Δισκογραφία

1985 Τρύπες (Ano Kato Records)
1987 Πάρτυ στον 13ο όροφο (Virgin)
1990 Τρύπες στον παράδεισο (Virgin)
1991 Πάρτυ στον 13ο όροφο/Στον Παράδεισο (Virgin)
1993 Εννιά πληρωμένα τραγούδια (Virgin)
1994 Κράτα το σώου μαϊμού (live + unplugged) (Virgin)
1996 Κεφάλι γεμάτο χρυσάφι (Virgin)
1999 Μέσα στη νύχτα των άλλων (Virgin)

Καταρχήν να ξεκαθαρίσω ότι το άρθρο αυτό θα προσπαθήσει - όσο είναι δυνατόν - να δει τη δημιουργική αποτύπωση της δουλειάς μιας σπουδαίας μπάντας χωρίς τη συναισθηματική φόρτιση της σημασίας τους στη ζωή μας, και χωρίς να συμπεριλαμβάνει το δέος και τη μαγεία των προσωπικών μας στιγμών συνύπαρξης με τα τραγούδια τους. Οι Τρύπες που «με ένα ζευγάρι λασπωμένες μπότες σάλταραν πάνω από τη χλωμή τους μοίρα», έφτασαν σε απίστευτα επίπεδα γνωρισημότητας, υπέγραψαν σε μεγάλη εταιρία, πούλησαν χιλιάδες δίσκους, έπαιξαν σε κατάμεστους χώρους μεγάλης χωρητικότητας, και τελικά έφτασαν στο σημείο να βλέπουν από σκηνής εκδηλώσεις φανατισμού και γηπεδικές,βίαιες συμπεριφορές και κατάλαβαν ότι ο κύκλος τους κλείνει. Η εξαιρετικά δημιουργική αυτή περίοδος 15 χρόνων τελειώνει με το πιο όμορφο και δύσκολο τρόπο. Η ενέργεια και τα όνειρα του ντεμπούτου καταλήγουν στην αλλοπρόσαλη πίκρα του Μέσα Στη Νύχτα Των Άλλων.

Ξανακούγοντας όλα τα άλμπουμ με τη σειρά, αφουγκράζεσαι πεντακάθαρα την εξέλιξη της μπάντας σε όλα τα επίπεδα: σύνθεση, στίχος, ήχος, επιρροές, παραγωγή, αναφορές. Αλλά όχι μόνο. Bλέπεις μπροστά σου και την εικόνα της κάθε εποχής, τα στούντιο της πόλης, τους ανθρώπους της, την ατμόσφαιρά της. Και φυσικά ακούς στην παραγωγή και στον ήχο όλες τις ιδιαιτερότητες του τόπου και του χρόνου. Από την απλή, άδεια και στεγνή παραγωγή των πρώτων δίσκων μέχρι τα ηλεκτρονικά περάσματα του τελευταίου άλμπουμ, περνώντας μέσα από τη στιβαρή και ηχητικά ενθουσιώδη παραγωγή των 90ς.

* Η βαθμολογία έχει απλά νόημα για να γίνει η σύγκριση των άλμπουμ μεταξύ τους, και λειτουργεί απλά ως σχεδιάγραμμα μιας πορείας.

** Για τις ανάγκες του άρθρου αυτού άκουσα το κάθε άλμπουμ ολόκληρο τουλάχιστον 20 φορές και για μια εβδομάδα το καθένα. (για τους περίεργους)

