Τα 54 διαφορετικά δευτερόλεπτα στη ζωή του Ροζ Πάνθηρα

Ω ναι, πρόκειται για μια κατάφωρη αδικία. Αδικία προς όλους αυτούς τους παίκτες και συνθέτες που κόπιαζαν πάνω από κονσόλες και μικρόφωνα προσπαθώντας να προλάβουν προθεσμίες και να περατώσουν συνταγές εμπορικότητας ενώ παράλληλα το ένστικτο μέσα τους έλεγε "γράψε ρε κάτι για το οποίο θα είσαι περήφανος και πέρα από το τσεκ που θα του αναλογεί" (όπως διαπιστώνουμε εκ των υστέρων σε σχετικά ντοκιμαντέρ). Έχουμε να κάνουμε με μία συστοιχία και πυκνογραμμένη ιστορία εδώ, οπότε ας ξετυλίξουμε με χρονική σειρά τον μίτο. Και ξεκινάμε από το πλέον δημοφιλές και προφανές. Τον ήχο.

Ο Pink Panther/Ροζ Πάνθηρας (το αναφέρω και με την αυτονόητη μετάφραση διότι έχει παρατηρηθεί να χρησιμοποιούνται αμφότερα σε συζητήσεις της ημεδαπής) παραμένει αν μη τι άλλο στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων άνω των 35 ως ένα από τα πλέον διασκεδαστικά αλλά και σοφιστικέ (και εκεί ήταν η επιτυχία του) σκίτσα και κόμικ της τελευταίας 60ετίας, παρόλο που πάτησε για τα καλά το πόδι του στο mainstream. Με όνομα εμπνευσμένο από ένα πολυπόθητο και πραγματικό διαμάντι που έκανε τη δεκαετία του ‘60 μεγάλο ντόρο στις ανά καιρούς εμφανίσεις του σε βιτρίνες μουσείων, το saga του αρειμάνιου πάνθηρα είχε πολλούς λόγους που κατάφερε να διατηρηθεί στην κορυφή των προτιμήσεων του κοινού για πολλά έτη.

Η μουσική του Henry Mancini για τον Ροζ Πάνθηρα ήταν στα σίγουρα ένα από αυτά τα στοιχεία. Νότες που εννοιολογικά παραπέμπουν τόσο στο νουάρ όσο και μία ελευθεριότητα (60s γαρ) και μία γαλλική εσάνς τόσο απαραίτητη στο κοσμαγάπητο κομιξάτο αιλουροειδές, μιας και οι διενέξεις του είχαν πολλές φορές να κάνουν με τον αστυνόμο Κλουζό, τον Γάλλο γκαφατζή εκπρόσωπο της παρισινής υπηρεσίας.

Ναι, όντως η πορεία ξεκίνησε με την ταινία του Blake Edwards το 1963, αλλά ήδη από την πρώτη αυτή κινηματογραφική ταινία (που ακολούθησαν 10 ακόμα φιλμ) στην αρχική σεκάνς εμφανίζεται το σκίτσο που δημιούργησε το δίδυμο Hawley Pratt και Friz Freleng και έμελλε να σκιαγραφεί τον μποέμ αστικό πάνθηρα. Η τηλεοπτική σειρά, που είναι το επίκεντρο αυτού του άρθρου, ξεκίνησε το 1969 και κράτησε (στην πρώτη εκδοχή του) μέχρι το 1978, ενώ στην ελληνική τηλεόραση το συμβόλαιο με τον κρατικό φορέα έδωσε τη δυνατότητα προβολής και γρήγορης εξάπλωσης του μύθου του ροζ αιλουροειδούς το 1977.

Την εποχή εκείνη ήταν ακόμα αρκούντως νωπή, μέσω των ταινιών του Δαλιανίδη ή έστω και στα όρια της χοντροκομμένης φάρσας ή καρικατούρας, η μουσική που υποτίθεται ότι απηχούσε τον ήχο των hippies και των 60s (είτε σε flower power αντηχήσεις είτε σε ανθυποgarage απολήξεις). Οι τρομπέτες από το ιταλικό σχήμα που κατέληξε στο σπίτι της Ρένας Βλαχοπούλου στην ‘Κόμισσα της Κέρκυρας’ και το ‘Crazy –Λάσκαρη- Girl’ του Πλέσσα με την κατακόκκινη Kent στα χέρια της ξανθιάς ελληνίδας πρωταγωνίστριας, είχαν κάνει αρκούντως φιλικό τον ήχο αυτό στα ελληνικά σαλόνια (με την έννοια της διαμερισματικής ενορχήστρωσης, όχι της κοινωνικής διαστρωμάτωσης) όπου και αναπαυόταν πάνω σε κάποιο έπιπλο η τηλεόραση (στην Ελλάδα λόγω καθυστέρησης εδραίωσης του τηλεοπτικού σήματος οι αμερικάνικου τύπου βαριές -και ωραίες- επιδαπέδιες οθόνες απαντώνται σε ελάχιστες περιπτώσεις).

