Teenage Fanclub

Ιστορίες για (τους) οπαδούς (τους)!

Η σκωτσέζικη σκηνή κρατούσε, κρατεί και θα κρατεί καλά. Του Άρη Καραμπεάζη

1987 : Η Γλασκώβη δεν είναι η πόλη που έχεις συνηθίσει. Στη Γλασκώβη κάθε μπαρ φτιάχνει το δικό του «σπιτικό» ουίσκυ. Αυτό σημαίνει αυτομάτως δύο πράγματα: μπορείς να πιεις πολύ και καλό (ενίοτε και πολύ καλό!) φτηνό ουίσκυ και σε διάφορες ποικιλίες. Ποτέ δεν πλήττεις στη Γλασκώβη λοιπόν...

Η ίδια ακριβώς δυνατότητα σου προσφέρεται και στον «τομέα» της μουσικής. Δεν ξέρω ποιο ακριβώς γκρουπ έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα και ποιοι ταλαντούχοι νεαροί κυκλοφόρησαν χθες το βράδυ το ντεμπούτο τους single στην Chemical Underground, η Σκωτσέζικη σκηνή πάντως κρατούσε, κρατεί και θα κρατεί καλά απειλώντας και αυτή την ίδια τη «Μαμά Αγγλία»!

Λέγαμε λοιπόν πως το 1987 οι Jesus & Mary Chain κυκλοφορούν το αριστουργηματικό Darklands. Και δικαιολογημένα όλοι προσέχουν αυτούς και όχι τους βραχύβιους Boy Hairdressers στην ανεξάρτητη Σκωτσέζικη '53rd and 3rd'. Στο line up του σχήματος συναντάμε τους Norman Blake (κιθάρα / τραγούδι), Raymond McGinley (κιθάρα / τραγούδι) και Gerard Love (μπάσο / τραγούδι). Μελωδική pop, με ψήγματα θορύβου και τα απαραίτητα σκοτεινά περάσματα να συνάδουν ελαφρά με το κλίμα της εποχής. Ο Norman Blake θα συνεχίσει για λίγο με τους BMX Bandits και εμείς θα αφήσουμε την επόμενη χρονιά για να περάσουμε απευθείας στο...

1989 : Γνωστό και ως έτος ίδρυσης των Teenage Fanclub, από τους τρεις προαναφερθέντες κυρίους που επισήμως και οι τρεις δηλώνουν την ιδιότητα του τραγουδιστή. Ο Francis Mc Donald πίσω από τα ντραμς έρχεται και αυτός από τους BMX Bandits. Πριν ακόμη ξεκινήσει καλά καλά η καριέρα τους και προτού το πρώτο άλμπουμ βρεθεί στα ράφια των δισκοπωλείων οι Teenage Fanclub αναγνωρίζονται από τον μουσικό τύπο ως μπροστάρηδες ενός υποτιθέμενου power pop revival (ίσως και λόγω των στενών σχέσεων τους με τους BMX Bandits, που ήδη παίζανε σε αυτό το πεδίο!). Αν και στην πορεία θα αποδειχθούν μια μπάντα ικανή να μπει στο ρόστερ της μεγάλης Βρετανικής παράδοσης, τη χρονική αυτή στιγμή φαίνεται να συντονίζονται περισσότερο με τα μουσικά τεκταινόμενα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, παρά στην ίδια τους την πατρίδα (αγοράστε και κάνα synthie ρε παιδιά, αμάν πια!). Οι παλιομοδίτικες κιθαριστικές γραμμές των REM, η «κλασσική» ευαισθησία των Big Star, τα μαθήματα ανατρεπτικής κιθάρας των Sonic Youth και φυσικά η επιρροή του Neil Young (από την οποία κανείς δε μπορεί να ξεφύγει!) έχουν ως Ευρωπαϊκό αντίβαρο μονάχα τον βαρύ ίσκιο των Beatles, που ποτέ δε θα αφήσει ήσυχο τον κύριο Blake!

