WatchmeN, το κόμικ

Γεγονός Πρώτο: Το κόμικ "WatchmeN" ξεκίνησε να εκδίδεται το 1986 και ολοκληρώθηκε 12 τεύχη μετά, το 1987. Είναι "παιδί" των Alan Moore (σενάριο), Dave Gibbons (σχέδιο) και John Higgins (χρώμα). Και κτήμα της εταιρίας DC Comics. Είναι το μοναδικό κόμικ που έχει κερδίσει το Hugo Award, το πιο γνωστό βραβείο στη λογοτεχνία του φανταστικού ενώ το Time το συμπεριέλαβε στη λίστα με τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα εις την αγγλικήν απο το 1923 και μετά (περιττό να πούμε πως είναι και πάλι το μόνο κόμικ).

Γεγονός Δεύετερο: Το διάβασα στα 17 μου, στα 25 μου και πριν ένα χρόνο (δεν κρύβω τα χρόνια, στα 29 μου). Κάθε φορά που το τελείωνα είχα μάθει κάτι περισσότερο, όχι σχετικό με το κόμικ (νομίζω πως γνωρίζω απ'έξω όλους τους διαλόγους πια) αλλά για τη λειτουργία των συστημάτων, των ανθρώπων και των "ηρώων".

Γεγονός Τρίτο: Στις 6 Μαρτίου 2009 θα ξεκινήσει να προβάλεται η κινηματογραφική μεταφορά του "WatchmeN" από τον σκηνοθέτη των "300" (χμμμμμμ...) Ζακ Σνάιντερ και ένα πλήθος άγνωστων ηθοποιών.

Γνωρίζω πως πολλοί δεν δέχονται ότι τα κόμιξ ανήκουν στις τέχνες. Θεωρούν πως είναι μια "καρικατούρα" λογοτεχνίας για τις λαϊκές μάζες. Όλοι αυτοί μάλλον δεν έχουν διαβάσει το "WatchmeN". Όσοι ασχολούνται λίγο με την ανάγνωση, γενικώς και αορίστως (αποκλείονται αθλητικές εφημερίδες, Hello, OK και συναφή περιοδικά, σχολικά βιβλία και εκείνοι που νομίζουν πως συγγραφέας είναι μόνο ο Dan Brown και "αυτή" που έγραψε τον Χάρυ Πότερ) έχουν ακούσει γι'αυτό το κόμικ που πριν είκοσι χρόνια ήρθε και τάραξε τα νερά της λογοτεχνίας.

The Comedian: Είναι ο χαρακτήρας που δολοφονείται στα πρώτα καρέ και με αυτό το γεγονός αφετηρία εξελίσεται όλη η υπόθεση. Κυνικός, δολοφόνος, στρατιώτης της κυβέρνησης, θα τον ξανασυναντήσουμε πολλές φορές στις "μέσα" σελίδες και θα δούμε το πραγματκό του πρόσωπο. Αυτό του ανθρώπου που είδε τον κόσμο όπως είναι και αποφάσισε να του συμπεριφερθεί ανάλογα.

Έχει σχέδια και μπαλονάκια, οκ, αν δεν είσαι φαν μπορεί να μουτρώσεις. Όμως η δύναμη της ιστορίας, το λεξιλόγιο, το απίστευτο στήσιμο των γεγονότων και το πλήθος των συμβολισμών που βρίσκεται σε κάθε σελίδα, το κάνει ένα έργο αντάξιο δεκάδων λογοτεχνικών πονημάτων που τα έχουμε ψηλά στην εκτίμηση μας (1984, Φάρενάιτ 451 κ.α.). Ο Alan Moore (που μόνο τυχαίος δεν είναι στο χώρο, καθώς είναι συγγραφέας και των V for Vendetta, From Hell και The league of an extraordinary gentlemen μεταξύ άλλων) ξαναγράφει τα κόμιξ από την αρχή. Παίρνει το θέμα των μασκοφόρων ηρώων και το ξεγυμνώνει, καθρεφτίζει τα πρόσωπα μας στις μάσκες των χαρακτήρων του.

Rorschach: Είναι ο τελευταίος από τους αυτο-αποκαλούμενους μασκοφόρους ήρωες, που αψηφά το ότι η "φάρα" του έχει κηρυχθεί παράνομη και συνεχίζει να υπερασπίζεται το καλό όπως αυτός το έχει στο μυαλό του. Ερευνά τη δολοφονία του Κωμικού και ακολουθεί τα χνάρια, πιθανότατα ενός δολοφόνου μασκοφόρων ηρώων. Κατά τη γνώμη μου η πιο πολύπλοκη προσωπικότητα του κόμικ.

Η ιστορία λαμβάνει χώρα σε ένα εναλλακτικό 1986. Εκεί ο ψυχρός πόλεμος ακόμα μαίνεται, ο πυρηνικός όλεθρος είναι πιο πιθανός από ποτέ και η ελπίδα είναι λέξη προς αναζήτηση. Οι μασκοφόροι ήρωες έχουν κυρηχθεί παράνομοι (πλην αυτών που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση) και όλοι τους αποφάσισαν να αποσυρθούν και να αποκαλύψουν τις ταυτότητες τους. Εκτός από έναν, που δεν έχει αποκαλύψει το ποιος είναι και με αφορμή τη δολοφονία ενός μέλους της ομάδας, αποφασίζει να πιάσει το νήμα από την αρχή και να επισκεφθεί εχθρούς και φίλους.

