ο Chris Spedding που είχε κάνει και παραγωγή σε demo τους. Milli Vanilli, Sex Pistols... Κάτω τα χέρια απ'τα είδωλά μας!

4. Fleetwood Mac - Oh well (1969)
I can't sing, I ain't pretty and my legs are thin, but don't ask me what I think of you I might not give the answer that you want me to. Blues με χιούμορ απ'τον Peter Green που μέσα σε λίγους μήνες έγραψε τρία αριστουργήματα ("Albatross", "Black magic woman", "Oh well") και μετά χάθηκε στο λαβύρινθο του μυαλού του. Τότε βρήκε την ευκαιρία η μουσίτσα η Stevie Nicks και του έκλεψε το γκρουπ.

5. Clash - Should I stay or should I go (1982)
Δεν ξέρω γιατί το τραγουδάει ο Mick Jones (μήπως ξέρω γιατί τραγουδάει ο Keith Richards το "Happy";), δεν ξέρω αν το έγραψε για την Ellen Foley ή για τη σχέση του με τον Joe, ξέρω όμως πως απ'τη στιγμή που εγείρεται το ερώτημα η σωστή απάντηση είναι το go. Arena rock ασφαλώς αλλά ποιον χαλάει αυτό; Εμένα σίγουρα όχι.

6. David Bowie - Ziggy Stardust (1972)
Μ'αρέσει και η πιο βαρβάτη κιθάρα στη διασκευή των Bauhaus αλλά δεν είμαι αρκετά ασεβής για να την προτιμήσω απ'το ορίτζιναλ όπου παίζει ο Mick Ronson, ο κιθαρίστας που συμπορεύτηκε με τον Bowie στα πιο ένδοξα χρόνια του και κανείς δεν ξέρει ποια ήταν η ακριβής συνεισφορά του σε κομμάτια σαν αυτό. Γεννήθηκε το '46 και πέθανε στα 46 του. Τον ακούμε και στο "Vicious" του Lou Reed που θα χωρούσε στη λίστα αν αυτή ήταν μακρύτερη.

7. Neil Young - Hey hey my my (into the black) (1979)
Κιθαρίστας υπ'αριθμόν 83 στη λίστα του Rolling Stone που έχει τον Johnny Ramone στο #16 και τον Jack White στο #17 (τι περιοδικά διαμορφώνουν την κοινή γνώμη!). Αφού έλυσε το οικονομικό του πρόβλημα με το "Harvest" το έριξε πάλι στη μελαγχολία ("On the beach", "Tonight's the night") και όταν οι punks του είπαν πως ξόφλησε ζορίστηκε και έφτιαξε έναν απ'τους καλύτερους δίσκους του. Η διάσημη φράση "It's better to burn out than to fade away" υπάρχει μόνο στην ακουστική εκδοχή του τραγουδιού που ανοίγει το δίσκο. Δεινόσαυρος μεν αλλά απ'τους διατηρητέους.

8. Television - Marquee moon (1977)
Συνεχίζω με καλύτερο κιθαρίστα (#56), τον Tom Verlaine εκ του πατισμυθικού συναφιού. Που δεν έχει καθόλου προσωπικό στυλ, που το άλμπουμ τους είναι για τα μπάζα και σωστά οι αμερικανοί με το αλάνθαστο κριτήριο το αγνόησαν όταν κυκλοφόρησε, που το ριφ του "Marquee moon" το έχεις ακούσει σε χιλιάδες τραγούδια. Δέομαι και προσκυνώ. Τώρα πρέπει να βρω και κάτι του Kirk Hammett των Metallica που είναι ο 11ος καλύτερος στο τάστο έβερ.

