Saint Townes the Gambler

Ο Townes Van Zandt ήταν folk - country τραγουδοποιός.

Πέτυχε ένα από τα χειρότερα ισοζύγια αξίας - αποδοχής των τελευταίων δεκαετιών.

Γεννήθηκε το 1944 στο Fort Worth του Τέξας. Ο πατέρας του που ήταν νομικός σύμβουλος εταιριών του χάρισε την πρώτη κιθάρα του τα Χριστούγεννα του 1956.

Ήταν ασυνήθιστη περίπτωση. Σύζυγος και πατέρας με απίστευτο χιούμορ που όμως πέρασε την ενήλικη ζωή του κάνοντας το δρομολόγιο κάβα - ντίλερ - κέντρο αποτοξίνωσης. Τον λες ρεμάλι; Πες τον. Λέγεται πως πρότεινε κάποτε στον μάνατζερ του να αγοράσει τα δικαιώματα των δίσκων του για είκοσι δολάρια.

Απ'το 1968 μέχρι το 1994 κυκλοφόρησε 9 άλμπουμ. Τα "Our mother the mountain" (1969), "Townes Van Zandt" (1969) και "Delta momma blues" (1971) προτείνονται ανεπιφύλακτα.

Άρχισε να γίνεται γνωστός στην Ευρώπη στα mid-90s που οι Tindersticks διασκεύασαν το "Kathleen" του και οι Walkabouts το "Snake mountain blues".

Έχει αναπαραχθεί πολλάκις η δήλωση του φίλου του Steve Earl που φέτος έβγαλε επιτέλους δίσκο με τραγούδια του ("Townes") καθώς και η απάντηση του Townes:
- "Είναι ο καλύτερος τραγουδοποιός του κόσμου και θα σταθώ μπροστά στον Dylan με τις καουμπόικες μπότες μου και θα του το πω κατάμουτρα".
- "Έχω δει τους μπράβους του Dylan κι αν νομίζει ο Steve πως θα μπορέσει να τον πλησιάσει, είναι γελασμένος".

Κυκλοφορεί σε βίντεο το film - αφιέρωμα "Be here to love me" της Margaret Brown και η βιογραφία "To live is to fly" που υπογράφει ο John Kruth.

Ο παραγωγός Jack Clement και ο μάνατζερ Kevin Eggers ήταν τα σημαντικότερα πρόσωπα στην καριέρα του. Οι κληρονόμοι του ακόμα σέρνουν τον δεύτερο στα δικαστήρια για τα δικαιώματα δίσκων και ηχογραφημένων συναυλιών.

"Texas rain", "There's a hole in heaven where some sin slips through" και "Poet" τα tribute album του. Εκατοντάδες είναι πλέον οι διασκευαστές του.

Πέθανε την πρωτοχρονιά του 1997 στην ηλικία των 52.

Μερικά απ'τα... χειρότερά του:

Our mother the mountain
Έλεγε πως άρχισε κιθάρα στα 15 και έμαθε το δεύτερο ακόρντο στα 21. Εδώ είναι 25 άρα μάλλον έμαθε και το τρίτο. Διηγείται μια ιστορία που ξεκινά αισθησιακά στο κρεβάτι με τη μαυρομάλλα καλή του ντυμένη στα σατέν που όμως εξελίσσεται σε ιστορία τρόμου. Κιθάρα, φλάουτο και μια μελωδία σαν φολκ τραγουδιού των παλιών καλών αιώνων.

Rake
"Ξυπνούσα κι έτρεχα με το φεγγάρι, ζούσα σαν μόρτης νέος, σκέπαζα τις αγάπες μου με λουλούδια και πληγές, το γέλιο μου τρόμαζε το διάβολο".
"Θα μπορούσα να είμαι ποιητής αλλά έρχεται μαζί κι αυτή η ηλίθια μουσική".
Το πρώτο είναι ο εναρκτήριος στίχος, το δεύτερο δείγμα του χιούμορ ενός μουσικού που έβγαλε δίσκο με τίτλο "The late great Townes Van Zandt" ενώ ζούσε φυσικά. Εδώ υπάρχει και ο στίχος "ο χρόνος ήταν σαν νερό αλλά ήμουν η θάλασσα κι ούτε που κατάλαβα το πέρασμά του". Όπως καταλαβαίνετε, τώρα που στέρεψε η θάλασσα αναπολεί τα σπαταλημένα χρόνια με συνοδεία ακουστικής και εγχόρδων.