Doctor Manhattan: Είναι ο μόνος χαρακτήρας που μπορεί να ονομαστεί υπερ-ήρωας. Ένα ατύχημα τον εξαϋλώνει και τον μετατρέπει σε ένα ον που είναι ότι πλησιέστερο μπορόύμε να φανταστούμε σε θεό. Η δική του παρουσία αποτρέπει μέχρι στηγμής, έναν πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Ένα τέτοιο άτρωτο πλάσμα μόνο η προδοσία μπορεί να το φθείρει.

Το "WatchmeN" περιέχει τα πάντα. Όλα τα λογοτεχνικά καλούδια και τρικ που χρησιμοποιούν οι συγγραφείς για να κρατήσουν το ενδιαφέρων του αναγνώστη. Έχει πλήθος ενδιαφερόντων χαρακτήρων, μοναδικών και αψυχολόγητων. Έχει μια υπο-ιστορία για να μας έχει "ζεστούς" σε όλη τη διάρκεια (αυτή της δολοφονίας του Κωμικού και την προσπάθεια να σπιλωθούν ή να δολοφονηθούν και οι υπόλοιποι), έχει μια ιστορία μέσα στην ιστορία (αυτή που που παρουσιάζεται σαν κόμικ μέσα στο κόμικ, το Tales of the Black Freighter") που παίζει καίριο ρόλο στην εξέλιξη του πραγματικού σεναρίου, κείμενα από βιβλία, αποκόμματα από εφημερίδες και σημειώσεις από έρευνες κάνουν πιο αληθοφανή την ιστορία και φυσικά το τέλος, που ανατρέπει ότι είχαμε σκεφτεί μέχρι τότε με έναν πολύ επώδυνο τρόπο.

Nite Owl: Συνεχιστής ενός παλιότερου ήρωα, κράτησε το όνομα και την εμφάνιση του, όμως η υποχρεωτική του απόσυρση, τον έχει κάνει έναν μαλθακό αστό, με ελαφριά κοιλίτσα και τις αναμνήσεις του καταχωνιασμένες μέσα σε ένα μυστικό υπόγειο μαζί με όλα τα σύνεργα του μασκοφόρου ήρωα που ήταν κάποτε. Μόνο η δολοφονία του Κωμικού και η επίσκεψη ενός ανομολόγητου έρωτα θα τον κάνουν να επιστρέψει στη δράση.

Ποιος θα μας φυλάει από τους Φύλακες; Αυτή η ερώτηση πλανιέται πάνω από τα κεφάλια όλων των ηρώων και από το δικό μας, καθώς ποτέ η απάντηση δεν είναι ξεκάθαρη. Στιλιτεύονται τα ολοκληρωτικά συστήματα, το πώς αντιλαμβάνεται ο καθένας το καλό και το κακό, ποιος είναι πραγματικός ήρωας και τι ηθικό;

Ozymandias: Ο Υπεράνθρωπος του Νίτσε παίρνει σάρκα και οστά. Ο πιο πλούσιος άνθρωπος στον κόσμο, ο πιο έξυπνος, ο πιο ικανός. Διάλεξε τον δρόμο του μασκοφόρου ήρωα για να υπερασπιστεί το καλό και όταν αποκαλύφθηκε συνέχισε να πουλάει την παλιά του φήμη σε μικρά λούστρινα κουκλάκια. Το να σώσει την ανθρωπότητα ποτέ δεν έφυγε απο το μυαλό του όμως τα τελευταία γεγονότα μοιάζουν να στέκονται εμπόδιο στις προσπάθειες του.

Δεν ξέρω αν σας έπεισα να διαβάσετε το κόμικ. Πολλοί θα πάνε και θα δούνε την ταινία και ίσως στραφούν σε αυτό, άλλοι ίσως το θεωρήσουν περιττό. Το μόνο σίγουρο είναι πως το "WatchmeN" θα στέκει κοροϊδευτικά ανάμεσσα σε όλα τα λογοτεχνικά έργα και θα θυμίζει πως για να γράψεις κάτι πραγματικά μεγάλο δεν χρειάζεται να πατάς πάνω σε χιλιοφορεμένες φόρμες και δοκιμασμένες συνταγές.

Silk Spectre: Ο μοναδικός κύριος γυναικείος χαρακτήρας του κόμιξ, είναι απόγονος ηρωίδας και σύντροφος του Dr Manhattan. Δίπλα σε ένα πλάσμα που δεν μεγαλώνει ούτε μια μέρα αρχίζει να χάνει την επαφή με το χρόνο και το χώρο. Φεύγει από κοντά του και βρίσκεται και αυτή εγκλωβισμένη στο περίεργο παιχνίδι που επιφυλάσσει η μοίρα σε όλους τους ήρωες μασκοφόρους. Δεν είναι περίεργο που ο γυναικείος χαρακτήρας είναι το κλειδί για όλες τις αντρικές σχέσεις.

Γεγονός Τέταρτο: Το "WatchmeN" είναι σε πολλών τη λίστα (και στη δική μου) το κορυφαίο κόμικ όλων των εποχών. Γιατί δεν είναι απλά ένα κόμικ, είναι κάτι περισσότερο και αυτό θα το ανακαλύψεις μόνο όταν κλείσεις το βιβλίο και αρχίσεις να το κουβαλάς πια μέσα σου. Θα επιστρέφεις σε αυτό και αυτό θα επιστρέφει σε σένα. Θα κοιτάς γύρω σου και θα αναρωτιέσαι ποιος είναι πραγματικά καλός, ποιος κακός και ποιος είναι ήρωας. Θα κοιτάς στον καθρέφτη σου... και θα αναρωτιέσαι τα ίδια ακριβώς πράγματα...