What came first, the music or the misery?
Και τώρα που όλα πέρασαν (;), τι μας μένει; Μερικά συνθήματα ("support art workers"), λίγες απαντήσεις και περισσότερα ερωτήματα... Του Γιώργου Παπαδόπουλου
Η απάντηση στο –για σειρά ετών– αναπάντητο αυτό διαχρονικό ερώτημα ήταν ένα από τα πολλά διδάγματα που αποκτήσαμε στον δίμηνο κατ’ οίκον εγκλεισμό μας. Ανάμεσα σε άλλα συμπεράσματα, παρατηρήσεις και στην σχεδόν αναγκαστική βουτιά ενδοσκόπησης, ο εγκλεισμός απάντησε στο κατά τα άλλα δύσκολο αυτό ερώτημα που από τον καιρό του ‘High Fidelity’ προβληματίζει τον μουσικό κόσμο.
Εμπρός λοιπόν ας (υπο)δεχτούμε την Μιζέρια σαν προπομπό της Μουσικής. Χωρίς δικαιολογίες και προφάσεις, ας κάνουμε άκρη την Μουσική, την οποιαδήποτε μορφή τέχνης γενικότερα και ας ασχοληθούμε με την Μιζέρια, η οποία σε μια άνευ προηγουμένου κατάσταση για τον Μοντέρνο κόσμο κέρδισε την μουσική άνετα και κατά κράτος, αφήνοντας την σκόνη της και τα θρύψαλα ακόμα στην ατμόσφαιρα.
Μέσα σε αυτό το διάστημα γύρισε ο κόσμος ανάποδα, τα μέχρι πρότινος κόποις κεκτημένα της μουσικής βιομηχανίας απλά ακυρώθηκαν μέσα σε μία βδομάδα και ο δημιουργικός κόσμος των καλλιτεχνών έμεινε να κοιτάζει απλά άναυδος τις εξελίξεις, κανονίζοντας ζωντανές πρόβες από το σαλόνι του σπιτιού του. Σπασμωδικό μέτρο που απλά δηλώνει παρουσία και όχι παραίτηση σε μια νέα πραγματικότητα για όλους μας. Όλες οι καλλιτεχνικές και δη μουσικές διοργανώσεις ακυρώθηκαν και το βασικό εισόδημα του μουσικού, που απαρτίζεται κυρίως από την εκάστοτε ζωντανή εμφάνιση, το μεγάλο tour κ.ο.κ έγιναν όλα μια θολή απραγματοποίητη υπόσχεση.
Ακόμα διερωτάστε αν ήρθε πρώτα η Μιζέρια;
Και μπορεί στην αρχή να πίστεψαν όλοι ότι ‘φουρτούνα είναι μωρέ και θα περάσει’, όσο όμως περνούσε ο καιρός μέσα σε αυτούς τους 2 μήνες, τα πράγματα σοβάρεψαν προς το χειρότερο και έδωσαν μια νέα πραγματικότητα σαν δεδομένη και ένα βάθος χρόνου απροσδιόριστα μακρύ.
Η αντανακλαστική λύση του live-streaming δεν κορεννύει με τίποτα την όρεξη των ακροατών, δεν αντικαθιστά σε καμία περίπτωση την ενέργεια του ζωντανού και κυρίως δεν βάζει χρήματα στις τσέπες των ιθυνόντων και κυρίως με αυτόν τον βασιλικό δεν ποτίζεται ολόκληρη η γλάστρα. Ένα αρκετά σύνθετο σύμπλεγμα ζωντανών οργανισμών που αγκαλιάζει την μουσική δημιουργία, ξαφνικά χωρίς τον καλλιτέχνη μένει κι αυτό ξεκρέμαστο και χωρίς αντικείμενο δουλειάς. Οι διοργανωτές συναυλιών πελαγοδρομούν ανάμεσα στο –κατά τα άλλα λογικό– refund για τον αγοραστή και αυτό του –κατά τα άλλα λογικού– voucher για του χρόνου μπας και περισώσουν το ναυάγιο.