Τρύπες, 1985

Το ντεμπούτο της μπάντας παραμένει ένα καλό άλμπουμ. Η ρυθμική κιθάρα του Παπαδόπουλου είναι αρκετή για να αντιμετωπίσει τις γεμάτες κινητική ενέργεια μπασογραμμές του Καρρά ενώ τα σόλο τα αναλαμβάνουν συχνά τα φρενιασμένα σαξόφωνα του Φλωρίδη που παραδόξως δεν ενοχλούν (σαξόφωνο σε ροκ δίσκο είναι επικίνδυνο). Μόνο όταν πέφτουν οι ρυθμοί στα Νταβατζής και Παράξενη Πόλη κολλάει το θέμα. Κατά τ’ άλλα, η Βραδινή Πλάνη, η Αμνησία, η Ταξιδιάρα Ψυχή και το Στριμωγμένος είναι προφανώς τα καλύτερα τραγούδια εδώ μέσα, αλλά το σκοτεινό, σχεδόν metal-ικό ριφ από το Άσχημο Όνειρο και το απρόσμενα ματζόρε punk του Θλιμμένοι Στη Γιορτή Mας είναι επίσης αξιομνημόνευτα. Ακολουθούν τα Ακροβάτης και Για Την Πατρίδα, που ενώ έχουν ωραίες ιδέες, ακούγονται σαν επαναλήψεις, και η μπαλάντα Χωρίς Εμένα που είναι ιδαίτερη περίπτωση και με τις χαλαρές της διαθέσεις καταφέρνει να προσθέσει κι ένα διαφορετικό τόνο στο άλμπουμ. Ο ήχος της μπάντας είναι καλός για τα εγχώρια δεδομένα της εποχής, αλλά σε σύγκριση με τα επόμενα άλμπουμ, είναι επίπεδος. Συγκλονιστική στιγμή η συμμετοχή της Εύας Βλαχάκου στην Βραδινή Πλάνη και το εκπληκτικό σόλο του Παπαδόπουλου που ακολουθεί. 7.5

Πάρτυ Στον 13ο Όροφο, 1987

Με τον Τόλιο στα ντραμς, η μπάντα χωρίς να αλλάζει τον ήχο της ιδιαίτερα, δείχνει να βρίσκεται σε μεγάλη φόρμα. Ο Παπαδόπουλος είναι ο απόλυτος ροκ κιθαρίστας της εποχής του και τα κάνει όλα, αναμιγνύει τα ριφ με τις συγχορδίες, ακομπανιάρει τον Αγγελάκα στα κουπλέ, σολάρει και φανκάρει κατά θέληση πατώντας πάντα πάνω στις μπασογραμμές του Καρρά, που χωρίς αυτές όλα τα υπόλοιπα στοιχεία θα έπεφταν στο κενό. Στο άλμπουμ αυτό έρχεται στο φως η τέχνη της μπάντας να φτιάχνει τραγούδια (προφανώς με κύριο συνθέτη τον Καρρά), κι αν ο Αγγελάκας δεν έχει σκοπό να τραγουδήσει, αυτό δε σημαίνει ότι οι συνθέσεις δεν είναι μελωδικές ή ότι ο ίδιος δεν βρίσκεται πάντα στο τόνο που πρέπει, όταν πρέπει. Αυτό είναι και το μεγάλο στοίχημα που κερδίζει η μπάντα και που θα τους κρατήσει σε υψηλό δημιουργικό επίπεδο για τόσα χρόνια. Ως γνωστόν, χωρίς τραγούδια δεν πας για πολύ καιρό. Το Πάρτυ ξεκινάει απειλητικά αλλά χάνεται σε ένα χαλαρό groove, όμως αποκτάει σιγά σιγά τη δυναμική του και σκάει σε έναν υπέροχο επίλογο που δείχνει καθαρά ότι οι Τρύπες δεν ξεχνούν ότι το ροκ εν ρολ περιέχει μέσα του και το στοιχείο του χορού. Αυτές οι εκπληκτικές ιδέες που τραβούν τα τραγούδια μπροστά και κρατούν το ενδιαφέρον και πέρα από το κουπλέ-ρεφρέν μοτίβο είναι χαρακτηριστικό του δίσκου, και αποτελεί άλλο ένα στοιχείο που θα διατηρηθεί σε όλες τις δουλειές της μπάντας. Η πρώτη πλευρά του δίσκου είναι αψεγάδιαστη. Αγαπημένη στιγμή είναι το ηλεκτρικό ρυθμικό ξέσπασμα λίγο πριν το 2ο κουπλέ του Η Πρώτη Φορά και το άδειασμα για να μπει με μανία ο Αγγελάκας, ενώ η Άχαρη Μέρα είναι η αγαπημένη μου σύνθεση του δίσκου. Η 2η πλευρά του δίσκου είναι λιγότερο ικανοποιητική, κρατάω μόνο το σύντομο ρεφρέν της Αυτοκρατορίας, το αγχωτικό ξεκίνημα στο Χορός Των Δειλών και φυσικά την Αμερική σαν ένα από τα καλύτερα τραγούδια που έγραψε η μπάντα. 8