A song for
Απ'τον τελευταίο δίσκο του όπου η φωνή του είναι πιο βαριά, σαν του όψιμου Johnny Cash, και ακούγεται κουρασμένος και τσακισμένος απ'τις κακές συνήθειες. Δεν έμεινε πια πουθενά να πάει, τα πόδια του τρέμουν, όσα έκανε και είπε δε σημαίνουν τίποτα πια, ο ουρανός απομακρύνεται, το έδαφος πλησιάζει. Δίπλα στον αγαπημένο του Καζαντζάκη μάλλον πρόσθεσε και τον Καρυωτάκη. Είπα ότι είναι συγκλονιστικός;

Nothin'
Μαύρο post-chorism άσμα. Ο πάτος του πηγαδιού, ο βυθός της θάλασσας, η απόλυτη παραίτηση. Πάρτα όλα μάνα μου, δε θέλω τίποτα, πες στους φίλους μου πως είμαι καλά, θλίψη και μοναξιά, αυτά είναι τα πολύτιμα. Αραιές μπλούζι κιθαριές και ανάμεσά τους πίσσα και σκοτάδι. Καλά το ερμήνευσε και η φίλη μας η Carla με τον Chris της.

Kathleen
Θα καβαλήσει το βοριά για να πάει στην καλή του καθώς τα άστρα θα κρέμονται ψηλά, ο ωκεανός θα βρυχάται, το φεγγάρι θα τον οδηγεί, θα υπάρχουν κρύσταλλα στην άμμο και τα κύματα θα του κρατούν το χέρι. Είναι φανερό νομίζω πως αν ζούσε θα ψήφιζε οικολόγους-πράσινους. Ο παραγωγός του δέχτηκε κριτική για τα πολλά βιολιά που πρόσθεσε αλλά οι Tindersticks δεν έχουν παράπονο. Τους ήρθε κουτί.

Waiting around to die
Ο τίτλος είναι παραπλανητικός αφού ολόκληρη η φράση δίνει αντίθετο νόημα: Θα συνεχίσω το τζόγο, το ποτό και το σουλάτσο, είναι προτιμότερο απ'το να κάθομαι περιμένοντας να πεθάνω. Φυσικά είναι μελαγχολικό κι αυτό όπως και τα περισσότερά του. Και εδώ γεννιέται το ερώτημα: Γιατί ενώ στα video που κυκλοφορούν εμφανίζεται γελαστός και παιχνιδιάρης, μόλις πιάνει την κιθάρα ματώνουν οι χορδές; Ίσως να ξέρουν να μας απαντήσουν οι τρεις γυναίκες του (τέσσερις με τη γερμανίδα που δεν πρόλαβε να παντρευτεί) και τα τρία παιδιά του.

Silver ships of Andilar
Μ'αυτό τραγούδι θα έπρεπε να ξεκινά η προπέρσινη συλλογή "Rogue's gallery" με τις πειρατικές μπαλάντες. Όμως οι (περισσότεροι) συλλογοποιοί έχουν γνώσεις νηπιαγωγείου και μνήμη χρυσόψαρου.

Snake mountain blues
Μάλλον ξύπνησε στραβά μια μέρα κι έγραψε ένα σχετικά χαρούμενο τραγούδι στο στυλ που αργότερα έκανε γνωστό τον JJ Cale. Θα σ'αρέσει πολύ, μπορεί και να το χορέψεις.