1990 : Η μπάντα ηχογραφεί το ντεμπούτο της lp 'A Catholic education' και στη διάρκεια των ηχογραφήσεων ο Mc Donald αντικαθίσταται από τον Brendan O' Hare. Στην Ευρώπη τους «παίζει» ο 'Πάστορας' Alan Mc Gee, ενώ η άγνωστη ακόμη Matador αναλαμβάνει να τους γνωρίσει στον Νέο Κόσμο.


A catholic education (1990, Creation)
Everything flows, Everybody's fool, Catholic education, Eternal light, Heavy metal, Critical mass, Too involved, Don't need a drum, Every picture I paint, Catholic education 2, Heavy metal 2.
Έντεκα χρόνια μετά την κυκλοφορία του το 'Catholic education' παραμένει ο «διαφορετικός» και απομακρυσμένος από τα... αδελφάκια του δίσκος των Teenage Fanclub. Περισσότερο (raw) power, παρά (pure) pop ο ήχος του μοιάζει να ξεπηδάει από το αναβράζον (τότε) αμερικάνικο underground, παρά από ένα συγκρότημα Σκωτσέζων ευγενών. Για πρώτη και τελευταία φορά στην καριέρα τους οι Teenage Fanclub δίνουν πολιτική χροιά στο μήνυμα τους. Τόσο ο τίτλος του δίσκου, όσο και το ομώνυμο (Νο 1 & 2) τραγούδι σχολιάζουν το... επίμαχο θέμα με τρόπο που θα ζήλευε και αυτός ο ίδιος ο David Gedge (και ο Morrissey μετά το 93!). Το εναρκτήριο 'Everything flows' είναι το πρώτο τους μεγάλο τραγούδι και πίσω από τις ξεκούρδιστες κιθάρες παλεύουν να βρουν τον πραγματικό τους εαυτό οι «αληθινές» φανκλαμπικές μελωδίες. 7/10

1991 : Ένας δίσκος στο κλίμα του 'Catholic education' είναι ικανός να τραβήξει την προσοχή όχι μόνο των Αμερικάνων ροκ κριτικών, αλλά και των εταιρειών που αρχίζουν να φλερτάρουν (στα κρυφά) με το συγκρότημα. Και λέμε στα κρυφά γιατί η Matador φυσικά και δεν θα τους άφηνε να φύγουν χωρίς το δίσκο... που της χρωστάνε. Σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις τα συγκροτήματα «πουλάνε τρέλα» για να γλιτώσουν και πάνω κάτω το ίδιο κάνανε και οι Teenage Fanclub. Μια ανεκδιήγητη συλλογή με υλικό που κανείς δεν καίγεται να έχει (εκτός ίσως από τη διασκευή στο Like a Virgin της Madonna) και οι Teenage Fanclub βρίσκονται πλέον κάτω από τη στοργική φτερούγα της Geffen (η πρώτη ανεξάρτητη-πολυεθνική... και τα γνωστά ξέρετε!). Στα διάφορα ep's και singles του γκρουπ που κυκλοφορούν αυτή την περίοδο μπορείτε να βρείτε χαρωπά μελωδικά τραγούδια και ενδιαφέρουσες διασκευές, το πρόβλημα είναι όμως που θα τις βρείτε αυτές τις κυκλοφορίες, οπότε καλύτερα περάστε με τη μία στο...