Τρύπες Στον Παράδεισο, 1990

Οι Τρύπες εδώ περνούν σε άλλο επίπεδο και φτιάχνουν έναν δίσκο που έχει ήχο κλασικό. Για πρώτη φορά ακούγεται 2η κιθάρα στο δίσκο (ηχογραφημένη πάντα από τον Παπαδόπουλο), κάτι που προφανώς προσθέτει νέα δυναμικά επίπεδα στις συνθέσεις και δημιουργεί την ανάγκη εξεύρεσης 2ου κιθαρίστα για τις ζωντανές εμφανίσεις. Οι κιθάρες μπαίνουν μπροστά στην παραγωγή, ο Χριστιανάκης συμμετέχει για πρώτη φορά και η μπάντα γέρνει προς έναν πιο θορυβώδη ήχο και πειραματίζεται με θεατρικά ιντερλούδια, προσπαθώντας να εμπλουτίσει το άλμπουμ με νέες ιδέες. Το άλμπουμ ακούγεται σήμερα πολύ ευχάριστα διότι έχει έναν ήχο που πιστεύω ότι είναι ο ιδανικός για το post-punk της μπάντας. Oι συνθέσεις από την άλλη είναι πιο προσεγμένες και ιδιαίτερες, σαν η μπάντα να κατάφερε εδώ να ολοκληρώσει την προσωπικότητά της. Οι αγαπημένες στιγμές είναι πολλές, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις κιθάρες που μπαίνουν στο Αυτό Που Οι Σκύλοι Βαφτίσαν Αγάπη μετά το ρυθμικό μπάσιμο του Τόλιου. Ακόμα και τραγούδια που ρίχνουν τους τόνους όπως το Γίνομαι Άντρας γεμίζουν με τόση κιθαριστική νιρβάνα που είναι αδύνατον να τεθούν στο περιθώριο. Ακούστε το κιθαριστικό σόλο του ρυθμικού Όλα Τελικά Ξαναγυρνάν Σε Mας, είναι πιο πειραματικό, με τον Παπαδόπουλο να κάνει γκλισάντο στις χορδές και η ρυθμική κιθάρα από κάτω να προβαίνει σε ηλεκτρικές εκκενώσεις, ενώ στο ρεφρέν που ακολουθεί μεταλλάσσεται σε σχιζοφρενή δολοφόνο. Το Εδώ που ξεκινάει τη 2η πλευρά, έχει το καλύτερο ριφ όλων των εποχών, και είναι χαρακτηριστικό ότι το τραγούδι εδώ δεν βουλιάζει μετά την εισαγωγή, αλλά ανεβαίνει δυναμικά στο επόμενο επίπεδο. Αυτό ίσως να είναι και επίτευγμα της παραγωγής. Γενικά θα προτιμούσα λιγότερες θεατρικότητες από τη μπάντα αλλά οι Τρύπες Στον Παράδεισο είναι δίσκος που κάνει άλματα μπροστά. 9