Στα σαλόνια αυτά λοιπόν κάθε Κυριακή απόγευμα ο Πάνθηρας εισέβαλλε με τα σπονδυλωτά μισάωρα του και μετέδιδε το μήνυμα της μνημειώδους και σχεδόν κυνικής του ψυχραιμίας απέναντι στα τεκταινόμενα ολόγυρα του. Σε όλα τα επεισόδια που τον αφορούσαν, εκεί που εμφανιζόταν ως λάμψη από το διάστημα μέσα σε μία ροζ άχλη και καπνίζοντας με ευρωπαϊκή γυναικεία πιπέττα -μιλάμε για τελείως διαφορετικό κοινωνικό ορθό δηλαδή- τον συνόδευε το πασίγνωστο jazzy θέμα του Henry Mancini.

Οι άλλες μουσικές όμως, όπως η συμφωνία τσέπης για τα επεισόδια που αφορούσαν τον Κλουζό ή κάποιες νανοδευτερολέπτων ηχητικές κατασκευές δεν ανήκουν στον Mancini όπως λαθεμένα έχουμε πολλοί στο μυαλό μας. Αυτά ανήκουν στην τριάδα Walter Greene (1910-1983), William Lava (1911-1971) και Doug Goodwin (1929-).

Ο Greene ήταν ένας προικισμένος και ικανός συνθέτης που υπέγραψε scores για τον τηλεοπτικό Ταρζάν, για το εξαιρετικό γερμανο/πολωνικό ‘First Ship to Venus’ αλλά και τα απολαυστικά b-movies ‘Teenage Monster’ και ‘War of the Satellites’, ενώ μεταξύ άλλων είχε εμπλακεί και στα μουσικά θέματα για τον Woody Woodpecker.

Ο Lava ήταν θηριοδαμαστής της παρτιτούρας και επίσης πολυγραφότατος. Σε αυτόν ανήκουν θέματα από τα ‘Looney Tunes’ αλλά και τα ηχητικά σκέλη των πραγματικά καλών τηλεοπτικών western ‘Cheyenne’ και ‘Gunsmoke’. Ήταν μέγας υποστηρικτής της χρήσης ατονάλ στοιχείων στα scores (και κάπως έτσι τα λατρέψαμε πολλοί από εμάς, ρωτήστε εξάλλου και τον John Zorn που θεωρεί τη μουσική των αμερικάνικων cartoons των 50s και 60s όχι μόνο αριστοτεχνική αλλά και τη μέγιστη επιρροή του στην ενορχήστρωση.)

O τελευταίος της παρέας, ο Doug Goodwin, ο οποίος είναι και ο μοναδικός από αυτή την τριάδα που ζει ακόμα, στα 90 του σήμερα είναι ένας κολοσσός της αμερικάνικης τηλεοπτικής παράδοσης. Συνθέσεις όχι μόνο για τον Pink Panther αλλά και για Bugs Bunny, The Ant and the Aardvark -με δικό του κοινό και αυτό στην ελληνική μεταπολιτευτική τηλεόραση- και με άοκνη δουλειά ακόμα και μετά τα 70 του για τις ανάγκες της μικρής οθόνης.