Μαζί τους στην ίδια μοίρα, όλοι οι καλώς εννοούμενοι συμπαρομαρτούντες οργανισμοί που συμμετέχουν σε ζωντανές παραστάσεις. Οι χώροι συναυλιών αδυνατούν να προγραμματίσουν την χειμερινή σεζόν γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει τέτοια. Και σαν να μην έφτανε όλη αυτή η συμφορά, έχουμε και τους ταλαίπωρους, λίγους εναπομείναντες δισκοπώλες που παλεύουν με τα πενιχρά κέρδη σε κάθε δίσκο να κρατήσουν ζωντανή την όλη κατάσταση. Ευτυχώς στο διάστημα της καραντίνας υπήρχαν οι συνήθεις ηλεκτρονικοί ύποπτοι που έστελναν την βινυλιακή δόση στους ασθενείς στην πόρτα τους.
Τα πράγματα δεν είναι καλά και θα ήμουν αιθεροβάμων αν έλεγα το αντίθετο μπροστά σε μια τέτοια νέα και πρωτόγνωρη καθημερινότητα. Το Bandcamp έκανε μια προσπάθεια 2-3 φορές και αποφάσισε για ένα 24ωρο να μην κρατήσει καθόλου προμήθεια για κάθε αγορά που θα γίνει μέσω της πλατφόρμας του έτσι ώστε να έχουν περισσότερες απολαβές οι καλλιτέχνες. Μέτρο που αγκαλιάστηκε μαζικά και έριξε την πλατφόρμα από την τεράστια εισροή. Η Record Store Day αφού ακυρώθηκε στην αρχική της ημερομηνία, τελικά θα γιορταστεί 3 φορές μέσα στον χρόνο με σκοπό να δώσει μια ώθηση στις πωλήσεις των δισκάδικων (κάτι λέγαμε για το πότισμα της γλάστρας). Και ο πρωθυπουργός μας, αφού αρχικά ξέχασε παντελώς τους εργάτες της τέχνης, έπειτα από την καλλιτεχνική κατακραυγή είπε ότι θα δώσει και σε δαύτους κάτι ανάλογο με αυτό που πήραν και οι υπόλοιποι.
Δεν ξέρω αν αυτή η καλλιτεχνική κρίση θα έχει αντίκτυπο μέσα στην χρονιά όσον αφορά τις κυκλοφορίες. Ίσως τελικά η παραμονή στο σπίτι να πυροδότησε ένα σωρό νέες εμπνεύσεις και δισκογραφίες που θα βγουν στην πορεία της χρονιάς. Αλλά από την άλλη, πως θα στηριχτούν όλα αυτά τα δισκογραφήματα στον δρόμο σε ζωντανές εμφανίσεις; Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα δεδομένα έχουν πλέον αλλάξει για τα καλά.
Οι παράγοντες του χώρου λόγω του μεγάλου ξαφνικού στραπάτσου ενδεχομένως να αλλάξουν, ίσως να βγουν στην επιφάνεια νέα πρόσωπα και καταστάσεις και ο τρόπος που τελικά οι καλλιτέχνες κερδίζουν τον επιούσιο χρίζει άμεσης επαναδιαπραγμάτευσης μεταξύ αυτών και των ακροατών. Ίσως είναι μια ευκαιρία επιτέλους ο καλλιτέχνης να παραδειγματιστεί από το D.I.Y. ανεξάρτητο μοντέλο και να κάνει πέρα όλο τον περιρρέοντα “θόρυβο” που απλά καρπώνεται τα κόπια του χωρίς να προσφέρει κάτι ουσιαστικό. Μόλις κοπάσει η σκόνη της αντικειμενικής δυσκολίας με τον ιό, μια νέα τάξη πραγμάτων θα ανατείλει. Και μπορεί ακόμα να πηγαίνουμε όλοι στα ψαχτά, αλλά κάπως θα την βρούμε την άκρη.
Το πλέον σίγουρο είναι ότι στην παρούσα φάση όλοι όσοι ασχολούνται με την τέχνη θέλουν εμπράκτως την στήριξη μας. Ο καθένας με τον τρόπο του και τον οβολό του ας στηρίξει όλο το μουσικό-καλλιτεχνικό σύμπλεγμα και όλοι μαζί ας πορευτούμε μέσα από αυτή την δοκιμασία για να φέρουμε πρώτη ξανά την Μουσική.