Fare thee well, miss Carousel
Κι αυτό την ίδια μέρα το έγραψε; Έχει πάντως το πιο εθιστικό ρεφρέν και συμμετέχουν μεθυσμένοι κλόουν κι ένας τυφλός που κρατάει μαχαίρι.

Second lovers song
Διαβάστε τον τίτλο σωστά: "το τραγούδι του εραστή που έρχεται δεύτερος". Η άτακτη μικρή ανακοινώνει πως το έχει δίπορτο και ακολουθούν κλάματα. Κλάματα από την ίδια αφού την γονατίζουν οι ενοχές. Ο μεγάλος αδιαφορεί για τον αντίζηλο, είναι υπεράνω, με ή χωρίς αποκλειστικότητα τα αισθήματά του παραμένουν ίδια. Λίγο ακόμα και θα της έλεγε "αυτός ο άλλος είναι ευεργέτης μου μεγάλος". Ανάλαφρο με πολλά στρινγκς.

None but the rain
Άλλο ένα από τα σήματα κατατεθέντα του κι ένα απ'τα πρώτα του που ξεχώρισα. Πάλι στη φύση καταφεύγει 'ο Van Gogh του στίχου' για να ζωγραφίσει την ερημιά που ακολουθεί ένα χωρισμό. Η βροχή, το φεγγάρι κι ο άνεμος θα είναι οι αντικαταστάτες του στη ζωή της. Μπάρμαν, άλλο ένα. Διπλό.

Pancho and Lefty
Πολύ πριν τον ανακαλύψει η alt. country τον ανακάλυψε η mainstream και το 1983 ο Willie Nelson κι ο Merle Haggard διασκεύασαν αυτό το τραγούδι που έγινε επιτυχία στα καπή του Νάσβιλ και του Τέξας αλλά δεν βοήθησε καθόλου την καριέρα του συνθέτη μας. Επειδή ο Pancho πριν δολοφονηθεί απ'τον Lefty βρήκε το έτερο ήμισυ του στο Μεξικό ο Townes πρόσθεσε και δυο δόσεις mariachi στο μίξερ. Θα το στείλω στον John Convertino για να το εντάξει στο ρεπερτόριο του γκρουπ του.

St. John the gambler
Καθώς το απολαμβάνω, σκέφτομαι πως όχι μόνο θα μπορούσε να έχει μια θέση σε άλμπουμ του Cohen αλλά να ξεχώριζε κιόλας. Γιατί ο Townes δεν έγινε Cohen; Τροβαδούρος κι ο μεν και ο δε. Ποιητής κι ο μεν και ο δε. Στην Columbia ο ένας στην Tomato ο άλλος. Εδώ υπάρχει μια διαφορά. Και το Τέξας ήταν μακριά απ'το Greenwich Village. Όταν ο Cohen εμφανιζόταν στο show της Julie Felix o Van Zandt φρόντιζε τον κήπο της παράγκας που νοίκιαζε με 30 δολάρια και έπαιζε σε μπαρ με 50 μεθυσμένους.

Be here to love me
Μηχανική ερμηνεία, μηδενική συναισθηματική εμπλοκή, σκηνική δραστηριότητα μικρότερη απ'του Vic Chesnutt, τετριμμένα κόλπα με το κοινό που σιγοντάρει το ...προσκοπικό τραγουδάκι με παλαμάκια. Για το Gambler του Kenny Rogers λέω, που το φρέσκαρα στο youtube για να μου υπενθυμίσω γιατί την κάντρι μου την προτιμώ σκοτεινή.

She came and she touched me
Βλέπω σε βίντεο τον Townes σε τρυφερά παιχνίδια με το γιό του μέσα στα χιόνια και στη συνέχεια διαβάζω πως έφτασε να σουτάρει μπροστά του όταν ήταν οκτώ χρονών. Κι εγώ χόρτασα από συγκίνηση και συναίσθημα σήμερα, πάω ν' ακούσω τίποτα πρωτοποριακό, αβάν γκαρντ, ποστ σάμθινγκ.