Bandwagonesque (1991, Creation)
The concept, Satan, December, What you do to me, I don't know, Star sign, Metal baby, Pet rock, Sidewinder, Alcoholiday, Guiding star, Is this music.
Εδώ ακριβώς ξεκινάει το revival που λέγαμε (αν και τελικά μόνο οι Teenage Fanclub το υπηρέτησαν με πίστη και επιμονή... ποιος θυμάται τώρα τους Velvet Crush!). Ένας από τους καλύτερους βρετανικούς δίσκους της δεκαετίας του 90, από μια μπάντα που ξέρει να γράφει αιχμηρή pop και που φυσικά της άξιζαν πολλά περισσότερα! Στα δώδεκα τραγούδια του 'Bandwagonesque' καταφέρνουν το (φαινομενικά) ακατόρθωτο: να κεντράρουν στο σημείο εκείνο ακριβώς που το «άγριο» και «χωρίς τρόπους» αμερικάνικο ροκ συναντάει το «μετρημένο» Ευρωπαϊκό του αντίβαρο και όλοι είναι χαρούμενοι και ευτυχισμένοι. «Ο δίσκος που ποτέ δεν έβγαλαν οι Big Star» (το λέμε και στο bio αυτό, αφού έτσι είναι όμως τι να κάνουμε;). To distortion από τη μία, η τηλεπαθητική επίδραση του Brian Wilson από την άλλη... θα ήταν άδικο να μιλήσουμε για τους Ευρωπαίους Nirvana; Δυστυχώς ναι γιατί τελικά κρίνεσαι εκ του αποτελέσματος! Η ευφυία (και η ατυχία) των Teenage Fanclub έγκειται στο ότι τα κατά βάση απλά (απλούστατα) τραγούδια τους ακούγονται πολυεπίπεδα (όχι όμως και δύσκολα) στον ακροατή, οπότε... αποχαιρέτα τα «μεγάλα ακροατήρια» που χάνεις αγαπητέ Norman. Που καλά θα κάνει βέβαια ο ακροατής να προσέξει την ειρωνεία των στίχων, τον πλούτο των ήχων και την ενέργεια των τύπων που βρίσκονται πίσω από το όνομα Teenage Fanclub. Και φυσικά να αγοράσει αυτό το δίσκο και να το τοποθετήσει δίπλα στα 'Green', 'Evol', 'George Best', 'Meat is murder', 'Copper blue' κ.λ.π κ.λ.π. 9/10

1992 : ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΚΑΛΑ ΠΟΤΕ ΘΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕΤΕ ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ ΣΑΣ!
Έχουμε και λέμε... δεν είναι μόνο που οι My Bloody Valentine κυκλοφορούν ίσως τον πιο σημαντικό underground δίσκο όλων των εποχών (που έως και house dj's το αναφέρουν ως επιρροή). Δεν είναι που οι «ομοϊδεάτες» REM καταφέρνουν και πιάνουν ακριβώς αυτό που θέλει ο κόσμος (Out of time είπατε; Κάθε άλλο!). Είναι και οι Nirvana ρε γαμώτο! Ας περίμεναν και αυτοί ένα δυο χρόνια να κόψει λίγο ο πανικός. Ουκ ολίγα πράγματα βέβαια κατάφεραν οι Fanclub. Πολλά περιοδικά τους προτίμησαν από τα μεγαθήρια και τους τοποθέτησαν σε ζηλευτές θέσεις στους δίσκους τους στο τέλος της χρονιάς. Το 1992 βρίσκει τους Teenage Fanclub να αποτελούν την πιο hot μπάντα της χρονιάς, σύμφωνα με το Rolling Stone, όχι όμως και ικανούς να πιάσουν το vibe του mainstream, που τον καιρό εκείνο ήτανε περισσότερο κοντά στο underground παρά ποτέ. Κι όσο και αν έπρεπε να αποδείξουν ότι δεν είναι τυχαίοι στο επόμενο βήμα τους, ξέρανε καλά πως η μεγάλη ευκαιρία είχε ήδη χαθεί!