Εννιά Πληρωμένα Τραγούδια, 1993

Το γεγονός ότι υπήρχε κι άλλος κιθαρίστας στη Θεσσαλονίκη που όχι μόνο θα μπορούσε να σταθεί δίπλα στον Παπαδόπουλο αλλά και να προσθέσει τη δική του σφραγίδα στον ήχο της μπάντας, μου είναι κάτι δύσκολο να πιστέψω, κι όμως η έλευση του Ζαμπέτα είναι γεγονός και τα Πληρωμένα Τραγούδια ο πιο καταλυτικός δίσκος της μπάντας. Εδώ δεν υπάρχει χώρος για παιχνίδια και ο ήχος γίνεται πιο σφιχτός, τα ντραμς αποκτούν περισσότερο χώρο, τα ριφ γίνονται πιο μεγάλα. Οι Τρύπες παίζουν σε μεγάλους χώρους και φτιάχνουν ένα άλμπουμ που αντηχεί καλύτερα σε αυτές τις διαστάσεις. Το ριφ του Από Μια Άδεια Καρδιά με ανατριχιάζει ακόμα, το Λα Λα Λα Λα έχει τόση αυτοπεποίθηση που μπορεί να σε παρασύρει σε οποιαδήποτε κατεύθυνση θέλει, ενώ το Ένα Πληρωμένο Τραγούδι προσπαθεί να αγκαλιάσει τους αιχμηρούς στίχους με τις ανάλαφρες ποπ κιθάρες του. Το συναισθηματικό Τρένο στέκεται ακόμα περήφανο μετά από τόσα χρόνια, ενώ στον επίλογο οι 2 κιθάρες φλερτάρουν με πρωτόγνωρα συναισθήματα, ενώ η ακουστική εκτέλεση της Αμνησίας αναδεικνύει τους δυνατούς στίχους της. Ο Αγγελάκας και στα δύο παραπάνω τραγούδια δείχνει ότι το να απαγγέλει στίχους είναι επιλογή και όχι μονόδρομος. Μπορεί το απέριττο βαλς του Θυμάμαι Ένα Σπίτι να μην είναι από τα πιο δημοφιλή κομμάτια της μπάντας, αλλά ακούγοντάς το ξανά αντιλήφθηκα ότι η θέση του στο δίσκο είναι απαραίτητη. Ως γνωστόν, το συγκεκριμένο άλμπουμ έγινε σήμα-κατατεθέν και υπερκαταναλώθηκε με αποτέλεσμα να μας κουράσει, αλλά ευτυχώς ο χρόνος βάζει τα πράγματα στη θέση του: τα Πληρωμένα Τραγούδια αποτελεί την πιο συμπυκνωμένη συλλογή τραγουδιών, ενώ το Δεν Χωράς Πουθενά περιέχει μέσα του όλη την ουσία της μπάντας. 9

