Ένα ολοζώντανο μουσικό κουτί
Προσπαθούμε να τον διακρίνουμε στο βάθος του χρόνου, τη μέρα που το σήμερα θα γιορτάζει τα εκατοστά του γενέθλια. Της Beatriz Aleph
Η φανταστική μου χρονομηχανή είναι ένα από τα αγαπημένα μου γκάτζετ, αφού μου επιτρέπει τις νοερές μετακινήσεις στον άξονα του χρόνου. Ο χώρος δεν έχει σημασία. Σπάνια θα σκεφτώ πώς θα είναι η Κοπεγχάγη σε πενήντα χρόνια ή ποιος θα είναι ο επόμενος κυβερνήτης των ΗΠΑ, ωστόσο πολύ συχνά προσπαθώ να φανταστώ με λεπτομέρεια το αισθητικό περιβάλλον, το μουσικό προφίλ του μέλλοντος, ας πούμε σε εκατό χρόνια από τώρα. Θα έχει διατηρηθεί κάτι από το χρονικό ενθάδε στο επέκεινα; Τι θα ορίζεται κλασικό στο μέλλοντα χρόνο και σε τι θα συνίσταται η κλασική μουσική; Μπορούσαν άραγε να φανταστούν πριν διακόσια χρόνια ότι ο Μότσαρτ θα διέπρεπε και στο μέλλον; Η διατήρηση σύγχρονών μας καλλιτεχνών στο χρόνο και στο μυαλό μας, σκέφτομαι πως επηρεάζεται αρνητικά κατά κάποιο τρόπο από την χειμαρρώδη εναλλαγή και προβολή του "ενός μετά τον άλλον", τη μανία παραγωγής εμπορικής μουσικής ως αποτέλεσμα της ανάμειξης στην όλη ιστορία μιας τεράστιας και κερδοφόρας μουσικής βιομηχανίας.
Ωστόσο σε εκατό χρόνια, πιστεύω πως θα υπάρχει ένα πολυμηχάνημα σε κάθε σπίτι που θα παίζει μουσική χωρίς κανενός είδους δίσκο, απλά συνδεόμενο με κάποια υποθετικά (ας τα πούμε) δισκοκύματα με όσα στούντιο ηχογράφησης υπήρξαν ποτέ. Στην επιλογή "ΚΛΑΣΙΚΟΙ" θα εμφανίζεται μια λίστα όπου θα βρίσκονται αναμφίβολα και οι αξιόλογοι σύγχρονοί μας μουσικοί και για να φτάσω και στο προκείμενο, έχω την αίσθηση ότι και ο αγαπημένος μου Yann Tiersen έχει πολλές πιθανότητες να βρίσκεται εκεί.
Τα δισέγγονά μας θα τον σνομπάρουν στα δεκαπέντε και θα τον αποθεώνουν στα τριάντα ή σαράντα. Θα κουνάνε τότε επικριτικά το δείκτη του δεξιού χεριού προς τα παιδιά τους, αποδοκιμάζοντας τη μουσική που ακούν -μάλλον κάποιο μακρινό απόγονο της R&B- και θα εφιστούν την προσοχή τους στο τι είναι πραγματική μουσική, δείχνοντας κάποιο cd-αντίκα του Tiersen που θα είναι πιθανότατα το σάουντρακ της ταινίας "Αμελί".
