Depeche Mode - Black celebration

Δεν είμαι καθόλου καλός στους απολογισμούς και στις αναδρομές στο παρελθόν. Και όμως όσο και να προσπαθώ δεν γίνεται να τις αποφεύγω. Σαν την πεταλούδα που την τραβάει η φλόγα και ας τσουρουφλίζεται... Έτσι λοιπόν αφορμή ζήταγα και άδραξα το μαντίλι μπαίνοντας στον χορό της στήλης που άνοιξε ο «guru των 80s» Κοτσώνης!

Η τέχνη λοιπόν μπορεί να μην έχει καταφέρει να αλλάξει τον κόσμο αλλά αλλάζει τους ανθρώπους. Έτσι κι εγώ δεν δυσκολεύτηκα να αναγνωρίσω τους δίσκους που χάραξαν ανεξίτηλα την καρδιά μου με το «οξύ» τους. Και διάλεξα τον πρώτο και καθοριστικό (εδώ θα αναμενόταν ένα χαζό σχόλιο για τις πρώτες φορές αλλά ας μην ακολουθήσουμε την προφανή οδό!). Οπότε μην περιμένετε ούτε «σοβαρό» review ούτε αποστασιοποιημένη κριτική. Άλλωστε στην τέχνη δεν υπάρχει αποστασιοποίηση (χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και αντικειμενικά κριτήρια!)

Κατάδυση λοιπόν στον χρόνο... Κλείνουμε την μύτη, ανοίγουμε τα μάτια κι ας τσούζει το αλάτι...

Black Celebration (Mute 1986)

Black Celebration
Fly on the windscreen
A question of lust
Sometimes
It doesn't matter two
A question of time
Stripped
Here is the house
World full of nothing
10. Dressed in black
New Dress

Τότε σε μια μικρή επαρχιακή πόλη... Χρόνος: μέσα της δεκαετίας του 80.

Ας κάνουμε όμως εδώ μια μικρή παρέκβαση (ακόμη δεν αρχίσαμε!). Τα 80s ήταν μια διφορούμενη έως παρανοϊκή δεκαετία. Κατά την πολύ ταπεινή άποψη μου, τα 80s από την άποψη της μαζικής κουλτούρας (μουσική, κινηματογράφος, μόδα ακόμη και... κομμωτική) υπήρξε μακράν και χωρίς συναγωνισμό η αθλιότερη δεκαετία των τελευταίων 50 χρονών. Αυτή όμως η αθλιότητα, κατά έναν παράξενο αλλά όχι ανεξήγητο τρόπο, έδωσε ζωή και κίνητρο σε μια υπόγεια δραστηριότητα και δημιουργικότητα η οποία γέννησε ένα πλήθος από μοναδικά αριστουργήματα!

Και φοβάμαι ότι η αυτή αθλιότητα, πασπαλισμένη με την άχνη του χρόνου, και συνδεδεμένη με μια «νεότητα χαμένη» (και ίσως σπαταλημένη....) σιγά σιγά αμβλύνεται. Πάντως σίγουρα θα αισθανθώ ότι γέρασα όταν θα ακούω Rick Astley, Taylor Dane και ...Modern Talking και θα συγκινούμαι!
Μετά όμως από αυτήν την βόλτα στα χωράφια ας επστρέψουμε στην μικρή μας πόλη...

Τι θα άκουγε λοιπόν ένας παρθένος μουσικά νέος που έψαχνε τρόπο να εκφράσει γελοίους εφηβικούς έρωτες και να ξεφύγει έστω και με τα φτερά των ήχων από την επαρχιακή μιζέρια; Στα ελληνικά; Από το «ελληνικό ροκ» που θεωρητικά εκπροσωπούσαν ο ...Μπουλάς, οι Κατσιμιχαίοι και ο Γιοκαρίνης (ω, τι καιροί!!) στα σκυλομπουζουκοτράγουδα! Στην ξένη; Από την μία οι Wham-ομαχίες και Duran-ομαχίες από τις στήλες των περιοδικών και από την άλλη το γραφικά βίαιο metal της εποχής (Accept, Scorpions-ήταν άραγε metal;;-Judas Priest). Από την Σκύλλα στην Χάρυβδη.

Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο αναζητούσα τον τρίτο δρόμο (όχι προς τον σοσιαλισμό όπως ευαγγελιζόταν τότε ο Ανδρέας, αυτή η cult φιγούρα των 80s)! Ένα αρθράκι στο ΠΟΠΚΟΡΝ (δεν θέλω σχόλια..!) ήταν η αφορμή για να ψάξω μια κασέτα με τον ολίγον τι εκφοβιστικό τίτλο «Black celebration» στο μικρό τοπικό δισκοπωλείο... 8 κατοστάρικα μαζεμένα με πολλές μικρές προσωπικές θυσιασμένες χαρές! Και μετά ...αποκάλυψη! Ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα ότι κάποιος άλλος μίλαγε για μένα.. χωρίς εμένα! Και αισθάνθηκα ότι, ναι, υπάρχουν κι άλλοι σ' αυτόν τον πλανήτη...