1993 : Thirteen (Creation)
Hang on, The cabbage, Radio, Norman 3, Song to the cynic, 120 mins, Escher, Commercial alternative, Fear of living, Tears are cool, Ret liv dead, Get funky, Gene Clark.
To μέχρι πρότινος «πιο αδύναμο» άλμπουμ των Teenage Fanclub έχει το πρόβλημα που στο εξής θα ακολουθεί και τους υπόλοιπους δίσκους τους. Βρίσκει το συγκρότημα ταμπουρωμένο στην προσωπική του «αισθητική» και άποψη για τα πράγματα, με αποτέλεσμα σταδιακά να χάσει την επαφή του με τον «έξω» κόσμο και οι δίσκοι του να είναι τα «παραγνωρισμένα μινι-αριστουργήματα», που ενδιαφέρουν πλέον τους οπαδούς τους και μόνο. Το Thirteen (με τίτλο «δανεισμένο» από τους «πατέρες» Big Star) αποτελεί ένα βήμα... πίσω για τη μπάντα. Οι Fanclub φαίνεται να τα «παίρνουν» άσχημα με την εμπορική αποθέωση του εναλλακτικού ροκ (βλέπε και τα τραγούδια Commercial alternative, 120 mins) και στρέφονται προς τις πρώτες «ασυμβίβαστες» ηχητικά ημέρες τους. Το κάνουν κάπως πρόωρα βέβαια (τέσσερα χρόνια συγκρότημα ήταν στο κάτω κάτω) για αυτό και αντιδρούν ακόμη και οι ίδιοι οι οπαδοί. Το 'Thirteen' μοιάζει να είναι περισσότερο δίσκος του Norman Blake, παρά ολόκληρου του γκρουπ. Οι ευφυείς ταχύτητες του 'The Cabbage' όμως και ο εκστατικός Gene Clark (αφιερωμένο φυσικά στον μεγάλο Byrd) στο τέλος αποτελούν δύο από τις πολύ ξεχωριστές στιγμές της δισκογραφίας τους! 6/10

1994 : Και εκεί που όλοι περίμεναν από αυτούς να είναι το Next Big Thing της βρετανικής σκηνής οι Teenage Fanclub σχεδόν εξαφανίζονται από το προσκήνιο. Η χρονιά σημαδεύεται από την αποχώρηση του Brendan O Hare, ο οποίος αφοσιώνεται στους Telstar Ponies (από τα πιο αδικημένα σχήματα των 90ς, με έναν αριστουργηματικά «σκληρό» δίσκο... και ανεπτυγμένη αίσθηση του συνδρόμου «περιγραφή πάνω σε θόρυβο»). Χαρακτηριστικό είναι ότι τη συγκεκριμένη χρονιά οι Teenage Fanclub ούτε ένα τόσο δα EP δεν έριξαν στην αγορά. Και αυτό φαντάζει πραγματικά περίεργο για ένα συγκρότημα του οποίου ο κατάλογος είναι γεμάτος από singles -σπάνια και μη-, ειδικές εκδόσεις, special peel sessions, bootleg ανεπίσημα και ημί-επίσημα με (σχεδόν πάντα ενδιαφέροντα) b- sides κ.λ.π. Πρέπει να ήταν ο Κρόνος στον Ταύρο εκείνη τη χρονιά λοιπόν... δεν εξηγείται αλλιώς!

1995 : Το κακό έχει γίνει και οι Teenage Fanclub έχουν ήδη καταδικαστεί να είναι αιωνίως μια μικρομεσαία μπάντα. Το περίεργο πάντως είναι ότι μέσα σε δύο μόλις χρόνια πρόλαβαν και τους ξέχασαν και οι ίδιοι οι οπαδοί τους... Πως αλλιώς να εξηγήσει κανείς τις πενιχρές πωλήσεις του 'Grand Prix' lp. Ίσως βέβαια και να φταίει το ότι τα αυτιά των μουσικοκριτικών που κάποτε έδιναν τα πάντα... για να συναντήσει ο Gram Parsons τον Paul Mc Cartney... είχαν ήδη ακούσει πολλά και ελάχιστα είχαν το «κουράγιο» πλέον να ασχοληθούν με ένα «ξεχασμένο» συγκρότημα παραδοσιακού κιθαριστικού ήχου (δεν εννοώ τους Oasis, μην παρεξηγείτε!). Α... και ο Paul Quinn (από τους Soup Dragons έρχεται να αναλάβει τις μπαγκέτες!)