Κράτα Το Σόου Μαϊμού, 1994

Τι να πεις για ένα δίσκο που χτυπάει σε όλες τους νευρώνες ταυτόχρονα, ενώνει το μέρος του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την κίνηση με εκείνο που φωλιάζουν τα συναισθήματα. Αδύνατον να γράψω μια αποστασιοποιημένη κριτική για το Σόου. Ένας δίσκος-ντοκουμέντο για όποιον έζησε εκείνες τις απίστευτες στιγμές. Η συμμετοχή του κόσμου είναι παθιασμένη, τα παλιά κομμάτια της μπάντας ακούγονται συγκλονιστικά με 2 κιθάρες και οι δαιμονισμένοι αυτοσχεδιασμοί, που δένουν τα κομμάτια μεταξύ τους, δεν σε αφήνουν να πάρεις ανάσα, κάνουν τα μπαράζ θορύβου των Sonic Youth να ακούγονται ακαδημαϊκά. Η ηχογράφηση είναι εξαιρετική, μιξάρει τη μπάντα σωστά και δίνει τον απαραίτητο χώρο στην αποτύπωση του ζωντανού ήχου. Τραγούδια που στις κανονικές τους εκτελέσεις μπορεί να μην ξεχωρίζουν, εδώ απογειώνονται, ενώ ακόμα και οι αργές στιγμές έχουν τέτοια δύναμη και όγκο που απλά λειτουργούν ως αναζωογονητικές ανάσες στον φρενήρη ρυθμό της μπάντας. Οι όποιες αλλαγές έχουν γίνει στις ζωντανές εκτελέσεις των τραγουδιών δίνουν φρέσκο αέρα σε γνωστά τραγούδια της μπάντας, η οποία από τη πλευρά της δίνει στο κοινό αυτό που θέλει αλλά και αφήνει αρκετό χώρο για να παρεισφρήσει το χάος. Οι ακουστικές εκτελέσεις παλιών κομματιών στο τέλος του δίσκου είναι ένα πετυχημένο εγχείρημα, ηχογραφημένες με τρόπο ιδιαίτερο για την εποχή, με πολύ ανοιχτό ήχο που αποτυπώνει όμορφα τηναίσθηση του χώρου. Η Αμερική ξεπέρασε την αυθεντική ηχογράφηση, η Ταξιδιάρα Ψυχή έδειξε με τον πιο όμορφο τρόπο τον ταξιδιάρικο χαρακτήρα της. 10

Κεφάλι Γεμάτο Χρυσάφι, 1996

Σε πείσμα όλων αυτών που θέλουν να μας πείσουν ότι το κεφάλι μας είναι γεμάτο σκουπίδια, οι Τρύπες επανήλθαν μαχητικά για να κρατήσουν την αξιοπρέπεια και την αυτοεκτίμησή τους, αλλά και την αγάπη τους γι’αυτό που κάνουν, σε μια περίοδο που ήταν πιο δημοφιλείς από ποτέ και κάποια εξωτερικά διαβρωτικά στοιχεία έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους. Η παραγωγή του Καργιωτάκη/Χαρμπίλα γίνεται πιο πριμάτη και είναι προφανές ότι η μπάντα ψάχνει έναν άλλο ήχο, πιο άμεσο και με άποψη. Οι στίχοι του Αγγελάκα πιστεύω εδώ ότι πραγματικά φτάνουν στο αποκορύφωμά τους σε οποιοδήποτε θέμα κι αν αγγίζουν. Ξεχωρίζουν: το Χάρτινο Τσίρκο που ξεκινάει το δίσκο (όπως το Δεν Χωράς Πουθενά πριν μερικά χρόνια) ως ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά τραγούδια που έγραψε η μπάντα, τα σκοτεινά φωνητικά στο Ακούω Την Αγάπη σε αντιπαραβολή με την ανάλαφρη ποπ του τραγουδιού, η εισαγωγή και η κιθαριστικές περιπέτειες του Νά’μαι Πάλι Εδώ Ζωντανός, το τρομακτικό Δεν Υπάρχω που ανοίγει το δρόμο προς τα μπροστά, το συγκλονιστικό τέλος στο Κεφάλι Γεμάτο Χρυσάφι, η στοιχειωμένη Καινούργια Ζάλη που συγκινεί ακόμα με τις ηλεκτρικές κιθάρες που συνοδεύουν με πένθιμο τρόπο (πότε άραγε θα ακούσουμε και την εκτέλεση με το κουαρτέτο εγχόρδων;), και το ιδιαίτερο Θα Ανατέλλω με την ρυθμική του τελετουργία που αποτελεί το πιο ισχυρό προσωπικό μανιφέστο που έφτιαξε ποτέ η μπάντα. Οι Τρύπες προσφέρουνστο Κεφάλι Γεμάτο Χρυσάφι απλόχερα το καλύτερό τους εαυτό χωρίς να χάνουν το δρόμο τους. Ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα καθώς θα μπορούσε να καταλήξει σε μια κουραστική επανάληψη, κάτι που εμφανώς δεν έγινε λόγω της (σχεδόν υπερφυσικής) δίψας για νέα πράγματα και της συνεχής ικανότητας της μπάνταςνα γράφει καλά τραγούδια. 9