Να πούμε όμως και δυο λόγια για το ίδιο το αντικείμενο του κειμένου; Τον δίσκο... Τι να πρωτοπούμε;

Ότι χωρίς αυτόν τον δίσκο και τον νέο δρόμο που άνοιξε οι Depeche Mode θα είχαν μείνει στην ιστορία ως άλλο ένα άξιο ελαφρύ electro-pop γκρουπάκι και τίποτα παραπάνω.

Ότι ήταν ο δίσκος και το βήμα που ποτέ δεν έκαναν, δεν τόλμησαν ή δεν μπόρεσαν να κάνουν οι OMD, οι Human League, οι Bronski Beat, οι Blancmange και οι υπόλοιποι μικροί και μεγάλοι ήρωες της synth pop.

Ότι χωνεύοντας δημιουργικά τις επιρροές από το γερμανικό industrial, θα αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των Neubauten και του ηλεκτρονικού industrial των 90s (όλη η σκηνή του ΕΒΜ και των Νεο-γότθων). Άλλωστε θα γίνει ο αγαπημένος Depeche δίσκος των απανταχού μαυροντυμένων νέων...

Ότι περιέχει ίσως τα πιο προσωπικά συγκλονιστικά τραγούδια που συνέλαβε ποτέ ο νους του Martin Gore.

Ότι παρολ' αυτά δεν είναι από τους πιο προβεβλημένους δίσκους των DM και δεν περιέχει το κομμάτι-ύμνο όπως θα είναι το «Never let me down» ή το «Enjoy the silence» στα πιο μαζικά LP που θα ακολουθήσουν. Μετά βίας το «Question of time» ήταν το hit του δίσκου.

Να μιλήσουμε και για τα ίδια τα τραγούδια; Λιτές μελωδίες που ξεφυτρώνουν σε αστικά γκρίζα τοπία. Αποτέλεσμα της δημιουργικής σύγκρουσης και διαλεκτικής σύζευξης της αυστηρότητας και της αφαιρετικότητας, του χάους και της μετρονομίας. Η συναισθηματική και σεξουαλική ένταση, το άγχος του χρόνου που περνά είναι τόσο έντονο, τόσο πηχτό, θαρρείς και μπορεί να κοπεί με μαχαίρι! Urgency... Ναι, αν μια λέξη μπορούσε να χαρακτηρίσει αυτό το δημιούργημα θα ήταν αυτή! Urgency... Και πάνω σ' όλα αυτά, κορωνίδα αυτή η βαθιά λυγμική φωνή του Gahan...

Ας βάλουμε την κασέτα να παίξει να αρχίσει το ταξίδι... Από το επιθετικά μελωδικό «Black Celebration» στην σπαραχτική αναζήτηση αγάπης εν μέσω μιας πυρηνικής καταστροφής στο ανατριχιαστικό «Fly on the windscreen». «Come here, kiss me now»! Όχι δεν είναι αναζήτηση αυτή, είναι απαίτηση...

Στο ατμοσφαιρικό «Question of lust» με την αξέχαστη μελωδία στο synth. H φωνή του Gore ηρεμεί λίγο τα πράγματα στο χαλαρό «Sometimes» που φαντάζει σαν ένα μικρό απαραίτητο διάλλειμα πριν από το απόλυτα πεσσιμιστικό αδιέξοδο και την υποδόρια ένταση του «It doesn't matter two». Η δεύτερη πλευρά (κάποτε υπήρχαν και τέτοιες!) ξεκινά με την αγχωτική καταδίωξη από τον χρόνο στο «Question of time» που οδηγεί στον σκοτεινό πηχτό ερωτισμό του «Stripped», εκφράζοντας ένα σώμα που ξυπνάει και μια ψυχή που ψάχνει την επαφή με ένα άλλο σώμα, έτσι για να ξεγελάσει έστω για λίγο την μοναξιά. «Let me see you stripped down to the bone»...

Από την μικρή pop ελεγεία «Here is the house» και το ήρεμο ιντερλούδιο του «World full of nothing» στην noir ατμόσφαιρα και την συντριβή μπροστά σε μια γυναίκα «Dressed in black»... Kαι για την αυλαία, ο κοινωνικός προβληματισμός του «New Dress» πάνω σ' αυτό το χαρακτηριστικό drum pattern.

Τέλος

Ανάδυση στο παρόν........ Τι έμεινε άραγες; Σπαράγματα μιας νιότης, ξέφτια ερώτων και ανθρώπων που έρχονται και φεύγουν... Και η ταινία της ζωής συνεχίζεται... Άλλοτε μπεργκμανικό δράμα, άλλοτε κωμωδία και φάρσα, άλλοτε ελεεινό B-movie, με αβέβαιο τέλος, αλλά σίγουρα με ενδιαφέρον soundtrack...