Grand Prix (Creation)
About you, Sparky's dream, Mellow doubt, Don't look back, Verisimilitude, Neil jung, Tears, Discolite, Say no, Going places, I'll make it clear, I gotta know, Hardcore/ballad.
Μια αλήθεια : οι Teenage Fanclub ποτέ δεν κατάφεραν να γίνουν οι Ευρωπαίοι Dinosaur Jr. Μια προσωπική εκτίμηση:... και όμως ρε γαμώτο θα μπορούσαν να το καταφέρουν! Στο 'Grand Prix' γράφουν, ηχογραφούν και συμπεριφέρονται επιτέλους σαν κανονικό συγκρότημα και όχι ως Norman Blake & The Teenage Fanclub. Για αυτό και πρόκειται για έναν ισορροπημένο δίσκο, και όχι για μια απεγνωσμένη προσπάθεια του Blake να αποδείξει ότι και αυτός είναι... genius composer! Η κιθαριστική συνέχεια του δίσκου, οι (εδώ και κάτι αιώνες) οικείες «χρυσές» μελωδίες, οι ελάχιστες στιγμές έξαρσης και εντάσεων και οι πιο αδιάφορα ερωτικοί στίχοι της χρονιάς συμπληρώνουν ένα μάλλον ύποπτο παζλ. Ύποπτο γιατί όσο γοητευτικό και αν ακούγεται το 'Grand Prix' είναι χαρακτηριστική περίπτωση δίσκου που πάει τη μουσική βήματα πίσω. Περιέχει όμως δύο τουλάχιστον κορυφαία singles (τελικά δύο καλά τα έχουν σε κάθε δίσκο) τα 'Don't look back' και 'Neil Jung'. Κανείς βέβαια δεν ξεκίνησε να ακούει μουσική μόνο και μόνο επειδή έτυχε να ακούσει αυτό το δίσκο! 7/10

{Kυκλοφορεί ακόμη μες στο 1995 από την Paperhouse η συλλογή Deep Fried Fanclub, με b-sides, ακυκλοφόρητα τραγούδια και άλλα που για τους συνήθεις λόγους είχαν μείνει έξω από τους κανονικούς δίσκους. Ποιοι είναι οι συνήθεις λόγοι; Μα το ότι δεν άξιζαν τον κόπο. Οπότε καλύτερα αγνοήστε το!}

1996-1997 : Η περίοδος της αποσύνθεσης συνεχίζεται και για μεγάλο χρονικό διάστημα πολλοί είναι αυτοί που στοιχηματίζουν ότι οι Teenage Fanclub το έχουν κλείσει το μαγαζί και... τράβηξαν για αλλού. Περιμένοντας κάπου στο 1997 με αγωνία το νέο δίσκο της μπάντας (μιας και ομολογώ ότι τότε η γνώμη μου για το Grand Prix lp ήταν τουλάχιστον έναν βαθμό -και αρκετό ενθουσιασμό- πιο πάνω από ότι τώρα) θυμάμαι ότι πίστευα πως θα προτιμήσουν να ακολουθήσουν το άχρωμο brit pop τοπίο της εποχής και φοβόμουνα ότι ούτε τους Bluetones δε θα μπορούσαν να συναγωνιστούν πλέον! Πόσο χαίρομαι που διαψεύστηκα. Οι Fanclub έκαναν το σωστό! Ξαναγύρισαν στα κολλήματά τους... έφυγαν και πάλι για Αμερική!