9. George Thorogood - Bad to the bone (1982)
Άλλος ένας bluesman που πιάνει το νήμα απ'την αρχή: The day I was born, νταράν νταράν... Όχι μόνο είναι καλό το ριφ (που όμως χρωστάει στον Muddy και τον Bo) αλλά η κιθάρα είναι εξαιρετικά ηχογραφημένη, ξυράφι πράμα. Το κακό είναι που ο George έχει φάτσα που θυμίζει τεξανό μπάτσο. Χίλντα γνωρίζεις τίποτα παραπάνω γιαυτόν;

10. Dead Kennedys - Too drunk to fuck (1981)
Raymond Pepperell λέγεται ο κιθαρίστας, East Bay Ray για τους φίλους, άγνωστος σε πολλούς φανς που μόνο τον τραγουδιστή τους γνωρίζουν. Προτιμούσε το ροκάμπιλι, τον Syd Barrett και το σπαγγέτι των αυτιών απ'του στόματος γι' αυτό και το surf ριφ εδώ, γι'αυτό και ο ήχος των Dead Kennedys (Dread Kennedys σύμφωνα με συλλογή διασκευών τους - μαντέψτε το ποιόν των συγκροτημάτων της) ήταν πιο "έντεχνος" απ'των πανκ αδελφών τους.

Πέντε ακόμα αγαπημένα: Dr Feelgood - She does it right, Yardbirds - Heart full of soul, Blondie - One way or another, JJ Cale - Cocaine, Doors - Roadhouse blues

Όχι άλλο Πλιάτσικα και Smoke on the water, Paranoid, You really got me, Foxy lady, Smells like teen spirit.

Μπάμπης Αργυρίου

1 It's my life (Animals)
Αλληλούια! Αυτό το ριφ παιγμένο από τα χεράκια του Hilton Valentine ηχεί σαν τις καμπάνες της απελευθέρωσης. Ήμουν δέκα χρόνων όταν το πρωτάκουσα, αλλά το μήνυμα ήταν σαφές: It's my life and I'll do what I want. Και να σκεφτεί κανείς ότι είναι γραμμένο από επαγγελματίες του Brill Building, κατά παραγγελιά του παραγωγού Mickie Most.

2 Summertime blues (Eddie Cochran)
Κλασικό 12μετρο blues, άλλη μια κραυγή ασφυξίας που δείχνει πώς ζούσαν οι νέοι the days before rock'n'roll. Ο (μετριότατος) Eddie υπήρξε το αρχέτυπο του ροκαμπιλά, το κομμάτι διασκευάστηκε από πολλούς (ανάμεσά τους οι Who), αλλά τα νιάτα, η αφέλεια και η φρεσκάδα της πρώτης εκτέλεσης παραμένουν αξεπέραστα.

3 Walk this way (Aerosmith)
Οι Aerosmith στα καλύτερά τους, η κιθάρα του Joe Perry δίνει ρέστα, επηρεασμένη από την καλύτερη παράδοση των αμερικάνικων blues. Ποιος μπορεί να αντισταθεί σ' αυτό το ξεσηκωτικό άγριο riff; Ό,τι πρέπει για χορό μέχρι τελικής πτώσεως, με στίχους επηρεασμένους από τον Άιγκορ του Frankestein Junior (αλήθεια!) Η μόνη καλύτερη εκτέλεση είναι με... τους Toxic Twins (Tyler & Perry) και τους Run DM.

4 Mystery Train (Elvis Presley)
Ποιος θυμάται τον Little Junior Parker που το έγραψε; Ο Elvis τον έσβησε (δικαίως, κατά τη γνώμη μου), χάρη στην κιθάρα του Scotty Moore και το μπάσο του Bill Black, τραγουδώντας για "το τρένο του θανάτου που του πήρε το μωρό του". Το έχουν διασκευάσει οι πάντες, από τον Bob, τον Bruce και τον Neil, μέχρι τον Paul Simon, τους Band και τον Jose Feliciano - κανείς όμως σαν τον Βασιλιά.

5 Bo Diddley (Bo Diddley)
Ο αρχιτέκτονας της μετάβασης από τα blues στο rock'n'roll, επινόησε μόνος του το Bo Diddley rhythm. Εδώ ευλογεί τα γένια του, και καμαρώνει για τα δώρα που αγοράζει στο μωρό του. Ο τρόπος που έπαιζε κιθάρα επηρέασε τη Βρετανική Εισβολή, αλλά οι Clash τον ξανάφεραν στη δημοσιότητα όταν τον έβαλαν να ανοίγει τις συναυλίες τους στην Αμερική. Hey Bo Diddley!