Μέσα Στη Νύχτα Των Άλλων, 1999

Το απόλυτο 10άρι. Ο δίσκος που αναγάγει τις Τρύπες από μια μπάντα της εποχής της σε μια μπάντα που θα στέκει πάνω από το Χρόνο μέσω ενός έργου που σε κάθε του στιγμή τολμά να ακούγεται όσο πιο γυμνό και επικίνδυνο γίνεται. Τα γυρίσματα είναι απρόσμενα, οι διάρκειες μεγάλες, ο ήχος διαστημικός και ταυτόχρονα σαν να ηχογραφήθηκε στη καρδιά ενός ηφαιστείου. Τα ηλεκτρονικά περάσματα του Χριστιανάκη είναι όσο επώδυνα πρέπει, δεν προσπαθούν να ταιριάξουν με τον ήχο της μπάντας, παρά μόνο βρίσκονται σε απόλυτη αντιδιαστολή και ουρλιάζουν από την ασφυξία. Σημαντικές στιγμές: ο μανιακός χορός που προκαλούν οι ατονικές συγχορδίες και τα κιθαριστικά ουρλιαχτά του ομώνυμου κομματιού, τα κιθαριστικά ριφ που εμφανίζονται από το πουθενά μετά από τα ηλεκτρονικά ιντερλούδια στα Ακίνδυνο Τραγουδάκι και Artistz (που στο τέλος του οποίου ακούμε και τον Αγγελάκα να φτάνει στα όριά του), η πανέμορφη εισαγωγή του Δρόμος και ο τρόπος που ξεδιπλώνεται το Διψάω Σαν Ψάρι στο Βυθό και, η φωνή έτσι πως μπλέκεται με περίεργους ηλεκτρικούς ήχους στο Η Αγωνία Μου Είναι Φως, το πανκ παραλήρημα και το ασήκωτο μπάσο του Είμαι Ελαφρύς, οι στίχοι και οι συνθέσεις Γιορτή (που αρνείται να γίνει εύκολη με τα πνευστά να κορνάρουν φάλτσα στα ρεφρέν) και Δρόμος, που έχουν τεράστια συναισθηματική αξία. Ο Αργύρης Ζήλος δήλωσε ενθουσιασμένος, τα ραδιόφωνα της εποχής προσπάθησαν αλλά ευτυχώς δεν κατάφεραν να «επιβάλουν» κάποιο τραγούδι του δίσκου, η Ελλάδα συνέχισε να βάζει τα προβλήματα κάτω από το χαλί και να ζει τη δική της «χρυσή εποχή», ο Πορτοκάλογλου οριοθέτησε τη γενιά που μεγάλωσε με τις Τρύπες ως την πρώτη που ουσιαστικά ονειρεύεται να φύγει (και δεν αναγκάζεται) προς ένα καλύτερο Ευρωπαϊκό όνειρο (Λονδίνο, Άμστερνταμ ή Βερολίνο), και η μπάντα, μετά από μερικά εξαιρετικά τελευταία live, ολοκλήρωσε με τον καλύτερο τρόπο την δημιουργική της πορεία.

Θυμάμαι ακόμα τη δύναμη που μου έδινε τότε αυτό το άλμπουμ, σημαδεύοντας για πάντα έναν νέο άνθρωπο 19 χρονών, και ακόμα και σήμερα, ετών 35 πλέον, πολλές φορές με παίρνει από το χέρι και με βοηθάει να σηκωθώ και να αντέξω τα χτυπήματα Μέσα Στη Νύχτα Των Άλλων. (Οι Ανάσες των Λύκων, που ήρθαν μετά από 6 χρόνια, είναι ότι πιο δυνατό έγινε στη μετά εποχή). 10