Songs from Northern Britain (Creation)
Start again, Ain't that enough, Can't feel my soul, I don't want control of you, Planets, It's a bad world, Take the long way round, Winter, I don't care, Mount Everest, Your love is the place I come from, Speed of light.

Αν ξέρεις να κάνεις κάτι καλά, κάν' το ξανά! Οι Teenage Fanclub στην δεκάχρονη καριέρα τους πολλές φορές ακολούθησαν αυτή τη συμβουλή, απλά έτυχε να μην πετύχουν ποτέ το κατάλληλο timing. Αυτή τη φορά το timing τους βγήκε, αν κρίνουμε όμως από το αποτέλεσμα τότε πρέπει να πούμε ότι πρόκειται περί μεγάλων... γκαντέμηδων. Σε κανένα εξάμηνο από τώρα (τότε) όλος ο (μουσικός) κόσμος θα ανακαλύψει τις χάρες του «καθαρού» Αμερικάνικου τραγουδιού... και μπροστά σε αυτά που θα έρθουν οι Byrds και οι Flying Burrito Brothers θα ακούγονται πλέον ελάχιστα παραδοσιακοί. Κάτω από τον παραπλανητικό τίτλο «Τραγούδια από τη Βόρεια Αγγλία» οι Teenage Fanclub κυκλοφορούν έναν (απίστευτα) «καθαρό» ηχητικά δίσκο με τραγούδια από... τον αμερικάνικο νότο. Όπως και να το δεις είναι ο country δίσκος της καριέρας τους... τον οποίο τον χαίρονται οι ίδιοι μέχρι σήμερα, μιας και θα ήταν ντροπή να αναφερθούμε στο τι πούλησε. Η... ξεκάθαρη μελωδία στο 'Not bad world' ίσως και να φανερώνει το τι φταίει. Οι Teenage Fanclub πάντοτε ήθελαν να γίνουν πολλά πράγματα μαζί (και REM και Replacements γίνεται; Δε γίνεται!). Και τώρα που «μαχαίρωσαν» το distortion που ενοχλούσε... κανείς πια δεν γυρίζει να τους ακούσει. Κακώς βέβαια... πολύ κακώς! Chill out rock λίγο πριν το έγκλημα! 7/10

1998-2000 : Που καιρός τώρα για τους Teenage Fanclub... ψάχνω σε περιοδικά των τελευταίων δύο ετών και με δυσκολία συναντάω ακόμη και την παραμικρή αναφορά στο όνομά τους. Ο Paul Quinn κάπου χάνεται στην πορεία, έπειτα από πέντε χρόνια μαζί με το συγκρότημα και στις αρχές του 2000 η μπάντα επιστρέφει σιγά σιγά στην επικαιρότητα, με τα πρώτα νέα για τον καινούργιο δίσκο των Teenage Fanclub του 21ου αιώνα! Πλέον ανήκουν και τυπικά στη Sony μιας και η Creation μας... τελείωσε και το Howdy lp (όπως θα θυμάστε από την on time κριτική του δίσκου) ήταν κάτι παραπάνω από απογοητευτικό. [Κάντε κλικ εδώ για τη κριτική στο τελευταίο LP των Teenage Fanclub!].

2001 : Τελικά παρότι οι ίδιοι δεν έδωσαν και τον καλύτερό τους εαυτό η Sony τους συμπεριφέρθηκε αρκετά καλά και το Howdy lp γνώρισε ένα τουλάχιστον ικανοποιητικό promotion. Το Howdy lp με αυτά και με αυτά έφτασε και στο Top 40 του Αγγλικού καταλόγου για μια στιγμή (περίεργα πράγματα έτσι;) και μετά τις πρώτες τους εμφανίσεις στη Γλασκώβη οι Teenage Fanclub παίρνουν το δρόμο για τις πρώτες τους εμφανίσεις στην Ελλάδα στις 2 και 3 Μαρτίου... to be continued!