6 Boom boom (John Lee Hooker)
Υπνωτιστικό boogie από τον επονομαζόμενο King of the Endless Boogie. Για να καταλάβει κανείς το στυλ του, φτάνει μια κουβέντα του: "I don't play a lot of fancy guitar. I don't want to play it. The kind of guitar I want to play is mean, mean licks". Λεπτομέρεια: ο ρόλος του Jake που παίζει ο Belushi στους Blues Brothers, είναι κομμένος πάνω του - μαύρο γυαλί και soul patch.

7 Suzie Q (CCR)
Τα καλόπαιδα από την Καλιφόρνια είχαν εντρυφήσει βαθιά στα blues της Νέας Ορλεάνης, και όχι μόνο. Οι βασικοί εκπρόσωποι του southern rock, πήραν τη Suzie Q του (αρχιτέκτονα του swamp rock boogie) Dale Hawkins, της κόλλησαν το riff από το Smokestack Lightnin' του Howling Wolf, και the rest is history, όπως λένε. Ο (σκατόψυχος) John Fogerty δείχνει εδώ πόσο έχει επηρεαστεί από τους κορυφαίους session κιθαρίστες Scotty Moore και James Burton.

8 American Woman (Guess Who)
Και όμως, κυρίες και κύριοι, και οι Καναδοί can rock (απόδειξη ο Neil και ο Robbie Robertson). Οι σχεδόν one-hit wonders Guess Who τα κατάφεραν να φτιάξουν ένα από τα πιο κολλητικά riff όλων των εποχών. Δηλαδή, ο Randy Bachman το έφτιαξε, πριν σηκωθεί και φύγει για να φτιάξει τους Bachman Turner Overdrive. Τους υπόλοιπους τους έφαγε η μαρμάγκα (δικαίως, φρονώ).

9 One way out (Elmore James/Allman Bros)
Κι άλλο κλασικό boogie, του Elmore James αυτή τη φορά, το οποίο απογείωσαν οι (έτεροι μάστορες του southern rock) Allman Brothers Band, στο ιστορικό live του Filmore East (όπως ακούγεται στο Eat a Peach του 1972). Εδώ ο Dickie Betts παίζει το boogie vamp που έπαιζε στην πρώτη ηχογράφηση ο Sonny Boy Williamson II, ενώ ο Duane Allman βάζει την καταπληκτική σλάιντ κιθάρα, ισάξια του Elmore James. Ο Duane είχε παίξει ως session μουσικός με τους πάντες (από τον Wilson Pickett έως τους Derek and the Dominoes), και αναρωτιέμαι τι θα είχε παίξει, αν δεν είχε σκοτωθεί 8 μήνες μετά την ηχογράφηση αυτή.

10 Sunshine of your love (Cream)
Clapton is God! έγραφαν κάποτε οι νεαροί Λονδρέζοι στους τοίχους του Λονδίνου. Ε κάτι ήξεραν αυτοί (αφού είχαν την τύχη να βλέπουν live τους Hendrix, Townshed, Jimmy Page, George Harrison και κάτι ψιλά). Το τραγούδι βέβαια το έγραψε ο Jack Bruce επηρεασμένος από μια συναυλία του Hendrix, και η Atlantic στην αρχή δεν το ήθελε. Έπρεπε να μεσολαβήσει ο Booker T. Jones για να τους πείσει. Το riff θεωρείται κλασικό δείγμα του woman tone του Clapton, και οι ειδικοί ανιχνεύουν στην εισαγωγή μερικές νότες από το Blue Moon.

Απορίες: μου περίσσεψαν το Day Tripper των Beatles, το Start me up των Stones, το When the doves cry του Prince - Μπάμπη, γιατί μου έκλεψες το Bad to the Bone; - το Keep on rockin' in the free world του Neil, που είναι και επίκαιρο, ο Dick Dale και το surf rock, το Immigrant Song των Zeppelin, το Wild Thing των Troggs, ο Steve Cropper, o Mike Bloomfiled, o Ry Cooder.... Μήπως να κάνουμε κι ένα part II στο αφιέρωμα;

Χίλντα Παπαδημητρίου