Ίσως τότε τις κοπέλες να συγκινούν μουσικά κουτιά που θα παίζουν το θεόπνευστο "J'y suis Jamais alle", ίσως και το "La Valse d'Amelie" που συνοψίζει το μεγαλείο των κλασικών βαλς και τη δυναμική της μοντέρνας μουσικής. Θα λένε για τη μουσική του ότι αποπνέει ευρωπαϊκό αέρα ως αποτέλεσμα των επιρροών που έχει από τη Γαλλική φολκλόρ και από τους Ευρωπαίους κλασικούς -ιδίως από τον άρχοντα του ρομαντισμού Frederic Chopin. Σε άλλες περιπτώσεις θα τον αναφέρουν στα παραδείγματα των μινιμαλιστών του τέλους του 20ου αιώνα μαζί με τον Phillip Glass και τον Michael Nyman, από τους οποίους επηρεάστηκε. Αφού αιτιολογήσουν τη συσχέτιση της κλίμακας και των οκτάβων που παίζεται μια σύνθεση με τον έντονο αισθητικό αντίκτυπο της, ίσως αναφέρουν ότι η χρησιμοποίηση του μελαγχολικού ακορντεόν, που ήταν έως και παρωχημένη "εκείνη την εποχή" αλλά επιτυχής στην προκειμένη περίπτωση, συντελούσε στη δημιουργία κλίματος μαγείας και συγκίνησης.
Ωστόσο αυτό που δυσκολεύομαι να φανταστώ είναι η σειρά με την οποία θα προτείνονται οι δίσκοι του. Άραγε θα δείχνουν προτίμηση αντίστοιχη με τη δική μου στους τρεις πρώτους "La Valse des Monstres", "Rue Des Cascades" και "La Phare" οι οποίοι γοητεύουν με τα εκρηκτικά οργανικά τους κομμάτια; Πιθανότατα να το κάνουν, αφού αυτοί οι δίσκοι ήταν μεταξύ άλλων και ο πυρήνας για τη δημιουργία του σάουντρακ της ταινίας "Αμελί" του Jean-Pierre Jeunet. Φυσικά δε θα λείπουν τα επαινετικά σχόλια για το δίσκο "Les Retrouvailles" στον οποίο φιλοξενήθηκαν πασίγνωστες για την εποχή φωνές βασικότερες εκ των οποίων αυτές της Elizabeth Fraser και του Stuart Staples. Τέλος, συλλογίζομαι πως ο ιστιοπλόος Tabarly μάλλον στο μέλλον δεν θα είναι παρά μια σταγόνα στον ωκεανό της ιστορίας, το ίδιο και η ταινία που έγινε για αυτόν, ωστόσο το σάουντρακ της σίγουρα θα αντιστοιχεί σε παγόβουνο. Το "Tabarly" μπορεί να μη χρωματίζεται με τη χάρη και το καπρίτσιο που έχει η μουσική της Αμελί, ωστόσο ανέρχεται σε εξίσου υψηλή κλίμακα, αφού πια ο νεαρός συνθέτης μεγάλωσε και τις διάφορες επιρροές που έχει δεχτεί κατά καιρούς από κάθε καρυδιάς καρύδι τις ενσωμάτωσε σε ένα αρμονικό όλο.
Όταν επιστρέφω στο σήμερα από αυτά τα ταξιδάκια που συνήθως διαρκούν περίπου όσο και ένα μικρό κομματάκι όπως το "Au-Dessous du Volcan", αναρωτιέμαι πώς θα μπορούσα να επιβεβαιώσω όσα υποψιάζομαι. Πόσο μπορεί να είναι κανείς αντικειμενικός σε τέτοιες κρίσεις άλλωστε; Σκέφτομαι ότι η έρευνα για τα αντιοξειδωτικά μπορεί να έχει προχωρήσει αρκετά και σε εκατό χρόνια να είμαι στο άνθος της νιότης μου, αν βέβαια το 2012 δεν καταστραφεί ο πλανήτης, ώστε να διαπιστώσω την ορθότητα ή μη των εύλογων ή παράλογων συνειρμών μου. Και εδώ είναι η στιγμή που θα χτυπήσει το τηλέφωνο ή θα αρχίσει να μυρίζει καμένο από την κουζίνα.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _
O Yann Tiersen και η μπάντα του θα παίξουν στις 14/11 στο Fuzz Club της Αθήνας και στις 16/11 στο Principal Club Theater στη Θεσσαλονίκη.