Σε αυτόν τον τελευταίο ανήκε και ο τελικός μουσικός λόγος του Pink Panther show. Στο τέλος της χιουμοριστικής πανδαισίας που προσέφερε ο Ροζ Πάνθηρας ερχόταν κάθε Κυριακή βράδυ η ώρα να κλείσει το show και να εμφανιστούν στην οθόνη τα closing credits της σειράς. Υπήρχε λοιπόν εκείνη η περίφημη σκηνή, όπου ειδικότερα τα αγόρια, όλα τα αγόρια, ήθελαν να είναι πρωταγωνιστές στη θέση του ξανθού αγοριού αμερικανικής υπηκοότητας που εμφανιζόταν όχι σε σκίτσο αλλά στον πραγματικό κόσμο. Αυτό το αγόρι ήταν ο οδηγός του Panthermobile, ενός πρωτότυπου αμαξιού ειδικά κατασκευασμένου (από τον Bob Reisner) για τις ανάγκες του show. Το ολίγον από φουτουριστική Μαζεράτι όχημα περίμενε έξω από το θέατρο που υποτίθεται λίγο πριν είχαν προβληθεί οι περιπέτειες του Πάνθηρα και των συμπρωταγωνιστών του. Το αγόρι άνοιγε την επίσης προωθημένη σχεδιαστικά πλαϊνή είσοδο (δεν το έλεγες πόρτα) για να εισέλθουν οι ήρωες. Ο Κλουζό (σε άψογη για τα δεδομένα της εποχής συμπόρευση σχεδίου και φιλμ) έμπαινε άνετος, ο Ροζ Πάνθηρας εμφανιζόταν καθυστερημένος και το αμάξι τον άφηνε πίσω να τρέχει αλαφιασμένος (μία έστω και μικρή νίκη του Κλουζό και μία υπόγεια υπενθύμιση ότι ακόμα και οι αραχτοί και cool επαναστάτες -όπως ακριβώς ήταν ο Pink Panther- μπορεί τελικώς να μείνουν εκτός νυμφώνος αν δεν ακολουθούν πιστά, έστω και τις βασικές δοκούς μίας κοινωνικής δομής, όπως είναι π.χ. ο χρόνος).

Την ώρα λοιπόν που έπαιζε αυτό το τελικό σκετσάκι, ακουγόταν για 54 δευτερόλεπτα ένα μικρό όσο και πυκνό στην ενορχήστρωση του θέμα, το οποίο κατάφερνε να παραθέσει δύο κουπλέ και ένα ρεφραίν (μαζί με γέφυρα) και μάλιστα σε χαλαρή διάσταση πολλαπλών ανδρικών φωνητικών. Οι στίχοι ήταν αποθεωτικοί της ύπαρξης του ροζ αιλουροειδούς και ήταν οι κάτωθι:

Well now you've met The Pink Panther, The Pink Panther.
Wasn't he a panther ever so pink?
You've seen that he's a groovy cat
And what a gentleman, a scarlet, what a acrobat!

He's in the pink, Pink Panther!
A rinky-dink Panther,
And it's as plain as your nose
that he's the one and only truly original
panther pink from head to toes.

Yeah he's the one and only truly original
panther, Pink Panther, from head to toe!

Η λέξη groovy που εμφανίζεται στους στίχους είναι σαφώς ένα από τα κλειδιά κατανόησης της γλώσσας της δεκαετίας του ‘60, μιας και πολύ γρήγορα πέρασε από τον χώρο του underground στην καθομιλουμένη. Αυτό ακριβώς το groovy κλίμα ακολούθησε και στην κατασκευή της μελωδίας ο Goodwin φτιάχνοντας ένα κεφάτο κλείσιμο που όλοι νόμιζαν ότι ανήκει στον Mancini ακριβώς επειδή όταν ξεκινούσε η προαναφερθείσα σκηνή εμφανιζόταν το όνομα του μαζί με τον υπέρτιτλο ‘Pink Panther Theme’. Και είναι κάτι που το συναντάς όχι μόνο σε συζητήσεις (διότι πολλοί θυμούνται αυτό το beach boys – garage κλείσιμο) αλλά ακόμα και σε forums όπως και σε αναρτήσεις των closing credits στο YouTube.

Ακόμα και σε προφανείς περιπτώσεις η μουσική ιστορία από την εποχή που ξεκίνησε η περίοδος καταγραφής του ήχου δε γράφεται μόνο από έναν. Οι συνθέτες όσο και οι εκτελεστές των studio (οι άνθρωποι δηλαδή που είχαν συμβόλαιο με εταιρείες παραγωγής και δούλευαν σε διάφορα projects αυτών) παραμένουν (και όχι μόνο στην αμερικάνικη βιομηχανία ήχου και εικόνας) απαραίτητοι συντελεστές στο να αποκτήσει κάποιος μια σφαιρική άποψη για το σύνολο ενός έργου.

Οι παραπάνω τρεις κύριοι αποτελούν μία χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση.